پرش به محتوا

ابن هشام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
| دین = [[اسلام]]
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]
| مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]
| آثار = {{فهرست جعبه افقی ||السیرة النبویة |سیرت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول‌الله(صلی الله علیه)]] مشهور به سیرة النبی (ترجمه) |زندگانی محمد(صلی الله علیه) پیامبر اسلام: ترجمه سیرة النبویه |خلاصه سیرت رسول‌الله(صلی الله علیه) }}
| آثار = {{فهرست جعبه افقی ||السیرة النبویة |سیرت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول‌الله(صلی الله علیه و آله و سلم)]] مشهور به سیرة النبی (ترجمه) |زندگانی محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) پیامبر اسلام: ترجمه سیرة النبویه |خلاصه سیرت رسول‌الله(صلی الله علیه و آله و سلم) }}
| فعالیت‌ها = سیره نبوی • تاریخ‌نگار
| فعالیت‌ها = سیره نبوی • تاریخ‌نگار
| وبگاه =  
| وبگاه =  
}}
}}
'''ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوب حِمْیری معافری سدوسی بصری'''، از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، [[محدّث|محدث]]، مورّخ، ادیب، نسب‌شناس و تدوین کننده کتاب [[السیرة النبویة]] است. این کتاب؛ یکی از منابع مهم قدیمی است که در سیره و [[مغازی]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)(صلی الله علیه)]] از اعتبار و شهرت زیادی برخوردار است. البته نمی‌توان همه مطالب این کتاب را تأیید یا رد کرد؛ چرا که تک تک نقل‌های مندرج در آن‌‌را باید جداگانه مورد بررسی قرار داد. ولی به‌طور کلی می‌توان گفت سیره ابن‌هشام یکی از قدیمی‌ترین منابع در دست‌رس و قابل استناد است.
'''ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوب حِمْیری معافری سدوسی بصری'''، از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، [[محدّث|محدث]]، مورّخ، ادیب، نسب‌شناس و تدوین کننده کتاب [[السیرة النبویة]] است. این کتاب؛ یکی از منابع مهم قدیمی است که در سیره و [[مغازی]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)(صلی الله علیه و آله و سلم)]] از اعتبار و شهرت زیادی برخوردار است. البته نمی‌توان همه مطالب این کتاب را تأیید یا رد کرد؛ چرا که تک تک نقل‌های مندرج در آن‌‌را باید جداگانه مورد بررسی قرار داد. ولی به‌طور کلی می‌توان گفت سیره ابن‌هشام یکی از قدیمی‌ترین منابع در دست‌رس و قابل استناد است.


== ابن‌هشام حمیری کیست ==
== ابن‌هشام حمیری کیست ==
ابو محمد عبد الملک بن هشام بن ایوب ذهلی یا حمیری<ref>ذهبی، محمد بن أحمد، تاریخ الإسلام و وَفیات المشاهیر و الأعلام، ج 5، ص 387، بیروت، دار الغرب الإسلامی، چاپ اول، 2003م.</ref> (متوفی 213<ref> زرکلی، خیر الدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، ج ‏4، ص 166، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م.</ref> یا 218ق<ref> ابن جوزی، أبو الفرج عبد الرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج ‏11، ص 37، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1412ق.</ref>) از علمای [[اهل سنت]]، [[محدث،]] مورّخ، ادیب، [[نسب‌شناس]] و تدوین‌کننده مشهورترین کتاب درباره [[سیره پیامبر(صلی الله علیه)]] است<ref>الأعلام، ج ‏4، ص 66؛ بکر بن عبد الله، طبقات النسابین، ص 51، ریاض، دار الرشد، چاپ اول، 1407ق.</ref>.
ابو محمد عبد الملک بن هشام بن ایوب ذهلی یا حمیری<ref>ذهبی، محمد بن أحمد، تاریخ الإسلام و وَفیات المشاهیر و الأعلام، ج 5، ص 387، بیروت، دار الغرب الإسلامی، چاپ اول، 2003م.</ref> (متوفی 213<ref> زرکلی، خیر الدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، ج ‏4، ص 166، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م.</ref> یا 218ق<ref> ابن جوزی، أبو الفرج عبد الرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج ‏11، ص 37، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1412ق.</ref>) از علمای [[اهل سنت]]، [[محدث،]] مورّخ، ادیب، [[نسب‌شناس]] و تدوین‌کننده مشهورترین کتاب درباره [[سیره پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] است<ref>الأعلام، ج ‏4، ص 66؛ بکر بن عبد الله، طبقات النسابین، ص 51، ریاض، دار الرشد، چاپ اول، 1407ق.</ref>.
از زندگی وی آگاهی‌های کمی در دست است. نخستین بار در قرن ششم، [[عبدالرحمن سهَلی]] در شرح خود بر سیره<ref>ر. ک: سهیلی، عبد الرحمن، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویة، ج ‏1، ص 24، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ اوّل‏، 1412ق.</ref> اشاره کوتاهی به زندگی او کرده است. برخی آگاهی‌ها نیز از طریق [[ذهبی]](وفات: 748ق) به دست می‌آید. او با استناد به گفته تاریخ‌نگار مصری، [[ابو سعید عبد الرحمن بن یونس]]؛ ابن‌هشام را ذهلی، منسوب به ذهل بن معاویة، تیره‌ای از قبیله «کنده»، می‌شمارد<ref>تاریخ الإسلام و وَفیات المشاهیر و الأعلام، ج 5، ص 387.</ref>. برخی نیز او را حمیری(منتسب به منطقه‌ای در یمن) می‌دانند. ابن‌هشام به [[حمیریان]] علاقه داشت؛ و اثری درباره پادشاهان حمیر با نام «التیجان فی ملوک حمیر» تألیف کرد<ref>الأعلام، ج ‏4، ص 166؛ طبقات النسابین، ص 51.</ref>.
از زندگی وی آگاهی‌های کمی در دست است. نخستین بار در قرن ششم، [[عبدالرحمن سهَلی]] در شرح خود بر سیره<ref>ر. ک: سهیلی، عبد الرحمن، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویة، ج ‏1، ص 24، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ اوّل‏، 1412ق.</ref> اشاره کوتاهی به زندگی او کرده است. برخی آگاهی‌ها نیز از طریق [[ذهبی]](وفات: 748ق) به دست می‌آید. او با استناد به گفته تاریخ‌نگار مصری، [[ابو سعید عبد الرحمن بن یونس]]؛ ابن‌هشام را ذهلی، منسوب به ذهل بن معاویة، تیره‌ای از قبیله «کنده»، می‌شمارد<ref>تاریخ الإسلام و وَفیات المشاهیر و الأعلام، ج 5، ص 387.</ref>. برخی نیز او را حمیری(منتسب به منطقه‌ای در یمن) می‌دانند. ابن‌هشام به [[حمیریان]] علاقه داشت؛ و اثری درباره پادشاهان حمیر با نام «التیجان فی ملوک حمیر» تألیف کرد<ref>الأعلام، ج ‏4، ص 166؛ طبقات النسابین، ص 51.</ref>.


خط ۴۰: خط ۴۰:


== کتاب‌شناسی سیره ابن‌هشام ==
== کتاب‌شناسی سیره ابن‌هشام ==
کتاب «السیرة النبویة»؛ یکی از منابع مهم قدیمی است که در سیره و مغازی پیامبر اسلام(صلی الله علیه) از اعتبار و شهرت زیادی برخوردار است. این کتاب در واقع همان «سیره ابن اسحاق» است که ابن‌هشام آن‌را تهذیب و تلخیص کرده است<ref>ذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلاء، ج 10، ص 429، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ سوم، 1405ق؛ الأعلام، ج ‏4، ص 166.</ref>. محمد بن اسحاق مطلّبی (58 – 150ق) اولین کسی است که سیره و [[مغازی]] رسول خدا(صلی الله علیه) را با نوع نگارش جدیدی جمع‌آوری و تدوین نموده است<ref>نام کتاب و انتشارات: ابن اسحاق مطلبی، محمد بن إسحاق بن یسار، سیرة ابن إسحاق (کتاب السیر والمغازی)، محقق، سهیل زکار، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1398ق.</ref>. ابن اسحاق اخبار حوادث دوران [[مکه]] و [[مدینه]] و احوال پیامبر(صلی الله علیه) و بخشی از ماجراهای مربوط به عصر جاهلی را که در کتاب‌ها و مجموعه‌های پراکنده گوناگون یافته بود در این اثر جمع‌آوری نموده و به [[خلیفه]] [[منصور عباسی]] تقدیم کرده است<ref>ابن خلکان برمکی إربلی، أبو العباس شمس الدین، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، ج 4، ص 277، بیروت، دار صادر، 1900م؛ سیرة ابن إسحاق (کتاب السیر والمغازی)، مقدمه محقق، ص 13.</ref>. ابن‌هشام از طریق زیاد بن عبدالله بکائی روایت کرده است<ref> سیر أعلام النبلاء، ج 9، ص 5؛ صفدی، خلیل بن أیبک، الوافی بالوفیات، ج 19، ص 142، بیروت، دار إحیاء التراث، 1420ق.</ref>.
کتاب «السیرة النبویة»؛ یکی از منابع مهم قدیمی است که در سیره و مغازی پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) از اعتبار و شهرت زیادی برخوردار است. این کتاب در واقع همان «سیره ابن اسحاق» است که ابن‌هشام آن‌را تهذیب و تلخیص کرده است<ref>ذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلاء، ج 10، ص 429، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ سوم، 1405ق؛ الأعلام، ج ‏4، ص 166.</ref>. محمد بن اسحاق مطلّبی (58 – 150ق) اولین کسی است که سیره و [[مغازی]] رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) را با نوع نگارش جدیدی جمع‌آوری و تدوین نموده است<ref>نام کتاب و انتشارات: ابن اسحاق مطلبی، محمد بن إسحاق بن یسار، سیرة ابن إسحاق (کتاب السیر والمغازی)، محقق، سهیل زکار، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1398ق.</ref>. ابن اسحاق اخبار حوادث دوران [[مکه]] و [[مدینه]] و احوال پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و بخشی از ماجراهای مربوط به عصر جاهلی را که در کتاب‌ها و مجموعه‌های پراکنده گوناگون یافته بود در این اثر جمع‌آوری نموده و به [[خلیفه]] [[منصور عباسی]] تقدیم کرده است<ref>ابن خلکان برمکی إربلی، أبو العباس شمس الدین، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، ج 4، ص 277، بیروت، دار صادر، 1900م؛ سیرة ابن إسحاق (کتاب السیر والمغازی)، مقدمه محقق، ص 13.</ref>. ابن‌هشام از طریق زیاد بن عبدالله بکائی روایت کرده است<ref> سیر أعلام النبلاء، ج 9، ص 5؛ صفدی، خلیل بن أیبک، الوافی بالوفیات، ج 19، ص 142، بیروت، دار إحیاء التراث، 1420ق.</ref>.
ابن‌هشام، در مقدمه کتابش، به تغییراتی که در «سیره ابن اسحاق» داده بود اشاره می‌کند:
ابن‌هشام، در مقدمه کتابش، به تغییراتی که در «سیره ابن اسحاق» داده بود اشاره می‌کند:


# حذف کتاب «المبتدأ»؛
# حذف کتاب «المبتدأ»؛
# حذف آنچه در آن یادی از پیامبر(صلی الله علیه) نشده و چیزی از [[قرآن]] درباره آن نازل نشده و ربطی به سیره حضرتشان ندارد؛
# حذف آنچه در آن یادی از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نشده و چیزی از [[قرآن]] درباره آن نازل نشده و ربطی به سیره حضرتشان ندارد؛
# حذف اشعاری که ابن اسحاق آورده و آشنایان و عالمان به شعر، استناد آنها را درست نمی‌دانند؛
# حذف اشعاری که ابن اسحاق آورده و آشنایان و عالمان به شعر، استناد آنها را درست نمی‌دانند؛
# حذف مطالبی که نقل آنها شنیع است و خاطر برخی را می‌آزارد.
# حذف مطالبی که نقل آنها شنیع است و خاطر برخی را می‌آزارد.
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۴

ویرایش