۲۲٬۰۶۹
ویرایش
طائف: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''طائف'' (به عربی: الطائف) شهری در استان مکه کشور عربستان سعودی است. | ''طائف'' (به عربی: الطائف) شهری در استان مکه کشور عربستان سعودی است. | ||
طائف ۱٬۸۷۹ متر ارتفاع و ۵۲۱٬۲۷۳ نفر (سرشماری ۲۰۰۴) جمعیت دارد | طائف ۱٬۸۷۹ متر ارتفاع و ۵۲۱٬۲۷۳ نفر (سرشماری ۲۰۰۴) جمعیت دارد | ||
| خط ۳۳: | خط ۱۰: | ||
فراریان و بازماندگان جنگ حنین به دژهای طائف پناه بردند و رسول خدا به مدت پانزده روز، این شهر را به محاصره درآورد و نبرد سختی با آنان داشت که غزوه طائف نام گرفت. این نبرد بدون نتیجه پایان یافت، ولی سرانجام مردم طائف در سال نهم قمری با فرستادن هیئتی از نمایندگان خود به مدینه، مسلمانان شدند. | فراریان و بازماندگان جنگ حنین به دژهای طائف پناه بردند و رسول خدا به مدت پانزده روز، این شهر را به محاصره درآورد و نبرد سختی با آنان داشت که غزوه طائف نام گرفت. این نبرد بدون نتیجه پایان یافت، ولی سرانجام مردم طائف در سال نهم قمری با فرستادن هیئتی از نمایندگان خود به مدینه، مسلمانان شدند. | ||
این شهر در ˚۴۰ و́ ۲۱ طول شرقی و در ˚۲۱ و ́۱۵ عرض شمالی، در۹۰ کیلومتری مکه، ۱۶۰ کیلومتری جده ، ۹۰۰ کیلومتری ریاض، و در ارتفاع ۱۶۸۰ متری از سطح دریا واقع است. | این شهر در ˚۴۰ و́ ۲۱ طول شرقی و در ˚۲۱ و ́۱۵ عرض شمالی، در۹۰ کیلومتری مکه، ۱۶۰ کیلومتری جده ، ۹۰۰ کیلومتری ریاض، و در ارتفاع ۱۶۸۰ متری از سطح دریا واقع است <ref>عاتق بن غیث‌البلادی، معجم معالم‌الحجاز، ج۲، ص۲۰۱۸، الجزءالخامس، دار مکه للنشر والتوزیع.</ref>. | ||
== وجه تسمیه == | == وجه تسمیه == | ||
طائف از طوف ، به معنای دور چیزی چرخیدن و طواف کردن، است. دربارۀ وجه تسمیۀ طائف روایاتی وجود دارد که بیش‌تر | طائف از طوف ، به معنای دور چیزی چرخیدن و طواف کردن، است. دربارۀ وجه تسمیۀ طائف روایاتی وجود دارد که بیش‌تر آنها خرافه به نظر می‌رسند <ref>طاهر مظفر العمید، تخطیط‌المدن العربیه‌الاسلامیه، ج۱، ص۷۲، بغداد ۱۹۸۶.</ref> | ||
بنا بر روایتی، دمودن ، پسر عبدالملک از تیرۀ صَدف، پس از کشتن پسرعموی خود، عمرو ، به سرزمین وَجّ گریخت و با مسعودبن معتب ثقفی پیمان بست. او متعهد شد در قبال ازدواج در وجّ، در اطراف محل سکونت ثقیف دیواری نفوذ ناپذیر بسازد. مسعود دختر خود را به عقد وی درآورد و او نیز آن دیوار مستحکم را بنا کرد. چون برای ورود به شهر می‌بایست دیوار را دور می‌زدند، آنجا را طائف نامیدند. | بنا بر روایتی، دمودن ، پسر عبدالملک از تیرۀ صَدف، پس از کشتن پسرعموی خود، عمرو ، به سرزمین وَجّ گریخت و با مسعودبن معتب ثقفی پیمان بست. او متعهد شد در قبال ازدواج در وجّ، در اطراف محل سکونت ثقیف دیواری نفوذ ناپذیر بسازد. مسعود دختر خود را به عقد وی درآورد و او نیز آن دیوار مستحکم را بنا کرد. چون برای ورود به شهر می‌بایست دیوار را دور می‌زدند، آنجا را طائف نامیدند <ref>یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ج۴، ص۹، بیروت ۱۳۹۹.</ref> | ||
بنا بر روایتی دیگر، جبرئیل یک قطعه از سرزمین فلسطین را جدا کرد و آن را دور کعبه طواف داد و در محل طائف گذاشت و آنجا را طائف نامیدند. | بنا بر روایتی دیگر، جبرئیل یک قطعه از سرزمین فلسطین را جدا کرد و آن را دور کعبه طواف داد و در محل طائف گذاشت و آنجا را طائف نامیدند <ref>ابن اثیر، الکامل فی‌التاریخ، ج۱، ص۴۲۰، بیروت۱۳۸۵.</ref> | ||
= آب و هوا = | = آب و هوا = | ||
نوشته‌است که طائف در مغرب نجد، در رشته کوه سراه، نزدیک کوهستان غزوان ، و در وادی وَجّ واقع است. کوه‌های متعددی، ازجمله المحترق ، الاصیحرین ، صعب والمدهون ، آن را احاطه کرده‌اند. | نوشته‌است که طائف در مغرب نجد، در رشته کوه سراه، نزدیک کوهستان غزوان ، و در وادی وَجّ واقع است. کوه‌های متعددی، ازجمله المحترق ، الاصیحرین ، صعب والمدهون ، آن را احاطه کرده‌اند <ref>حسن بن علی‌العجیمی، اهداءالطائف من اخبارالطائف، ج۱، ص۹۴ـ ۹۵، تحقیق یحیی محمود ساعاتی، الریاض، (بی‌تا).</ref> | ||
دره‌های بزرگ و کوچک واقع در کوه‌ها را وادی می‌نامند. وادی وَجّ، جفیجف ، مِثناة ، لِیّه ، الخرار و لقیم از مهم‌ترین وادی‌های اطراف طائف هستند. | دره‌های بزرگ و کوچک واقع در کوه‌ها را وادی می‌نامند. وادی وَجّ، جفیجف ، مِثناة ، لِیّه ، الخرار و لقیم از مهم‌ترین وادی‌های اطراف طائف هستند<ref>همدانی، صفه جزیره العرب، ج۱، ص۲۳۳، تحقیق محمدبن عبدالله بن بلیهد النجدی، مصر ۱۹۵۳.</ref> | ||
طائف به سبب ارتفاع بسیاراز سطح دریا، برخلاف آب و هوا ی گرم و سوزان شبه‌جزیره ، دارای آب و هوای معتدل و مطبوع است. جغرافی‌دانان مسلمان دربارۀ آب و هوای معتدل و خنک طائف اتفاق نظر دارند. | |||
طائف به سبب ارتفاع بسیاراز سطح دریا، برخلاف آب و هوا ی گرم و سوزان شبه‌جزیره ، دارای آب و هوای معتدل و مطبوع است. جغرافی‌دانان مسلمان دربارۀ آب و هوای معتدل و خنک طائف اتفاق نظر دارند<ref>ادریسی، نزهه‌المشتاق فی اختراق‌الافاق، ج۱، ص۱۴۴، مصر (بی‌تا).</ref> | |||
به نوشتۀ ابوالفداء ، طائف سرد ترین نقطۀ حجاز است و آب در قله‌های اطراف آن یخ می‌بندد. | به نوشتۀ ابوالفداء ، طائف سرد ترین نقطۀ حجاز است و آب در قله‌های اطراف آن یخ می‌بندد. | ||
وزش بادهای شمالی و غربی در این شهر، سبب ترکیب دو سامانۀ هوای مختلف شده‌است و موجب جاری شدن باران‌های سیل‌آسا در فصل بهار می‌شود. میزان باران سالانۀ آن بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر است. چشمه‌های متعددی چون المِثناه ، الفِیصلیه ، الوَهیط و شبرا در کوهستان‌های اطراف طائف جاری هستند. دمای هوا در این شهر در گرم ترین روزهای سال به ۳۷ْ و در سردترین روزهای سال به زیر صفر می‌رسد. | وزش بادهای شمالی و غربی در این شهر، سبب ترکیب دو سامانۀ هوای مختلف شده‌است و موجب جاری شدن باران‌های سیل‌آسا در فصل بهار می‌شود. میزان باران سالانۀ آن بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر است. چشمه‌های متعددی چون المِثناه ، الفِیصلیه ، الوَهیط و شبرا در کوهستان‌های اطراف طائف جاری هستند. دمای هوا در این شهر در گرم ترین روزهای سال به ۳۷ْ و در سردترین روزهای سال به زیر صفر می‌رسد<ref>ابوالعلا محمود طه، جغرافیه شبه جزیره العرب، ج۱، ص۱۹۲، قاهره ۱۹۷۲.</ref> | ||
= ساکنان = | = ساکنان = | ||
پیشینه . عدوان و عَمالقه از ساکنان قدیمی طائف بودند. | |||
مقارن ظهور اسلام ، قوم ثَقیف و حمیر و تیره‌ای از قریش در طائف سکونت داشتند. | |||
یکی از بت‌های معروف اعراب در جاهلیت ، به نام لات ، در طائف قرار داشت و مردم آنجا بنایی برای آن ساخته و پرده‌ای بر آن انداخته بودند و گِرد آن طواف می‌کردند. | یکی از بت‌های معروف اعراب در جاهلیت ، به نام لات ، در طائف قرار داشت و مردم آنجا بنایی برای آن ساخته و پرده‌ای بر آن انداخته بودند و گِرد آن طواف می‌کردند. | ||
= مشاغل = | = مشاغل = | ||
| خط ۷۹: | خط ۴۵: | ||
بازار عُکاظ و حَباشه از جمله بازارهای مهم اعراب بود که در طائف و اطراف آن برپا می‌شد. به نوشتۀ جرجی زیدان ، عرب‌ها از هر سو به بازار عکاظ می‌رفتند و قریش نیز در برپایی و جذابیت آن می‌کوشید. | بازار عُکاظ و حَباشه از جمله بازارهای مهم اعراب بود که در طائف و اطراف آن برپا می‌شد. به نوشتۀ جرجی زیدان ، عرب‌ها از هر سو به بازار عکاظ می‌رفتند و قریش نیز در برپایی و جذابیت آن می‌کوشید. | ||
از طائف محصولات گوناگونی (از جمله مویز و کشمش و پوست و روغن ) به شهرهای اطراف، از جمله مکه، فرستاده می‌شد. بنابراین، بسیاری از تجار و اشراف قریش به طائف رفت و آمد داشتند و در آنجا صاحب خانه و باغ نیز بودند. | از طائف محصولات گوناگونی (از جمله مویز و کشمش و پوست و روغن ) به شهرهای اطراف، از جمله مکه، فرستاده می‌شد. بنابراین، بسیاری از تجار و اشراف قریش به طائف رفت و آمد داشتند و در آنجا صاحب خانه و باغ نیز بودند. | ||
| خط ۸۶: | خط ۵۲: | ||
در سال دهم بعثت ، پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به طائف رفت و ثقیف و سران طائف را به اسلام فراخواند، اما بی‌نتیجه بود. قریش در مبارزات خود با پیامبر همواره از حمایت ثقیف برخوردار بود. پیامبراکرم بعد از فراغت از حنین در سال هشتم، در غزوه ای که به «غزوۀ طائف» مشهور است، بیست روز طائف را محاصره کرد، ولی درگیری چندانی رخ نداد. در سال نهم، هیئتی از ثقیف رهسپار مدینه شدند و بعد از پذیرش اسلام به طائف بازگشتند. پیامبر عثمان بن ابی‌العاص را به امارت طائف برگزید. | در سال دهم بعثت ، پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به طائف رفت و ثقیف و سران طائف را به اسلام فراخواند، اما بی‌نتیجه بود. قریش در مبارزات خود با پیامبر همواره از حمایت ثقیف برخوردار بود. پیامبراکرم بعد از فراغت از حنین در سال هشتم، در غزوه ای که به «غزوۀ طائف» مشهور است، بیست روز طائف را محاصره کرد، ولی درگیری چندانی رخ نداد. در سال نهم، هیئتی از ثقیف رهسپار مدینه شدند و بعد از پذیرش اسلام به طائف بازگشتند. پیامبر عثمان بن ابی‌العاص را به امارت طائف برگزید. | ||
او در دورۀ خلافت ابوبکر و مدتی در دورۀ خلافت عمر ، عامل حکومت بر آنجا بود. طائف در دورۀ خلافت امویان (۴۱ـ ۱۳۲) ضمیمۀ حکومت امیر مکه شد<ref>یعقوبی، البلدان، ج۱، ص۷۹، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.</ref>. | او در دورۀ خلافت ابوبکر و مدتی در دورۀ خلافت عمر ، عامل حکومت بر آنجا بود. طائف در دورۀ خلافت امویان (۴۱ـ ۱۳۲) ضمیمۀ حکومت امیر مکه شد<ref>یعقوبی، البلدان، ج۱، ص۷۹، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.</ref>. | ||
در دورۀ عباسیان (۱۳۲ـ ۶۵۶)، طائف به سبب قرار گرفتن مقبرۀ عبدالله بن عباس در آن و نقشی که به عنوان سپر دفاعی در مقابل حملات قبایل بدوی داشت، اهمیت داشت. از زمان تلط عثمانیان بر جزیرةالعرب تا روی کار آمدن وهابیان ، مراکز نظامی بزرگی در این شهر ایجاد شد و در این دوران، طائف شهر پر جمعیتی گردید و بسیاری از مراکز اداری از مکه به آنجا انتقال یافت و عده ای نیز از سراسر عربستان به این شهر کوچیدند. در نتیجه، تجارت در این شهر رونق یافت <ref>ابوالعلا محمود طه، جغرافیه شبه جزیره العرب، ج۱، ص۱۹۹، قاهره ۱۹۷۲</ref>. | در دورۀ عباسیان (۱۳۲ـ ۶۵۶)، طائف به سبب قرار گرفتن مقبرۀ عبدالله بن عباس در آن و نقشی که به عنوان سپر دفاعی در مقابل حملات قبایل بدوی داشت، اهمیت داشت. از زمان تلط عثمانیان بر جزیرةالعرب تا روی کار آمدن وهابیان ، مراکز نظامی بزرگی در این شهر ایجاد شد و در این دوران، طائف شهر پر جمعیتی گردید و بسیاری از مراکز اداری از مکه به آنجا انتقال یافت و عده ای نیز از سراسر عربستان به این شهر کوچیدند. در نتیجه، تجارت در این شهر رونق یافت <ref>ابوالعلا محمود طه، جغرافیه شبه جزیره العرب، ج۱، ص۱۹۹، قاهره ۱۹۷۲</ref>. | ||
در۱۳۰۵، وهابیان بر طائف مسلط شدند. سعودی‌ها نیز– که در ۱۳۱۹مقدمات تشکیل مملکت عربی را در جزیرةالعرب فراهم آورده بودند – در ۱۳۲۷ بر طائف چیره شدند. معاهدۀ طائف، که به جنگ عربستان و یمن پایان داد، در۱۳۴۷ در این شهر به امضا رسید. | در۱۳۰۵، وهابیان بر طائف مسلط شدند. سعودی‌ها نیز– که در ۱۳۱۹مقدمات تشکیل مملکت عربی را در جزیرةالعرب فراهم آورده بودند – در ۱۳۲۷ بر طائف چیره شدند. معاهدۀ طائف، که به جنگ عربستان و یمن پایان داد، در۱۳۴۷ در این شهر به امضا رسید. | ||
= خصال مردمان = | = خصال مردمان = | ||
زیرکی، تیزهوشی و آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی مردم طائف در دوره‌های مختلف زبانزد بود. زمانی که دُهات عرب را کمتر از انگشتان دست می‌شمردند، سه تن از ایشان ( مُغیرةبن شُعبه ، زیادبن اَبیه و اُمَیةبن اَبی‌الصلت ) از ثقیف و طائف برخاسته بودند <ref>جوده حسنین، شبه‌الجزیره العربیه: دراسه فی‌الجغرافیه الاقلیمیه، ج۱، ص۱۷۷، دارالمعرفه‌الجامعیه، ۲۰۰۶.</ref> | زیرکی، تیزهوشی و آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی مردم طائف در دوره‌های مختلف زبانزد بود. زمانی که دُهات عرب را کمتر از انگشتان دست می‌شمردند، سه تن از ایشان ( مُغیرةبن شُعبه ، زیادبن اَبیه و اُمَیةبن اَبی‌الصلت ) از ثقیف و طائف برخاسته بودند <ref>جوده حسنین، شبه‌الجزیره العربیه: دراسه فی‌الجغرافیه الاقلیمیه، ج۱، ص۱۷۷، دارالمعرفه‌الجامعیه، ۲۰۰۶.</ref> | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۷۲: | ||
در تابستان ، جمعیت آن به پانصد هزار تن نیز می‌رسد. | در تابستان ، جمعیت آن به پانصد هزار تن نیز می‌رسد. | ||
با توجه به آب و هوای مناسب و وجود چشمه ها و منابع آب زیرزمینی، کشاورزی و پرورش انواع میوه (به ویژه انگور ) و گل و نیز زنبور عسل در آنجا رونق دارد. بسیاری از محصولات آنجا به شهرهای عربستان و دیگر مناطق جهان صادر می‌شود <ref>ابوالعلا محمود طه، جغرافیه شبه جزیره العرب، ج۱، ص۱۹۵، قاهره ۱۹۷۲.</ref>. | با توجه به آب و هوای مناسب و وجود چشمه ها و منابع آب زیرزمینی، کشاورزی و پرورش انواع میوه (به ویژه انگور) و گل و نیز زنبور عسل در آنجا رونق دارد. بسیاری از محصولات آنجا به شهرهای عربستان و دیگر مناطق جهان صادر می‌شود <ref>ابوالعلا محمود طه، جغرافیه شبه جزیره العرب، ج۱، ص۱۹۵، قاهره ۱۹۷۲.</ref>. | ||
= آثار تاریخی = | = آثار تاریخی = | ||
آثار تاریخی متعددی در طائف وجود دارد، از جمله مسجد ابن عباس ، مسجد عداس ، مسجد الهادی ، قبرستانی با سنگ‌قبرهایی متعلق به قرن‌های چهارم و پنجم که با خط کوفی و نسخ روی آنها نوشته شده، و قصر معروف شبرا . از جمله مراکز تفریحی و سیاحتی طائف، باغ ملک فهد است<ref>مسعودالخوند، الموسوعه‌التاریخیه الجغرافیه، ج۱، ص۴۶۲، لبنان ۲۰۰۲.</ref>. | آثار تاریخی متعددی در طائف وجود دارد، از جمله مسجد ابن عباس ، مسجد عداس ، مسجد الهادی ، قبرستانی با سنگ‌قبرهایی متعلق به قرن‌های چهارم و پنجم که با خط کوفی و نسخ روی آنها نوشته شده، و قصر معروف شبرا . از جمله مراکز تفریحی و سیاحتی طائف، باغ ملک فهد است<ref>مسعودالخوند، الموسوعه‌التاریخیه الجغرافیه، ج۱، ص۴۶۲، لبنان ۲۰۰۲.</ref>. | ||
= منابع = | = منابع = | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۰۷: | ||
= پانویس = | = پانویس = | ||