خراسان: تفاوت میان نسخه‌ها

خراسان (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۵۹

۳٬۹۵۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۶ مهٔ ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

M.r.nastooh

۱٬۰۰۷

ویرایش

@@ خط ۵۳: / خط ۵۳: @@
 در سال ۲۸۳ هجری قمری جزو متصرفات دولت صفاریان شد.
-۴ سال بعد، مصادف سال ۲۸۷ هجری قمری) امیراسماعیل سامانی بر عمرو لیث غلبه کرد و خراسان جزو قلمرو [[سامانیان]] گردید.
+۴ سال بعد، <ref>مصادف سال ۲۸۷ هجری قمری</ref> امیراسماعیل سامانی بر عمرو لیث غلبه کرد و خراسان جزو قلمرو [[سامانیان]] گردید.
 سلطان محمود غزنوی در سال ۳۸۴ هجری قمری خراسان را به تصرف خود درآورد و ۴۵ سال بر این سرزمین حکومت کرد.
-در سال ۴۲۹ هجری قمری، طغرل اول، نیشابور را تصرف کرد و آنجا را مرکز حکومت خود قرار داد. خراسان تا سال ۵۵۲ هجری قمری در گسترهٔ سلجوقیان قرار داشت و پس از مرگ سلطان سنجر سلجوقی، این سرزمین به دست خوارزمشاهیان افتاد.
+در سال ۴۲۹ هجری قمری، طغرل اول، نیشابور را تصرف کرد و آنجا را مرکز حکومت خود قرار داد. خراسان تا سال ۵۵۲ هجری قمری در گسترهٔ [[سلجوقیان]] قرار داشت و پس از مرگ سلطان سنجر سلجوقی، این سرزمین به دست [[خوارزمشاهیان]] افتاد.
 با حمله مغولها در سدهٔ هفتم هجری قمری، بسیاری از شهرها و آبادی‌های خراسان ویران شدند.
 این سرزمین در سال ۸۷۳ هجری قمری خراسان به تصرف پادشاهان گورکانی درآمد و ۴۰ سال پس از آن (سال ۹۱۳ هجری قمری) ازبکها به رهبری شیبک خان، خراسان را مورد تهاجم قرار دادند. شاه اسماعیل صفوی به دفاع از این سرزمین پرداخت و سرانجام از ازبکها شکست خورد. پس از آن خراسان دوباره مورد هجوم و تاخت و تاز ازبک‌ها قرار گرفت که سرانجام شاه عباس صفوی توانست آنان را تا فرارود عقب براند. در زمان اواخر حکومت صفویه خراسان مورد حمله محمود افغان و اشرف افغان قرار گرفت ولی نادر قلی یکی از افسران دلاور شاه تهماسب دوم که خود متولد خراسان بود وارد جنگ با اشرف و او را که تا پایتخت حکومت یعنی اصفهان پیش رفته بود شکست داد.
-معدن فیروزه در خراسان، ۱۹۰۹ میلادی
 پس از مرگ نادر شاه افشار به سال ۱۱۶۰ هجری قمری، بخش‌های شرقی این سرزمین (هرات و بلخ) به تصرف احمد شاه درانی درآمد و در دوران قاجاریه با دخالت [[انگلستان]] و حمایت ان از احمد شاه درانی با بستن عهدنامه پاریس در سال ۱۲۷۳ هجری قمری، [[ایران]] متعهد شد که در امور [[افغانستان]] دخالت نداشته باشد و از کلیه دعاوی خود نسبت به هرات صرف نظر کند و قسمت شرقی خراسان به [[افغانستان]] که تحت نفوذ انگلستان بود، واگذار گردید.<br>
@@ خط ۶۹: / خط ۶۹: @@
 بخش شمالی خراسان<ref>شامل مرو، سمرقند، بخارا و خوارزم</ref> نیز در دوران [[قاجاریه]] مورد تهاجم روسها و ترکمنها قرار گرفته و در سال ۱۲۹۹ هجری قمری، به وسیلهٔ عهدنامه آخال میان [[ایران]] و [[روسیه]]، که رود اترک را مرز [[ایران]] قرار می‌داد، از بدنه فلات ایران جدا گردید.<br>
+= دلایل و اهمیت =
+اهمیت خراسان از جهات مختلفی بوده است. نخست وسعت این استان که تمام خاک خراسان فعلی و دو جمهوری [[ترکمنستان]] و [[تاجیکستان]] و بخشی از پاکستان و قسمت مهمی از افغانستان را شامل بوده است. دیگر این که مجاور خاک [[چین]] و [[هندوستان]] قرار گرفته بود و راه تجاری این دو کشور به داخل [[ایران]] یا به کشورهای جنوبی و مغرب از این ولایت می‌گذشته است. دیگر این که اهمیت سوق الجیشی خراسان بوده است که سپر مخاطره اقوام شمالی می‌شده است. چنانکه در زمان بهرام گور همین اقوام وحشی که مورخان عرب آنان را به نام ترک خوانده‌اند به خراسان حمله کردند و بهرام شخصا به مقابله با آنان شتافت.<br>
+البته در زمان [[ساسانیان]] همواره خراسان و نحوه اداره آن همواره دستخوش تغییراتی می‌شده است که مجالی برای ذکر آن‌ها نیست.
+در سال بیست و یکم هجرت مسلمانان به فرماندهی [[عبدالله بن عبدالله بن عتبان]] و [[ابوموسی اشعری]] اصفهان را فتح نمودند و پس از آن کرمان را تسخیر کردند. <br>
+پس از آن ابوموسی قصد تصرف و فتح خراسان را داشت که برای این کار و کسب اجازه از خلیفه دوم متوسل به نامه نگاری به [[عمر بن خطاب]] شد. [[ابن اعثم]] گزارش این واقعه را چنین شرح می‌دهد:
+بعد از حمد و ثنای باری تعالی، این نامه‌ای است از [[عبدالله عمر]] بر [[ابو موسی]]، اما بعد، نوشته تو‌ای [[ابو موسی]] رسید. مضمون معلوم شد و فتح‌هایی که به فضل و عون باری تعالی تو را میسر آمد و ولایت فارس و کرمان مر مسلمانان را مسلم گشت یک یک دانسته شد و باری سبحانه را بر آن نعمت و دولت شکرها گزارده آمد.
+آنچه نوشته بودی که این نامه را از سر حد بیابان خراسان می‌نویسم، مگر اندیشه رفتن به جانب خراسان می‌داری؟ می‌باید که بدان جانب نروی و در رفتن به جانب خراسان توقف کنی که ما را به ولایت خراسان هیچ حاجت نیست. چون این نوشته به تو رسد، باید که به هر شهری که به عون الله سبحانه بر دست تو فتح شده است نایبی نیکو سیرت، محمود الخصال، پسندیده افعال، امین و معتمد نصب کنی و به جانب بصره باز گردی و در آن جا مقیم باشی و دست از خراسان بداری که ما را با خراسان و خراسان را با ما هیچ کاری نیست. کاشکی میان ما و خراسان کوه‌ها بودی از آهن و دریاها بودی از آتش و هزار سدی بودی در میان چون سد سکندر.<br>
+<br>
 =پانویس=
@@ خط ۷۴: / خط ۸۷: @@
 =منبع=
+[http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%20%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C.aspx سازمان فرهنگ و ارتباطات]<br>
+[http://www.wikifeqh.ir/%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9%D8%A8%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86 ویکی فقه]<br>
+[https://hawzah.net/fa/Article/View/43262/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 خبرگزاری حوزه]<br>
+[[رده: ایران]]
+[[رده : ممالک اسلامی]]