پرش به محتوا

حلال: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۱۷۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ اوت ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
برخی واژه «حلال» را با «مباح» مترادف دانسته‌اند؛<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، موسوعه الفقه الاسلامی، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۸۳.</ref> برخی دیگر بین این دو واژه فرق گذاشته<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، موسوعه الفقه الاسلامی، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۸۴.</ref> و تفاوت‌هایی برای آنها ذکر کرده‌اند که عبارتند از:
برخی واژه «حلال» را با «مباح» مترادف دانسته‌اند؛<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، موسوعه الفقه الاسلامی، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۸۳.</ref> برخی دیگر بین این دو واژه فرق گذاشته<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، موسوعه الفقه الاسلامی، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۸۴.</ref> و تفاوت‌هایی برای آنها ذکر کرده‌اند که عبارتند از:


حلال در فقه مقابل حرام به‌کار می‌رود و شامل امور غیرحرام مانند: واجب، مستحب، مکروه و مباح نیز می‌شود.[۹] از این‌رو حلال عام‌تر از مباح است؛ یعنی هر مباحی حلال است ولی هر حلالی مباح نیست. مانند: مکروه که حلال است اما مباح نیست.[۱۰]
حلال در فقه مقابل حرام به‌کار می‌رود و شامل امور غیرحرام مانند: واجب، مستحب، مکروه و مباح نیز می‌شود.<ref>سعدی، القاموس الفقها لغة و اصطلاحاً، ۱۴۰۸ق، ص۹۹.</ref> از این‌رو حلال عام‌تر از مباح است؛ یعنی هر مباحی حلال است ولی هر حلالی مباح نیست. مانند: مکروه که حلال است اما مباح نیست.<ref>سعدی، القاموس الفقها لغة و اصطلاحاً، ۱۴۰۸ق، ص۹۹.</ref>
مباح از احکام تکلیفی است و به طور مستقیم به افعال مکلفان تعلق می‌گیرد؛[۱۱] اما حلال از احکام وضعی است و به وجودات خارجی تعلق می‌گیرد.[۱۲]
مباح از احکام تکلیفی است و به طور مستقیم به افعال مکلفان تعلق می‌گیرد؛<ref>صدر، دروس فی علم الاصول، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵۳؛ مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۱۸.</ref> اما حلال از احکام وضعی است و به وجودات خارجی تعلق می‌گیرد.<ref>مرکز اطلاعات و منابع اسلامی، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۶.</ref>


حلال به‌معنای باز کردن گره تحریم و رفع ممنوعیت است؛ در حالی‌که مباح به‌معنای توسعه در فعل، از جهت انجام و ترک است.[۱۳]
حلال به‌معنای باز کردن گره تحریم و رفع ممنوعیت است؛ در حالی‌که مباح به‌معنای توسعه در فعل، از جهت انجام و ترک است.<ref>مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، موسوعه الفقه الاسلامی، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۸۴.</ref>


=قاعده حلیت=
=قاعده حلیت=
قاعده‌ای فقهی که بر جایز بودن تصرف در اموری که در حلال یا حرام بودن آن تردید وجود دارد، دلالت می‌کند.[۱۴] بر اساس این قاعده زمانی که در حرام یا حلال بودن چیزی شک شود، به حلال بودن آن حکم می‌شود.[۱۵] برای اثبات این قاعده به آیه ۲۹ سوره بقره «اوست که همه آن‌چه را در زمین است برای شما آفرید.»[۱۶] و حدیث «هر چیزی بر تو حلال است مگر آن که به حرام بودن آن علم داشته باشی.»[۱۷] استناد شده است.
قاعده‌ای فقهی که بر جایز بودن تصرف در اموری که در حلال یا حرام بودن آن تردید وجود دارد، دلالت می‌کند.<ref>نگاه کنید به ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۸۵.</ref> بر اساس این قاعده زمانی که در حرام یا حلال بودن چیزی شک شود، به حلال بودن آن حکم می‌شود.<ref>مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، الموسوعه الفقهیه، ۱۴۲۳ق، ج۱۳، ص۳۲۰.</ref> برای اثبات این قاعده به آیه ۲۹ سوره بقره «اوست که همه آن‌چه را در زمین است برای شما آفرید.»<ref> فاضل تونی، الوافیه، ۱۴۱۲ق، ص۱۸۵.</ref> و حدیث «هر چیزی بر تو حلال است مگر آن که به حرام بودن آن علم داشته باشی.»<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۳۰ق، ج۱۰، ص۵۴۲؛ فاضل لنکرانی، تفصیل الشریعة، ۱۴۲۶ق، ص۱۹۳.</ref> استناد شده است.


=روزی حلال=
=روزی حلال=
روزی حلال، درآمدی است که در چهارچوب قوانین شرعی کسب شده و در آن حقوق خدا مانند: خمس و زکات رعایت شده باشد و همچنین حق‌الناسی در آن نباشد.[۱۸] در روایات به اهمیت کسب روزی حلال اشاره شده است.[۱۹] به عنوان نمونه در روایتی از امام صادق(ع) کسی که برای کسب روزی حلال تلاش می‌کند به کسی که در راه خدا جهاد می‌کند، تشبیه شده است.[۲۰] همچنین در روایتی از پیامبر (ص) نقل شده که عبادت هفتاد جزء دارد و بالاترین جزء آن کسب روزی حلال است.[۲۱]
روزی حلال، درآمدی است که در چهارچوب قوانین شرعی کسب شده و در آن حقوق خدا مانند: خمس و زکات رعایت شده باشد و همچنین حق‌الناسی در آن نباشد.<ref>عیسی‌زاده،«نقش رزق حالل در سلامت معنوی انسان از دیدگاه آیات و روایات»، ص۳.</ref> در روایات به اهمیت کسب روزی حلال اشاره شده است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۲۴۰۸ق، ج۱۳، ص۱۲.</ref> به عنوان نمونه در روایتی از امام صادق(ع) کسی که برای کسب روزی حلال تلاش می‌کند به کسی که در راه خدا جهاد می‌کند، تشبیه شده است.<ref>قاضی نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۱۵.</ref> همچنین در روایتی از پیامبر (ص) نقل شده که عبادت هفتاد جزء دارد و بالاترین جزء آن کسب روزی حلال است.<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۳، ص۱۲.</ref>


=مؤسسه جهانی حلال=
=مؤسسه جهانی حلال=
مؤسسه جهانی حلال در سال ۲۰۰۷م به منظور گسترش فرهنگ حلال تأسیس شد. این مؤسسه در حوزه‌های صنایع و مواد غذایی، دارویی و آرایشی، رستوران و هتل‌ها، گردشگری، ورزش و بازرگانی حلال فعالیت می‌کند.[۲۲] همچنین به پیشنهاد چند کشور اسلامی و به‌دستور مؤسسه جهانی حلال، روز ۱۷ رمضان به عنوان روز جهانی حلال نامیده شده است.[۲۳] بنا به گزارش پایگاه خبری حلال جهانی، به جهت اینکه در ۱۷ رمضان آیه «يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي الأَرْضِ حَلاَلًا طَيِّبًا؛ ای مردم از آن‌چه در زمین حلال و پاکیزه است بخورید.»[۲۴] نازل شده، این روز به روز جهانی حلال نامگذاری شده است.[۲۵]
مؤسسه جهانی حلال در سال ۲۰۰۷م به منظور گسترش فرهنگ حلال تأسیس شد. این مؤسسه در حوزه‌های صنایع و مواد غذایی، دارویی و آرایشی، رستوران و هتل‌ها، گردشگری، ورزش و بازرگانی حلال فعالیت می‌کند.<ref>«مؤسسه جهانی حلال»، سایت مؤسسه جهانی حلال.</ref> همچنین به پیشنهاد چند کشور اسلامی و به‌دستور مؤسسه جهانی حلال، روز ۱۷ رمضان به عنوان روز جهانی حلال نامیده شده است.<ref> «هفدهم رمضان روز جهانی حلال»، پایگاه خبری حلال جهانی.</ref> بنا به گزارش پایگاه خبری حلال جهانی، به جهت اینکه در ۱۷ رمضان آیه «يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي الأَرْضِ حَلاَلًا طَيِّبًا؛ ای مردم از آن‌چه در زمین حلال و پاکیزه است بخورید.»<ref>سوره بقره، آیه۱۶۸.</ref> نازل شده، این روز به روز جهانی حلال نامگذاری شده است.<ref> «هفدهم رمضان روز جهانی حلال»، پایگاه خبری حلال جهانی.</ref>


همه ساله در این روز، همایش بزرگداشت روز جهانی حلال برگزار می‌شود و مهمترین رویدادها، مسائل و مشکلات صنعت حلال مورد بررسی قرار می‌گیرد.[۲۶] اولین دوره این همایش در ایران، در ۱۵ تیر ۱۳۹۳ش و در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران، برگزار گردید.[۲۷]
همه ساله در این روز، همایش بزرگداشت روز جهانی حلال برگزار می‌شود و مهمترین رویدادها، مسائل و مشکلات صنعت حلال مورد بررسی قرار می‌گیرد.<ref> «برگزاری همایش روز جهانی حلال در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران»، پایگاه خبری حلال جهانی.</ref> اولین دوره این همایش در ایران، در ۱۵ تیر ۱۳۹۳ش و در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران، برگزار گردید.<ref> «برگزاری همایش روز جهانی حلال در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران»، پایگاه خبری حلال جهانی.</ref>


=پانویس=
=پانویس=