confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
شیخ مفید: تفاوت میان نسخه‌ها
←آثار شیخ مفید
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
== آثار شیخ مفید == | == آثار شیخ مفید == | ||
تألیفات شیخ مفید بر اساس فهرست نجاشی ۱۷۵ کتاب و رساله است | تألیفات شیخ مفید بر اساس فهرست نجاشی ۱۷۵ کتاب و رساله است<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۰۷، ص ۳۹۹-۴۰۲</ref>. گفته شده نیمی از این آثار درباره امامت است<ref>فرمانیان و صادقی کاشانی، نگاهی به تاریخ تفکر امامیه، ۱۳۹۴ش، ص۵۴</ref>. معروف‌ترین اثر شیخ مفید در علم فقه، المُقنَعَة، در علم کلام، اوائل المقالات و در شرح حال‌نگاری امامان، الارشاد است<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳-۱۴۴</ref>. | ||
مجموعه آثار مکتوب شیخ مفید در مجموعه‌ای چهارده جلدی با عنوان مُصَنَّفات شیخ مفید منتشر شده است. این مجموعه در سال ۱۳۷۱ش، برای برگزاری کنگره جهانی شیخ مفید منتشر شد. | مجموعه آثار مکتوب شیخ مفید در مجموعه‌ای چهارده جلدی با عنوان مُصَنَّفات شیخ مفید منتشر شده است. این مجموعه در سال ۱۳۷۱ش، برای برگزاری کنگره جهانی شیخ مفید منتشر شد. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
شیخ طوسی در کتاب الفهرست بیست کتاب او را نام می‌برد، وی می‌نویسد: از جمله کتاب‌های او کتاب مقنعه در فقه، کتاب ارکان نیز در فقه، رساله‌ای در فقه که برای فرزندش نوشته و کامل نیست، کتاب الارشاد، کتاب الایضاح در امامت، کتاب الافصاح فی الامامة، کتاب نقض بر ابن عباد در امامت، کتاب نقض بر علی بن عیسی (رمانی) در امامت، کتاب نقض بر ابن قتیبه در حکایت و محکی، کتاب احکام اهل جمل، کتاب منیر در امامت، مسائل صاغانیه، مسائل جرجانیه، مسائل دینوریه، مسائل مازندرانیه، مسائل منثوره (پراکنده) قریب یکصد مسئله است، کتاب فصول از عیون و محاسن، کتاب احکام متعه و غیر اینها که در فهرست کتب وی ثبت است. و نیز کتاب مسئله کافیه در ابطال توبه خاطئه، کتاب الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة. ما تمام این کتاب‌ها را از وی استماع نمودیم. بعضی را با قرائت بر وی و برخی را که بارها بر او می‌خواندند و او می‌شنید، شنیده‌ایم. | شیخ طوسی در کتاب الفهرست بیست کتاب او را نام می‌برد، وی می‌نویسد: از جمله کتاب‌های او کتاب مقنعه در فقه، کتاب ارکان نیز در فقه، رساله‌ای در فقه که برای فرزندش نوشته و کامل نیست، کتاب الارشاد، کتاب الایضاح در امامت، کتاب الافصاح فی الامامة، کتاب نقض بر ابن عباد در امامت، کتاب نقض بر علی بن عیسی (رمانی) در امامت، کتاب نقض بر ابن قتیبه در حکایت و محکی، کتاب احکام اهل جمل، کتاب منیر در امامت، مسائل صاغانیه، مسائل جرجانیه، مسائل دینوریه، مسائل مازندرانیه، مسائل منثوره (پراکنده) قریب یکصد مسئله است، کتاب فصول از عیون و محاسن، کتاب احکام متعه و غیر اینها که در فهرست کتب وی ثبت است. و نیز کتاب مسئله کافیه در ابطال توبه خاطئه، کتاب الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة. ما تمام این کتاب‌ها را از وی استماع نمودیم. بعضی را با قرائت بر وی و برخی را که بارها بر او می‌خواندند و او می‌شنید، شنیده‌ایم. | ||
شیخ مفید در کلیه فنون و علوم اسلامی تالیف و تصنیف دارد ، و تقریباً از همه موضوعات علمی و دینی سخن به میان آورده و به تجزیه و تحلیل و نقض و ابرام و تخطئه و تصویب آنها پرداخته است. چنانکه از انبوه تالیفات پر ارزش او پیداست، اغلب آنها پاسخ سوالات گوناگون علمی بوده که از شهرها و کشورهای اسلامی از وی نموده‌اند، و ردّ عقاید و نظریات دانشمندان نامی عصر از فرقه‌های غیر شیعه بوده است. محدث حاج میرزا حسین نوری می‌نویسد: کمتر در کتب علمای شیعه که پس از وی آمده‌اند یافت می‌شود که از مسایل متعلق به امامت و ادله اثبات آن از کتاب و سنت از نظر درایت و روایت ولو با اشاره به آنها در کتاب‌های شیخ مفید مطلبی نباشد و ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء | شیخ مفید در کلیه فنون و علوم اسلامی تالیف و تصنیف دارد ، و تقریباً از همه موضوعات علمی و دینی سخن به میان آورده و به تجزیه و تحلیل و نقض و ابرام و تخطئه و تصویب آنها پرداخته است. چنانکه از انبوه تالیفات پر ارزش او پیداست، اغلب آنها پاسخ سوالات گوناگون علمی بوده که از شهرها و کشورهای اسلامی از وی نموده‌اند، و ردّ عقاید و نظریات دانشمندان نامی عصر از فرقه‌های غیر شیعه بوده است. محدث حاج میرزا حسین نوری می‌نویسد: کمتر در کتب علمای شیعه که پس از وی آمده‌اند یافت می‌شود که از مسایل متعلق به امامت و ادله اثبات آن از کتاب و سنت از نظر درایت و روایت ولو با اشاره به آنها در کتاب‌های شیخ مفید مطلبی نباشد و ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء<ref>محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۵۱۷</ref>. | ||
ذهبی - که خود از بزرگان و علمای اهل | [[ذهبی]] - که خود از بزرگان و علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] است. - از کتاب‌های این دانشمند شیعی با عبارت «تصانیف بدیعة و کثیرة» یاد می‌کند<ref> ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۴، ص۳۰</ref>. | ||
ابن شهرآشوب در کتاب خویش ۵۲ کتاب را بر می شمارد و افزون بر آنچه شیخ طوسی و نجاشی ذکر کرده‌اند، از ۱۵ کتاب دیگر نام می‌برد بر این اساس شمار کتاب‌های شیخ ۱۹۰ عنوان می‌شود | [[ابن شهرآشوب]] در کتاب خویش ۵۲ کتاب را بر می شمارد و افزون بر آنچه شیخ طوسی و نجاشی ذکر کرده‌اند، از ۱۵ کتاب دیگر نام می‌برد بر این اساس شمار کتاب‌های شیخ ۱۹۰ عنوان می‌شود<ref> خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۱۷. </ref>. | ||
=== فقه === | === فقه === | ||
# المقنعه <ref>شیخ مفید، محمد بن نعمان، المقنعه</ref> | # المقنعه<ref>شیخ مفید، محمد بن نعمان، المقنعه</ref>؛ | ||
# الفرائض | # الفرائض الشرعیه؛ | ||
# احکام النساء <ref>شیخ مفید، محمد بن نعمان، احکام النساء</ref> | # احکام النساء<ref>شیخ مفید، محمد بن نعمان، احکام النساء</ref>. | ||
=== اصول === | === اصول === | ||
# مختصر التذکرة بأصول الفقه. <ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، مختصر التذکرة بأصول الفقه</ref> | # مختصر التذکرة بأصول الفقه. <ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، مختصر التذکرة بأصول الفقه</ref>. | ||
=== علوم قرآنی === | === علوم قرآنی === | ||
# الکلام فی دلائل | # الکلام فی دلائل القرآن؛ | ||
# وجوه اعجاز | # وجوه اعجاز القرآن؛ | ||
# النصرة فی فضل | # النصرة فی فضل القرآن؛ | ||
# البیان فی تالیف القرآن | # البیان فی تالیف القرآن. | ||
=== تاریخ === | === تاریخ === | ||
# مسار الشیعه فی مختصر تواریخ الشریعه <ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، مسار الشیعه فی مختصر تواریخ الشریعة</ref> | # مسار الشیعه فی مختصر تواریخ الشریعه<ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، مسار الشیعه فی مختصر تواریخ الشریعة</ref>؛ | ||
# الارشاد <ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد.</ref> | # الارشاد<ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد.</ref>؛ | ||
# الجمل <ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، الجمل</ref> | # الجمل<ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، الجمل</ref>. | ||
=== علم کلام و عقائد === | === علم کلام و عقائد === | ||
# اوائل المقالات <ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، اوائل المقالات</ref> | # اوائل المقالات<ref> شیخ مفید، محمد بن نعمان، اوائل المقالات</ref>؛ | ||
# نقض فضیله | # نقض فضیله المعتزله؛ | ||
# الافصاح فی الامامة <ref>شیخ مفید، محمد بن نعمان، الافصاح.</ref> | # الافصاح فی الامامة<ref>شیخ مفید، محمد بن نعمان، الافصاح.</ref>؛ | ||
# | # الایضاح؛ | ||
# الارکان | # الارکان. | ||
== وفات شیخ مفید == | == وفات شیخ مفید == | ||