عصمت: تفاوت میان نسخه‌ها

عصمت یعنى آنكه انسان نه تنها گناه نكند بلكه در فكر گناه هم نباشد. ما در برخى گناهان حالت عصمت داریم، زیرا تاكنون مرتكب آن نشده‏ایم و فكر آن را هم نكرده‏ایم؛ نظیر عریان به كوچه و بازار رفتن، خودكشى و یا كشتن دیگران. همان گونه كه ما در بسیارى گناهان به خاطر علم و آگاهى كه به زشتى و پستى و بد عاقبتى آن داریم هرگز به فكر انجام آن نیستیم، امام و پیامبر هم به خاطر علم و یقینى كه به ناپسندى همه گناهان دارد، هرگز گرد آن نمى‏رود. <ref>اصول عقاید، ص 400</ref>

فاضل مقداد در تعریف عصمت مى گوید: عصمت، لطفى است که خداوند در حق مکلف به جاى مى آورد، به گونه اى که انگیزه اى براى ترک اطاعت و یا انجام معصیت در او باقى نمى ماند، هر چند این لطف، توان انجام گناه را از وى نمى ستاند. <ref>ارشاد الطالبین، ص ۳۰۱ - ۳۰۲</ref> این متکلم برجسته امامیه در ادامه، اسباب تحقق لطف الهى را چنین برمى شمارد:

* برخوردارى از ملکه اى که آدمى را از اقدام بر معاصى باز مى دارد.  

* آگاهى کامل از پى آمدهاى اعمال زشت و زیبا.

* ترس از مؤاخذه بر ترک اولی.

[[علامه مجلسی]]<ref>ر.ک:مقاله علامه مجلسی</ref> در مورد اعتقاد [[امامیه]] در بحث عصمت می گوید: بدان که علماى امامیه رضوان اللّه علیهم اجماع کرده ‌اند بر عصمت انبیا و اوصیا از [[گناهان کبیره]] و صغیره که صادر نمى‌شود از ایشان هیچ نوع از گناهان نه بر سبیل سهو و نسیان و نه بر سبیل خطاى در تأویل و نه بر سبیل مهاونه، نه پیش از پیغمبرى و نه بعد از آن، نه در کودکى و نه در بزرگى. و کسى در این باب مخالفت نکرده مگر ابن بابویه و شیخ محمد بن الحسن بن الولید رحمة اللّه علیهما که ایشان تجویز کرده‌اند که حق تعالى ایشان را براى مصلحتى سهو بفرماید که فراموش کنند چیزى را که متعلق به تبلیغ رسالت نباشد. <ref>حیوة القلوب‌، علامه مجلسى‌، ج۱، ص۶۵</ref>

تلقی به معنای <big>دریافت کردن</big> می‌باشد. منظور از عصمت در مقام تلقی وحی این است که [[پیامبر]]، [[وحی]] را همانطور که در لوح و خزانه علم الهی است، بدون کم و زیاد، دریافت می‌کند و در این میان نه شیاطین می‌توانند در آن تصرف کنند؛ نه فرشتگانی که واسطه در رساندن پیام خداوند می‌باشند مرتکب خطا می‌گردند و نه ابزار ادراکی پیامبر در فهم و دریافت کامل آن به اشتباه می‌رود.

مساله عصمت انبیا در مقام تلقی و ابلاغ وحی، تقریبا مورد پذیرش همه طوایف [[مسلمین]] قرار گرفته است. <ref>سبحانی،‌ جعفر، الالهیات، قم، موسسه امام صادق(ع)، چاپ ششم، ۱۳۸۴، ج۳،ص۱۸۳</ref>

* وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا <ref>آل عمران/ 103</ref>

* وَ لَقَدْ راوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِهِ فَاسْتَعْصَم <ref>یوسف/ 32</ref>  

* عصمت وصف فرشتگان: لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُومَرُونَ <ref>تحریم/ 6</ref>  

* عصمت وصف قرآن كریم: لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ <ref>فصلت/ 42</ref>

# در تلقّی و دریافت وحی: وَ إِنَّكَ لَتُلَقَّی الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكیمٍ عَلیمٍ <ref> نمل/ 6</ref>

# در ضبط و نگهداری وحی: سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسی <ref>اعلی/ 6</ref>  

# در مرحله تبلیغ و تعلیم وحی: وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی إِنْ هُوَ إِلا وَحْیٌ یُوحی <ref>نجم/ 4- 3</ref>  

#  

چنان كه ما انسان‏ها در برخی از كارها معصوم هستیم. مانند [[انتحار]]، لخت بیرون آمدن، خود را به آتش افكندن. وَ اجْتَبَیْناهُمْ وَ هَدَیْناهُمْ إِلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ ذلِكَ هُدَی اللَّهِ یَهْدی بِهِ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ لَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ ما كانُوا یَعْمَلُون <ref>انعام/ 87- 88</ref>

همچنین واژه <big>ذنب</big> به معناى کارى است که پى آمدى ناگوار دارد و بر این اساس، مبارزات پیامبر اکرم با [[بت پرستى]] را نیز مى توان از زبان مشرکان، ذنبى نابخشودنى به شمار آورد، <ref>عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۱۶۰؛ تفسیر نورالثقلین، ج ۵، ص ۵۶؛ مجمع البیان، ج ۹، ص ۱۴۲ و المیزان، ج ۱۸، ص ۲۵۳</ref> که به گفته ى [[قرآن کریم]] خداوند با فتح مکه این گناه را مى بخشاید و پیامبرش را از پیامدهاى ناگوار آن ایمن سازد:

* در به تو مى گویم، دیوار تو بشنو.

هم [[دلیل عقلی]] گوید امام جامعه و [[حجت خدا]] برمردم باید معصوم باشد، و هم [[دلیل نقلی]].  

# در تمام عمر، ظالم‏  

# در تمام عمر، عادل‏  

# اول ظالم، بعد عادل‏  

# بالعكس‏ <ref>ابراهیم </ref>

* قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونی <ref>آل عمران/ 31</ref>  

* أَطیعُوا اللّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الامْرِ مِنْكُمْ <ref>نساء/ 59</ref>

* مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللّه <ref>نساء/ 80</ref>

*  

271 حدیث وارد شده كه منظور از [[اولی الامر]] ائمه اطهار (ع) است.