پرش به محتوا

زمخشری: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۵۹۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
! نام
!محمود زمخشری 
|-
|نام کامل
|ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد بن عمر خوارزمی زمخشری، ملقب به جارالله
|-
|دین
|اسلام
|-
|شناخته شده
|مفسر، ادیب، شاعر
|-
|تولد
|467 ق زمخشر(امروزه از توابع استان داش‌حوض ترکمنستان)
|-
|محل تحصیل
|[[خوارزم]]، [[بخارا]]، [[مرو]]، [[عراق]]، [[مکه]]
|-
|آثار مهم
|الکشاف فی تفسیر قرآن، المحاجات، الفائق، اساس البلاغه، مفصل، رئوس المسائل، ربیع الابرار 
|-
|درگذشت
|۵۳۸ق
|-
|مدفن
|جرجانیه(گرگانج) خوارزم، شمال شرق ترکمنستان کنونی و جنوب مرز ازبکستان
|-
|}
</div>
ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد بن عمر خوارزمی زمخشری، ملقب به [[جارالله]]، مفسر، محدث و ادیب برجسته قرن پنجم و ششم هجری قمری (م: 528 هـ. ق) است.  
ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد بن عمر خوارزمی زمخشری، ملقب به [[جارالله]]، مفسر، محدث و ادیب برجسته قرن پنجم و ششم هجری قمری (م: 528 هـ. ق) است.  


==زندگینامه==
==زندگینامه==
زمخشری سال 467 هجری در [[خوارزم]] به دنیا آمد و چند بار در طول حیاتش به سفر مکه رفت. وی در بسیاری از شهرهای آن زمان از جمله خوارزم، [[بخارا]]، [[مرو]]، [[عراق]] و [[مکه]] از ادیبان و محدثان استفاده‌های علمی کرد.
زمخشری در ۲۷ رجب ۴۶۷، ۹ ذی‌الحجه ۵۳۸ ه‍.ق در [[خوارزم]] به دنیا آمد و چند بار در طول حیاتش به سفر مکه رفت. وی در بسیاری از شهرهای آن زمان از جمله خوارزم، [[بخارا]]، [[مرو]]، [[عراق]] و [[مکه]] از ادیبان و محدثان استفاده‌های علمی کرد.


زمخشری در یکی از مسافرت‌های علمی زمستانی خود در خوارزم، یک پای خود را از دست داد و پس از این واقعه از پای چوبی کمک می‌گرفت با این حال باز هم مسافرت‌های طولانی می‌کرد؛ درحالی که یک پای خود را از دست داده بود، به [[مکه]] رفت و مدتی را در جوار حرم الهی ساکن گردید؛ به همین سبب به "[[جارالله]]" موسوم شد.  
زمخشری در یکی از مسافرت‌های علمی زمستانی خود در خوارزم، یک پای خود را از دست داد و پس از این واقعه از پای چوبی کمک می‌گرفت با این حال باز هم مسافرت‌های طولانی می‌کرد؛ درحالی که یک پای خود را از دست داده بود، به [[مکه]] رفت و مدتی را در جوار حرم الهی ساکن گردید؛ به همین سبب به "[[جارالله]]" موسوم شد.  


علی اکبر دهخدا می‌نویسد: وی در ابتدا به پیروی از استاد خویش ابونصر اصفهانی، به طریقه [[معتزله]] گرایید؛ ولی در اواخر عمر [[شیعه]] گردید.  
علی اکبر دهخدا می‌نویسد: وی در ابتدا به پیروی از استاد خویش ابونصر اصفهانی، به مذهب حنفی و طریقه [[معتزله]] گرایید؛ ولی در اواخر عمر [[شیعه]] گردید.  


==آثار==
==آثار==
مهم‏ترین اثرش تفسیر او بر قرآن کریم است. کتاب «[[الکشاف فی تفسیر قرآن]]» یکی از معروف‌ترین و متقن‌ترین تفاسیر است که از نظر نکات ادبی و بلاغتی در میان همه تفاسیر ممتاز است.المحاجات در نحو، الفائق در تفسیر حدیث، اساس البلاغه در لغت، مفصل در نحو و رئوس المسائل در فقه و ربیع الابرار در علوم مختلف(دانشنامه) از مهم‌ترین آثار او هستند. <ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی ج1 ص1150و نیز ن.ک: وفیات الاعیان ج3 ص86 شماره 711</ref>
مهم‏ترین اثرش تفسیر او بر قرآن کریم است. کتاب «[[الکشاف فی تفسیر قرآن]](الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل)<ref>ترجمهٔ فارسی: تفسیر کشاف (در چهار جلد)، ترجمهٔ مسعود انصاری، انتشارات ققنوس، تهران، ۱۳۸۹.</ref>» یکی از معروف‌ترین و متقن‌ترین تفاسیر است که از نظر نکات ادبی و بلاغتی در میان همه تفاسیر ممتاز است."المحاجات" در نحو، "الفائق" در تفسیر حدیث، "اساس البلاغه" در لغت، "مفصل" در نحو و "رئوس المسائل" در فقه و "ربیع الابرار" در علوم مختلف(دانشنامه) از مهم‌ترین آثار او هستند. <ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی ج1 ص1150و نیز ن.ک: وفیات الاعیان ج3 ص86 شماره 711</ref>


«[[تفسیر کشّاف]]» در رده‌بندی تفاسیر در ردیف تفاسیری است که به «[[تفسیر به رأی]]» مشهور هستند.
«[[تفسیر کشّاف]]» در رده‌بندی تفاسیر در ردیف تفاسیری است که به «[[تفسیر به رأی]]» مشهور هستند.
خط ۲۶: خط ۵۷:


[[حافظ شیرازی]] در بیتی گفته است «بخواه دفتر اشعار و راه صحرا گیر ـ چه جای مدرسه و بحث کشف کشاف است». محمد قزوینی در تعلیقات خود بر دیوان حافظ نوشته است نام اصلی این کتاب «الکشف عن مشکلات الکشّاف» است که شرحی است بر تفسیر کشاف زمخشری.
[[حافظ شیرازی]] در بیتی گفته است «بخواه دفتر اشعار و راه صحرا گیر ـ چه جای مدرسه و بحث کشف کشاف است». محمد قزوینی در تعلیقات خود بر دیوان حافظ نوشته است نام اصلی این کتاب «الکشف عن مشکلات الکشّاف» است که شرحی است بر تفسیر کشاف زمخشری.
'''دیگر آثار مهم:'''
*اطواق الذهب (گردن‌بندهای زرین) در اخلاقیات؛
*المفرد والمرکب فی العربیه؛
*المفرد والمولف فی النحو؛
*امکنه و الجبال و المیاه در جغرافیا؛
*انموذج فی النحو؛
*دیوان التمثیل؛
*دیوان الشعر؛
*سواتر الامثال؛
*شافعی العی من کلام الشافعی؛
*شرح ابیات کتاب سیبویه؛
*شقایق النعمان فی حقایق النعمان؛
*صمیم العربیه؛
*ضالته الناشد فی علم الفرایض؛
*قسطاس فی العروض؛
*کتاب المنهاج فی الاصول؛
*متشابه اسامی الروات؛
*مستقصی فی امثال العرب؛
*مقدمه الادب؛ <ref>این کتاب برای تعلیم زبان عربی به مردم مسلمان غیر عرب (ترک و فارس) نوشته شده و به سلطان آتسیز خوارزمشاه تقدیم گردیده است.(هیئت، جواد، سیری در تاریخ زبان و لهجه‌های ترکی) </ref>
*نصایح الصغار؛ (پندهایی به کودکان)
*نصایح الکبار.


==مدفن==
==مدفن==
وی در منطقه جرجانیه که در آن زمان از توابع [[خوارزم]] به حساب می‌آمد فوت کرد و در همان جا مدفون گردید. جرجانیه(گرگانج) نام شهری باستانی در شمال شرقی کشور کنونی ترکمنستان و در جنوب مرز ازبکستان است، که امروزه سی‌هزار نفر جمعیت دارد.<ref> لغت نامه دهخدا، علی اکبر دهخدا / مقدمه تفسیر کشاف</ref>
وی در منطقه جرجانیه که در آن زمان از توابع [[خوارزم]] به حساب می‌آمد و روز عرفهٔ سال ۵۳۸ ه‍.ق (۱۲ ژوئن ۱۱۴۴م) فوت کرد و در همان جا مدفون گردید. جرجانیه(گرگانج) نام شهری باستانی در شمال شرقی کشور کنونی ترکمنستان و در جنوب مرز ازبکستان است، که امروزه سی‌هزار نفر جمعیت دارد.<ref> لغت نامه دهخدا، علی اکبر دهخدا / مقدمه تفسیر کشاف</ref>


==پانویس==
==پانویس==
۸۷۱

ویرایش