۸۷٬۸۳۶
ویرایش
جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''جَهَنَّم''' | '''جَهَنَّم''' معروفترین نام جایگاه مجازات مجرمان در قیامت است . دار مكافات و كیفر بدکاران در آخرت و وعده گاه [[كفار]] و منافقان و ستمگران است که در آن عذاب قهر الهی را بچشند. | ||
=واژه شناسى «جهنّم»= | =واژه شناسى «جهنّم»= | ||
واژه شناسان در باره | واژه شناسان در باره ریشه واژه «جهنّم» اختلاف نظر دارند . برخى بر این باورند كه این واژه عبرانى است و اصل آن «كِهِنّام» بوده و با تعریب «جهنّم» شده است.<ref>ر . ك : تاج العروس : ج ۱۶ ص ۱۲۶ و لسان العرب : ج ۱۲ ص ۱۱۲ و النهاية : ج ۱ ص ۳۲۳ و الإتقان فى علوم القرآن : ج ۱ ص ۳۹۸ و تفسير الآلوسى : ج ۲ ص ۹۶ .</ref> برخى ریشه عبرانى آن را «جهینوم» یا «جحینوم» دانسته اند كه محلّى در چهار كیلومترى قدس بوده و زباله هاى شهر و لاشه هاى حیوانات را در آن جا مى ریختند و مى سوزاندند .<ref> المفصّل فى تاريخ العرب : ج ۶ ص ۶۷۹</ref> . برخى این كلمه را فارسى معرّب مى دانند .<ref> ر . ك : الصحاح : ج ۵ ص ۱۸۹۲ (مادّه «جهنّم») .</ref> به تونل زیر حمّام كه حرارت در آن مى دمند تا زمین حمّام را گرم كند نیز جهنّم مى گویند .<ref> ر . ك : لغت نامه دهخدا : ج ۵ ص ۶۹۶۶ (واژه «جهنّم») .</ref> شاید به دلیل مشكوك بودن عربیت این واژه، ابن فارس آن را در مقاییس اللغة نیاورده<ref> لسان العرب : ج ۱۲ ص ۱۱۲ (ماده «جهنم»)</ref> . اما ابن منظور در وجه تسمیه آن مى گوید : الجهنام : القعر البعید ، و بئر جهنّم و جهنام ، بكسر الجیم و الهاء : بعیدة القعر ، و به سمّیت جهنّم لبعد قعرها . ۴ جهنام : عمق زیاد . چاه جَهْنَم و جِهْنام ، چاهى كه ژرف باشد . جهنّم را به خاطر عمقش به این نام نامیده اند . | ||
=جهنم در قرآن= | =جهنم در قرآن= | ||
کلمه جهنم 77 بار در | کلمه جهنم 77 بار در آیات مختلف تكرار شده است. مانند: | ||
«وَلَٰكِنْ حَقَّ الْقَوْلُ | «وَلَٰكِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّی لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ». (سوره سجده:13) | ||
«إِنَّ اللّهَ جَامِعُ | «إِنَّ اللّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِینَ وَالْكَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعًا». (سوره نساء:140) | ||
«وَمَن | «وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا». (سوره نساء:93) | ||
«وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ | «وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ». (سوره حجر:43) | ||
=برخی از اوصاف جهنم در آیات قرآن= | =برخی از اوصاف جهنم در آیات قرآن= | ||
جهنم جای همه شرور و کثافات و زشتی ها است: | جهنم جای همه شرور و کثافات و زشتی ها است: «لِیَمِیزَ اللّهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَیَجْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ عَلَىَ بَعْضٍ فَیَرْكُمَهُ جَمِیعاً فَیَجْعَلَهُ فِی جَهَنَّمَ<ref> سوره انفال/آیه39</ref>؛ تا خداوند جدا سازد پلید را از پاکیزه و پلیدها را بر هم نهد و همه را انباشته و در جهنم قرار دهد.» | ||
بت ها و معبودان باطل نیز در جهنم می روند: «إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنتُمْ لَهَا وَارِدُونَ؛ (سوره انبیاء/آیه 98) شما و آنچه را که غیر خدا می پرستید هیزم دوزخید شما در آن وارد می شوید.» | بت ها و معبودان باطل نیز در جهنم می روند: «إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنتُمْ لَهَا وَارِدُونَ؛ (سوره انبیاء/آیه 98) شما و آنچه را که غیر خدا می پرستید هیزم دوزخید شما در آن وارد می شوید.» | ||
دوزخ همواره کافران را دربر گرفته است : « وَإِنَّ جَهَنَّمَ | دوزخ همواره کافران را دربر گرفته است : « وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِیطَةٌ بِالْكَافِرِینَ»؛ (سوره عنکبوت/آیه 54) دوزخ دربر گرفته است کافران را. | ||
آنچه در این آیه ظهور دارد آن است که اکنون هم جهنم بر کفار احاطه دارد و با توجه به این معنا اگر آنها ادراک حرارت آن نمی کنند. | آنچه در این آیه ظهور دارد آن است که اکنون هم جهنم بر کفار احاطه دارد و با توجه به این معنا اگر آنها ادراک حرارت آن نمی کنند. | ||
در عالم دیگر که حجاب از اطراف برداشته می شود، متوجه آن شده خود را در آتش می بینند. چنانکه فرمود: «فبصرک الیوم حدید؛ امروز چشم تو تیزبین شده است.» | در عالم دیگر که حجاب از اطراف برداشته می شود، متوجه آن شده خود را در آتش می بینند. چنانکه فرمود: «فبصرک الیوم حدید؛ امروز چشم تو تیزبین شده است.» | ||
رئیس | رئیس جهنم مالک است و زیردستانی دارد که نگهبانان دوزخند. «وَنَادَوْا یَا مَالِكُ لِیَقْضِ عَلَیْنَا رَبُّكَ...؛(سوره زخرف/آیه 77) دوزخیان گفتند: ای مالک پروردگار تو بر ما حکم کند و جان ما بستاند و مالک در جواب گوید شما جاوید زنده مانید.» «وَقَالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ...؛ (سوره غافر/آیه 49) آنها که در دوزخند با خازنان گفتند: از پروردگارتان بخواهید یک روز عذاب ما را سبک کند». اینها فرشتگانی هستند که نمی گذارند دوزخیان از جهنم بیرون آیند و فضای وجود را آلوده و پلید کنند چنانکه در دنیا می کردند. | ||
همه مردم وارد جهنم می شوند اما نیکان زود بیرون می آیند و بدکاران می مانند: «وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًا | همه مردم وارد جهنم می شوند اما نیکان زود بیرون می آیند و بدکاران می مانند: «وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِیًّا * ثُمَّ نُنَجِّی الَّذِینَ اتَّقَوْا وَنَذَرُ الظَّالِمِینَ فِیهَا جِثِیًّا؛ (سوره مریم/آیه 71) و هیچ یک از شما (نوع بشر) باقی نماند جز آنکه به دوزخ وارد شود؛ این حکم حتمی پروردگار توست. آنگاه نجات می دهیم پرهیزکاران را و می گذاریم ستمگران را در آنجا به زانو درآمده.» | ||
از این آیه بر می آید که همه مردم وارد جهنم می شوند نیکان زود بیرون می آیند و بدکاران می مانند. | از این آیه بر می آید که همه مردم وارد جهنم می شوند نیکان زود بیرون می آیند و بدکاران می مانند. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۳: | ||
=نامهای دیگر جهنم در قرآن= | =نامهای دیگر جهنم در قرآن= | ||
در قرآن | در قرآن نامهایی برای جهنم گفته شده است از جمله: سَقَر، سَعیر، جحیم، حُطَمة، هاوِیه، لظی، أثام، سجّین. | ||
=جهنم در روایات= | =جهنم در روایات= | ||
جهنم دارای هفت در است كه هر گروه از آنها را دربى خاص باشد. از | جهنم دارای هفت در است كه هر گروه از آنها را دربى خاص باشد. از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده كه فرمود: دوزخ را هفت در باشد و آن طبقاتى است، هر طبقه بر زیر طبقه دیگر و حضرت یك دست خویش بر دست دیگر خود نهاد و فرمود: این چنین و فرمود: خداوند طبقات بهشت را در كنار هم قرار داد ولى طبقات دوزخ را برخى بر روی برخى دیگر كه زیرین همه «جهنم» و بالاى آن لظّى و فوق آن حُطَمه و فوق آن سَقَر و فوق آن جحیم و فوق آن سعیر و فوق سعیر، هاویه است.<ref>مجمع البيان</ref> | ||
در نامه اى كه آن حضرت به محمد بن ابى بكر برای مردم مصر نوشت | در نامه اى كه آن حضرت به محمد بن ابى بكر برای مردم مصر نوشت چنین آمده: پس بترسید از آتشى كه ژرفاى آن زیاد، و حرارتش شدید، و عذابش نو به نو وارد مى شود، در جایگاهى كه رحمت در آن وجود ندارد، و سخن كسى را نمى شنوند، و گشایشی برای نا راحتى ها در آن نیست.<ref> نهج البلاغه، نامه 27</ref> | ||
از امام صادق علیه السلام نقل است كه فرمود: | از امام صادق علیه السلام نقل است كه فرمود: این آتش شما یك هفتادم آتش جهنم است و اگر چنین نمى بود امكان بهره بردارى از آن نبود و چون روز قیامت فرارسد حرارت همین آتش نیز بر آن افزوده شود كه در آن هنگام جهنم چنان صیحه بكشد كه هر ملك مقرب و هر پیامبر مرسل از هول آن صیحه به زانو درآید.<ref>بحارالانوار، ج8، ص286</ref> | ||
در بسیاری از روایات چیزهای بد و منکر را از آن دوزخ شمردند مثلا تب از لهیب دوزخ است و شهوت یا حسد از آتش دوزخ است. | در بسیاری از روایات چیزهای بد و منکر را از آن دوزخ شمردند مثلا تب از لهیب دوزخ است و شهوت یا حسد از آتش دوزخ است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۶: | ||
=اعتقاد اهل کتاب در مورد جهنم= | =اعتقاد اهل کتاب در مورد جهنم= | ||
کلمه جهنم اصلا عبری است اما به معنی که مسلمانان می گویند، بنی اسرائیل معتقد نبودند. بعضی طوائف یهود به آخرت ایمان داشتند و بعضی نداشتند و در نواحی بیت المقدس جائی بود که استخوانهای قربانی و چیزهای دیگر سوخته میشد آنجا را وادی جهنم می گفتند اما مسیحیان همانند مسلمانان به جهنم معتقدند و آن را جای گناهکاران و عذاب و شکنجه الهی می دانند.<ref> شعرانی، نثر طوبی، ج1، ص148</ref> | کلمه جهنم اصلا عبری است اما به معنی که مسلمانان می گویند، بنی اسرائیل معتقد نبودند. بعضی طوائف یهود به آخرت ایمان داشتند و بعضی نداشتند و در نواحی بیت المقدس جائی بود که استخوانهای قربانی و چیزهای دیگر سوخته میشد آنجا را وادی جهنم می گفتند اما مسیحیان همانند مسلمانان به جهنم معتقدند و آن را جای گناهکاران و عذاب و شکنجه الهی می دانند.<ref> شعرانی، نثر طوبی، ج1، ص148</ref> | ||
=منابع= | =منابع= | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۴: | ||
نثر طوبی، علامه شعرانی، ج1، واژه "جهنم". | نثر طوبی، علامه شعرانی، ج1، واژه "جهنم". | ||
محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و | محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ج2، قم:دارالحدیث، چاپ اول، 1389 ش، ص47، در دسترس درپایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393. | ||
مقاله جهنم، دائره المعارف بزرگ اسلامی | مقاله جهنم، دائره المعارف بزرگ اسلامی | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||
[[رده: واژه های قرآنی]] | [[رده: واژه های قرآنی]] | ||
<references /> | |||