۸۷٬۸۲۴
ویرایش
ثواب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
</div> | </div> | ||
'''ثواب''' یعنی پاداش بر نیکی و از آن در | '''ثواب''' یعنی پاداش بر نیکی و از آن در بابهایی نظیر [[طهارت]]، [[صلات]]، [[خمس]]، [[صوم]]، [[جهاد]]، [[امر به معروف]] و [[نهی از منکر]] و [[ارث]] سخن رفته است. اعمال و رفتار نیک [[غیر مسلمانان]] براساس حسن و [[قبح ذاتی]]، عمل درست و خوب حساب می‌شوند. همچنین ثمره داشتن این‌ها برای انجام دهنده اعمال، بستگی به خود افراد دارد. گاه [[کفر]] و نامسلمانی افراد از روی لجاجت است و شخص با آگاهی و علم، حقیقت را انکار می‌کند؛ در این صورت عمل نیک این افراد، پاداشی نخواهد داشت. اما اگر کفر و نامسلمانی از روی جهل و ندانستن باشد؛ در این صورت اعمال خوب شخص پذیرفته می‌شود و عذر او نزد خدا پذیرفته خواهد شد. | ||
اعمال و رفتار نیک [[غیر مسلمانان]] براساس حسن و [[قبح ذاتی]]، عمل درست و خوب حساب می‌شوند. همچنین ثمره داشتن این‌ها برای انجام دهنده اعمال، بستگی به خود افراد دارد. گاه [[کفر]] و نامسلمانی افراد از روی لجاجت است و شخص با آگاهی و علم، حقیقت را انکار می‌کند؛ در این صورت عمل نیک این افراد، پاداشی نخواهد داشت. اما اگر کفر و نامسلمانی از روی جهل و ندانستن باشد؛ در این صورت اعمال خوب شخص پذیرفته می‌شود و عذر او نزد خدا پذیرفته خواهد شد. | |||
برخی معتقدند فرقی میان مسلمانان و غیرمسلمانان نیست و هر کس عمل صالح و خیری انجام دهد، نظیر احسان به خلق، خدمات بهداشتی و امثال این‌ها، مستحق پاداش از جانب [[خداوند]] است. اینان معتقدند خداوند میان موجودات تبعیض قائل نمی‌شود. [[پیامبر]] در مورد مشرکی مانند [[حاتم طائی]] که از روی انسان دوستی، کارهای خیر انجام داده بود، به فرزندش گفت: «خداوند عذاب را به دلیل سخاوت، از پدرت دور نمود». <ref>مطهری، مرتضی، عدل الهی، ص۲۹۷–۳۰۵</ref> | برخی معتقدند فرقی میان مسلمانان و غیرمسلمانان نیست و هر کس عمل صالح و خیری انجام دهد، نظیر احسان به خلق، خدمات بهداشتی و امثال این‌ها، مستحق پاداش از جانب [[خداوند]] است. اینان معتقدند خداوند میان موجودات تبعیض قائل نمی‌شود. [[پیامبر]] در مورد مشرکی مانند [[حاتم طائی]] که از روی انسان دوستی، کارهای خیر انجام داده بود، به فرزندش گفت: «خداوند عذاب را به دلیل سخاوت، از پدرت دور نمود». <ref>مطهری، مرتضی، عدل الهی، ص۲۹۷–۳۰۵</ref> | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
=معنای لغوی و اصطلاحی= | =معنای لغوی و اصطلاحی= | ||
واژهٔ ثواب از ریشهٔ «ث. و. ب.» به معنی بازگشتن به حالت قبلی است <ref>کتاب العین، نیز الصحاح جوهری، ذیل ثوب</ref> و در زبان فارسی می‌توان آن را معادل پاداش نیک در نظر گرفت. معنای اصطلاحی آن، بازگشت نتیجهٔ افعال خیر به صاحب فعل است که از طرف خداوند به اعمال صالح مؤمنان تعلق می‌گیرد. <ref>مفردات راغب، ذیل ثوب</ref> | واژهٔ ثواب از ریشهٔ «ث. و. ب.» به معنی بازگشتن به حالت قبلی است<ref>کتاب العین، نیز الصحاح جوهری، ذیل ثوب</ref> و در زبان فارسی می‌توان آن را معادل پاداش نیک در نظر گرفت. معنای اصطلاحی آن، بازگشت نتیجهٔ افعال خیر به صاحب فعل است که از طرف خداوند به اعمال صالح مؤمنان تعلق می‌گیرد. <ref>مفردات راغب، ذیل ثوب</ref> | ||
واژهٔ عقاب از ریشه «ع. ق. ب.» به معنی دنبال کردن و در پی چیزی رفتن است و در اصطلاح به عذاب و کیفر الاهی اطلاق می‌شود که در نتیجه گناه اعتقادی یا عملی شخص به او می‌رسد. <ref>مفردات راغب، نیز الصحاح جوهری، ذیل عقب</ref> | واژهٔ عقاب از ریشه «ع. ق. ب.» به معنی دنبال کردن و در پی چیزی رفتن است و در اصطلاح به عذاب و کیفر الاهی اطلاق می‌شود که در نتیجه گناه اعتقادی یا عملی شخص به او می‌رسد. <ref>مفردات راغب، نیز الصحاح جوهری، ذیل عقب</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۴: | ||
اما بیشتر در قرآن بر جزای نیکو اطلاق شده است. <ref> نثر طوبی: دائرة المعارف لغات قران کریم، علامه شعرانی، ذیل واژه "ثوب" (ج1، ص120)/ قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی، ج1، ص321</ref> | اما بیشتر در قرآن بر جزای نیکو اطلاق شده است. <ref> نثر طوبی: دائرة المعارف لغات قران کریم، علامه شعرانی، ذیل واژه "ثوب" (ج1، ص120)/ قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی، ج1، ص321</ref> | ||
=ثواب در | =ثواب در احادیث= | ||
در آثار حدیثی [[امامیه]]، واژه‌های ثواب و عقاب بسیار به کار رفته‌است. در [[کتب اربعه]]، فصل‌های متعددی در این زمینه وجود دارد و احادیث بسیاری دربارهٔ پاداش و کیفر کارهای گوناگون (از ثواب [[توحید]] تا ثواب کارهای خوب جزئی در زندگی، و از کیفر [[شرک]] تا گناهان صغیره) بیان شده‌است. <ref>التوحید صدوق، ۱۳۹۸، ص۱۸؛ من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲۷؛ ثواب الاعمال، ص۲۱۹–۲۲۰؛ کافی، ج۶، ص۴۹۰</ref> | در آثار حدیثی [[امامیه]]، واژه‌های ثواب و عقاب بسیار به کار رفته‌است. در [[کتب اربعه]]، فصل‌های متعددی در این زمینه وجود دارد و احادیث بسیاری دربارهٔ پاداش و کیفر کارهای گوناگون (از ثواب [[توحید]] تا ثواب کارهای خوب جزئی در زندگی، و از کیفر [[شرک]] تا گناهان صغیره) بیان شده‌است. <ref>التوحید صدوق، ۱۳۹۸، ص۱۸؛ من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲۷؛ ثواب الاعمال، ص۲۱۹–۲۲۰؛ کافی، ج۶، ص۴۹۰</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۲: | ||
=ثواب در تفاسیر= | =ثواب در تفاسیر= | ||
[[مفسران]] | [[مفسران]] به تَبَع [[متکلمان]]، ثواب را نفعی ناشی از شایستگی و استحقاق (در برابر تفضل) و همراه با بزرگداشت و احترام (در برابر عِوَض) و [[عقاب]] را ضرری سزاوار و همراه با خوار شمردن <ref> مجمع البیان؛ تبیان، ذیل مائده: ۹۸؛ روض الجنان، ذیل رعد: ۳۲</ref> دانسته‌اند. | ||
[[ابوالفتوح رازی]] <ref> تفسیر روض الجنان ذیل زمر: ۳۵</ref> فرق میان [[عذاب]] و عقاب را آن دانسته که عقاب همواره در پی استحقاق است اما عذاب لزوماً اینطور نیست. | [[ابوالفتوح رازی]] <ref> تفسیر روض الجنان ذیل زمر: ۳۵</ref> فرق میان [[عذاب]] و عقاب را آن دانسته که عقاب همواره در پی استحقاق است اما عذاب لزوماً اینطور نیست. | ||