طبری: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوجعفر محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب طبری مشهور به جریر طبری (زادهٔ ۲۲۴ در آمل – درگذشتهٔ ۳۱۰ هجری قمری در بغداد) (۲۱۸–۳۰۱ هجری خورشیدی) (۸۳۹-۹۲۳ میلادی) همه‌چیزدان، مورخ، [[مفسر قرآن]] و فیلسوف ایرانی، مؤلف [[تاریخ طبری (کتاب)|کتاب تاریخ طبری]] مشهور به پدر علم و تاریخ و [[تفسیر]] است<ref>پدر علم تفسیر و تاریخ؛ مروری بر زندگی و آثار جریر طبری</ref>.

وی در سال ۲۲۴ هجری قمری برابر با ۲۱۸ هجری خورشیدی در آمل چشم به جهان گشود. وی در عین تاریخ‌نگار بودن مفسری پرتوان نیز بود، وی کتاب تاریخ طبری را نگاشت که در آن وقایع به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۳۰۲ هجری را در برنمی‌گیرد. تاریخ طبری مرجع عمده تاریخ جهان و [[ایران]] تا اول سده چهارم هجری است، همچنین این کتاب در واقع مأخذ عمده تمام کسانی واقع شده‌است که بعد از طبری به تألیف تاریخ اسلام اهتمام ورزیده‌اند. وی از سنین پیش از نوجوانی در زادگاهش طبرستان به فراگرفتن فنون و دانش از جمله مبحث علم و عرفان مشغول گردید. پس از فراگرفتن مقدمات علوم در ۱۲ سالگی آمل را ترک گفت و به [[ری]] روآورد. طبری پس از مدتی [[بین النهرین|بین‌النهرین]] را ترک کرد و برای آشنایی با [[اصحاب]] ری عازم [[مصر]] شد.  

او در این سفر از راه [[شام]] و [[بیروت]] گذشت و در ۲۵۳ قمری هنگام حکومت احمد بن طولون به مصر وارد شد و سه سال در آن دیار ماند و در شهر فسطاط مصر نزد پاره‌ای از دانشمندان آن دیار شاگردی کرد. طبری طی سفرهای بسیار خود بیش‌تر سفرنامه‌هایی را که حاوی تاریخ و جغرافیای پیش از زمان خود بود، مطالعه کرد. هم‌چنین، طی آن سفرها با سیره نویسان گوناگونی در جهان دیدار کرد و اطلاعات زیادی از آنها به دست آورد.  

او پس از زندگی سه ساله در مصر از راه شام به بغداد بازگشت و پس از زمان کوتاهی برای دیدار از وطنش راهی طبرستان شد و در سال ۲۹۰ قمری به آمل آمد. طبری پس از مدتی به بغداد بازگشت و در محلهٔ رحیه یعقوب اقامت نمود و مطالعات خود را ادامه داد. طبری در بغداد ضمن آن که دانش خود را در [[فقه]]، تاریخ، [[حدیث]] تکمیل می‌کرد، شاگردانی نیز تربیت نمود و زمانی که در محلهٔ قنطره البردان بغداد زندگی می‌کرد، نگارش تاریخ خود را با نام تاریخ الرسل و الملوک که با نام تاریخ طبری شناخته می‌شود، آغاز کرد. او که روزانه چهل برگه از تاریخ خود را گردآوری می‌کرد و نزدیک به چهل سال به نوشتن تاریخ طبری پرداخت. به این ترتیب که از ۴۸ سالگی شروع به گردآوری نسخه‌های پراکنده سفرنامه‌ها نمود و از ۶۵ سالگی به‌طور مستمر در بغداد یادداشت‌های پراکنده خود را به مدت ۲۳ سال تنظیم کرد تا آن که پیش از مرگش آن را به پایان رساند.  

وی در این بین یک بار به [[هندوستان]] هم سفر نمود. طبری در کنار تنظیم تاریخ خود، به خواهش المکتفی، [[عباسیان|خلیفه عباسی]]، کتابی درزمینهٔ وقف نوشت که در بر گیرندهٔ نظر همهٔ دانشمندان و [[مسلمانان]] تا آن زمان بود. طبری طی آن سال‌ها [[جامع البیان (کتاب)|کتاب جامع البیان]] عن تاویل را نیز در تفسیر قرآن نوشت که به تفسیر طبری شهرت پیدا کرد<ref> محمد بن جریر طبری - بریتانیکا</ref>.

دوره‌ای که طبری در آن می‌زیست مملو از اختلافات مذهبی و آشوب‌های سیاسی بود که انگ زدن و متهم کردن افراد به بدعت یا [[تشیع]] سکه رایج آن عصر بود. خصوصاً در میان علمای هم‌طرازی که نظریه‌های مختلف علمی‌داشتند. حنابله بغداد در آن عصر طبری را متهم کرد.