confirmed
۵٬۹۱۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
جبریه به گروهى از مسلمانان اطلاق مىشود كه معتقدند بندگان در افعال خود هیچ اراده ای ندارند، بلکه کاملا مجبورند. | جبریه به گروهى از مسلمانان اطلاق مىشود كه معتقدند بندگان در افعال خود هیچ اراده ای ندارند، بلکه کاملا مجبورند. | ||
== تاریخچه== | |||
درآثار معتزله به چگونگی ظهور جبریه اشاره شده است. ابو علی جبایی ریشه جبر را به ایام خلافت امویان بر می گرداند که در آن عصر مسائل مربوط به اختیار انسان و قضا و قدر الهی، و نیز نقش مشیت الهی در سرنوشت انسان به صورت گسترده در جهان اسلام مطرح شد. <ref>قاضی عبدالجبار، «فضل الاعتزال»، فضل الاعتزال و طبقات المعتزله، ص۱۴۳ به کوشش فؤاد سید، تونس، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م</ref>.بنا به نظر قاضی عبد الجبار ، معاویه و جانشینان وی جبرگرایی را در شام گسترش دادند و از آن پس، عقیده به جبر مذهب تودۀ مردم شد. <ref>قاضی عبدالجبار، «فضل الاعتزال»، فضل الاعتزال و طبقات المعتزله، ص۱۴۴ ،به کوشش فؤاد سید، تونس، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.</ref> | |||
==دلیل گرایش به جبر== | |||
گرایش به جبر در میان مسلمانان نمی تواند صرفا ریشه در آموزه های قرآنی داشته باشد، زیرا که در قرآن در کنار آیاتی که بیان می کند که تنها خدا فاعل هستی است، آیات دیگری هم وجود دارد که بر اختیار و فاعلیت انسان تاکید دارد. ریشه های جبر را می بایست در کنار توحید گرایی متعصبانه که ریشه در یک سویه نگری نسبت به برخی از آیات قرآن دارد در عوامل دیگری همچون نفوذ فرهنگ و ادیان ایرانی و تأثیر اعتقادات بازمانده از اعراب جاهلی دید. علاوه بر این، افرادی همچون احمد بن حنبل معتقدند که اختیار گرایی انسان نسبت به افعالش برگرفته از مسیحیت است. | |||
==تقسیم جبریه== | ==تقسیم جبریه== | ||
خط ۱۱: | خط ۱۹: | ||
</ref> | </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||