پرش به محتوا

جعفر طیار: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
جعفر فرزند [[ابو‌طالب]] و [[فاطمه‌ی بنت اسد]]، معروف به <big>جعفر طیار</big>، کنیه‌اش <big>ابو عبدالله</big> بود. <ref>ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، البجاوی، علی محمد، ج 1، ص 242، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق</ref> پیامبر اسلام(ص) نیز لقب <big>ابو المساکین</big> را به وی داده بود به دلیل آن‌که نشست و برخاست بسیاری با فقرا داشت. <ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 7، ص 309، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق</ref>
جعفر فرزند [[ابو‌طالب]] و [[فاطمه‌ی بنت اسد]]، معروف به <big>جعفر طیار</big>، کنیه‌اش <big>ابو عبدالله</big> بود. <ref>ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، البجاوی، علی محمد، ج 1، ص 242، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق</ref> پیامبر اسلام(ص) نیز لقب <big>ابو المساکین</big> را به وی داده بود به دلیل آن‌که نشست و برخاست بسیاری با فقرا داشت. <ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 7، ص 309، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق</ref>


جعفر برادر امام علی(ع)، [[عقیل]]، طالب و پسر عموی پیامبر اسلام(ص) بود. براساس گزارش‌های تاریخی وی 20 سال قبل از [[بعثت]] متولد شد، در حالی که ده سال از عقیل کوچک‌تر و ده سال از علی(ع) بزرگ‌تر بود. <ref>الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref>
جعفر برادر [[امام علی(ع)]]، [[عقیل]]، طالب و پسر عموی [[پیامبر اسلام(ص)]] بود. براساس گزارش‌های تاریخی وی 20 سال قبل از [[بعثت]] متولد شد، در حالی که ده سال از عقیل کوچک‌تر و ده سال از [[علی(ع)]] بزرگ‌تر بود. <ref>الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref>


جعفر از شهدای بزرگ [[صدر اسلام]] است که بعد از قطع شدن دو دستش در [[جنگ موته]] <ref>جنگ موته، جنگی بود که در سال هشتم هجری و در زمان حیات رسول‌ خدا(ص) بین مسلمانان و امپراطوری روم روی داد. ر. ک: «فرمانده سپاه جنگ موته»، 44912</ref> و شهادتش، به «ذوالجناحین» <ref> الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref> و جعفر طیار <ref> ابن هشام، عبد الملک، السیرة النبویة، تحقیق، السقا، مصطفی، الأبیاری، ابراهیم، شلبی، عبد الحفیظ، ج 1، ص 505، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، بی‌تا</ref> شناخته می‌شود.
جعفر از شهدای بزرگ [[صدر اسلام]] است که بعد از قطع شدن دو دستش در [[جنگ موته]] <ref>جنگ موته، جنگی بود که در سال هشتم هجری و در زمان حیات [[رسول‌ خدا(ص)]] بین [[مسلمانان]] و [[امپراطوری روم]] روی داد. ر. ک: «فرمانده سپاه جنگ موته»، 44912</ref> و شهادتش، به «ذوالجناحین» <ref> الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref> و جعفر طیار <ref> ابن هشام، عبد الملک، السیرة النبویة، تحقیق، السقا، مصطفی، الأبیاری، ابراهیم، شلبی، عبد الحفیظ، ج 1، ص 505، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، بی‌تا</ref> شناخته می‌شود.


هنگامی‌ که‌ در [[مکه‌]] خشک‌سالی‌ اتفاق افتاد و ابوطالب‌ دچار تنگ‌دستی شد، پیامبر(ص) به [[عباس بن عبدالمطلب]] پیشنهاد داد تا نزد برادرش‌ ابوطالب برود‌ و جعفر را به‌ خانه خود بیاورد و سرپرستی وی را بر عهده گیرد‌. عباس این پیشنهاد را پذیرفت، نزد ابوطالب رفت و جعفر را به منزل خود آورد. جعفر تحت سرپرستی عمویش‌ بزرگ شد تا زمانی که‌ اسلام را پذیرفت، پس از آن مستقل شد. <ref>طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 2، ص 313، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref>
هنگامی‌ که‌ در [[مکه‌]] خشک‌سالی‌ اتفاق افتاد و ابوطالب‌ دچار تنگ‌دستی شد، پیامبر(ص) به [[عباس بن عبدالمطلب]] پیشنهاد داد تا نزد برادرش‌ ابوطالب برود‌ و جعفر را به‌ خانه خود بیاورد و سرپرستی وی را بر عهده گیرد‌. عباس این پیشنهاد را پذیرفت، نزد ابوطالب رفت و جعفر را به منزل خود آورد. جعفر تحت سرپرستی عمویش‌ بزرگ شد تا زمانی که‌ اسلام را پذیرفت، پس از آن مستقل شد. <ref>طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 2، ص 313، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref>
خط ۵۹: خط ۵۹:
نام همسر جعفر، [[اسماء بنت عمیس بن نعمان]] بود که از او دارای فرزندانی به نام عبدالله، محمد و عون می‌باشد که‌ همگی‌ در [[حبشه]] به دنیا آمده بودند. <ref>ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، تحقیق، عطا، محمد عبد القادر، ج 4، ص 25، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1410ق</ref>
نام همسر جعفر، [[اسماء بنت عمیس بن نعمان]] بود که از او دارای فرزندانی به نام عبدالله، محمد و عون می‌باشد که‌ همگی‌ در [[حبشه]] به دنیا آمده بودند. <ref>ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، تحقیق، عطا، محمد عبد القادر، ج 4، ص 25، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1410ق</ref>


برخی منابع نیز چهار فرزند دیگر به نام‌های محمد اصغر، حمید، حسین، عبدالله اصغر را از همان مادر به فرزندان او افزوده و مدعی شده‌اند که آنان نیز در حبشه به دنیا آمدند. <ref> ابن عنبه حسنی، سید احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل أبی طالب‏، ص 35، قم، انصاریان، 1417ق</ref>
برخی منابع نیز چهار فرزند دیگر به نام‌های محمد اصغر، حمید، حسین، عبدالله اصغر را از همان مادر به فرزندان او افزوده و مدعی شده‌اند که آنان نیز در [[حبشه]] به دنیا آمدند. <ref> ابن عنبه حسنی، سید احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل أبی طالب‏، ص 35، قم، انصاریان، 1417ق</ref>


=اسلام آوردن=
=اسلام آوردن=
خط ۶۵: خط ۶۵:
در زمان اسلام آوردن وی اختلاف است. بر اساس گزارشی، وی در کمتر از بیست سالگی اسلام آورد <ref>مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 5، ص 99، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref> گفته شده او دومین فردی بود که پس از امام علی(ع) [[مسلمان]] شد و به همراه برادرش اولین [[نماز جماعت]] را به [[امامت]] پیامبر(ص) برپا کردند. <ref> ابن اثیر جزری، علی بن محمد، أسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج ‏1، ص 341، بیروت، دار الفکر، 1409ق</ref>
در زمان اسلام آوردن وی اختلاف است. بر اساس گزارشی، وی در کمتر از بیست سالگی اسلام آورد <ref>مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 5، ص 99، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref> گفته شده او دومین فردی بود که پس از امام علی(ع) [[مسلمان]] شد و به همراه برادرش اولین [[نماز جماعت]] را به [[امامت]] پیامبر(ص) برپا کردند. <ref> ابن اثیر جزری، علی بن محمد، أسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج ‏1، ص 341، بیروت، دار الفکر، 1409ق</ref>


[[امام صادق‌(ع)]] نیز در این زمینه می‌فرماید: اولین نماز جماعتی که [[رسول خدا(ص)]] برقرار فرمود، تنها [[امیرالمؤمنین(ع)]] با حضرتشان بود و ابوطالب به جعفر گفت که او  نیز در نماز جماعت آنان شرکت نماید. <ref>شیخ صدوق، امالی، ص 508، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق</ref>
[[امام صادق‌(ع)]] نیز در این زمینه می‌فرماید: اولین [[نماز]] جماعتی که [[رسول خدا(ص)]] برقرار فرمود، تنها [[امیرالمؤمنین(ع)]] با حضرتشان بود و ابوطالب به جعفر گفت که او  نیز در نماز جماعت آنان شرکت نماید. <ref>شیخ صدوق، امالی، ص 508، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق</ref>


با این وجود، برخی معتقدند که وی سومین، <ref>ابن عساکر، علی بن حسن‏، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها من الأماثل أو اجتاز بنواحیها من واردیها و أهلها، محقق، شیری، علی‏، ج 72، ص 125، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1415ق</ref> بیست و ششمین، <ref> الإصابة، ج ‏1، ص 592</ref> یا سی و دومین نفری بود که مسلمان شد. <ref> أسد الغابة، ج ‏1، ص 341</ref>
با این وجود، برخی معتقدند که وی سومین، <ref>ابن عساکر، علی بن حسن‏، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها من الأماثل أو اجتاز بنواحیها من واردیها و أهلها، محقق، شیری، علی‏، ج 72، ص 125، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1415ق</ref> بیست و ششمین، <ref> الإصابة، ج ‏1، ص 592</ref> یا سی و دومین نفری بود که مسلمان شد. <ref> أسد الغابة، ج ‏1، ص 341</ref>
خط ۷۵: خط ۷۵:
جعفر مردی خطیب، دلیر و شجاع، [[عارف]]، سخاوت‌مند و بخشنده‌ای بود که دایره جودش شامل همه می‌شد. او حقوق را رعایت می‌کرد. <ref>ابو نعیم احمد بن عبد الله الاصبهانی‏، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، محقق، مصحح، شفیعی کدکنی‏، محمد رضا، ج 1، ص 114، قاهره، دار ام القراء للطباعة و النشر، چاپ اول، بی‌تا</ref>
جعفر مردی خطیب، دلیر و شجاع، [[عارف]]، سخاوت‌مند و بخشنده‌ای بود که دایره جودش شامل همه می‌شد. او حقوق را رعایت می‌کرد. <ref>ابو نعیم احمد بن عبد الله الاصبهانی‏، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، محقق، مصحح، شفیعی کدکنی‏، محمد رضا، ج 1، ص 114، قاهره، دار ام القراء للطباعة و النشر، چاپ اول، بی‌تا</ref>


[[نماز جعفر طیار]] که از نمازهای [[مستحب]] مؤکد و سفارش شده است هدیه‌ای است که پیامبر به جعفر داده بود. <ref> «نماز جعفر طیار»، 47577</ref>
[[نماز جعفر طیار]] که از نمازهای [[مستحب]] مؤکد و سفارش شده است هدیه‌ای است که [[پیامبر]] به جعفر داده بود. <ref> «نماز جعفر طیار»، 47577</ref>


از [[امام علی(ع)]] نقل می‌کنند که رسول خدا(ص) فرمود: پیامبران قبل از من هفت وزیر و نقیب و [[حواری]] داشتند، اما خداوند به من چهارده حواری و نقیب داد: حمزه، جعفر، امام علی(ع)، [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، و ... <ref>أسدالغابة، ج ‏1، ص 342</ref>
از [[امام علی(ع)]] نقل می‌کنند که رسول خدا(ص) فرمود: [[پیامبران]] قبل از من هفت وزیر و نقیب و [[حواری]] داشتند، اما خداوند به من چهارده حواری و نقیب داد: حمزه، جعفر، امام علی(ع)، [[امام حسن]](ع)، [[امام حسین(ع)]]، و ... <ref>أسدالغابة، ج ‏1، ص 342</ref>


جعفر دارای چنان جایگاهی است که بعد از [[اهل‌بیت]](ع) و [[امامان معصوم(‏ع)]] از اولین کسانی خواهد بود که در کنار [[حوض کوثر]] بر پیامبر(ص) وارد می‌شود. <ref> مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 36، ص 295، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref>
جعفر دارای چنان جایگاهی است که بعد از [[اهل‌بیت]](ع) و [[امامان معصوم(‏ع)]] از اولین کسانی خواهد بود که در کنار [[حوض کوثر]] بر پیامبر(ص) وارد می‌شود. <ref> مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 36، ص 295، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref>
خط ۸۷: خط ۸۷:
مردم از درختان گوناگون هستند و من و جعفر از یک درختیم. <ref>ابو الفرج، علی بن الحسین الأصفهانی، مقاتل الطالبیین، محقق، صقر، سید احمد، ص 35، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا</ref>
مردم از درختان گوناگون هستند و من و جعفر از یک درختیم. <ref>ابو الفرج، علی بن الحسین الأصفهانی، مقاتل الطالبیین، محقق، صقر، سید احمد، ص 35، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا</ref>


خدایا! جعفر بهترین ثواب را به سوی تو فرستاد. تو نیز بهترین افراد را در [[ذریه]] او قرار ده. <ref>شیبانی، أحمد بن محمد بن حنبل، فضائل الصحابة، ج 2، ص 1125، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، 1403ق</ref>
خدایا! جعفر بهترین [[ثواب]] را به سوی تو فرستاد. تو نیز بهترین افراد را در [[ذریه]] او قرار ده. <ref>شیبانی، أحمد بن محمد بن حنبل، فضائل الصحابة، ج 2، ص 1125، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، 1403ق</ref>


من و این فرزندان عبدالمطلب بزرگان اهل بهشتیم: حمزه، جعفر،علی(ع)، فاطمه‏(س) و حسنین(ع)». <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 127</ref>
من و این فرزندان عبدالمطلب بزرگان اهل بهشتیم: حمزه، جعفر،علی(ع)، فاطمه‏(س) و حسنین(ع)». <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 127</ref>
خط ۹۹: خط ۹۹:
=شهادت جعفر طیار=
=شهادت جعفر طیار=


جعفر بعد از بازگشت به [[مدینه]] در [[نبرد موته]] که در سال هشتم هجرت رخ داد، <ref>الاستیعاب، ج ‏1، ص 242</ref> شرکت کرد و بعد از شهادت [[زید بن حارثه]] فرماندهی سپاه اسلام را بر عهده گرفت. <ref> السیرة النبویة، ج ‏2، ص 373</ref> البته برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که فرماندهی از ابتدا بر عهده جعفر بود. <ref> یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی، ج 2، ص 65، بیروت، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا</ref>
جعفر بعد از بازگشت به [[مدینه]] در [[نبرد موته]] که در سال هشتم هجرت رخ داد، <ref>الاستیعاب، ج ‏1، ص 242</ref> شرکت کرد و بعد از شهادت [[زید بن حارثه]] فرماندهی [[سپاه اسلام]] را بر عهده گرفت. <ref> السیرة النبویة، ج ‏2، ص 373</ref> البته برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که فرماندهی از ابتدا بر عهده جعفر بود. <ref> یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی، ج 2، ص 65، بیروت، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا</ref>


او پس از سال‌ها مجاهدت و تلاش در دفاع از [[اسلام نوپا]]، سرانجام در سن چهل و یک <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 245</ref> و یا چهل و پنج سالگی <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 135</ref> در این نبرد به شهادت رسید. گزارش شده که در نبرد موته، جعفر حدود نود جراحت برداشت <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref> و بر اساس گزارشی دیگر بدن ایشان با ضربه یکی از رومیان به دو نیم تقسیم شد. <ref>مقریزی، تقی الدین‏، امتاع الاسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، تحقیق، نمیسی، محمد عبد الحمید، ج 1، ص 340، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1420ق؛ الطبقات ‏الکبری، ج ‏4، ص 29</ref> گفته می‌شود او اولین فرد از مسلمانان بود که مرکبش را در میدان نبرد پی کرد. <ref> الإصابة، ج 1، ص 593</ref>
او پس از سال‌ها مجاهدت و تلاش در دفاع از [[اسلام نوپا]]، سرانجام در سن چهل و یک <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 245</ref> و یا چهل و پنج سالگی <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 135</ref> در این نبرد به شهادت رسید. گزارش شده که در نبرد موته، جعفر حدود نود جراحت برداشت <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref> و بر اساس گزارشی دیگر بدن ایشان با ضربه یکی از رومیان به دو نیم تقسیم شد. <ref>مقریزی، تقی الدین‏، امتاع الاسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، تحقیق، نمیسی، محمد عبد الحمید، ج 1، ص 340، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1420ق؛ الطبقات ‏الکبری، ج ‏4، ص 29</ref> گفته می‌شود او اولین فرد از مسلمانان بود که مرکبش را در میدان نبرد پی کرد. <ref> الإصابة، ج 1، ص 593</ref>


به هر حال بعد از شهادت او بود که پیامبر(ص) فرمود: خداوند به جای دو دست جعفر به وی دو بال داد که با آنها در هرکجای [[بهشت]] که بخواهد پرواز می‌کند. <ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ج 2، ص 43، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref>
به هر حال بعد از شهادت او بود که پیامبر(ص) فرمود: [[خداوند]] به جای دو دست جعفر به وی دو بال داد که با آنها در هرکجای [[بهشت]] که بخواهد پرواز می‌کند. <ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ج 2، ص 43، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref>


با شهادت جعفر، پیامبر(ص) به منزل وی آمد و خبر شهادتش را به همسرش اسماء داد و همراه با او در عزای جعفر گریست. آن‌گاه [[حضرت فاطمه(س)]] با حالتی گریان وارد شد. پیامبر فرمود: سزاست که بر [[مرگ]] چشم‌ها گریان باشد.‏ <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref>
با شهادت جعفر، پیامبر(ص) به منزل وی آمد و خبر شهادتش را به همسرش اسماء داد و همراه با او در عزای جعفر گریست. آن‌گاه [[حضرت فاطمه(س)]] با حالتی گریان وارد شد. پیامبر فرمود: سزاست که بر [[مرگ]] چشم‌ها گریان باشد.‏ <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref>


از امام صادق(ع) نقل است که بعد از شهادت جعفر، پیامبر(ص) به فاطمه(س) فرمود تا سه روز برای اسماء شام و ناهار تهیه کرده و با سایر بانوان فامیل، به دلداری او بروند و در خانه‌ی او بمانند؛ از این‌جا بود که سنتی [[شرعی]] شکل گرفت که تا سه روز، برای صاحبان عزا، غذا بفرستند. <ref>برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، محاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 2، ص 419،‏ قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق</ref>
از [[امام صادق(ع)]] نقل است که بعد از شهادت جعفر، پیامبر(ص) به [[فاطمه(س)]] فرمود تا سه روز برای اسماء شام و ناهار تهیه کرده و با سایر بانوان فامیل، به دلداری او بروند و در خانه‌ی او بمانند؛ از این‌جا بود که سنتی [[شرعی]] شکل گرفت که تا سه روز، برای صاحبان عزا، غذا بفرستند. <ref>برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، محاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 2، ص 419،‏ قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق</ref>


=مدفن=
=مدفن=
confirmed، مدیران
۳۷٬۳۵۲

ویرایش