۸٬۲۰۰
ویرایش
معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''معصوم''' کسی است که در او ملکه عصمت وجود دارد. علامه طباطبایى | '''معصوم''' کسی است که در او ملکه عصمت وجود دارد. علامه طباطبایى می فرماید: منظور از "عصمت" وجود امرى است در انسان معصوم که باعث حفظ او از وقوع در آنچه که جایز نیست (مثل خطا و معصیت) می شود.<ref>طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 2، ص 134 (کلام فى عصمة الانبیاء).</ref> البته از نظر ایشان، انبیاى الهى (و تمامى اولیا و هدایت شدگان خاص) داراى عصمت مطلق می باشند که مصادیق فراوانى را شامل می شود.<ref>ر.ک: همان، ج 2، ص 136 – 134؛ ج 5، ص 77 - 75؛ جوادى آملى، عبداللَّه، تفسیر موضوعى قرآن کریم، ج 3، ص 292 - 197.</ref> از نظر ایشان "عصمت" نتیجه ى علم معصوم به عواقب گناه می باشد؛ یعنى علم و شعور معصومان به آثار گناهان به گونه اى است که هیچ گاه مغلوب قواى دیگر انسانى نشده، بلکه مسلط بر آنان است.<ref>همان، ج 5، ص 78.</ref> | ||
در مورد "عصمت" | در مورد "عصمت" نظریه ى دیگرى وجود دارد که می گوید: "معصوم بر اثر بالا بودن مراتب شناخت خداوند متعال و دلباختگى نسبت به جمال و کمال حق به خود اجازه نمی دهد که گامى بر خلاف رضاى او بردارد، و عشق و علاقه انسان به معبود و درک جمال و جلال او و آگاهى از نعمت هاى بى پایان او در حق وى، آنچنان در روحش خضوع و فروتنى به وجود می آورد که هرگز به فکر گناه نمی افتد چه رسد به این که مرتکب گناه شود".<ref>سبحانى، جعفر، منشور جاوید، ج 5، ص 14.</ref> | ||
این دو نظریه بر این مطلب اتفاق دارند که در وجود معصوم | این دو نظریه بر این مطلب اتفاق دارند که در وجود معصوم ملکه اى به وجود می آید که پیوسته عصیان و تجرى و خلاف کارى را از زندگى طرد کرده و از گناه و لغزش، پاک و محفوظ نگاه مى دارد. | ||
عصمت بر دو نوع است: عصمت علمى و عصمت عملى. | عصمت بر دو نوع است: عصمت علمى و عصمت عملى. | ||
عصمتى که در پیامبران است، جامع هر دو است و پیامبران در علم و عمل معصوم اند؛ یعنى هم کردارشان صالح و مطابق با واقع است، هم دانش و علمشان صائب و برخاسته از مبدئى است که هیچ گونه اشتباه و سهو و نسیان در آن راه ندارد؛ زیرا به | عصمتى که در پیامبران است، جامع هر دو است و پیامبران در علم و عمل معصوم اند؛ یعنى هم کردارشان صالح و مطابق با واقع است، هم دانش و علمشان صائب و برخاسته از مبدئى است که هیچ گونه اشتباه و سهو و نسیان در آن راه ندارد؛ زیرا به مرحله ى عقل مجرد و شهود محض و کشف صحیح راه یافته است که در این مرحله وهم و خیال هم تابع عقل اند و هرگز در این مرحله وسوسه هاى شیطان راه ندارد؛ زیرا آبشخور جهالت و نادانى و شیطنت ها و توهمات تنها منحصر به وهم و خیال است، و محدوده وهم و خیال، همانا وابستگى به جهان طبیعت است، اما در محدوده ى عقل ناب شیطان وهم و خیال را نرسد که طرفى ببندد. لذا اگر کسى در اندازه اى باشد که از عالم ماده و وهم و خیال و توهمات در گذرد و به سرچشمه ى حقایق برسد، امکان "عصمت" می یابد و نفس ناطقه او در اثر اشتداد وجودى در رتبه فرشتگان یا برتر قرار می گیرد.<ref>این مطالب برگرفته از بیانات استاد جوادى آملى است. تفسیر موضوعى قرآن مجید، ج 3، ص 202 - 199.</ref> | ||
نتیجه این که؛ در تمام عمر و در همه مراحل فهم، ابلاغ و اجرای وحى، از هر گونه سهو و نسیان و عصیان، منزه است. | نتیجه این که؛ در تمام عمر و در همه مراحل فهم، ابلاغ و اجرای وحى، از هر گونه سهو و نسیان و عصیان، منزه است. | ||
البته باید توجه داشت که: "عصمت" به دو قسم اختیاری و غیر اختیاری تقسیم می شود. | البته باید توجه داشت که: "عصمت" به دو قسم اختیاری و غیر اختیاری تقسیم می شود. | ||