۸۷٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|- | |- | ||
|با میانجیگری | |با میانجیگری | ||
| کشور الجزایر: | |کشور الجزایر: | ||
هواری بومدین رییس جمهور و بوتفلیقه، وزیر امور خارجه | هواری بومدین رییس جمهور و بوتفلیقه، وزیر امور خارجه | ||
|- | |- | ||
|مکان | |مکان | ||
|بغداد | |بغداد | ||
|- | |- | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
در سال 1353ش بود که در الجزایر گفتوگوهای رسمی میان مذاکرهکنندگان دو طرف به سرانجام رسید و زمینه امضای عهدنامه فراهم گردید. همزمان با مذاکرات دیپلماتیک و آب شدن یخ روابط دو کشور، صدام حسین، نایب رئیسجمهور [[عراق]]، در اردیبهشت سال 1354ش همراه با هیئتی بلندپایه به تهران سفر کرد. | در سال 1353ش بود که در الجزایر گفتوگوهای رسمی میان مذاکرهکنندگان دو طرف به سرانجام رسید و زمینه امضای عهدنامه فراهم گردید. همزمان با مذاکرات دیپلماتیک و آب شدن یخ روابط دو کشور، صدام حسین، نایب رئیسجمهور [[عراق]]، در اردیبهشت سال 1354ش همراه با هیئتی بلندپایه به تهران سفر کرد. | ||
دکتر مرتضى کاخى پس از توافق شاه | دکتر مرتضى کاخى پس از توافق شاه ایران و معاون وقت رئیس جمهور [[عراق]] به دلیل آشنایى با حقوق بین الملل از طرف دولت وقت [[ايران |ایران]] نماینده تام الاختیار در تعیین مرزهاى آبى [[ايران|ایران]] و [[عراق]] مى شود. | ||
[[پرونده:کاخی.png|جایگزین=|بندانگشتی|دکتر مرتضی کاخی]] | [[پرونده:کاخی.png|جایگزین=|بندانگشتی|دکتر مرتضی کاخی]] | ||
وی پس از ماه ها | وی پس از ماه ها فعالیت شبانه روزى با کمک آب نگاران نیروى دریایى [[ايران|ایران]] موفق مى شود پس از قرن ها خط مرزى [[ايران|ایران]] و [[عراق]] را در اروندرود ترسیم کند و ضمن تامین منافع ملى ایرانیان، امضاى روساى هیات هاى تام الاختیار نمایندگى دولت هاى [[عراق]] و [[الجزاير|الجزایر]] را پاى این قرارداد بنشاند. | ||
او میگوید: در نهایت در خرداد سال 1354ش و این بار در بغداد بود که [[ایران]] و [[عراق]] با وساطت [[عبدالعزیز بوتفلیقه]]، وزیر خارجه [[الجزایر]] و عضو شورای انقلاب این کشور، قرارداد مرزی منعقد کردند؛ قراردادی که یک طرف آن عباسعلی خلعتبری، وزیر خارجه ایران، طرف دیگر آن سعدون حمادی، وزیر خارجه عراق، بود و به قرارداد الجزایر یا قرارداد 1975م مشهور گردید.<ref>[https://www.magiran.com/article/1551135 در گفت وگو با مرتضی کاخی مطرح شد: ناگفته های قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر]</ref> | او میگوید: در نهایت در خرداد سال 1354ش و این بار در بغداد بود که [[ایران]] و [[عراق]] با وساطت [[عبدالعزیز بوتفلیقه]]، وزیر خارجه [[الجزایر]] و عضو شورای انقلاب این کشور، قرارداد مرزی منعقد کردند؛ قراردادی که یک طرف آن عباسعلی خلعتبری، وزیر خارجه ایران، طرف دیگر آن سعدون حمادی، وزیر خارجه عراق، بود و به قرارداد الجزایر یا قرارداد 1975م مشهور گردید.<ref>[https://www.magiran.com/article/1551135 در گفت وگو با مرتضی کاخی مطرح شد: ناگفته های قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر]</ref> | ||
خط ۱۹۰: | خط ۱۹۰: | ||
=متن قرارداد= | =متن قرارداد= | ||
شاهنشاه [[ايران]] و | شاهنشاه [[ايران|ایران]] و رییس جمهور [[عراق]] نظر به اراده صادقانه طرفین، منعکس در توافق [[الجزيره|الجزیره]] مورخ 6 مارس 1975 براى نیل به حل و فصل قطعى و پایدارى کلیه مسایل ما به الاختلاف بین دو کشور، نظر به اینکه طرفین بر اساس پروتکل قسطنطنیه مورخ 1913 و صورتجلسات کمیسیون تحدید حدود 1914 به علامت گذارى مجدد قطعى مرز زمینى و برمبناى خط تالوگ به تحدید مرز رودخانهاى خود مبادرت نمودهاند. | ||
نظر به اراده | نظر به اراده طرفین به برقرارى امنیت و اعتماد متقابل در طول مرز مشترک خود، نظر به پیوندهاى همجواری تاریخى و مذهبى و فرهنگى و تمدنى موجود بین ملتهاى ایران و عراق، با تمایل به تحکیم پیوندهاى مودت و حسن همجوارى و تشیید مناسبات فیمابین در زمینههاى اقتصادى وفرهنگى و توسعه مبادلات و مناسبات انسانى بین مردم خود، بر اساس اصل تمامیت ارضى ومصونیت مرزها از تجاوز و عدم مداخله در امور داخلى، با تصمیم به بذل مساعى در جهت برقرارى عصرى جدید در مناسبات دوستانه بین ایران و عراق بر مبناى احترام کامل استقلال ملى و سلطه حاکمیت مساوى دولتها، با اعتقاد به مشارکت در اجراى اصول وتحقق امال و اهداف میثاق ملل متحد از این طریق، تصمیم به انعقاد عهدنامه حاضرگرفتند و بدین منظور نمایندگان تام الاختیار خود را به ترتیب ذیل تعیین نمودند: | ||
از طرف شاهنشاه | از طرف شاهنشاه ایران: جناب آقاى عباسعلى خلعتبرى، وزیر امور خارجه ایران. | ||
از طرف | از طرف رییس جمهورى عراق: جناب آقاى سعدون حمادى، وزیرامور خارجه [[عراق]]. | ||
مشارالیهم پس از ارایه اختیارنامههاى خود که در کمال صحت واعتبار بود نسبت به مقررات مشروحه زیر توافق نمودند: | |||
'''ماده 1''' | '''ماده 1''' | ||
طرفین معظمین متعاهدین، تایید مىنمایند که مرز زمینى دولتى بین ایران و عراق همان است که علامتگذارى مجدد آن بر اساس و طبق مقررات مندرج در پروتکل مربوط به علامت گذارى مجدد مرز زمینى و ضمایم پروتکل مذکور که به این عهدنامه ملحق مىباشند انجام یافته است. | |||
'''ماده 2''' | '''ماده 2''' | ||
طرفین معظمین متعاهدین، تایید مىنمایندکه مرز دولتى در شط العرب همان است که تحدید آن بر اساس و طبق مقررات مندرج در پروتکل مربوط به تحدید مرز رودخانهاى و ضمایم پروتکل مذکور که به عهدنامه حاضر ملحق مىباشند، انجام یافته است. | |||
'''ماده 3''' | '''ماده 3''' | ||
طرفین معظمین متعاهدین، متعهد مىشوند که بر اساس و طبق مقررات مندرج در پروتکل مربوط به امنیت در مرز و ضمایم آن که ملحق به این عهدنامه مىباشند، در طول مرز به طور مداوم کنترل دقیق و موثر به منظور پایان دادن به هر نوع رخنه اخلالگرانه، صرف نظر از منشا آن، اعمال دارند. | |||
'''ماده 4''' | '''ماده 4''' | ||
طرفین معظمین متعاهدین، تایید مىنمایندکه مقررات سه پروتکل و ضمایم آنها، مذکور در مواد 1،2 و3 عهدنامه حاضر که پروتکلهاى فوق الذکر بدان ملحق و جزلایتجزاى آن مىباشند، مقرراتى قطعى و دایمى و غیر قابل نقض بوده و عناصر غیر قابل تجزیه یک راه حل کلى را تشکیل مىدهند. نتیجتا خدشه به هر یک از عناصر متشکله این راه حل کلى اصولا مغایر با روح توافق الجزیره خواهد بود. | |||
'''ماده 5''' | '''ماده 5''' | ||
در قالب | در قالب غیر قابل تغییر بودن مرزها واحترام کامل به تمامیت ارضى دو دولت، طرفین معظمین متعاهدین تایید مىنمایند که خط مرز زمینى و رودخانهاى آنان لایتغیر و دایمى و قطعى مىباشد. | ||
'''ماده 6''' | '''ماده 6''' | ||
1- در صورت اختلاف درباره | 1- در صورت اختلاف درباره تفسیر یا اجراى عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمایم آنها، این اختلاف با رعایت کامل مسیر خط مرزایران و عراق، مندرج در مواد 1 و 2 فوق الاشعار و نیز با رعایت حفظ امنیت در مرزایران و عراق، طبق ماده (3) فوق الذکر، حل و فصل خواهد شد. | ||
2 - | 2 - این اختلاف در مرحله اول طى مهلت دو ماه ازتاریخ درخواست یکى از طرفین از طریق مذاکرات مستقیم دو جانبه بین طرفین معظمین متعاهدین، حل و فصل خواهد شد. | ||
3- در صورت عدم توافق، | 3- در صورت عدم توافق، طرفین معظمین متعاهدین ظرف مدت سه ماه، به مساعى جمیله یک دولت ثالث دوست توسل خواهند جست. | ||
4- در صورت خوددارى هر | 4- در صورت خوددارى هر ی | ||
ک از | ک از طرفین از توسل به مساعى جمیله یا عدم موافقیت مساعى جمیله، اختلاف طى مدت یک ماه از تاریخ رد مساعى جمیله یا عدم موفقیت آن، از طریق داورى حل و فصل خواهد شد. | ||
5- در صورت عدم توافق | 5- در صورت عدم توافق بین طرفین معظمین متعاهدین نسبت به آیین و یا نحوه داورى، هر یک از طرفین معظمین متعاهدین مىتواند ظرف پانزده روز از تاریخ احراز عدم توافق، به یک دادگاه داورى مراجعه نماید. | ||
براى | براى تشکیل دادگاه داورى و براى حل و فصل هر یک ازاختلافات، هر یک از طرفین معظمین متعاهدین یکى از اتباع خود را به عنوان داور تعیین خواهد نمود و دو داور یک سرداور انتخاب خواهند نمود. | ||
اگر | اگر طرفین معظمین متعاهدین ظرف مدت یک ماه پس ازوصول درخواست داورى از جانب یکى از طرفین از دیگرى به تعیین داور مبادرت نمایند ویا چنانچه دوران قبل از انقضاى همین مدت در انتخاب سرداور به توافق نرسند طرف معظم متعاهدى که داورى را درخواست نموده است حق خواهد داشت از رییس دیوان بینالمللی دادگسترى تقاضا نماید. تا طبق مقررات دیوان دایمى داورى داورها یا سرداور را تعیین نماید. | ||
6- | 6- تصمیم دادگاه داورى براى طرفى معظمین متعاهدین الزام آور و لازم الاجرا خواهد بود. | ||
طرفین معظمین متعاهدین هر کدام نصف هزینه داورى رابه عهده خواهند گرفت. | |||
'''ماده 7''' | '''ماده 7''' | ||
این عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمائم انها طبق ماده (102) منشور ملل متحد به ثبت خواهد رسید. | |||
'''ماده 8''' | '''ماده 8''' | ||
عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمائم آنها،طبق مقررات داخلى به | عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمائم آنها،طبق مقررات داخلى به وسیله هر یک از طرفین معظمین متعاهدین به تصویب خواهد رسید. | ||
عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمائم آنها از | عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمائم آنها از تاریخ مبادله اسناد تصویب که در تهران انجام خواهد شد، به موقع اجرا در خواهند آمد. | ||
بنا به مراتب، | بنا به مراتب، نمایندگان تام الاختیار طرفین معظمین متعاهدین عهدنامه حاضر و سه پروتکل، و ضمائم آنها را امضا نمودند. | ||
بغداد 13 ژوئن 1975 | بغداد 13 ژوئن 1975 | ||
'''عباسعلى خلعتبرى، | '''عباسعلى خلعتبرى، وزیر امور خارجه ایران''' '''سعدون حمادى، وزیر امور خارجه عراق''' | ||
عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمائم آنها با حضورجناب ''' | عهدنامه حاضر و سه پروتکل و ضمائم آنها با حضورجناب '''عبدالعزیز بوتفلیقه'''، عضو شوراى انقلاب و وزیر امور خارجه الجزایر به امضارسید. | ||
این عهدنامه که داراى 8 ماده و سه پروتکل و ضمائم آن مىباشد در تاریخ 21 اردیبهشت 1355 و 29 اردیبهشت 1355 به ترتیب یه تصویب مجلسین شوراى ملى و سناى وقت رسیده است. | |||
==پانویس== | ==پانویس== |