۸٬۲۰۰
ویرایش
معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
=معصوم کیست؟= | =معصوم کیست؟= | ||
معصوم کسی است که دارای ملکه عصمت است و | معصوم کسی است که دارای ملکه عصمت است و | ||
=عصمت چیست؟= | |||
در اصطلاح: «عصمت، نیرویی است که مانع از ارتکاب گناه و خطای صاحبش می شود. به گونه ای که واجبی را ترک نکند و کار حرامی را مرتکب نشود. با اینکه بر ترک واجب و انجام حرام قدرت دارد».<ref>جعفر سبحانى، ملل و نحل،قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه، 1372، چ 1، ج 6 ، ص 288.</ref> | |||
=اقسام عصمت= | |||
مصونیت از خطا و عصیان دو گونه است: | |||
1-مصونیت و معصومیت کلى، در تمامى ادوار عمر (از بدو تولد تا آخر) از تمامى سهو و نسیان و عصیان و خطا در فراگیرى و تعلیم و اجرای دین الهى. این امر تنها در فرشتگان، انبیا و ائمه (ع) تحقق یافته و نسبت به تحقق آن در دیگران، دلیلى نداریم.<ref>نک: مصباح یزدى، معارف قرآن، ج 4 و 5 (راه و راهنماشناسى)، ص 212 - 147؛ آموزش عقاید، ج 2، ص 260 - 232، درس 26 - 24.</ref> | |||
2- عصمت نسبى، که قابل شدت و ضعف و در افراد مختلف، متفاوت و متغیّر است. در امور دین چه بسا پس از تلاشها و ریاضتها و تهجدهاى عدیده تا حدودى فراهم و به واسطه همانها حفظ میگردد، بدون این که تضمینى براى حفظ آن تا آخر عمر باشد. از این رو عصمت نسبى را با توجه به شدت و ضعف آن میتوان به سایرین نیز نسبت داد. از این حالت در افراد عادى با عنوان "ملکه عدالت" یاد میشود؛ یعنى شخص به گونه‌اى است که لغزش عمدى و کبیره از او دیده نمىشود.<ref>[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa1395 اقتباس از سایت اسلام کوئیست]</ref> | |||
=چه کسانی معصومند؟= | |||
1. انبیاء(علیهم السلام) | |||
2. ائمه(ع): | |||
عصمت ائمه نیز تفاوت با عصمت پیامبران ندارد؛ آنان نیز از ابتدای ولادت معصوم اند<ref>راهنماشناسی، محمد تقی مصباح یزدی، ص 673</ref>، جز این که درباره ائمه اطهار، به جای دریافت و ابلاغ وحی، از تبیین و توضیح معارف وحیانی سخن میرود<ref>منشور عقایدامامیه، ص110 و 111؛ پرسمان عصمت، حسن یوسفیان، ص 43.</ref>. | |||
3. فرشتگان الهی: | |||
امام عسکری(ع) میفرماید: «فرشتگان خدا به کمک الطاف الهی از کفر و امور ناپسند، معصوم و در اماناند.»<ref>بحارالانوار، ج 56، ص 321 . " َ إِنَّ مَلَائِکَةَ اللَّهِ مَعْصُومُونَ مَحْفُوظُونَ مِنَ الْکُفْرِ وَ الْقَبَائِحِ بِأَلْطَافِ اللَّهِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِمْ لا یَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ ".</ref> هم چنین در ادامه می فرمایند: فرشتگان مانند انبیا و امامان هستند.<ref>بحارالانوار، ج 56، ص 322- "ثُمَّ قَالَ ع لَوْ کَانَ کَمَا یَقُولُونَ کَانَ اللَّهُ قَدْ جَعَلَ هَؤُلَاءِ الْمَلَائِکَةَ خُلَفَاءَ عَلَى الْأَرْضِ وَ کَانُوا کَالْأَنْبِیَاءِ فِی الدُّنْیَا أَوْ کَالْأَئِمَّةِ فَیَکُونُ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْأَئِمَّةِ ".</ref> | |||
4. عصمت غیر گروه های سه گانه (زیرا عصمت ملازم با نبوت یا امامت نیست زیرا ممکن است فردی معصوم باشد ولی پیامبر نباشد) مانند حضرت فاطمه (س) و حضرت مریم(س)؛ | |||
برخی از آیات قرآن بر پاکی و طهارت مریم گواهی میدهد: ای مریم، خداوند تو را برگزید و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است.»<ref>آل عمران، 42 : «یا مَرْیَمُ اًِّنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلی نِسأِ الْعالَمِینَ.</ref> مفسران بر دلالت این آیه بر عصمت آن حضرت تاکید دارند.<ref>المیزان، ج 3، ص 217 .</ref> و همچنین آیه تطهیر بر عصمت حضرت فاطمه دلالت دارد، چنان که در بالا گفته شد. | |||
5. گروهی از انسانهای مخلص می توانند به برخی از مراتب عصمت یعنی عصمت از گناه دست یابند.<ref> نک: ولایت نامه، علامه طباطبایی، ترجمه همایون همتی، ص 48 – 55.</ref> چون منشأ عصمت اراده و اختیار آدمی است، البته عصمت همه جانبه مخصوص گروه خاصی از اولیای الهی است، ولی برخی از مؤمنان پرهیزگار در سایه تهذیب نفس و تزکیه میتوانند در بخش عظیمی از افعال خویش از ارتکاب گناه مصون باشند و این امری اختیاری است.<ref>منشور عقاید امامیه، ص 116 .</ref> در واقع ملکه راسخه داشتن بر اتیان اوامر و اجتناب از منهیّات و عدم اصرار بر صغایر است و این چیزی است که گاهی از آن به ملکه عدالت تعبیر آورده می شود. | |||
=دلیل عصمت معصوم= | =دلیل عصمت معصوم= | ||
| خط ۴۴: | خط ۶۷: | ||
این دو نظریه بر این مطلب اتفاق دارند که در وجود معصوم ملکه اى به وجود می آید که پیوسته عصیان و تجرى و خلاف کارى را از زندگى طرد کرده و از گناه و لغزش، پاک و محفوظ نگاه مى دارد. | این دو نظریه بر این مطلب اتفاق دارند که در وجود معصوم ملکه اى به وجود می آید که پیوسته عصیان و تجرى و خلاف کارى را از زندگى طرد کرده و از گناه و لغزش، پاک و محفوظ نگاه مى دارد. | ||
=ویژگی های معصوم علاوه بر عصمت= | =ویژگی های معصوم علاوه بر عصمت= | ||
| خط ۸۱: | خط ۹۳: | ||
در حقيقت، رهبران معصوم بايد از كوره هاى امتحانات سخت، سالم به درآيند و شايستگى رهبرى جسم و جان و ظاهر و باطن همه مؤمنان را داشته باشند.<ref> گردآوري از كتاب: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1386 ش، چاپ ششم، ج 9، ص 157.</ref> | در حقيقت، رهبران معصوم بايد از كوره هاى امتحانات سخت، سالم به درآيند و شايستگى رهبرى جسم و جان و ظاهر و باطن همه مؤمنان را داشته باشند.<ref> گردآوري از كتاب: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1386 ش، چاپ ششم، ج 9، ص 157.</ref> | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||