۸۷٬۹۴۲
ویرایش
حکومت و ساختار سیاسی ترکیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
=حکومت و ساختار سیاسی ترکیه= | =حکومت و ساختار سیاسی ترکیه= | ||
== قوه مجریه== | ==قوه مجریه== | ||
تا قبل از اصلاح نحوه انتخاب رئیس قوه مجریه در این کشور، رئیس جمهور [[ترکیه]] در پارلمان این کشور و توسط نمایندگان به مدت 7 سال انتخاب می شد. اما پارلمان ترکیه طرح اصلاح نحوه انتخاب رئیس جمهور در این کشور را تصویب کرد که به موجب آن رئیس جمهور با رأی مستقیم مردم انتخاب خواهد شد. | تا قبل از اصلاح نحوه انتخاب رئیس قوه مجریه در این کشور، رئیس جمهور [[ترکیه]] در پارلمان این کشور و توسط نمایندگان به مدت 7 سال انتخاب می شد. اما پارلمان ترکیه طرح اصلاح نحوه انتخاب رئیس جمهور در این کشور را تصویب کرد که به موجب آن رئیس جمهور با رأی مستقیم مردم انتخاب خواهد شد. | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
رئیس‌جمهوری می‌تواند همه‌پرسی برگزار کرده و فرمان‌های حکومتی صادر کند. بر مبنای قانون اساسی جدید ترکیه، رئیس‌جمهوری از اختیارات اجرایی بیشتری برخوردار است و می‌تواند مقامات دولتی از جمله وزرا را مستقیماً منصوب کند. رئیس جمهوری همچنین می‌تواند یک یا چندین معاون را منصوب کند. همچنین رئیس‌جمهوری و پارلمان می‌توانند ۴ نفر از اعضای هیئت ارشد قضات عالی و دادستان‌ها را انتخاب کنند. | رئیس‌جمهوری می‌تواند همه‌پرسی برگزار کرده و فرمان‌های حکومتی صادر کند. بر مبنای قانون اساسی جدید ترکیه، رئیس‌جمهوری از اختیارات اجرایی بیشتری برخوردار است و می‌تواند مقامات دولتی از جمله وزرا را مستقیماً منصوب کند. رئیس جمهوری همچنین می‌تواند یک یا چندین معاون را منصوب کند. همچنین رئیس‌جمهوری و پارلمان می‌توانند ۴ نفر از اعضای هیئت ارشد قضات عالی و دادستان‌ها را انتخاب کنند. | ||
== قوه مقننه== | ==قوه مقننه== | ||
بر اساس ساختار سیاسی جدید ترکیه، قوۀ قانون‌گذاری ترکیه مجلس کبیر ملی است که ۶۰۰ نماینده دارد. این رقم در پارلمان‌های پیشین، ۵۵۰ نفر بود. پایین‌ترین سن مجاز برای عضویت در پارلمان نیز از ۲۵ سال به ۱۸ سال کاهش یافته است. نمایندگان برای دوره‌ای ۵ ساله و از طریق رأی مستقیم مردم وارد مجلس می‌شوند. تصویب قوانین، اصلاح و لغو آن‌ها با رأی دوسوم اعضاء کنترل و نظارت بر عملکرد شورای وزیران، اختیار دادن به شورای وزیران در خصوص معاهدات با قدرت قانونی، بحث و تصویب بودجه، اعلان‌جنگ و تصویب معاهدات بین‌المللی از جمله وظایف این مجلس است. | بر اساس ساختار سیاسی جدید ترکیه، قوۀ قانون‌گذاری ترکیه مجلس کبیر ملی است که ۶۰۰ نماینده دارد. این رقم در پارلمان‌های پیشین، ۵۵۰ نفر بود. پایین‌ترین سن مجاز برای عضویت در پارلمان نیز از ۲۵ سال به ۱۸ سال کاهش یافته است. نمایندگان برای دوره‌ای ۵ ساله و از طریق رأی مستقیم مردم وارد مجلس می‌شوند. تصویب قوانین، اصلاح و لغو آن‌ها با رأی دوسوم اعضاء کنترل و نظارت بر عملکرد شورای وزیران، اختیار دادن به شورای وزیران در خصوص معاهدات با قدرت قانونی، بحث و تصویب بودجه، اعلان‌جنگ و تصویب معاهدات بین‌المللی از جمله وظایف این مجلس است. | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
7ـ تفویض اختیار به هیئت دولت در جهت صدور احکام حکومتی شهروندان بالای 30 سال طبق ماده 76 قانون اساسی حق کاندید شدن در قالب احزاب و یا مستقل را دارند. احزاب شرکت کننده در انتخابات پارلمانی برای پیروزی و حضور در پارلمان باید حداقل ده درصد آرای مأخوذه را کسب کرده باشند. | 7ـ تفویض اختیار به هیئت دولت در جهت صدور احکام حکومتی شهروندان بالای 30 سال طبق ماده 76 قانون اساسی حق کاندید شدن در قالب احزاب و یا مستقل را دارند. احزاب شرکت کننده در انتخابات پارلمانی برای پیروزی و حضور در پارلمان باید حداقل ده درصد آرای مأخوذه را کسب کرده باشند. | ||
== قوه قضاییه== | ==قوه قضاییه== | ||
در نظام سیاسی ترکیه، قوه قضائیه استقلال کاملی نسبت به قوه¬های مجریه و مقننه دارد. طبق ماده 138 قانون اساسی این کشور، قضات در انجام وظیفه مستقل بوده و بر اساس « وجدان» به قضاوت خواهند پرداخت. هیچ سازمان - مقام حکومتی و یا شخصی نمی¬تواند در امور قضاوت دخالت نماید. | در نظام سیاسی ترکیه، قوه قضائیه استقلال کاملی نسبت به قوه¬های مجریه و مقننه دارد. طبق ماده 138 قانون اساسی این کشور، قضات در انجام وظیفه مستقل بوده و بر اساس « وجدان» به قضاوت خواهند پرداخت. هیچ سازمان - مقام حکومتی و یا شخصی نمی¬تواند در امور قضاوت دخالت نماید. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
اصولی مانند تشکیل احزاب سیاسی، سازماندهی، نحوه عملکرد، فعالیت‌ها و نظارت بر احزاب، مطابق قانون احزاب سیاسی که در تاریخ ۲۲ آوریل ۱۹۸۳ به تصویب رسیده است، هدایت می‌شوند. هر شهروند ترک دارای حق تشکیل حزب مشروط به فراهم کردن شرایط مقرر در قانون، بدون نیاز به کسب مجوز قبلی می‌باشد. در حال حاضر احزاب متعددی در صحنه سیاسی ترکیه حضور دارند که می‌توان به احزاب عدالت و توسعه، حزب خلق جمهوری خواه، حزب دموکراتیک خلق، حزب جنبش ملی‌گرا و ... اشاره نمود. | اصولی مانند تشکیل احزاب سیاسی، سازماندهی، نحوه عملکرد، فعالیت‌ها و نظارت بر احزاب، مطابق قانون احزاب سیاسی که در تاریخ ۲۲ آوریل ۱۹۸۳ به تصویب رسیده است، هدایت می‌شوند. هر شهروند ترک دارای حق تشکیل حزب مشروط به فراهم کردن شرایط مقرر در قانون، بدون نیاز به کسب مجوز قبلی می‌باشد. در حال حاضر احزاب متعددی در صحنه سیاسی ترکیه حضور دارند که می‌توان به احزاب عدالت و توسعه، حزب خلق جمهوری خواه، حزب دموکراتیک خلق، حزب جنبش ملی‌گرا و ... اشاره نمود. | ||
== حزب عدالت و توسعه== | ==حزب عدالت و توسعه== | ||
حزب عدالت و توسعه، حزب سیاسی حاکم در ترکیه از سال ۲۰۰۲ تاکنون است. این حزب خود را جزء احزاب راستگرا و میانه معرفی می‌کند. رهبر فعلی حزب، رجب طیب اردوغان است. این حزب از هنگام تأسیس، خود را به عنوان یک حزب طرفدار غرب و آمریکا در فضای سیاسی ترکیه مطرح کرد که از لیبرالیسم و اقتصاد آزاد بازار و عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت می‌کند. بدنه اجتماعی این حزب طیف وسیعی از گرایش‌های راستگرا؛ شامل اسلام‌گراها، اصلاح‌طلبان اسلام‌گرا، محافظه کاران، ملی‌گراها، راست‌های میانه و طرفداران تجارت را در بر می‌گیرد. | حزب عدالت و توسعه، حزب سیاسی حاکم در ترکیه از سال ۲۰۰۲ تاکنون است. این حزب خود را جزء احزاب راستگرا و میانه معرفی می‌کند. رهبر فعلی حزب، رجب طیب اردوغان است. این حزب از هنگام تأسیس، خود را به عنوان یک حزب طرفدار غرب و آمریکا در فضای سیاسی ترکیه مطرح کرد که از لیبرالیسم و اقتصاد آزاد بازار و عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت می‌کند. بدنه اجتماعی این حزب طیف وسیعی از گرایش‌های راستگرا؛ شامل اسلام‌گراها، اصلاح‌طلبان اسلام‌گرا، محافظه کاران، ملی‌گراها، راست‌های میانه و طرفداران تجارت را در بر می‌گیرد. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
در این انتخابات حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان رییس جمهوری کنونی و نامزد پیروز ریاست جمهوری که در قالب ائتلاف جمهور حضور داشت، با کسب ۴۲.۵۶ درصد مجموع آرا و با به دست آوردن ۲۹۵ کرسی، به عنوان حزب پیشتار رقابت انتخابات مجلس ترکیه بود ولی نتوانست به تنهایی حائز اکثریت در مجلس ۶۰۰ نفره ترکیه شود. حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات سال ۲۰۱۵ ترکیه ۳۱۷ کرسی مجلس ترکیه را کسب کرده بود. وجود اکثریت کرسی‌های پارلمان در اختیار حزب عدالت و توسعه نشان از پذیریش و اقبال مردم ترکیه از برنامه‌ها و خط مشی‌های این حزب دارد. | در این انتخابات حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان رییس جمهوری کنونی و نامزد پیروز ریاست جمهوری که در قالب ائتلاف جمهور حضور داشت، با کسب ۴۲.۵۶ درصد مجموع آرا و با به دست آوردن ۲۹۵ کرسی، به عنوان حزب پیشتار رقابت انتخابات مجلس ترکیه بود ولی نتوانست به تنهایی حائز اکثریت در مجلس ۶۰۰ نفره ترکیه شود. حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات سال ۲۰۱۵ ترکیه ۳۱۷ کرسی مجلس ترکیه را کسب کرده بود. وجود اکثریت کرسی‌های پارلمان در اختیار حزب عدالت و توسعه نشان از پذیریش و اقبال مردم ترکیه از برنامه‌ها و خط مشی‌های این حزب دارد. | ||
== حزب خلق جمهوری خواه ترکیه== | ==حزب خلق جمهوری خواه ترکیه== | ||
حزب خلق جمهوری خواه ترکیه قدیمی‌ترین حزب سیاسی جمهوری ترکیه و مهمترین حزب چپ میانه این کشور است که گرایش‌های ملی‌گرایانه، سوسیال دموکرات و لائیک دارد و عضو انجمن جهانی انترناسیونال سوسیالیست و حزب سوسیالیست‌های اروپایی است. این حزب در نهم سپتامبر سال ۱۹۲۳ از سوی مصطفی کمال آتاترک رهبر جمهوری نوین ترکیه تأسیس شد. رئیس این حزب، کمال قلیچ دار اوغلو است. | حزب خلق جمهوری خواه ترکیه قدیمی‌ترین حزب سیاسی جمهوری ترکیه و مهمترین حزب چپ میانه این کشور است که گرایش‌های ملی‌گرایانه، سوسیال دموکرات و لائیک دارد و عضو انجمن جهانی انترناسیونال سوسیالیست و حزب سوسیالیست‌های اروپایی است. این حزب در نهم سپتامبر سال ۱۹۲۳ از سوی مصطفی کمال آتاترک رهبر جمهوری نوین ترکیه تأسیس شد. رئیس این حزب، کمال قلیچ دار اوغلو است. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی ترکیه حزب جمهوری خواه خلق ترکیه به رهبری کمال قلیچدار اوغلو به عنوان قدیمی‌ترین حزب حاضر در مجلس ترکیه ۲۲.۶۴ درصد آرای مردمی را کسب کرده و ۱۴۶ کرسی مجلس را به دست آورد. این حزب مخالف، در انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ مجلس ترکیه ۱۳۴ کرسی نهاد قانون گذاری را در اختیار گرفت و بزرگترین حزب رقیب و منتقد جدی حزب حاکم عدالت و توسعه و مخالف سیاست‌های رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به شمار می‌رود. | در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی ترکیه حزب جمهوری خواه خلق ترکیه به رهبری کمال قلیچدار اوغلو به عنوان قدیمی‌ترین حزب حاضر در مجلس ترکیه ۲۲.۶۴ درصد آرای مردمی را کسب کرده و ۱۴۶ کرسی مجلس را به دست آورد. این حزب مخالف، در انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ مجلس ترکیه ۱۳۴ کرسی نهاد قانون گذاری را در اختیار گرفت و بزرگترین حزب رقیب و منتقد جدی حزب حاکم عدالت و توسعه و مخالف سیاست‌های رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به شمار می‌رود. | ||
== حزب دموکراتیک خلق== | ==حزب دموکراتیک خلق== | ||
حزب دموکراتیک خلق یک حزب سیاسی در ترکیه است که در اساسنامه‌اش هدف خود را تأسیس یک دولت دموکراتیک مردمی عنوان کرده که به مردم فرصت زندگی شرافتمندانه، بدون سرکوب، استثمار و تبعیض را می‌دهد. این حزب در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲، از سوی کنگره دموکراتیک مردمی و کردهای چپ گرا تشکیل یافت. تعدادی از اعضای برجسته حزب آشتی و دموکراسی در اکتبر ۲۰۱۳ از این حزب استعفا داده و به حزب دموکراتیک خلق پیوستند و به طور کلی نیز میان این دو حزب هم‌پوشانی بالایی وجود دارد. در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ حزب کُردی دموکراتیک خلق ترکیه به رهبری مشترک سزایی تملی و پروین بولدان که به صورت غیرائتلافی و مستقل در انتخابات شرکت کرده بود، با کسب ۱۱.۷ درصد مجموع آرا، ۶۷ کرسی مجلس ۶۰۰ نفره ترکیه را در اختیار گرفت. این حزب انتخابات در ۷ ژوئن ۲۰۱۵ مجلس ملی ترکیه ۵۹ نماینده راهی مجلس این کشور کرد و پس از حزب حاکم عدالت و توسعه و جمهوری خواه خلق، سومین حزب بزرگ حاضر در پارلمان ترکیه به شمار می‌رود. | حزب دموکراتیک خلق یک حزب سیاسی در ترکیه است که در اساسنامه‌اش هدف خود را تأسیس یک دولت دموکراتیک مردمی عنوان کرده که به مردم فرصت زندگی شرافتمندانه، بدون سرکوب، استثمار و تبعیض را می‌دهد. این حزب در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲، از سوی کنگره دموکراتیک مردمی و کردهای چپ گرا تشکیل یافت. تعدادی از اعضای برجسته حزب آشتی و دموکراسی در اکتبر ۲۰۱۳ از این حزب استعفا داده و به حزب دموکراتیک خلق پیوستند و به طور کلی نیز میان این دو حزب هم‌پوشانی بالایی وجود دارد. در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ حزب کُردی دموکراتیک خلق ترکیه به رهبری مشترک سزایی تملی و پروین بولدان که به صورت غیرائتلافی و مستقل در انتخابات شرکت کرده بود، با کسب ۱۱.۷ درصد مجموع آرا، ۶۷ کرسی مجلس ۶۰۰ نفره ترکیه را در اختیار گرفت. این حزب انتخابات در ۷ ژوئن ۲۰۱۵ مجلس ملی ترکیه ۵۹ نماینده راهی مجلس این کشور کرد و پس از حزب حاکم عدالت و توسعه و جمهوری خواه خلق، سومین حزب بزرگ حاضر در پارلمان ترکیه به شمار می‌رود. | ||
== حزب جنبش ملی‌گرا== | ==حزب جنبش ملی‌گرا== | ||
حزب جنبش ملی‌گرا یا حرکت ملی در تاریخ ۹ فوریه سال ۱۹۶۹، با خط و مشی ترکی-اسلامی تأسیس شد و در واقع حزب سیاسی است که از ملی‌گرایی ترکیه دفاع می‌کند. بنیانگذار آن سرهنگ بازنشسته آلپ ارسلان تورکِش؛ رئیس سابق حزب مردم روستایی جمهوری خواه است. در سال ۱۹۹۷ با مرگ وی «دولت باغچه لی» به سمت رهبری انتخاب شد و در حال حاضر نیز به انجام وظیفه خود ادامه می‌دهد. حامیان تورکِش از وی با نام «باشبوغ»، به معنی رهبر یاد می‌کنند. | حزب جنبش ملی‌گرا یا حرکت ملی در تاریخ ۹ فوریه سال ۱۹۶۹، با خط و مشی ترکی-اسلامی تأسیس شد و در واقع حزب سیاسی است که از ملی‌گرایی ترکیه دفاع می‌کند. بنیانگذار آن سرهنگ بازنشسته آلپ ارسلان تورکِش؛ رئیس سابق حزب مردم روستایی جمهوری خواه است. در سال ۱۹۹۷ با مرگ وی «دولت باغچه لی» به سمت رهبری انتخاب شد و در حال حاضر نیز به انجام وظیفه خود ادامه می‌دهد. حامیان تورکِش از وی با نام «باشبوغ»، به معنی رهبر یاد می‌کنند. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
حزب سعادت، بعد از حزب فضیلت آخرین حزب تاسیس شده از جنبش اعتبار ملی است که در تاریخ ۲۰ جولای ۲۰۰۱ در آنکارا تاسیس شد. رجائی کوتان به عنوان موسس آن به رهبری حزب منصوب شد. بعد از انحلال حزب فضیلت از سوی دادستان کشور، نزدیک به نیمی از ۱۰۵ نماینده بی‌طرف آن به حزب سعادت پیوستند. حزب سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو که در مجلس کنونی ترکیه حضور ندارد، این حزب در قالب ائتلاف ملت در انتخابات۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی ترکیه شرکت کرد و با کسب ۱.۳ درصد آرا، نتوانست نماینده‌ای را به پارلمان ترکیه بفرستد. | حزب سعادت، بعد از حزب فضیلت آخرین حزب تاسیس شده از جنبش اعتبار ملی است که در تاریخ ۲۰ جولای ۲۰۰۱ در آنکارا تاسیس شد. رجائی کوتان به عنوان موسس آن به رهبری حزب منصوب شد. بعد از انحلال حزب فضیلت از سوی دادستان کشور، نزدیک به نیمی از ۱۰۵ نماینده بی‌طرف آن به حزب سعادت پیوستند. حزب سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو که در مجلس کنونی ترکیه حضور ندارد، این حزب در قالب ائتلاف ملت در انتخابات۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی ترکیه شرکت کرد و با کسب ۱.۳ درصد آرا، نتوانست نماینده‌ای را به پارلمان ترکیه بفرستد. | ||
== حزب وطن== | ==حزب وطن== | ||
حزب وطن ترکیه یک حزب ملی‌گرا است که در سال ۲۰۰۲ به دست سعدالدین تنتان تاسیس شد. اکنون رهبری حزب را دوغو پرینچک برعهده دارد. این حزب به عنوان دیگر حزب حاضر در انتخابات ۲۴ ژوئن سال ۲۰۱۸ مجلس ترکیه تنها توانست ۰.۲ درصد مجموع آرای مردمی را کسب کند و در کسب کرسی مجلس ناکام ماند. | حزب وطن ترکیه یک حزب ملی‌گرا است که در سال ۲۰۰۲ به دست سعدالدین تنتان تاسیس شد. اکنون رهبری حزب را دوغو پرینچک برعهده دارد. این حزب به عنوان دیگر حزب حاضر در انتخابات ۲۴ ژوئن سال ۲۰۱۸ مجلس ترکیه تنها توانست ۰.۲ درصد مجموع آرای مردمی را کسب کند و در کسب کرسی مجلس ناکام ماند. | ||
== حزب آینده== | ==حزب آینده== | ||
احمد داوود اوغلو نخست وزیر سابق ترکیه ۲۲ آذر ماه۱۳۹۸ از حزب جدیدش به نام حزب آینده رونمایی کرد و با کسب آرای موافق تمامی اعضای این حزب رهبری اش را بدست گرفت. وی هدف حزبش را مشارکت در حیات سیاسی ترکیه و خدمت به مردم این کشور معرفی می‌کند. وی در مراسم معرفی اعضای موسس و بیانیه حزبش اعلام کرده بود، نظام ریاست جمهوری در ترکیه موجب «پایین آمدن استانداردهای دموکراسی شده» و «ما از نظام پارلمانی حمایت می‌کنیم.» رسانه‌های ترکیه پیش‌تر گزارش داده بودند که تلاش‌های اوغلو برای تاسیس حزب از حمایت ۳.۴ درصد مردم این کشور برخوردار است. | احمد داوود اوغلو نخست وزیر سابق ترکیه ۲۲ آذر ماه۱۳۹۸ از حزب جدیدش به نام حزب آینده رونمایی کرد و با کسب آرای موافق تمامی اعضای این حزب رهبری اش را بدست گرفت. وی هدف حزبش را مشارکت در حیات سیاسی ترکیه و خدمت به مردم این کشور معرفی می‌کند. وی در مراسم معرفی اعضای موسس و بیانیه حزبش اعلام کرده بود، نظام ریاست جمهوری در ترکیه موجب «پایین آمدن استانداردهای دموکراسی شده» و «ما از نظام پارلمانی حمایت می‌کنیم.» رسانه‌های ترکیه پیش‌تر گزارش داده بودند که تلاش‌های اوغلو برای تاسیس حزب از حمایت ۳.۴ درصد مردم این کشور برخوردار است. | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
علی بابا جان وزیر اقتصاد پیشین ترکیه در تاریخ ۹ مارس سال جاری میلادی در پایتخت ترکیه آغاز به کار حزب دمکراسی و پیشرفت را اعلام کرد. علی باباجان در سخنرانی خود در مراسم تاسیس حزب دمکراسی و پیشرفت گفت: «زمان برای دمکراسی، برای پیشرفت در ترکیه فرارسیده است». او در این سخنرانی تاکید کرد که خط مشی حزب‌اش در مقابل سیاستی است که در حال حاضر در ترکیه و از سوی رجب طیب اردوغان پیش برده می‌شود. علی باباجان بدون آنکه از اردوغان نام ببرد، خواستار یک سری اصلاحات، از جمله یک قانون اساسی جدید برای تقویت تفکیک قوا در ترکیه شد. او همچنین خواستار اصلاحات اقتصادی و گسترش آزادی‌های دمکراتیک در این کشور شد. رئیس حزب دمکراسی و پیشرفت به فضای حاکم بر ترکیه انتقاد کرد. به دنبال تاسیس این حزب دویچه وله نوشت انتظار می‌رود حزب تازه تاسیس رقیبی جدی برای حزب توسعه و عدالت آقای اردوغان شود و بخش قابل توجهی از اعضای آن را جذب خود کند.<ref>https://www.tasnimnews.com/fa/news/۱۳۹۸/۰۶/۱۱/۲۰۸۸۹۴۵/</ref> | علی بابا جان وزیر اقتصاد پیشین ترکیه در تاریخ ۹ مارس سال جاری میلادی در پایتخت ترکیه آغاز به کار حزب دمکراسی و پیشرفت را اعلام کرد. علی باباجان در سخنرانی خود در مراسم تاسیس حزب دمکراسی و پیشرفت گفت: «زمان برای دمکراسی، برای پیشرفت در ترکیه فرارسیده است». او در این سخنرانی تاکید کرد که خط مشی حزب‌اش در مقابل سیاستی است که در حال حاضر در ترکیه و از سوی رجب طیب اردوغان پیش برده می‌شود. علی باباجان بدون آنکه از اردوغان نام ببرد، خواستار یک سری اصلاحات، از جمله یک قانون اساسی جدید برای تقویت تفکیک قوا در ترکیه شد. او همچنین خواستار اصلاحات اقتصادی و گسترش آزادی‌های دمکراتیک در این کشور شد. رئیس حزب دمکراسی و پیشرفت به فضای حاکم بر ترکیه انتقاد کرد. به دنبال تاسیس این حزب دویچه وله نوشت انتظار می‌رود حزب تازه تاسیس رقیبی جدی برای حزب توسعه و عدالت آقای اردوغان شود و بخش قابل توجهی از اعضای آن را جذب خود کند.<ref>https://www.tasnimnews.com/fa/news/۱۳۹۸/۰۶/۱۱/۲۰۸۸۹۴۵/</ref> | ||
=احزاب کرد ترکیه | =احزاب کرد ترکیه= | ||
== حزب صلح و دمکراسی(BDP) به رهبری | ==حزب صلح و دمکراسی(BDP) به رهبری صلاح‌الدین دمیرتاش و گلتن کشاناک== | ||
این حزب در ماه می 2008 میلادی تاسیس شد. با انحلال حزب جامعه دمکراتیک به رهبری احمد ترک، 19 نفر از نمایندگان مجلس این حزب که محکومیت سیاسی دریافت نکردند. به حزب صلح و دمکراسی پیوستند. اواخر سال 2009 میلادی در مراسمی 94 نفر از 98 شهردار حزب جامعه دمکراتیک به حزب صلح و دمکراسی پیوستند. اولین کنگره بزرگ حزب در تاریخ 1/2/2010 میلادی در آنکارا برگزار گردید. و صلاح‌الدین دمیرتاش برادر نورالدین دمیرتاش، دبیر کل سابق حزب جامعه دمکراتیک به عنوان دبیر کل حزب صلح و دمکراسی انتخاب گردید. | این حزب در ماه می 2008 میلادی تاسیس شد. با انحلال حزب جامعه دمکراتیک به رهبری احمد ترک، 19 نفر از نمایندگان مجلس این حزب که محکومیت سیاسی دریافت نکردند. به حزب صلح و دمکراسی پیوستند. اواخر سال 2009 میلادی در مراسمی 94 نفر از 98 شهردار حزب جامعه دمکراتیک به حزب صلح و دمکراسی پیوستند. اولین کنگره بزرگ حزب در تاریخ 1/2/2010 میلادی در آنکارا برگزار گردید. و صلاح‌الدین دمیرتاش برادر نورالدین دمیرتاش، دبیر کل سابق حزب جامعه دمکراتیک به عنوان دبیر کل حزب صلح و دمکراسی انتخاب گردید. | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
این حزب بطور اصولی جزء احزاب منطقه‌ای تلقی گردیده و عمدتاً در مناطق کردنشین و استانبول (به دلیل وجود مهاجرین کرد در این شهر) جایگاه مردمی داشته و به عنوان حزب سراسری به شمار نمی‌رود. این حزب با اتخاذ تاکتیک حضور مستقل نمایندگان توانسته است دارای 36 کرسی پارلمانی در مجلس ملی ترکیهگردد. افزایش 9 پله‌ای تعداد کرسی‌های اکراد در انتخابات سال 2011 میلادی و کسب بیش از دو میلیون و 859 هزار رای نشان از اقبال بیشتر مردم کُرد ترکیه به این حزب دارد که طرفدار حل مسالمت‌آمیز مسائل کُرد و ترک در ترکیه است حزب صلح و دموکراسی موفقیت‌های خوبی در کسب کرسی‌های مجلس ترکیه داشته است و توانسته صدای اکراد را به گوش ملت ترکیه و جهانیان برساند و تجربه ایجاد فاز سیاسی پ.ک.ک کارآمد بوده است. این حزب علاوه بر داشتن دفتر نمایندگی در آمریکا اکثر فعالیت‌های برون مرزی خود را از دفاتر خود در کشورهای اروپایی هدایت می‌کند. با برخی احزاب اروپایی به خصوص احزاب چپ ارتباط تنگاتنگی دارد. | این حزب بطور اصولی جزء احزاب منطقه‌ای تلقی گردیده و عمدتاً در مناطق کردنشین و استانبول (به دلیل وجود مهاجرین کرد در این شهر) جایگاه مردمی داشته و به عنوان حزب سراسری به شمار نمی‌رود. این حزب با اتخاذ تاکتیک حضور مستقل نمایندگان توانسته است دارای 36 کرسی پارلمانی در مجلس ملی ترکیهگردد. افزایش 9 پله‌ای تعداد کرسی‌های اکراد در انتخابات سال 2011 میلادی و کسب بیش از دو میلیون و 859 هزار رای نشان از اقبال بیشتر مردم کُرد ترکیه به این حزب دارد که طرفدار حل مسالمت‌آمیز مسائل کُرد و ترک در ترکیه است حزب صلح و دموکراسی موفقیت‌های خوبی در کسب کرسی‌های مجلس ترکیه داشته است و توانسته صدای اکراد را به گوش ملت ترکیه و جهانیان برساند و تجربه ایجاد فاز سیاسی پ.ک.ک کارآمد بوده است. این حزب علاوه بر داشتن دفتر نمایندگی در آمریکا اکثر فعالیت‌های برون مرزی خود را از دفاتر خود در کشورهای اروپایی هدایت می‌کند. با برخی احزاب اروپایی به خصوص احزاب چپ ارتباط تنگاتنگی دارد. | ||
== حزب حق و آزادی (HAKPAR) به رهبری کمال بورکای و دارای مشی سوسیالیستی== | ==حزب حق و آزادی (HAKPAR) به رهبری کمال بورکای و دارای مشی سوسیالیستی== | ||
این حزب به رهبری عبدالملک فرات تاسیس شده است وی نوه شیخ سعید مبارز مشهور کردستان ترکیه می‌باشد. این حزب همواره منتقد سیاست‌های دولت ترکیه می‌باشد و از نظر عبدالملک مشکل اکراد ترکیه قانون اساسی ۱۹۴۲ میلادی می‌باشد. پس از پذیرش مساله کردها توسط اردوغان نخست وزیر ترکیه این جریان از ایده اردوغان حمایت کرد. این حزب اعتقاد دارد که پ.ک.ک توسط سرویس‌های اطلاعاتی ترکیه جهت سرکوب کردها تاسیس شده و پشتیبان اصلی پ.ک.ک سرویس‌های اطلاعاتی ترکیه می‌باشند. این حزب با انتخاب کمال بورکاری به دبیرکلی خود، فعال‌تر از گذشته گردیده است. بورکای بعد از بازگشت از تبعید، در اظهارات خود رویه انتقادی نسبت به پ.ک.ک و حزب کردی صلح و دموکراسی را در پیش گرفته و به همین خاطر از سوی مراد کاراییلان رئیس کمیته اجرایی پ.ک.ک در قندیل به خیانت متهم شده است. | این حزب به رهبری عبدالملک فرات تاسیس شده است وی نوه شیخ سعید مبارز مشهور کردستان ترکیه می‌باشد. این حزب همواره منتقد سیاست‌های دولت ترکیه می‌باشد و از نظر عبدالملک مشکل اکراد ترکیه قانون اساسی ۱۹۴۲ میلادی می‌باشد. پس از پذیرش مساله کردها توسط اردوغان نخست وزیر ترکیه این جریان از ایده اردوغان حمایت کرد. این حزب اعتقاد دارد که پ.ک.ک توسط سرویس‌های اطلاعاتی ترکیه جهت سرکوب کردها تاسیس شده و پشتیبان اصلی پ.ک.ک سرویس‌های اطلاعاتی ترکیه می‌باشند. این حزب با انتخاب کمال بورکاری به دبیرکلی خود، فعال‌تر از گذشته گردیده است. بورکای بعد از بازگشت از تبعید، در اظهارات خود رویه انتقادی نسبت به پ.ک.ک و حزب کردی صلح و دموکراسی را در پیش گرفته و به همین خاطر از سوی مراد کاراییلان رئیس کمیته اجرایی پ.ک.ک در قندیل به خیانت متهم شده است. | ||
==حزب اسلام‌گرای مطالبه‌ی آزاد (HUDAPAR) به رهبری زکریا یاپیجی اوغلو== | |||
== حزب اسلام‌گرای مطالبه‌ی آزاد (HUDAPAR) به رهبری زکریا یاپیجی اوغلو== | |||
با وقوع انقلاب اسلامی ایران جریان اسلام‌گرای کردی در مناطق کردنشین ظهور پیدا کرد و توانست در میان اقشار مذهبی جایگاه مناسبی کسب کند و خط فکری اوجالان و حزبش را بطور جدی تهدید کند. ریشه‌ی شکل‌گیری گروه‌های اسلام‌گرای کردی در ترکیه به سال 1979 میلادی؛ زمانی که «حسین ولی‌اوغلو» دفتر علم را تأسیس کرد، باز می‌گردد. این دفتر، محلی شد. تا جوانان اسلام‌گرای کرد در آن جمع شده و جنبشی موسوم به «علمجی» یعنی اهل علم را در شهر باتمان ترکیه سازماندهی کنند. دفتر دیگری به نام منزل نیز با همین خصوصیات توسط فیدان گونگور تاسیس شده بود. این دو دفتر بعدها با هم ادغام و یک جریان اسلامی کرد به مسئولیت 4 عضو ارشد این دو دفتر به نام‌های «منصور گوزل»، «فیدان‌گونگور»، «حسین ولی‌اوغلو» و «عبدالله دالار» به وجود آمد. | با وقوع انقلاب اسلامی ایران جریان اسلام‌گرای کردی در مناطق کردنشین ظهور پیدا کرد و توانست در میان اقشار مذهبی جایگاه مناسبی کسب کند و خط فکری اوجالان و حزبش را بطور جدی تهدید کند. ریشه‌ی شکل‌گیری گروه‌های اسلام‌گرای کردی در ترکیه به سال 1979 میلادی؛ زمانی که «حسین ولی‌اوغلو» دفتر علم را تأسیس کرد، باز می‌گردد. این دفتر، محلی شد. تا جوانان اسلام‌گرای کرد در آن جمع شده و جنبشی موسوم به «علمجی» یعنی اهل علم را در شهر باتمان ترکیه سازماندهی کنند. دفتر دیگری به نام منزل نیز با همین خصوصیات توسط فیدان گونگور تاسیس شده بود. این دو دفتر بعدها با هم ادغام و یک جریان اسلامی کرد به مسئولیت 4 عضو ارشد این دو دفتر به نام‌های «منصور گوزل»، «فیدان‌گونگور»، «حسین ولی‌اوغلو» و «عبدالله دالار» به وجود آمد. | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۵: | ||
جریان اسلام‌گرای کردی منتسب به این گروه بعد از انحلال جنبش مستضعفان حزبی با عنوان حزب دعوای آزاد (حزب دعوا پارتیسی) را در سال 2012 میلادی تاسیس کرد. این حزب با تکیه بر مبانی اسلامی به دنبال آن است که نشان دهد مکاتب کمالیسم و آپوئیسم به نجات کردها منجر نخواهد شد. از چهره‌های شناخته شده این حزب، حسین یلماز، وکیل مدافع اعضای بازداشت شده حزب‌الله و سعید شاهین، سخنگو و رییس شعبه استانبول جنبش مستضعفان می‌باشند. اگرچه وابستگی این حزب به لحاظ تشکیلاتی به حزب‌الله، که در لیست گروه‌های تروریستی دولت ترکیه قرار دارد، از سوی رهبران این جریان رد می‌شود. اما آنان انکار نمی‌کنند که ممکن است. به علت ماهیت ایدئولوژیک حزب، اشتراکاتی با حزب‌الله در ادبیات و اهداف داشته باشند. رهبران این حزب معتقدند انتساب این حزب به حزب‌الله و یادآوری مسایل گذشته یک تلاش هدفمند تبلیغاتی برای مبارزه با حزب مذکور می‌باشد. | جریان اسلام‌گرای کردی منتسب به این گروه بعد از انحلال جنبش مستضعفان حزبی با عنوان حزب دعوای آزاد (حزب دعوا پارتیسی) را در سال 2012 میلادی تاسیس کرد. این حزب با تکیه بر مبانی اسلامی به دنبال آن است که نشان دهد مکاتب کمالیسم و آپوئیسم به نجات کردها منجر نخواهد شد. از چهره‌های شناخته شده این حزب، حسین یلماز، وکیل مدافع اعضای بازداشت شده حزب‌الله و سعید شاهین، سخنگو و رییس شعبه استانبول جنبش مستضعفان می‌باشند. اگرچه وابستگی این حزب به لحاظ تشکیلاتی به حزب‌الله، که در لیست گروه‌های تروریستی دولت ترکیه قرار دارد، از سوی رهبران این جریان رد می‌شود. اما آنان انکار نمی‌کنند که ممکن است. به علت ماهیت ایدئولوژیک حزب، اشتراکاتی با حزب‌الله در ادبیات و اهداف داشته باشند. رهبران این حزب معتقدند انتساب این حزب به حزب‌الله و یادآوری مسایل گذشته یک تلاش هدفمند تبلیغاتی برای مبارزه با حزب مذکور می‌باشد. | ||
==حزب دمکراتیک خلق (DHP) به رهبری ارتوغرول کورکچو و صباحت تونجل== | |||
== حزب دمکراتیک خلق (DHP) به رهبری ارتوغرول کورکچو و صباحت تونجل== | |||
حزب دمکراتیک خلق (دهاپ): این حزب به عنوان ادامه دهنده راه حزب خلق دمکراتیک (هادپ) و پس از منحل شدن احزاب دسترنج خلق و دموکراسی ایجاد گردید. دهاپ یکی از بزرگترین احزاب قانونی مدافع حقوق میلیون‌ها کرد در ترکیه بود. که دارای نفوذ زیادی در مناطق کردنشین ترکیه بود | حزب دمکراتیک خلق (دهاپ): این حزب به عنوان ادامه دهنده راه حزب خلق دمکراتیک (هادپ) و پس از منحل شدن احزاب دسترنج خلق و دموکراسی ایجاد گردید. دهاپ یکی از بزرگترین احزاب قانونی مدافع حقوق میلیون‌ها کرد در ترکیه بود. که دارای نفوذ زیادی در مناطق کردنشین ترکیه بود | ||
این حزب در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۹ میلادی شعار خود را پایان دادن به درگیری با شورشیان کرد انتخاب کرده بود و توانست 4/8 درصد آراء را بدست آورد ولی از راه‌یابی به پارلمان بازماند. دهاپ بدنبال به رسمیت شناخته شدن حقوق و موجودیت کردها در چارچوب قانون اساسی ترکیه بود. ولی از طرف لائیک‌ها به تجزیه‌طلبی متهم گردید. لائیک‌ها دهاپ را بازوی سیاسی پ.ک.ک می‌دانستند. دهاپ همواره دولت و پ.ک.ک را به اتخاذ روش‌های مسالمت‌آمیز برای حل بحران دعوت می‌کرد. از لحاظ فرهنگی دهاپ معتقد بود که هرگونه مانع سیاسی، اقتصادی در زمینه آزادی، فرهنگ، هنر و ادبیات باید برداشته شود. این حزب بارها تاکید کرده بود که یک حزب صرفا کردی نیست و مشکلات کردها و ترک‌ها باید با هم حل گردد. دهاپ در سال ۲۰۰۵ میلادی با تشکیل حزب حرکت جامعه دمکراتیک به این جریان پیوست. | این حزب در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۹ میلادی شعار خود را پایان دادن به درگیری با شورشیان کرد انتخاب کرده بود و توانست 4/8 درصد آراء را بدست آورد ولی از راه‌یابی به پارلمان بازماند. دهاپ بدنبال به رسمیت شناخته شدن حقوق و موجودیت کردها در چارچوب قانون اساسی ترکیه بود. ولی از طرف لائیک‌ها به تجزیه‌طلبی متهم گردید. لائیک‌ها دهاپ را بازوی سیاسی پ.ک.ک می‌دانستند. دهاپ همواره دولت و پ.ک.ک را به اتخاذ روش‌های مسالمت‌آمیز برای حل بحران دعوت می‌کرد. از لحاظ فرهنگی دهاپ معتقد بود که هرگونه مانع سیاسی، اقتصادی در زمینه آزادی، فرهنگ، هنر و ادبیات باید برداشته شود. این حزب بارها تاکید کرده بود که یک حزب صرفا کردی نیست و مشکلات کردها و ترک‌ها باید با هم حل گردد. دهاپ در سال ۲۰۰۵ میلادی با تشکیل حزب حرکت جامعه دمکراتیک به این جریان پیوست. | ||
[[رده: ترکیه]] | [[رده: ترکیه]] | ||
[[رده: کشورهای اسلامی]] | [[رده: کشورهای اسلامی]] | ||
<references /> | |||