ترمذی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ترمذی'''، با نام کامل ابوعیسی محمد بن عیسی ابن سَوْره ابن موسی ابن‌ ضحاک السلمی الترمذی معروف به <big>امام الترمذی</big>، یک ایرانی جمع‌آوری‌کنندهٔ [[حدیث]] بود و نویسندهٔ کتاب [[سنن ترمذی (کتاب)|سنن ترمذی]] است که یکی از [[کتاب‌های شش‌گانه اهل‌سنت|صحاح سته]] است.  

ترمذی پس از بازگشت به موطنش، به ریاضت‌های شدید پرداخت و پس از چندی گروهی گرد او جمع شدند. ظاهراً دیدگاه‌های او سبب بدنامی‌اش شد و سرانجام نزد مقامات حکومتی متهم به [[ارتداد]] گردید. ترمذی برای دفاع از خود به اقامت‌گاه حاکم در بلخ رفت و گویا توانست این اتهام را رفع کند.

# رساله سیره الاولیاء، که شهرت آن بیشتر به سبب موضوع [[ختم ولایت]] است که یکی از بخش‌های فرعی کتاب محسوب می‌شود، ولی عنوان ختم الولایه چنان شهرت یافت که کتاب به نام ختم الاولیاء یا ختم الولایه معروف، و دو بار هم به همین نام چاپ شد، یک بار به اهتمام عثمان یحیی در [[بیروت]] (۱۹۶۵/ ۱۳۴۴ ش) و بار دیگر در ۱۹۹۲/ ۱۳۷۱ ش در همانجا. ترمذی در این رساله برای نخستین بار موضوع سلسله مراتب اولیاءاللّه را مطرح کرد که قرن‌ها بعد بر [[ابن عربی]] و از طریق او بر آثار [[صوفیان]] دیگر تأثیر گذاشت. <ref>رجوع کنید به اولیاءاللّه *؛ ولایت *.</ref>.

# علل الشریعه، که در آن تکالیف شرعی به شیوه‌ای عرفانی تأویل شده است. ظاهراً ترمذی به سبب برخی مطالب این کتاب از زادگاهش بیرون رانده شد. از این اثر دو نسخه خطی، یکی در استانبول و دیگری در [[قاهره]]، وجود دارد.

# کتاب الامثال، مجموعه‌ای نسبتاً بزرگ از مثل‌هایی که در [[قرآن]] و [[سنت پیامبر]] و کلام مشایخ آمده است و مقصود از نگارش آن تبیین ماهیت تجربه‌های عرفانی و طریقت صوفیانه است (قاهره ۱۹۷۵).

# کتاب الفُروق، که در آن مؤلف کوشیده است به کمک ۱۶۴جفت کلمه هم‌معنا، نشان دهد که کلمات مترادف وجود ندارند. این کتاب چاپ نشده است. نسخه‌های خطی متعددی از آن در کتابخانه‌های ترکیه و [[جمهوری عربی مصر|مصر]] و [[فرانسه]] وجود دارد.

# کتاب الاَکیاس و المُغتَرّین، درباره اعمال صحیح و ناصحیح در ادای [[واجبات]] و [[مستحب|مستحبات]] دینی، مانند [[وضو]] و [[نماز]] و طلب علم و [[نکاح]] و تلاوت قرآن و بنای [[مسجد|مساجد]] و برخی خطاهایی که زهاد، سالکان مبتدی و جز آنها مرتکب می‌شوند، با عنایت به سیروسلوک عارفانه. [[غزالی]] در احیاء علوم الدین در رُبع مهلکات از این کتاب استفاده کرده است<ref>رجوع کنید به ص ۳۹۹ـ۴۳۵.</ref>.

# کتاب ریاضة‌النفس، در مسائل انسان‌شناسی و طریقت عرفانی. این کتاب دو بار و آخرین بار به اهتمام آرتور جان آربری<ref>رجوع کنید به قاهره ۱۹۴۷.</ref>. چاپ شده است.

# الفَرقُ بین الایات و الکرامات، که تکمله سیرة‌الاولیاء به شمار می‌آید و در آن موضوع امکان کرامات اولیا بررسی شده است. نسخه‌های خطی آن در مخطوطات اسماعیل صائب در [[ترکیه]] و در گوتینگن وجود دارد.

 

* [https://olama-orafa.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%91%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%90%D8%B1%D9%85%D9%90/ برگرفته از سایت زندگی‌نامه شیخ ابوعبداللّه محمد تِرمِذی(۳۰۰-۲۱۵ه ق) - علماوعرفا] olama-orafa.ir