۸٬۲۰۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
از سوی دیگر معنای اصلی کلمات عربی، به کهنترین جوانب زندگی بدوی و اصیلترین سنتهای ادبی عرب تعلق دارد: | از سوی دیگر معنای اصلی کلمات عربی، به کهنترین جوانب زندگی بدوی و اصیلترین سنتهای ادبی عرب تعلق دارد: | ||
=== نشانههای منزلگه=== | |||
نشانههایی را که از منزلگاه قبیله در بیابان به جای مانده، آیه میخوانند، و میدانیم که وصف منزلگه قبیله معشوق، مشهورترین مضمون در «نسیب» قصاید جاهلی است، و میان این معنی و معانی دینی هم که پژوهشگران ذکر کردهاند تشابهی نیست. | نشانههایی را که از منزلگاه قبیله در بیابان به جای مانده، آیه میخوانند، و میدانیم که وصف منزلگه قبیله معشوق، مشهورترین مضمون در «نسیب» قصاید جاهلی است، و میان این معنی و معانی دینی هم که پژوهشگران ذکر کردهاند تشابهی نیست. | ||
در این مورد، تنها چنین میتوان پنداشت که در زمانهای متأخرتر، به تقلید از مسیحیان و یهودیان جزیرة العرب، معانی ثانوی تازهای بر دوش کلمه بار شده است، متأسفانه لغت نویسان، همه به شواهدی که تا قرن ۴ق/۱۰م در معجم ابن فارس گرد آمده است بسنده کردهاند و طی هزار سال بعد، شاهد جدیدی بر آنها نیفرودهاند (مجموعاً ۴ بیت برای لفظ آیه و ۷ بیت برای مشتقات فعلی آن. برخی از این ابیات نیز متعلق به بعد از اسلام است). | در این مورد، تنها چنین میتوان پنداشت که در زمانهای متأخرتر، به تقلید از مسیحیان و یهودیان جزیرة العرب، معانی ثانوی تازهای بر دوش کلمه بار شده است، متأسفانه لغت نویسان، همه به شواهدی که تا قرن ۴ق/۱۰م در معجم ابن فارس گرد آمده است بسنده کردهاند و طی هزار سال بعد، شاهد جدیدی بر آنها نیفرودهاند (مجموعاً ۴ بیت برای لفظ آیه و ۷ بیت برای مشتقات فعلی آن. برخی از این ابیات نیز متعلق به بعد از اسلام است). | ||
خط ۳۶: | خط ۳۵: | ||
شاید در پرتو همین تفسیر، بعدها این کلمه به مجموعهای از کلمات و حروف نیز اطلاق شده است. | شاید در پرتو همین تفسیر، بعدها این کلمه به مجموعهای از کلمات و حروف نیز اطلاق شده است. | ||
=== نشانه امر غیرعادی=== | |||
دومین معنای آیه که «نشان یک امر غیر مادی» است نیز در شعر جاهلی به کار رفته است. | دومین معنای آیه که «نشان یک امر غیر مادی» است نیز در شعر جاهلی به کار رفته است. | ||
عبید: آیةُ الاعراضِ، و یا به صورت اضافه به فعل: بآیة تقدِمونَ، و یا در شعر عمرو بن صعق: بآیةِ ماتُحِبُون (رجوع کنید به شاهدهای ابن منظور [۱۰]) | عبید: آیةُ الاعراضِ، و یا به صورت اضافه به فعل: بآیة تقدِمونَ، و یا در شعر عمرو بن صعق: بآیةِ ماتُحِبُون (رجوع کنید به شاهدهای ابن منظور [۱۰]) | ||
=== نشان خشم=== | |||
گویی این معنای اخیر است که پس از تحول، در معنی تازهتری که همانا نشان خشم و تهدید و انذار است، به کار گرفته شده: نابغة: مَنْ مُبْلِغٌ عَمرو بن هند½ آیه، [۱۱] عروه: أبلِغْ بِآیِة ما. [۱۲] | گویی این معنای اخیر است که پس از تحول، در معنی تازهتری که همانا نشان خشم و تهدید و انذار است، به کار گرفته شده: نابغة: مَنْ مُبْلِغٌ عَمرو بن هند½ آیه، [۱۱] عروه: أبلِغْ بِآیِة ما. [۱۲] | ||
لفظ آیه که معنای جاهلی آن تقریباً به همین ۳ مفهوم منحصر است، همین که وارد قرآن میشود، دهها معنی تازه مییابد که مفسران به آنها اشاره کردهاند. | لفظ آیه که معنای جاهلی آن تقریباً به همین ۳ مفهوم منحصر است، همین که وارد قرآن میشود، دهها معنی تازه مییابد که مفسران به آنها اشاره کردهاند. |