پرش به محتوا

محمدعبده: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۰۳۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ اوت ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی « شیخ محمدعبده پرچم دار اصلاح(مقاله) (1266ـ 1323ق) =تولد و وفات= محمد عبده در سال 1266...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
 
[[پرونده:شيخ محمدعبده، پرچمدار اصلاح.jpg|بندانگشتی]]
 
شیخ محمدعبده پرچم دار اصلاح(مقاله)
شیخ محمدعبده پرچم دار اصلاح(مقاله)
(1266ـ 1323ق)
(1266ـ 1323ق)


=تولد و وفات=
=تولد و وفات=
محمد عبده در سال 1266 ق در دهكده اى به نام «محله نصر» در شهر «شبراخیت» از توابع استان «بحیره» واقع در شمال مصر، جایى كه رود نیل به مدیترانه مى ریزد، دیده به جهان گشود و در هشتم جمادى الاولى 1323 در شهرك «رمل» واقع در اسكندریه در سن 56 سالگى دار فانى را وداع گفت.  
محمد عبده در سال 1266 ق در دهكده اى به نام «محله نصر» در شهر «شبراخیت» از توابع استان «بحیره» واقع در شمال مصر، جایى كه رود نیل به مدیترانه مى ریزد، دیده به جهان گشود و در هشتم جمادى الاولى 1323 در شهرك «رمل» واقع در اسكندریه در سن 56 سالگى دار فانى را وداع گفت. ـ <ref>الامام محمد عبده رائد الاجتهاد و التجديد فى العصر الحديث، ص 28.</ref><br>


=پدر و مادر=
=پدر و مادر=
پدر وى «عبده» نام داشت و به دلیل موقعیت جغرافیایى سواحل نیل، به كار كشاورزى اشتغال داشت. محمد در باره پدرش مى گوید: «در چشم من پدرم بزرگ ترین مرد روستا بود و حتى بزرگترین مرد دنیا، زیرا دنیا در چشم من همان روستا بود.  بعضى از حاكمان منطقه وقتى به روستا مى آمدند، با وجود آن كه افراد ثروتمند در روستا اقامت داشتند، در خانه پدرم منزل مى كردند. به همین سبب عقیده پیدا كردم كه بلند مرتبگى به ثروت بستگى ندارد. منزلت مادرم نیز در میان زنان روستا، كمتر از پدرم در میان مردان روستا نبود. مادرم به فقیران ترحم مى كرد و مهر مى ورزید و همیشه خدا را شاكر بود».  
پدر وى «عبده» نام داشت و به دلیل موقعیت جغرافیایى سواحل نیل، به كار كشاورزى اشتغال داشت. محمد در باره پدرش مى گوید: «در چشم من پدرم بزرگ ترین مرد روستا بود و حتى بزرگترین مرد دنیا، زیرا دنیا در چشم من همان روستا بود.  بعضى از حاكمان منطقه وقتى به روستا مى آمدند، با وجود آن كه افراد ثروتمند در روستا اقامت داشتند، در خانه پدرم منزل مى كردند. به همین سبب عقیده پیدا كردم كه بلند مرتبگى به ثروت بستگى ندارد. منزلت مادرم نیز در میان زنان روستا، كمتر از پدرم در میان مردان روستا نبود. مادرم به فقیران ترحم مى كرد و مهر مى ورزید و همیشه خدا را شاكر بود». <ref>الامام محمد عبده بين المنهج الدينى و المنهج الاجتماعى، ص 27</ref><br>
 
گفته مى شود كه پدرش در دوران جوانى به خاطر قساوت هاى حاكمان و ظلم آنان، مجبور به فرار شد و در اثناى مسافرت، با مادر محمد عبده در روستاى «جنینه» ازدواج نمود و پس از مدتى به موطن خود روستاى «محله نصر» بازگشت و برخى از اموال از دست رفته اش را باز ستاند. به همین دلیل هنگامى كه محمد دیده به جهان گشود، پدرش از لحاظ تمكن مالى در وضع خوبى به سر مى برد و توانست زمینه تعلیم و تربیت محمد را فراهم سازد، در حالى كه برادران محمد، امكان تحصیل برایشان مهیا نشد و به كشاورزى پرداختند.  
گفته مى شود كه پدرش در دوران جوانى به خاطر قساوت هاى حاكمان و ظلم آنان، مجبور به فرار شد و در اثناى مسافرت، با مادر محمد عبده در روستاى «جنینه» ازدواج نمود و پس از مدتى به موطن خود روستاى «محله نصر» بازگشت و برخى از اموال از دست رفته اش را باز ستاند. به همین دلیل هنگامى كه محمد دیده به جهان گشود، پدرش از لحاظ تمكن مالى در وضع خوبى به سر مى برد و توانست زمینه تعلیم و تربیت محمد را فراهم سازد، در حالى كه برادران محمد، امكان تحصیل برایشان مهیا نشد و به كشاورزى پرداختند.  
=تحصیلات مقدماتى و بازگشت به وطن=
=تحصیلات مقدماتى و بازگشت به وطن=
خط ۷۱: خط ۷۱:
سرانجام پس از یك عمر تلاش علمى و سیاسى، شیخ محمد عبده در ربیع الثانى 1323، در بستر بیمارى قرار گرفت و مریضى او كه از ناحیه معده و كبد بود، شدت یافت. وى با نظر پزشكان از بیمارستان قاهره به منطقه خوش آب و هواى اسكندریه انتقال یافت و در منزل برادرش اسقرار یافت. پس از انتشار خبر بیمارى محمد عبده، عده زیادى از بزرگان به عیادتش آمدند و برخى نیز پزشكان متخصصى را براى معالجه او فرستادند. اما مریضى شیخ شدت گرفت و در ساعت پنج بعد از ظهر روز هشتم جمادى الاولى 1323 در سن 56 سالگى به دیار ابدیت شتافت.  
سرانجام پس از یك عمر تلاش علمى و سیاسى، شیخ محمد عبده در ربیع الثانى 1323، در بستر بیمارى قرار گرفت و مریضى او كه از ناحیه معده و كبد بود، شدت یافت. وى با نظر پزشكان از بیمارستان قاهره به منطقه خوش آب و هواى اسكندریه انتقال یافت و در منزل برادرش اسقرار یافت. پس از انتشار خبر بیمارى محمد عبده، عده زیادى از بزرگان به عیادتش آمدند و برخى نیز پزشكان متخصصى را براى معالجه او فرستادند. اما مریضى شیخ شدت گرفت و در ساعت پنج بعد از ظهر روز هشتم جمادى الاولى 1323 در سن 56 سالگى به دیار ابدیت شتافت.  
در مراسم تشییع جنازه او كه در اسكندریه برگزار شد، استادان، شاگردان، مقامات كشورى و لشگرى مصر، شیوخ الازهر، اعضاى مجلس دیوان قوانین، اعضاى دیوان اوقاف و اقشار مختلف مردم حضور داشتند و پس از این مراسم، پیكر او را به دانشگاه الازهر انتقال دادند و بانگ اذان از مناره هاى شهر قاهره طنین افكن شد. از علما و اساتید الازهر صداى گرزه به گوش نمى رسید اما سكوتى غم افزا همه جا را فرا گرفته بود. پس از اقامه نماز میت، جنازه اش را بار دیگر به اسكندریه انتقال دادند و در مقبره «العفیفى» به خاك سپردند. هم اكنون بر روى قبر این مصلح بزرگ جمله «هو الحى الباقى» حك شده است.
در مراسم تشییع جنازه او كه در اسكندریه برگزار شد، استادان، شاگردان، مقامات كشورى و لشگرى مصر، شیوخ الازهر، اعضاى مجلس دیوان قوانین، اعضاى دیوان اوقاف و اقشار مختلف مردم حضور داشتند و پس از این مراسم، پیكر او را به دانشگاه الازهر انتقال دادند و بانگ اذان از مناره هاى شهر قاهره طنین افكن شد. از علما و اساتید الازهر صداى گرزه به گوش نمى رسید اما سكوتى غم افزا همه جا را فرا گرفته بود. پس از اقامه نماز میت، جنازه اش را بار دیگر به اسكندریه انتقال دادند و در مقبره «العفیفى» به خاك سپردند. هم اكنون بر روى قبر این مصلح بزرگ جمله «هو الحى الباقى» حك شده است.
=منابع و مآخذ=
ـ الامام محمد عبده بين المنهج الدينى و المنهج الاجتماعى، ص 27.
ـ همان.
ـ عثمان امين، شيخ محمد عبده مصلح بزرگ مصر، ص 10ـ12.
ـ عبدالحليم جندى، الامام محمد عبده، ص 7.
ـ عثمان امين، همان، ص 12ـ14.
ـ عبدالحليم جندى، الامام محمد عبده، ص 7و8 و عثمان امين، همان، ص 14ـ18.
ـ عثمان امين، همان، ص 21ـ23.
ـ همان، ص 27.
ـ عبدالحليم جندى، الامام محمد عبده، ص 11.
ـ على جواهر كلام، تاريخ مصر و خاندان محمد على بزرگ، ص 197; دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 8، ص63.
ـ الامام محمد عبده بين المنهج الدينى و المنهج الاجتماعى، ص 37.
ـ شيخ محمد عبده مصلح بزرگ مصر، ص 40.
ـ تاريخ مصر و خاندان محمدعلى بزرگ، ص 187.
ـ نهضت هاى اسلامى در صد ساله اخير، ص 45.
ـ الامام محمد عبده و منهجه فى التفسير، صص 332ـ337.
ـ تاريخ مصر و خاندان بزرگ محمدعلى بزرگ، ص 96.
ـ عبدالحليم جندى، الامام محمد عبده، ص 24; عثمان امين، همان، ص 47.
ـ به ترتيب پاورقى قبل: همان، ص 24; همان، ص 47.
ـ سيد عبدالكريم هاشمى نژاد، مناظره دكتر وپير، ص 404ـ410.
ـ عبدالحليم جندى، الامام محمد عبده، ص 36.
ـ شيخ محمد عبده مصلح بزرگ مصر، ص 51ـ52.
ـ محمد رشيدرضا، تاريخ الاستاذ الامام، ج 3، ص 2.
ـ تاريخ الاستاذ الامام، ج 3، ص 126.
ـ الاعمال الكاملة لامام الشيخ محمد عبده، ج 2، ص 33ـ37.
ـ عثمان امين، همان، ص 54ـ55.
ـ عبقرى، الاصلاح و التعليم، ص 117.
ـ عثمان امين، همان، ص 59.
ـ الاعمال الكامله للامام الشيخ محمد عبده، ج 1، ص 501ـ503.
ـ شيخ محمد عبده مصلح بزرگ مصر، ص 62.
ـ عثمان امين، همان، صص 65ـ70.
ـ همان، ص 76.
ـ شهيد مرتضى مطهرى، سيرى در نهج البلاغه، ص 17.
ـ الاعمال الكاملة لامام الشيخ محمد عبده، ج 1، ص 75.
ـ همان، ج 3، ص 102.
ـ عبدالحليم جندى، الامام محمد عبده، ص 49.
ـ عثمان امين، همان، ص 86.
ـ تاريخ الاستاذ الامام شيخ محمد عبده، ج 3، ص 128.
ـ الامام محمد عبده رائد الاجتهاد و التجديد فى العصر الحديث، ص 27; عثمان امين، همان، ص92.
ـ دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 8، ص 65ـ69.
ـ عثمان امين، همان، ص 218.
ـ الامام محمد عبده رائد الاجتهاد و التجديد فى العصر الحديث، ص 27.
ـ مرتضى مطهرى، نهضت هاى اسلامى در صد ساله اخير، ص 36.
ـ الامام محمد عبده رائد الاجتهاد و التجديد فى العصر الحديث، ص 206ـ207; عثمان امين، همان، ص 77.
ـ نهضت هاى اسلامى در صد ساله اخير، صص 37 و 38.
ـ سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 156.
ـ مجله حوزه، شماره 61 (با تلخيص).
ـ مدرس تبريزى، ريحانة الادب، صص 96ـ98.
ـ الشيخ محمد عبده، صص 376ـ382.
۱٬۷۴۱

ویرایش