پرش به محتوا

حارثیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۶۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «حارثيه‏ اين فرقه همان فرقه اسحاقيه هستند كه منسوب به اسحاق بن زيد بن حارث ان...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
حارثيه‏ اين فرقه همان فرقه اسحاقيه هستند كه منسوب به اسحاق بن زيد بن حارث انصارى بودند. 148
حارثيه‏ از فرقه منسوب به اسحاق بن زيد بن حارث انصارى بودند.


==موسس==
نوبختی در فرق الشیعه قائل است که رهبر فرقه حارثیه شخصی به نام عبدالله بن الحارث است. <ref>نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۴۹، قم، مکتبه الفقیه و ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۵، ص۵۷.</ref>


حارثيه مى‏گفتند: روح عبد اللّه بن معاويه در اسحاق بن زيد حلول كرده است.
==تاریخچه==
اين اسحاق بن زيد بن حارث از اهالى مداين بود و پيروان او همه از غلاة بودند.
در باره او گفته اند که از کسانی است که بعد از مرگ عبدالله بن معاویه به رهبری فرقه خویش رسید و پیروانش به نام او منسوب هستند. او اهل مدائن و به عبدالله مدائنی یا عبدالله بن مدائنی نیز خوانده می‌شود. پدر او زندیقی بوده است. <ref>نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۵۱، قم، مکتبه الفقیه و از کسانی است که از طرف امام صادق (عليه‌السلام) مذمت شده است.</ref>
آنان مى‏گفتند: هر كه امام را بشناسد هر كار كه خواهد تواند كرد. امام ايشان عبد اللّه بن معاويه بود كه همان عبد اللّه بن معاويه بن عبد اللّه بن جعفر بن أبي طالب مى‏باشد.
 
وى از دليران طالبيان و بخشندگان و شعراى آن طايفه به شمار مى‏رفت و متهم به زندقه بود. او مردى ماجراجو بود و در اواخر دوران بنى اميه در 127 هجرى در كوفه دعوى خلافت كرد و بعضى از اهل آن شهر به وى گرويدند و طاعت بنى مروان را از گردن خويش برداشتند.
==ظهور فرقه ==
سپس عبد اللّه بن عمر والى كوفه با وى بجنگيد و ياران او را پراكنده ساخت. پس از آن عبد اللّه به مداين رفت و در آنجا جمعى از اهل كوفه و مداين بروى گرد آمدند و بعد از آن بر حلوان و همدان و رى و اصفهان دست يافت.
فرقه هاشمیه که شاخه اصلی کیسانیه بعد از مرگ محمد بن حنیفه است، بعد از مرگ ابوهاشم به چند فرقه دیگر منشعب شد. ازاین ‌رو محمد بن الحنیفه رئیس فرقه هاشمیه در مورد جانشینی خویش و امامت فرقه به فردی به نام عبدالله بن عمرو بن حرب کندی وصیت نموده است. بدین ترتیب طرف‌داران عبدالله بن عمرو، فرقه‌ای منشعب شده از هاشمیه راتشکیل دادند؛ اما بعد از این تشکل طرف‌داران عبدالله بن عمرو به این نتیجه رسیدند که او صلاحیت علمی و دینی برای جانشینی ابوهاشم را ندارد به همین دلیل از او روی برگردان شدند و به جانشینی عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب روی آوردند و از جمله کسانی که از اصحاب عبدالله بن معاویه به شمار می‌رفته، عبدالله بن حارث بوده است تا اینکه بعد از کشته شدن عبدالله بن معاویه به امر ابومسلم خراسانی، عده‌ای از طرف‌داران عبدالله بن معاویه به انتخاب جانشینی برای رهبر فقید خویش دست زدند و رهبر منتخب این عده کسی نبود جز زندیق زاده‌ای که عبدالله بن حارث نام داشت. به این ترتیب فرقه حارثیه با جدا شدن از فرقه حربیه مستقل شد و چون حربیه از منشعبات هاشمیه کیسانیه می‌باشد، در نهایت فرقه حارثیه نیز از شاخه‌های کیسانیه می‌شود. <ref>نوبختی، ابی‌محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۴۹ و ۵۱، قم، مکتبه الفقیه.</ref>
چون بنى هاشم پيشرفت حال او را ديدند، عده‏اى از ايشان به وى پيوستند، حتى ابو جعفر منصور نيز در زمره ياران او در آمد تا بدانجا كه عبد اللّه به نام خود سكه زد. مردم خراج فارس و شهرهاى آن را براى او مى‏فرستادند.
 
سپس عبد اللّه بن معاويه به فارس آمد و در استخر بنشست، امير عراق كه ابن هبيره نام داشت با لشكرى به جنگ وى آمد و او را شكست داد. عبد اللّه به شيراز گريخت و از آنجا نيز رانده شد. سرانجام به هرات رفت. فرمانرواى هرات او را بگرفت و به‏
==اعتقادات==
                   
حارثيه معتقد بودند که روح عبد اللّه بن معاويه در اسحاق بن زيد حلول كرده است. اسحاق بن زيد بن حارث از اهالى مداين بود و پيروان او همه از غلاه بودند. همچنین می گفتند که هر كه امام را بشناسد هر كار كه بخواهد می تواند انجام دهد. امام ايشان عبد اللّه بن معاويه بود كه همان عبد اللّه بن معاويه بن عبد اللّه بن جعفر بن أبي طالب است.در كتب فرق آمده است كه عبد اللّه بن معاويه مدعی بود که علم مانند قارچ و گياه در دل او مى ‏رويد و قايل به «تناسخ ارواح» بود و همچنین می گفت که روح آدم در تن انبياى پيشين بگذشت تا اين كه در تن او جاى گرفت.
امر ابو مسلم خراسانى خبه كرد. چنانكه فرش خانه را بر صورت وى نهاده آن قدر بفشرد تا بمرد (129 ه).
به اعتقاد او دنيا فانى نمى‏شود و شراب و مردار و محرمات ديگر «حلال» است و در اين باره استدلال به قول خداى تعالى مى‏كرد كه: «لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِيما طَعِمُوا ...» سوره مائده، آیه 93. يعنى بر كسانى كه ايمان مى‏آورند و عمل صالح دارند در آنچه را كه مى‏خورند گناهى نيست. <ref>ر. ک. فرهنگ فرق اسلامی نوشته محمد جواد مشکور، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 148 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در عبارات.
بعضى نوشته‏اند كه: وى در سال 131 در زندان ابو مسلم بمرد و اين بيت مشهور از اوست:
</ref>
        و عين الرضا عن كل عيب كليلة            و لكنّ عين السخط تبدل المساويا
==سر انجام حارثیه==
در كتب فرق آمده است كه: عبد اللّه بن معاويه مى‏گفت كه: او پروردگار است و علم مانند قارچ و گياه در دل او مى‏رويد و قايل به «تناسخ ارواح» بود و مى‏گفت:
پس از مرگ عبد اللّه بن معاويه، ياران او به سه شاخه تقسيم شدند، گروهى گفتند كه او زنده است و در كوهى از جبال اصفهان زندگی می کند و نخواهد مرد تا آن كه برخيزد و جهان را پر از عدل و داد كند. گروهی ديگر مى‏گفتند كه او زنده است و همراه يكى از بنى هاشم بازخواهدگشت و عده‏اى ديگر مرگ او را پذيرا شدند. <ref>ر. ک. فرهنگ فرق اسلامی نوشته محمد جواد مشکور، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 148 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در عبارات </ref>
روح آدم در تن انبياى پيشين بگذشت تا اين كه در تن او جاى گرفت.
همچنين مى‏گفت: دنيا فانى نمى‏شود و شراب و مردار و محرمات ديگر را «حلال» مى‏دانست و در اين باره استدلال به قول خداى تعالى مى‏كرد كه: «لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِيما طَعِمُوا ...» مائده/ 93. يعنى بر كسانى كه ايمان مى‏آورند و عمل صالح دارند در آنچه را كه مى‏خورند گناهى نيست.
پس از مرگ عبد اللّه بن معاويه، ياران او به سه شاخه تقسيم شدند، گروهى گفتند كه او زنده است و در كوهى از جبال اصفهان همى‏زيد و نخواهد مرد تا آن كه برخيزد و جهان را پر از عدل و داد كند.
بعضى ديگر مى‏گفتند كه: او زنده است و همراه يكى از بنى هاشم بازخواهدگشت. عده‏اى ديگر مرگ او را پذيرا شدند.
حارثيه كه همان حربيه باشند گويند كه: ابو هاشم بن عبد اللّه بن عباس پيش از اين كه بميرد درباره عبد اللّه بن عمرو بن حرب كندى وصيت كرد و او پس از ابو هاشم امام بود.
پيروان او چون بر دروغ او آگاه شدند او را رها كرده دنبال امامى مى‏گشتند تا به عبد اللّه بن معاويه رسيدند و از او پيروى كردند.
confirmed
۵٬۹۱۷

ویرایش