۸۷٬۱۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''حسین محدث نوری''' فرزند محمد تقی محدث نوری مازندرانی طبرسی و نوهٔ علی محمد مازندرانی طبرسی مستوفی، محدث و چهره سرشناس علمای [[مذهب شیعه|شیعه]] در قرن چهاردهم هجری بود | '''حسین محدث نوری''' فرزند محمد تقی محدث نوری مازندرانی طبرسی و نوهٔ علی محمد مازندرانی طبرسی مستوفی، محدث و چهره سرشناس علمای [[مذهب شیعه|شیعه]] در قرن چهاردهم هجری بود. از القاب وی میتوان به خاتم المحدثین، علامه نوری، میرزای نوری، محدث نوری و حاجی نوری اشاره کرد. | ||
== خاندان نوری == | == خاندان نوری == | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
[[محمدمحسن بن علی منزوی تهرانی|شیخ آقا بزرگ طهرانی(ره)]] در نگارش زندگینامه استادش محدث نوری در «طبقات» در مورد برنامهریزی دقیق وی در امور علمی و معنوی چنین نقل میکند: | [[محمدمحسن بن علی منزوی تهرانی|شیخ آقا بزرگ طهرانی(ره)]] در نگارش زندگینامه استادش محدث نوری در «طبقات» در مورد برنامهریزی دقیق وی در امور علمی و معنوی چنین نقل میکند: | ||
«ایشان دائما ملتزم به وظائف شرعی خود بود و هر ساعتی از روزش را به کار خاصی اختصاص میداد. چنانچه هر روز بعد از [[نماز]] عصر تا نزدیک غروب به کتابت مشغول میشد و پس از [[نماز عشاء]] تا وقت خواب را نیز به مطالعه اختصاص میداد. دو ساعت قبل از فجر بر میخاست و یک ساعت قبل از فجر به حرم مطهر مشرف میشد و در زمستان و تابستان پشت «باب القبله» مشغول به خواندن [[نافله شب]] میگشت تا این که درب حرم گشوده میگشت و ایشان همواره نخستین فردی بود که در آن هنگام وارد حرم میشد... کمی قبل از طلوع خورشید به خانه | «ایشان دائما ملتزم به وظائف شرعی خود بود و هر ساعتی از روزش را به کار خاصی اختصاص میداد. چنانچه هر روز بعد از [[نماز]] عصر تا نزدیک غروب به کتابت مشغول میشد و پس از [[نماز عشاء]] تا وقت خواب را نیز به مطالعه اختصاص میداد. دو ساعت قبل از فجر بر میخاست و یک ساعت قبل از فجر به حرم مطهر مشرف میشد و در زمستان و تابستان پشت «باب القبله» مشغول به خواندن [[نافله شب]] میگشت تا این که درب حرم گشوده میگشت و ایشان همواره نخستین فردی بود که در آن هنگام وارد حرم میشد... کمی قبل از طلوع خورشید به خانه برمیگشت و مستقیم به کتابخانه بزرگش که شامل هزاران کتاب نفیس و آثار نادر یا منحصر به فرد بود، رفته و .... تا کمی قبل از زوال مشغول به کار کتابت بود... اما برنامهریزی روزهای [[جمعه]] او متفاوت بود. بدین گونه که بعد از بازگشت از حرم شریف به مطالعه کتابهای مقتل پرداخته، سپس به مجلس عمومیای که برای ذکر [[اهل بیت|اهل بیت (علیهالسلام)]] ترتیب داده بود میرفت و به ذکر مصیبت میپرداخت. پس از پایان یافتن مجلس مشغول وظایف خاص روز جمعه و نوافل میگشت و بعد از [[نماز عصر]] هم به حرم مطهر مشرف میشد و مشغول به دعاهای مأثور میگشت تا غروب آفتاب<ref> طهرانی، شیخ آغا بزرگ، همان، ص 547</ref>». | ||
از این عبارات نظم و ثبات مرحوم محدث نوری در امر علم و دین اثبات میشود. | از این عبارات نظم و ثبات مرحوم محدث نوری در امر علم و دین اثبات میشود. | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
# شیخ آقا بزرگ طهرانی نویسنده الذریعة، | # شیخ آقا بزرگ طهرانی نویسنده الذریعة، | ||
# حاج [[شیخ عباس قمی]]، | # حاج [[عباس قمی|شیخ عباس قمی]]، | ||
# [[محمد حسین کاشف الغطاء|آیتالله شیخ محمدحسین کاشفالغطاء]]، | # [[محمد حسین کاشف الغطاء|آیتالله شیخ محمدحسین کاشفالغطاء]]، | ||
# آیتالله علامه سید عبدالحسین شرف الدین عاملی، | # آیتالله علامه سید عبدالحسین شرف الدین عاملی، | ||
خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
# در کتابهایی هستند که شیخ حرّ عاملی مؤلفان آن کتابها را نمیشناخت، پس از آنها اعراض کرد و ما در فوائد خاتمه اسامی این کتب و مؤلفین آنها و هم چنین سبب اعتماد خود به آنها را ذکر خواهیم کرد. | # در کتابهایی هستند که شیخ حرّ عاملی مؤلفان آن کتابها را نمیشناخت، پس از آنها اعراض کرد و ما در فوائد خاتمه اسامی این کتب و مؤلفین آنها و هم چنین سبب اعتماد خود به آنها را ذکر خواهیم کرد. | ||
# آنچه که درکتابهای نزد او موجود بوده ولی او آنها را نیاورده و به خاطر غفلت یا عدم اطلاع<ref> نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت، بیروت، 1408، ص 60 مقدمه</ref>». | # آنچه که درکتابهای نزد او موجود بوده ولی او آنها را نیاورده و به خاطر غفلت یا عدم اطلاع<ref> نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت، بیروت، 1408، ص 60 مقدمه</ref>». | ||
# حجم این کتاب تقریباً به اندازه حجم [[وسائل الشیعه]] است که شامل 23 هزار حدیث میباشد و طبق ترتیب کتاب «وسائل» گردآوری شده است. | # حجم این کتاب تقریباً به اندازه حجم [[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]] است که شامل 23 هزار حدیث میباشد و طبق ترتیب کتاب «وسائل» گردآوری شده است. | ||
هم چنین دارای خاتمه ای ارزشمند است. شیخ آغا بزرگ طهرانی در مورد ارزش این کتاب نزد علمای بزرگ چنین مینویسد: | هم چنین دارای خاتمه ای ارزشمند است. شیخ آغا بزرگ طهرانی در مورد ارزش این کتاب نزد علمای بزرگ چنین مینویسد: | ||
«این کتاب در اعتبار مانند سایر جوامع حدیثی متأخر است... از استاد خود [[محمد کاظم خراسانی]] صاحب [[کفایه]] شنیدم که وی منبر تدریس در برابر دانش جویان خود که تعداد آنها به 500 یا بیشتر میرسید از کسانی که یا [[مجتهد]] بودند یا نزدیک به [[اجتهاد]]. چنین گفت که برای مجتهد در عصر ما حجت تمام نمیشود قبل از رجوع به «مستدرک» و اطلاع بر احادیثی که در آن است». و خود او نیز شخصاً ملتزم به همین روش بود. چرا که من در مجالس خصوصی تدریسش حضور داشتم و این روش را خودم از او مشاهده کردم. و هم چنین استاد ما [[شریعت اصفهانی|شیخ الشریعه اصفهانی]] روزی فرمود: | «این کتاب در اعتبار مانند سایر جوامع حدیثی متأخر است... از استاد خود [[محمد کاظم خراسانی]] صاحب [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] شنیدم که وی منبر تدریس در برابر دانش جویان خود که تعداد آنها به 500 یا بیشتر میرسید از کسانی که یا [[مجتهد]] بودند یا نزدیک به [[اجتهاد]]. چنین گفت که برای مجتهد در عصر ما حجت تمام نمیشود قبل از رجوع به «مستدرک» و اطلاع بر احادیثی که در آن است». و خود او نیز شخصاً ملتزم به همین روش بود. چرا که من در مجالس خصوصی تدریسش حضور داشتم و این روش را خودم از او مشاهده کردم. و هم چنین استاد ما [[شریعت اصفهانی|شیخ الشریعه اصفهانی]] روزی فرمود: | ||
«همه ما نان خور سفره نوری هستیم». و منظور او کتاب «مستدرک» بود<ref> طهرانی، شیخ آغا بزرگ، طبقات أعلام الشیعه، همان، ص 553 ـ 554</ref>». | «همه ما نان خور سفره نوری هستیم». و منظور او کتاب «مستدرک» بود<ref> طهرانی، شیخ آغا بزرگ، طبقات أعلام الشیعه، همان، ص 553 ـ 554</ref>». | ||
خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
این کتاب در 12 باب نگارش یافته که مؤلف خود در ابتدای کتاب فهرست اجمالی آن را آورده است. عناوین برخی از این ابواب بدین شرح است: در ذکر شمّه ای از حالات ولادت با سعادت آن جناب، ذکر اسامی و القاب و کینههای آن حضرت، ذکر اختلاف مسلمین در آن جناب، اثبات این که مهدی موعود همان [[حجت بن الحسن (مهدی)|حجت بن الحسن العسکری(عج)]] است از روی نصوص [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]]، اثبات این مدعا از روی [[معجزه|معجزات]] صادره از آن حضرت، ذکر کسانی که در طول غیبت خدمت آن جناب رسیدند یا بر معجزه آن بزرگوار واقف شدند و ... . | این کتاب در 12 باب نگارش یافته که مؤلف خود در ابتدای کتاب فهرست اجمالی آن را آورده است. عناوین برخی از این ابواب بدین شرح است: در ذکر شمّه ای از حالات ولادت با سعادت آن جناب، ذکر اسامی و القاب و کینههای آن حضرت، ذکر اختلاف مسلمین در آن جناب، اثبات این که مهدی موعود همان [[حجت بن الحسن (مهدی)|حجت بن الحسن العسکری(عج)]] است از روی نصوص [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]]، اثبات این مدعا از روی [[معجزه|معجزات]] صادره از آن حضرت، ذکر کسانی که در طول غیبت خدمت آن جناب رسیدند یا بر معجزه آن بزرگوار واقف شدند و ... . | ||
وی هم چنین در این کتاب وجود همسر و فرزندان را برای آن حضرت ثابت میکند<ref> نوری، میرزاحسین، نجم الثاقب، انتشارات مسجد مقدس جمکران، قم، 1375، صص 15 ـ 22</ref>. این کتاب که به زبان فارسی نوشته شده است، توسط انتشارات [[مسجد مقدس جمکران]] چاپ شده است. | وی هم چنین در این کتاب وجود همسر و فرزندان را برای آن حضرت ثابت میکند<ref> نوری، میرزاحسین، نجم الثاقب، انتشارات مسجد مقدس جمکران، قم، 1375، صص 15 ـ 22</ref>. این کتاب که به زبان فارسی نوشته شده است، توسط انتشارات [[مسجد جمکران|مسجد مقدس جمکران]] چاپ شده است. | ||
=== کشف الأستار عن وجه الغائب عن الأبصار === | === کشف الأستار عن وجه الغائب عن الأبصار === | ||
خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
=== نفس الرحمان فی فضائل سلمان (رض) === | === نفس الرحمان فی فضائل سلمان (رض) === | ||
این کتاب از یک مقدمه، 16 باب و یک خاتمه تشکیل یافته است. مقدمه کتاب به بررسی، نام، لقب، نسب، کینه و ... جناب [[سلمان فارسی|سلمان (رض)]] پرداخته و متن اصلی شامل موضوعاتی چون احوال [[سلمان فارسی|سلمان]] قبل از تشرف به | این کتاب از یک مقدمه، 16 باب و یک خاتمه تشکیل یافته است. مقدمه کتاب به بررسی، نام، لقب، نسب، کینه و ... جناب [[سلمان فارسی|سلمان (رض)]] پرداخته و متن اصلی شامل موضوعاتی چون احوال [[سلمان فارسی|سلمان]] قبل از تشرف به [[اسلام]]، مقام او نزد خدا و رسولش [[ائمه|ائمه طاهرین (علیهالسلام)]]، مقام سلمان نزد [[اهل بیت|اهلبیت (علیهالسلام)]] با توجه به حدیث شریف «سلمان منّا اهل البیت»، آیاتی که درمورد وی و اقران او نازل شده، در مورد علم و حکمت او، اخبار غیبی که از ناحیه ایشان صادر شده، علم او به اسم اعظم الهی، برخی فضایل و کراماتی که از او صادر شده، ذکر زیارتنامه ایشان و ... است. | ||
=== لؤلؤ و مرجان === | === لؤلؤ و مرجان === | ||
انگیزه مؤلف از تألیف این کتاب درخواست یکی از علما به نام | انگیزه مؤلف از تألیف این کتاب درخواست یکی از علما به نام «[[سید محمد مرتضی جونپوری هندی]]» و شکایتهای مکررّ وی از ذاکرین و روضه خوانان بوده است. چرا که برخی از آنها مطالبی را به دروغ به قصد گریاندن مردم بیان میکردند. وی از محدث نوری درخواست نموده بود که کتابی جهت موعظه و هدایت اینان بنویسد. مرحوم محدث نوری نیز پس از اتمام تألیف «مستدرک» به کار تألیف کتاب «لؤلؤ و مرجان» اشتغال یافت<ref>نوری، میرزاحسین، کشف الأستار، نشر مؤسسه نور، بیروت، 1408، مقدمه صص 14 ـ 15 و ص 163</ref>. | ||
این کتاب نخستین تألیفی است که درباره اصلاح روضه خوانی و پاکسازی آن نوشته شده است. | این کتاب نخستین تألیفی است که درباره اصلاح روضه خوانی و پاکسازی آن نوشته شده است. | ||
[[لؤلؤ و مرجان]] در یک مقدمه، دو فصل و یک خاتمه نگارش یافته است. دو فصل کتاب که متن اصلی آن را تشکیل میدهد از دو پیش شرط لازم و ضروری برای عزاداری و روضه خوانی یعنی اخلاص و صداقت سخن میراند. در پایان فصل دوم چند تنبیه دارد که به این ترتیب است: | [[کتاب لؤلؤ و مرجان]] در یک مقدمه، دو فصل و یک خاتمه نگارش یافته است. دو فصل کتاب که متن اصلی آن را تشکیل میدهد از دو پیش شرط لازم و ضروری برای عزاداری و روضه خوانی یعنی اخلاص و صداقت سخن میراند. در پایان فصل دوم چند تنبیه دارد که به این ترتیب است: | ||
#لزوم فحص کامل در نقل از ثقه؛ | #لزوم فحص کامل در نقل از ثقه؛ | ||
خط ۱۳۸: | خط ۱۳۸: | ||
#علل تحریف و دروغ سازی در [[واقعه عاشورا]]؛ | #علل تحریف و دروغ سازی در [[واقعه عاشورا]]؛ | ||
وی هم چنین در این کتاب به ساختگی بودن برخی اخبار مشهور و دروغ بودن بعضی از روضههای بسیار معروف و گریه آور تصریح کرده است<ref>آلاندوزلی، محمد، «کتابشناسی توصیفی ـ انتقادی پیرامون تحریفهای عاشورا»، آیینه پژوهش، ش 78، صص 176ـ 173</ref>. | وی هم چنین در این کتاب به ساختگی بودن برخی اخبار مشهور و [[دروغ]] بودن بعضی از روضههای بسیار معروف و گریه آور تصریح کرده است<ref>آلاندوزلی، محمد، «کتابشناسی توصیفی ـ انتقادی پیرامون تحریفهای عاشورا»، آیینه پژوهش، ش 78، صص 176ـ 173</ref>. | ||
=== فصل الخطاب فی تحریف الکتاب === | === فصل الخطاب فی تحریف الکتاب === | ||
محدث نوری در این کتاب عدم | محدث نوری در این کتاب عدم [[تحریف قرآن از منظر فریقین (مقاله)|تحریف قرآن کریم]] به زیاده و نقصان و تغییر و تبدیل ـ آن گونه که در کتابهای آسمانی پیشین رخ داده است ـ را ثابت کردهاما در عین حال معتقد بوده که گردآورندگان قرآن کریم در زمان [[عثمان]] در غیر از [[آیات الاحکام]] دچار تنفیص در برخی آیات شدند که البته ما عین آیات کم شده را نمیدانیم. | ||
البته بسیاری از علمای شیعه با این دیدگاه به مخالفت برخاستند و معتقد بودند که هیچ کم و زیادی در جمعآوری قرآن کریم رخ نداده است. نخستین کتابی که در ردّ «فصل الخطاب» تألیف شد، کتاب «کشف الارتیاب عن تحریف الکتاب» بود که توسط شیخ محمود طهرانی (ره) نگاشته شد. زمانی که محدث نوری از محتوای این کتاب آگاه شد، کتابی به زبان فارسی در جواب به شبهات «کشف الإرتیاب» نگاشت و نام آن را «الردّ علی کشف الإرتیاب» نهاد. و او همواره میگفت: راضی نیستم از کسی که «فصل الخطاب» را مطالعه کند امّا این رساله را رها نماید. چرا که وی در ابتدای این رساله که در پاسخ بر کشف الإرتیاب تألیف کرده بود، اظهار داشته که در لفظ «تحریف» مغالطه شده است و منظور من از «تحریف» تغییر و تبدیل نبوده بلکه تنها مرادم، انداختن بعضی از آیات در کتاب نازل شده بوده است و گرنه قرآنی که الآن نزد همگان موجود است با قرآنی که در عصر عثمان جمعآوری شد، هیچ زیاده و نقصانی شامل حالش نشده است. وی میگفت شایسته بود نام کتابم را «فصل الخطاب فی عدم تحریف الکتاب» مینهادم. و آن چه که مردم از این کتاب برداشت کردهاند، هرگز منظور من نبوده است<ref> طهرانی، شیخ آغا بزرگ، الذریعة، همان، ج 16، صص 231 ـ 232</ref>. | البته بسیاری از علمای شیعه با این دیدگاه به مخالفت برخاستند و معتقد بودند که هیچ کم و زیادی در جمعآوری قرآن کریم رخ نداده است. نخستین کتابی که در ردّ «فصل الخطاب» تألیف شد، کتاب «کشف الارتیاب عن تحریف الکتاب» بود که توسط شیخ محمود طهرانی (ره) نگاشته شد. زمانی که محدث نوری از محتوای این کتاب آگاه شد، کتابی به زبان فارسی در جواب به شبهات «کشف الإرتیاب» نگاشت و نام آن را «الردّ علی کشف الإرتیاب» نهاد. و او همواره میگفت: راضی نیستم از کسی که «فصل الخطاب» را مطالعه کند امّا این رساله را رها نماید. چرا که وی در ابتدای این رساله که در پاسخ بر کشف الإرتیاب تألیف کرده بود، اظهار داشته که در لفظ «تحریف» مغالطه شده است و منظور من از «تحریف» تغییر و تبدیل نبوده بلکه تنها مرادم، انداختن بعضی از آیات در کتاب نازل شده بوده است و گرنه قرآنی که الآن نزد همگان موجود است با قرآنی که در عصر عثمان جمعآوری شد، هیچ زیاده و نقصانی شامل حالش نشده است. وی میگفت شایسته بود نام کتابم را «فصل الخطاب فی عدم تحریف الکتاب» مینهادم. و آن چه که مردم از این کتاب برداشت کردهاند، هرگز منظور من نبوده است<ref> طهرانی، شیخ آغا بزرگ، الذریعة، همان، ج 16، صص 231 ـ 232</ref>. | ||
کتابهای زیادی در ردّ کتاب محدث نوری یعنی «فصل الخطاب» نوشته شد و تقریباً تمام عالمان شیعی با این نظریه مخالفت کردند. اما به هر حال شد آن چه نباید میشد، صورت گرفت و مغرضین با استفاده از این کتاب شبهات زیادی را مورد توجه مکتب تشیع نمودند و این امر باعث شد بسیاری از اهل سنت تصور کنند که شیعه قائل به تحریف قرآن است و قرآنی جدا از قرآن آنان دارد. | کتابهای زیادی در ردّ کتاب محدث نوری یعنی «فصل الخطاب» نوشته شد و تقریباً تمام عالمان شیعی با این نظریه مخالفت کردند. اما به هر حال شد آن چه نباید میشد، صورت گرفت و مغرضین با استفاده از این کتاب شبهات زیادی را مورد توجه مکتب تشیع نمودند و این امر باعث شد بسیاری از [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] تصور کنند که [[مذهب شیعه|شیعه]] قائل به تحریف قرآن است و قرآنی جدا از قرآن آنان دارد. | ||
=== سایر تألیفات === | === سایر تألیفات === | ||
خط ۱۶۷: | خط ۱۶۷: | ||
#معالم العبر در استدراک بحار نوشته شده است. | #معالم العبر در استدراک بحار نوشته شده است. | ||
#جنة المأوی در مورد کسانی است که در طول غیبت به ملاقات حضرت صاحب الأمر (عجل الله فرجه) مشرف شدند. | #جنة المأوی در مورد کسانی است که در طول غیبت به ملاقات حضرت صاحب الأمر (عجل الله فرجه) مشرف شدند. | ||
#الصحیفه الثانیه | #الصحیفه الثانیه العلویه؛ | ||
#الصحیفة الرابعه | #الصحیفة الرابعه السجادیه؛ | ||
#میزان السماء در تعیین مولد [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|خاتم الانبیاء(صل الله عليه وسلم)]] به فارسی. | #میزان السماء در تعیین مولد [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|خاتم الانبیاء(صل الله عليه وسلم)]] به فارسی. | ||
#الکلمه الطیبه که به فارسی نوشته است. | #الکلمه الطیبه که به فارسی نوشته است. | ||
#سلامة | #سلامة المرصاد؛ | ||
#شاخه | #شاخه طوب؛ | ||
#تحیة الزائر و بلغة | #تحیة الزائر و بلغة المجاور؛ | ||
#مستدرک فرار البحار (که البته کامل نشده است). | #مستدرک فرار البحار (که البته کامل نشده است). | ||
#مرسله الدرّ المنظوم و برخی رسالهها و کتابهای دیگر<ref>قمی، شیخ عباس، همان، ص 262</ref>. | #مرسله الدرّ المنظوم و برخی رسالهها و کتابهای دیگر<ref>قمی، شیخ عباس، همان، ص 262</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[فضلالله نوری|شیخ فضل الله نوری]] | |||
* [[حوزه علمیه نجف]] | |||
* [[مرتضی انصاری|شیخ مرتضی انصاری]] | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۱۸۲: | خط ۱۸۷: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
[http://intjz.net/maqalat/sh-Mohades%20Noori.html برگرفته از سایت محدث نوری - محدّث نوری (ره)] | [http://intjz.net/maqalat/sh-Mohades%20Noori.html برگرفته از سایت محدث نوری - محدّث نوری (ره)] | ||
[[رده:عالمان]] | |||
[[رده:عالمان شیعه]] | |||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] | ||