پرش به محتوا

سید صدرالدین صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[امام زمان' به '[[حجت بن حسن (مهدی)')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:


== نسب و تحصیلات ==
== نسب و تحصیلات ==
خاندان صدر اصالتا از مردم جبل عامل [[لبنان]] هستند. نسب آنها از طریق جناب ابراهیم اصغر به امام کاظم(ع) می‌رسد<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ۱۳۶۹ش٬ ج۳-۴، ص۴۲۶</ref>ب‌نا به نقل [[سید حسن صدر]] اجداد آنها بدون استثناء فقیه و مجتهد بوده‌اند<ref>صدر، تکملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق٬ ج‏۶، ص۴۱۶</ref> نام اصلی سید صدرالدین صدر٬ محمدعلی، کنیه‌اش ابوالرضا و لقبش صدرالدین بود. با این حال به نام لقبش شهرت یافت و خود نیز همه جا خویش را «صدرالدین» می‌خواند. در [[کاظمین]] به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله [[سید اسماعیل صدر]] است. او در کودکی به همراه پدر خود علامه سید صالح کبیر(متوفای۱۲۲۷ق)٬ به خاطر ظلم‌های سلاطین عثمانی٬ نسبت به [[شیعیان]] از لبنان به [[عراق]] مهاجرت کرد<ref>صدر، تکملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق٬ ج‏۶، ص۴۱۷</ref> صفیه، مادر سید صدرالدین٬ دختر آیت‌الله سید هادی صدر بود. سید صدرالدین دوران کودکی و نوجوانی را کنار پدر و خانواده در [[سامرا]] سپری کرد. ریاضیات، ادبیات، منطق و اغلب دروس سطح فقه و اصول را در همان جا نزد اساتید برادر بزرگترش، سید مهدی، فراگرفت. هنگامی که پدرش سید اسماعیل صدر در سال ۱۳۱۴ هجری قمری به [[کربلا]] هجرت کرد، او نیز به این شهر رفت و به بهره‌گیری از پدر و دیگر استادان کربلا پرداخت. سپس به سفارش پدرش، برای تکمیل تحصیلات، رهسپار [[نجف]] شد و دروس دوره سطح و خارج را آن‌جا آموخت<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۲، ص۴۶۶؛ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۵۰</ref>.
خاندان صدر اصالتا از مردم جبل عامل [[لبنان]] هستند. نسب آنها از طریق جناب ابراهیم اصغر به امام کاظم(ع) می‌رسد<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ۱۳۶۹ش٬ ج۳-۴، ص۴۲۶</ref>ب‌نا به نقل [[سید حسن صدر]] اجداد آنها بدون استثناء فقیه و مجتهد بوده‌اند<ref>صدر، تکملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق٬ ج‏۶، ص۴۱۶</ref> نام اصلی سید صدرالدین صدر٬ محمدعلی، کنیه‌اش ابوالرضا و لقبش صدرالدین بود. با این حال به نام لقبش شهرت یافت و خود نیز همه جا خویش را «صدرالدین» می‌خواند. در [[کاظمین]] به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله [[سید اسماعیل صدر]] است. او در کودکی به همراه پدر خود علامه سید صالح کبیر(متوفای۱۲۲۷ق)٬ به خاطر ظلم‌های سلاطین عثمانی٬ نسبت به [[شیعیان]] از لبنان به [[عراق]] مهاجرت کرد<ref>صدر، تکملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق٬ ج‏۶، ص۴۱۷</ref> صفیه، مادر سید صدرالدین٬ دختر آیت‌الله سید هادی صدر بود. سید صدرالدین دوران کودکی و نوجوانی را کنار پدر و خانواده در [[سامرا]] سپری کرد. ریاضیات، ادبیات، منطق و اغلب دروس سطح فقه و اصول را در همان جا نزد اساتید برادر بزرگترش، سید مهدی، فراگرفت. هنگامی که پدرش سید اسماعیل صدر در سال ۱۳۱۴ هجری قمری به [[کربلا]] هجرت کرد، او نیز به این شهر رفت و به بهره‌گیری از پدر و دیگر استادان کربلا پرداخت. سپس به سفارش پدرش، برای تکمیل تحصیلات، رهسپار [[نجف]] شد و دروس دوره سطح و خارج را آن‌جا آموخت<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۲، ص۴۶۶؛ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۵۰</ref>.


== اساتید ==
== اساتید ==
# محمد حسین نائینی؛ صدر در نجف از وی کسب علم کرده است<ref>امین٬ مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج‏۱، ص۵۰</ref>.
# حسن شوشتری کربلایی؛ استاد صدر در کربلا بود<ref>سبحانی٬ موسوعة طبقات الفقهاء، ج‏۱۴(القسم ‏الثانی)، ۱۴۱۸ق، ص۷۵۴</ref>.
# آقا ضیاء عراقی
# سید اسماعیل صدر
# [[ملا محمدکاظم خراسانی]]
# سید محمد کاظم طباطبایی یزدی
# فتح الله شریعت اصفهانی
# شیخ محمد طه نجف
# آقا رضا همدانی مولف مصباح الفقیه
# سید محمد بحر العلوم صاحب بلغة الفقیه<ref>سبحانی٬ موسوعة طبقات الفقهاء، ج‏۱۴(القسم ‏الثانی)، ۱۴۱۸ق، ص۷۵۶</ref>


محمد حسین نائینی؛ صدر در نجف از وی کسب علم کرده است<ref>امین٬ مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج‏۱، ص۵۰</ref>.
== شاگردان ==
 
حسن شوشتری کربلایی؛ استاد صدر در کربلا بود<ref>سبحانی٬ موسوعة طبقات الفقهاء، ج‏۱۴(القسم ‏الثانی)، ۱۴۱۸ق، ص۷۵۴</ref>.
 
آقا ضیاء عراقی
 
سید اسماعیل صدر
 
[[ملا محمدکاظم خراسانی]]
 
سید محمد کاظم طباطبایی یزدی
 
فتح الله شریعت اصفهانی
 
شیخ محمد طه نجف
 
آقا رضا همدانی مولف مصباح الفقیه
 
سید محمد بحر العلوم صاحب بلغة الفقیه<ref>سبحانی٬ موسوعة طبقات الفقهاء، ج‏۱۴(القسم ‏الثانی)، ۱۴۱۸ق، ص۷۵۶</ref>
=شاگردان=
 
آیت‌الله صدر یکی از مدرسان حوزه بود و شاگردانی تربیت کرد. نام برخی از شاگردان وی:
آیت‌الله صدر یکی از مدرسان حوزه بود و شاگردانی تربیت کرد. نام برخی از شاگردان وی:


جعفر صبوری قمی
# جعفر صبوری قمی
سید مرتضی مبرقع فقیه
# سید مرتضی مبرقع فقیه
سید محمد علی قاضی طباطبایی
# سید محمد علی قاضی طباطبایی
عطاءالله اشرفی اصفهانی
# عطاءالله اشرفی اصفهانی
علی پناه اشتهاردی
# علی پناه اشتهاردی
[[مرتضی مطهری]]
# [[مرتضی مطهری]]
محمد کرمی حویزی
# محمد کرمی حویزی
علی سبط‌الشیخ انصاری
# علی سبط‌الشیخ انصاری
سید عزالدین زنجانی
# سید عزالدین زنجانی
[[حسینعلی منتظری]]
# [[حسینعلی منتظری]]
[[لطف‌الله صافی گلپایگانی|لطف الله صافی]]
# [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|لطف الله صافی]]
ابراهیم رمضانی فردویی
# ابراهیم رمضانی فردویی
مسلم ملکوتی
# مسلم ملکوتی
سید احمد روضاتی
# سید احمد روضاتی
عباس زریاب خویی
# عباس زریاب خویی
سید محمدباقر سلطانی
# سید محمدباقر سلطانی
[[سید موسی شبیری زنجانی]]
# [[سید موسی شبیری زنجانی]]
سید مهدی غضنفری خوانساری
# سید مهدی غضنفری خوانساری
[[علی مشکینی]]
# [[علی مشکینی]]
[[محمد صدوقی]]
# [[محمد صدوقی]]
[[سید موسی صدر]]
# [[سید موسی صدر]]
سید رضا صدر
# سید رضا صدر
مرتضی فقیهی
# مرتضی فقیهی
سید حسن مدرسی یزدی
# سید حسن مدرسی یزدی
سید حسین موسوی کرمانی<ref>هزار، دانشوران قم، ص۱۴۹</ref>.
# سید حسین موسوی کرمانی<ref>هزار، دانشوران قم، ص۱۴۹</ref>.


== هجرت به ایران ==
== هجرت به ایران ==
صدر در سال ۱۳۳۹ق رهسپار [[ایران]] شد. در این مدت، علاوه بر تدریس، به موعظه و ارشاد مردم نیز همت گماشت. آن ایام با خشکسالی مصادف بود و او توانست، با اقدامات پیگیر و گردآوری اعانه، بسیاری از مستمندان را از خطر مرگ نجات بخشد. وی ده سال بعد بار دیگر به [[نجف اشرف]] برگشت و به تحصیل و تدریس نشست<ref>امین٬ طبقات أعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق٬ ج‏۱۵، ص۹۴۴</ref>.صدر بار دیگر به [[قم]] آمد. اما وقتی برای زیارت به [[مشهد]] رفت به جهت تقاضای طلاب و مردم مشهد در آن شهر ماندگار شد. وی در مشهد به تدریس پرداخت و در مسجد گوهر شاد حرم رضوی اقامه نماز می‌کرد<ref>امین٬ طبقات أعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق٬ ج‏۱۵، ص۹۴۴</ref>.
صدر در سال ۱۳۳۹ق رهسپار [[ایران]] شد. در این مدت، علاوه بر تدریس، به موعظه و ارشاد مردم نیز همت گماشت. آن ایام با خشکسالی مصادف بود و او توانست، با اقدامات پیگیر و گردآوری اعانه، بسیاری از مستمندان را از خطر مرگ نجات بخشد. وی ده سال بعد بار دیگر به [[نجف اشرف]] برگشت و به تحصیل و تدریس نشست<ref>امین٬ طبقات أعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق٬ ج‏۱۵، ص۹۴۴</ref>.صدر بار دیگر به [[قم]] آمد. اما وقتی برای زیارت به [[مشهد]] رفت به جهت تقاضای طلاب و مردم مشهد در آن شهر ماندگار شد. وی در مشهد به تدریس پرداخت و در مسجد گوهر شاد حرم رضوی اقامه نماز می‌کرد<ref>امین٬ طبقات أعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق٬ ج‏۱۵، ص۹۴۴</ref>.


== مرجعیت ==
== مرجعیت ==
صدرالدین صدر مورد توجه آیت‌الله حائری بود. موسس [[حوزه علمیه قم]] عبدالکریم حائری یزدی در دوران کهنسالی خود نگران آینده حوزۀ تازه تاسیس بود. او به منظور تقویت حوزه علمیه قم و تامین آینده آن، از صدر برای اقامت در [[قم]] دعوت کرد. وی با اعزام گروهی به مشهد او را به قم فرا خواند. صدر علاوه بر تدریس سطوح عالی، از مشاوران حائری شمرده می‌شد و در امور حوزه نیز به او کمک می‌کرد. آیت‌الله حائری، صدر را وصی خود قرار داد و به پیشنهاد صدر، سید محمد حجت نیز به وصایت وی برگزیده شد<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۴۹-۵۰
صدرالدین صدر مورد توجه آیت‌الله حائری بود. موسس [[حوزه علمیه قم]] عبدالکریم حائری یزدی در دوران کهنسالی خود نگران آینده حوزۀ تازه تاسیس بود. او به منظور تقویت حوزه علمیه قم و تامین آینده آن، از صدر برای اقامت در [[قم]] دعوت کرد. وی با اعزام گروهی به مشهد او را به قم فرا خواند. صدر علاوه بر تدریس سطوح عالی، از مشاوران حائری شمرده می‌شد و در امور حوزه نیز به او کمک می‌کرد. آیت‌الله حائری، صدر را وصی خود قرار داد و به پیشنهاد صدر، سید محمد حجت نیز به وصایت وی برگزیده شد<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ص۴۹-۵۰
</ref>.
</ref>.
خط ۸۸: خط ۷۵:


== فرزندان ==
== فرزندان ==
اولین همسر آیت‌الله صدر دخترخاله‌اش بود که در جوانی در عراق درگذشت. وی پس از بازگشت به ایران در حوالی سال ۱۳۳۹ هجری قمری در مشهد با بی‌بی صفیه قمی دختر سید حسین طباطبایی قمی (از مراجع تقلید) [[ازدواج]] کرد و صاحب ده فرزند (سه پسر و هفت دختر) شد:
اولین همسر آیت‌الله صدر دخترخاله‌اش بود که در جوانی در عراق درگذشت. وی پس از بازگشت به ایران در حوالی سال ۱۳۳۹ هجری قمری در مشهد با بی‌بی صفیه قمی دختر سید حسین طباطبایی قمی (از مراجع تقلید) [[ازدواج]] کرد و صاحب ده فرزند (سه پسر و هفت دختر) شد:


خط ۱۰۳: خط ۸۹:
   
   
== آثار علمی ==
== آثار علمی ==
آیت‌الله صدر آثار زیر را از خود به یادگار گذاشت:
آیت‌الله صدر آثار زیر را از خود به یادگار گذاشت:


المهدی؛ در این کتاب روایات [[اهل سنت]] درباره [[حجت بن حسن (مهدی)]](عج) گردآوری شده است. پیش از آن، کتابی در این موضوع، با این نظم و ترتیب خاص، نگاشته نشده بود. کتاب المهدی عربی است و ترجمه‌اش نیز چاپ شده است.
# المهدی؛ در این کتاب روایات [[اهل سنت]] درباره [[حجت بن حسن (مهدی)]](عج) گردآوری شده است. پیش از آن، کتابی در این موضوع، با این نظم و ترتیب خاص، نگاشته نشده بود. کتاب المهدی عربی است و ترجمه‌اش نیز چاپ شده است.
 
# خلاصه الفصول؛ کتاب فصول تالیف محمدحسین حائری اصفهانی از متون درسی حوزه علمیه بود. ولی به خاطر طولانی بودن، معمولاً طلاب به خواندن بخشی از آن اکتفا کردند. صدر آن را تلخیص کرد تا به جای کتاب‌های قوانین و فصول تدریس گردد.
خلاصه الفصول؛ کتاب فصول تالیف محمدحسین حائری اصفهانی از متون درسی حوزه علمیه بود. ولی به خاطر طولانی بودن، معمولاً طلاب به خواندن بخشی از آن اکتفا کردند. صدر آن را تلخیص کرد تا به جای کتاب‌های قوانین و فصول تدریس گردد.
# الحقوق همان رساله حقوق امام سجاد(ع) است که با مقدمه کوتاه صدر چاپ شده است.
 
# مختصر تاریخ [[اسلام]]
الحقوق همان رساله حقوق امام سجاد(ع) است که با مقدمه کوتاه صدر چاپ شده است.
# حاشیه عروه الوثقی
 
# حاشیه وسیله النجاه
مختصر تاریخ [[اسلام]]
# سفینه النجاه
 
# رساله در [[امر به معروف و نهی از منکر]]
حاشیه عروه الوثقی
# رساله در [[تقیه]]
 
# رساله در حکم غساله
حاشیه وسیله النجاه
# رساله در [[حج]]
 
# رساله‌ای درباره ازدواج
سفینه النجاه
# منظومه حج
 
# منظومه‌ای درباره [[روزه]]
رساله در [[امر به معروف و نهی از منکر]]
# حاشیه کفایه الاصول
 
# رساله‌ای در اصول [[دین]]
رساله در [[تقیه]]
# رساله‌ای در اثبات عدم تحریف [[قرآن]]
 
# رساله در ردشبهات [[وهابیت|وهابیان]]
رساله در حکم غساله
# لواء محمد (۱۲ جلد)
 
# مدینه العلم (۶ جلد)
رساله در [[حج]]
# دیوان اشعار<ref>رضایی، سید صدرالدین صدر قلعه تواضع، ۱۳۷۷ش، ص۵۸-۵۹</ref>
 
# رساله در حقوق زن
رساله‌ای درباره ازدواج
# اصول العقائد؛<ref>حکیم٬المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج‏۷، ص۳۲۷ (دو مورد اخیر)</ref>
 
منظومه حج
 
منظومه‌ای درباره [[روزه]]
 
حاشیه کفایه الاصول
 
رساله‌ای در اصول [[دین]]
 
رساله‌ای در اثبات عدم تحریف [[قرآن]]
 
رساله در ردشبهات [[وهابیت|وهابیان]]
 
لواء محمد (۱۲ جلد)
 
مدینه العلم (۶ جلد)
 
دیوان اشعار<ref>رضایی، سید صدرالدین صدر قلعه تواضع، ۱۳۷۷ش، ص۵۸-۵۹</ref>
 
رساله در حقوق زن
 
اصول العقائد؛<ref>حکیم٬المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ق، ج‏۷، ص۳۲۷ (دو مورد اخیر)</ref>


== وفات ==
== وفات ==
سید صدرالدین صدر در ۵ دی ۱۳۳۲ش<ref>روزنامه اطلاعات، سال بیست و هشتم، شماره۸۶۶۸، شنبه ۵ دی ماه ۱۳۳۲ش</ref> برابر با ۱۹ ربیع‌الثانی ۱۳۷۳ق درگذشت. آیت‌الله بروجردی بر پیکر وی [[نماز]] گذارد و او را در کنار قبر شیخ عبدالکریم حائری، در حرم فاطمه معصومه به خاک سپردند<ref>هزار، دانشوران قم، ص۱۴۹-۱۵۰</ref>.
سید صدرالدین صدر در ۵ دی ۱۳۳۲ش<ref>روزنامه اطلاعات، سال بیست و هشتم، شماره۸۶۶۸، شنبه ۵ دی ماه ۱۳۳۲ش</ref> برابر با ۱۹ ربیع‌الثانی ۱۳۷۳ق درگذشت. آیت‌الله بروجردی بر پیکر وی [[نماز]] گذارد و او را در کنار قبر شیخ عبدالکریم حائری، در حرم فاطمه معصومه به خاک سپردند<ref>هزار، دانشوران قم، ص۱۴۹-۱۵۰</ref>.


Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۹۴

ویرایش