۸۷٬۸۲۲
ویرایش
مباحثی در زمینه تقریب مذاهب اسلامی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
مباحثی در زمینه تقریب مذاهب اسلامی (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۳۳
، ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
یکی از مباحث مقدماتی در زمینه تقریب مذاهب اسلام تبیین مسائلی است که بعنوان مبادی تقریب از آنها یاد می شود. در مقاله ذیل برخی از این نوع مباحث مقدماتی نظیر : ضرورت تقریب ،قلمرو تقریب و آثار اجتماعی تقریب تبیین گردیده است . | یکی از مباحث مقدماتی در زمینه تقریب مذاهب اسلام تبیین مسائلی است که بعنوان مبادی تقریب از آنها یاد می شود. در مقاله ذیل برخی از این نوع مباحث مقدماتی نظیر: ضرورت تقریب ،قلمرو تقریب و آثار اجتماعی تقریب تبیین گردیده است. | ||
==1ضرورت تقریب مذاهب== | ==1ضرورت تقریب مذاهب== | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
در این بخش برخی از ابعاد و گستره تقریب مذاهب را تبیین می کنیم: | در این بخش برخی از ابعاد و گستره تقریب مذاهب را تبیین می کنیم: | ||
===تقریب اعتقادی=== | |||
=== تقریب اعتقادی=== | |||
| خط ۸۳: | خط ۸۲: | ||
لازم به ذکر است که گرچه اختلافات فرعی و جزئی نسبت به اصول یاد شده، در مذاهب اسلامی وجود داشته که منشأ پیدایش فرق گوناگون در حوزه کلام گردیده است اما پذیرش اصول پنجگانه مذکور مورد وفاق جمیع مسلمانان ـ اعم از شیعه و سنی ـ می باشد. | لازم به ذکر است که گرچه اختلافات فرعی و جزئی نسبت به اصول یاد شده، در مذاهب اسلامی وجود داشته که منشأ پیدایش فرق گوناگون در حوزه کلام گردیده است اما پذیرش اصول پنجگانه مذکور مورد وفاق جمیع مسلمانان ـ اعم از شیعه و سنی ـ می باشد. | ||
===تقریب فقهی=== | |||
=== تقریب فقهی=== | |||
شاید در بدو امر چنین تصور شود که بیشترین اختلافات مسلمانان در حوزه فقه بوده و به همین سبب تقسیم و تعدّد مذاهب هم بر محور فقه شکل گرفته است اما باید اذعان نمود که تصوّر مذکور دور از واقعیت بوده و اختلافات در این حوزه نیز همانند مبانی اعتقادی در فرعیات می باشد و این بدان جهت است که تمامی مذاهب در لزوم استناد فقه به قرآن و سنت اتفاق نظر دارند. | شاید در بدو امر چنین تصور شود که بیشترین اختلافات مسلمانان در حوزه فقه بوده و به همین سبب تقسیم و تعدّد مذاهب هم بر محور فقه شکل گرفته است اما باید اذعان نمود که تصوّر مذکور دور از واقعیت بوده و اختلافات در این حوزه نیز همانند مبانی اعتقادی در فرعیات می باشد و این بدان جهت است که تمامی مذاهب در لزوم استناد فقه به قرآن و سنت اتفاق نظر دارند. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۲: | ||
چنانکه امام مالک بن أنس می گفت: «فإنّما أنا بشر أصيب وأخطئ فأعرضوا قولي علی الکتاب والسنة»15 | چنانکه امام مالک بن أنس می گفت: «فإنّما أنا بشر أصيب وأخطئ فأعرضوا قولي علی الکتاب والسنة»15 | ||
و امام شافعی: «إذا صحّ الحديث بخلاف قولي فأضربوا بقولي الحائط»16 | و امام شافعی: «إذا صحّ الحديث بخلاف قولي فأضربوا بقولي الحائط»16 | ||
وأبو حنيفه: «هذا رأيي وهذا أحسن ما رأيت فمن جاء برأي غير هذا قبلناه؛ حرام علی من لم يعرف دليلي أن يفتي بکلامي»17 | وأبو حنيفه: «هذا رأيي وهذا أحسن ما رأيت فمن جاء برأي غير هذا قبلناه؛ حرام علی من لم يعرف دليلي أن يفتي بکلامي»17 | ||
بنابراین با وجود منابع مشترک در استنباط شریعت، تقریب فقهی نه تنها امری ممکن بلکه قطعی خواهد بود18 | بنابراین با وجود منابع مشترک در استنباط شریعت، تقریب فقهی نه تنها امری ممکن بلکه قطعی خواهد بود18 | ||
===تقریب اخلاقي=== | ===تقریب اخلاقي=== | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۱: | ||
باید گفت در حوزه اخلاقی ـ فردی و اجتماعی تمامی مذاهب اسلامی با یکدیگر وفاق کامل داشته و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اسوه همگان در این مجال می باشد. چنانکه قرآن در خطاب به همه مسلمانان می فرماید: {ولکم في رسول الله أسوة حسنة}19 | باید گفت در حوزه اخلاقی ـ فردی و اجتماعی تمامی مذاهب اسلامی با یکدیگر وفاق کامل داشته و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اسوه همگان در این مجال می باشد. چنانکه قرآن در خطاب به همه مسلمانان می فرماید: {ولکم في رسول الله أسوة حسنة}19 | ||
===تقریب تاریخی و تمدنی=== | ===تقریب تاریخی و تمدنی=== | ||
تمامی مسلمانان در بسیاری از حوادث تاریخی صدر اسلام به ویژه حوادث عصر رسالت و بعد از آن اتفاق نظر داشته و اختلاف در این حوزه نیز به فرعیات بر می گردد که آن هم ازطریق گفتگو های علمی و منقطی قابل تخفیف است. | تمامی مسلمانان در بسیاری از حوادث تاریخی صدر اسلام به ویژه حوادث عصر رسالت و بعد از آن اتفاق نظر داشته و اختلاف در این حوزه نیز به فرعیات بر می گردد که آن هم ازطریق گفتگو های علمی و منقطی قابل تخفیف است. | ||
===تقریب سیاسی=== | ===تقریب سیاسی=== | ||
مشترکات بین مسلمانان علاوه در حوزه عقاید و اخلاق در حوزه سیاسی نیز به حدی است که امت اسلامی می توانند با اتخاذ موضع گیری مشترک، تهاجم دشمنان اسلام را از ممالک اسلامی دفع کنند چنان که جهان کفر در جهت مبارزه با اسلام و نفوذ در جوامع اسلامی، مواضع یکسانی به رغم اختلافات داخل با یکدیگر، اتخاذ نموده اند. | مشترکات بین مسلمانان علاوه در حوزه عقاید و اخلاق در حوزه سیاسی نیز به حدی است که امت اسلامی می توانند با اتخاذ موضع گیری مشترک، تهاجم دشمنان اسلام را از ممالک اسلامی دفع کنند چنان که جهان کفر در جهت مبارزه با اسلام و نفوذ در جوامع اسلامی، مواضع یکسانی به رغم اختلافات داخل با یکدیگر، اتخاذ نموده اند. | ||
===تقریب اقتصادی=== | ===تقریب اقتصادی=== | ||
جهان اسلام قادر است بر اساس مبانی مشترک اقتصادی خویش اتحادیه های عظیم اقتصادی را در بین ممالک اسلامی رواج دهد. همانند اروپائیان که در بین خود جهت تسهیل در روابط اقتصادیشان دست به تأسیس اتحاديه ها و بازارهای مشترک زده اند. | جهان اسلام قادر است بر اساس مبانی مشترک اقتصادی خویش اتحادیه های عظیم اقتصادی را در بین ممالک اسلامی رواج دهد. همانند اروپائیان که در بین خود جهت تسهیل در روابط اقتصادیشان دست به تأسیس اتحاديه ها و بازارهای مشترک زده اند. | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۱۹: | ||
بدیهی است چنین سیاست ها و تصمیمات تنگ نظرانه که ناشی از ناسیونالیسم افراطی عربی است و مورد حمایت قدرت های غربی نیز قرار دارد موجب تشتت در جوامع اسلامی و تضعیف قدرت اسلام در بین مسلمانان خواهد شد. | بدیهی است چنین سیاست ها و تصمیمات تنگ نظرانه که ناشی از ناسیونالیسم افراطی عربی است و مورد حمایت قدرت های غربی نیز قرار دارد موجب تشتت در جوامع اسلامی و تضعیف قدرت اسلام در بین مسلمانان خواهد شد. | ||
باید گفت قلمرو و گستره تقریب مذاهب بیش از مواردی است که در این مقاله ذکر شده است. | باید گفت قلمرو و گستره تقریب مذاهب بیش از مواردی است که در این مقاله ذکر شده است. | ||
==موانع و محدودیت های تقریب مذاهب اسلامی== | ==موانع و محدودیت های تقریب مذاهب اسلامی== | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۲۷: | ||
برخی از مهم ترین این موانع به شرح زیر است: | برخی از مهم ترین این موانع به شرح زیر است: | ||
الف) سوء تفاهم پیروان مذاهب اسلامی نسبت به یکدیگر: اصحاب تقریب بزرگ ترین آسیب و مانع در وحدت مسلمانان را که هدف نهایی تقریب می باشد در نداشتن فهم صحیح مسلمانان شیعه و سنی از یکدیگر می دانند. | الف) سوء تفاهم پیروان مذاهب اسلامی نسبت به یکدیگر: اصحاب تقریب بزرگ ترین آسیب و مانع در وحدت مسلمانان را که هدف نهایی تقریب می باشد در نداشتن فهم صحیح مسلمانان شیعه و سنی از یکدیگر می دانند. | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۱۸۹: | ||
باید گفت علاوه بر موانع یاد شده در تقریب مذاهب اسلامی، موانع خارجی را نیز نباید از نظرها دور داشت. نظیر دخالت بیگانگان در امور کشورهای اسلامی و حمایت از سران خائن آنها و نیز بزرگنمایی اختلافات مذهبی بین مسلمانان که بررسی هر یک از این ها مجال خاص خود را می طلبد. | باید گفت علاوه بر موانع یاد شده در تقریب مذاهب اسلامی، موانع خارجی را نیز نباید از نظرها دور داشت. نظیر دخالت بیگانگان در امور کشورهای اسلامی و حمایت از سران خائن آنها و نیز بزرگنمایی اختلافات مذهبی بین مسلمانان که بررسی هر یک از این ها مجال خاص خود را می طلبد. | ||
==آثار و نتایج نظری و عملی تقریب مذاهب اسلامی== | ==آثار و نتایج نظری و عملی تقریب مذاهب اسلامی== | ||
| خط ۲۲۸: | خط ۲۱۵: | ||
3. یأس دشمنان از نفوذ در مسلمانان: تقریب اندیشه مسلمانان به یکدیگر و تفاهم آنان با یکدیگر، بیداری اسلامی آنان را نسبت به دشمنان حقیقی خویش بیش از پیش گسترش خواهد داد؛ چون دشمنان اسلام تنها از طریق تفرقه و ایجاد روحیه بد بینی پیروان مذاهب اسلام نسبت به یکدیگر قادرند بر آنان مسلط و بر اهداف شوم خویش در به یغما بردن سرمایه های عظیم کشورهای اسلامی فائق آیند؛ از این رو تقریب افکار مسلمانان به یکدیگر و درک صحیح آنان به مشترکات فراوان فکری و عقیدتی یکدیگر، روزنه امید دشمنان را از نفوذ در بین مسلمانان مبدل به یأس خواهد نمود. | 3. یأس دشمنان از نفوذ در مسلمانان: تقریب اندیشه مسلمانان به یکدیگر و تفاهم آنان با یکدیگر، بیداری اسلامی آنان را نسبت به دشمنان حقیقی خویش بیش از پیش گسترش خواهد داد؛ چون دشمنان اسلام تنها از طریق تفرقه و ایجاد روحیه بد بینی پیروان مذاهب اسلام نسبت به یکدیگر قادرند بر آنان مسلط و بر اهداف شوم خویش در به یغما بردن سرمایه های عظیم کشورهای اسلامی فائق آیند؛ از این رو تقریب افکار مسلمانان به یکدیگر و درک صحیح آنان به مشترکات فراوان فکری و عقیدتی یکدیگر، روزنه امید دشمنان را از نفوذ در بین مسلمانان مبدل به یأس خواهد نمود. | ||
4. تحقق گفتگوی اسلامی ـ اسلامی: پیامد دیگر تقریب مذاهب اسلامی آن است که زمینه تداوم گفتگوهای عقلانی و منطقی بین گروه های مختلف مسلمانان در مسائل مورد اختلاف فراهم خواهد شد. در پرتو چنین گفتگوهای سازنده ای به خوبی روشن خواهد شد که بین عقایدی که ایمان به آن ها ضرورت داشته و معارف دیگری که پیرامون آن ها دیدگاه های متفاوتی وجود دارد فرق است. | 4. تحقق گفتگوی اسلامی ـ اسلامی: پیامد دیگر تقریب مذاهب اسلامی آن است که زمینه تداوم گفتگوهای عقلانی و منطقی بین گروه های مختلف مسلمانان در مسائل مورد اختلاف فراهم خواهد شد. در پرتو چنین گفتگوهای سازنده ای به خوبی روشن خواهد شد که بین عقایدی که ایمان به آن ها ضرورت داشته و معارف دیگری که پیرامون آن ها دیدگاه های متفاوتی وجود دارد فرق است. | ||
| خط ۲۳۵: | خط ۲۲۰: | ||
بدیهی است استمرار این نشست های علمی زمینه ارتقاء و رشد فکری مسلمانان را در فهم برتر اسلام فراهم خواهد نمود و به آنان نشان خواهد داد که اسلام را فقط از زاویه مذهب خویش ننگرند بلکه آن را به عنوان یک مکتب جامع و کامل که فوق مذاهب است ببینند. | بدیهی است استمرار این نشست های علمی زمینه ارتقاء و رشد فکری مسلمانان را در فهم برتر اسلام فراهم خواهد نمود و به آنان نشان خواهد داد که اسلام را فقط از زاویه مذهب خویش ننگرند بلکه آن را به عنوان یک مکتب جامع و کامل که فوق مذاهب است ببینند. | ||
5. تبدیل تعاملات مسلمانان از حالت سلبی و تکفیری بر مبنای دوستی و محبت: متأسفانه در عصر حاضر بر اثر تبلیغات گسترده استعمارگران و عمال سرسپرده انان نظیر وهابیت، نوع تعاملات و روابطی که بین مسلمانان وجود دارد بر مبنای حس بدبینی و نگاه تکفیری است. امروزه به وضوح اعلام می گردد که اعراب مسلمان باید مراقب خویش در برابر خطر ایران باشند. اینان حتی در تعاملات بین کشورهای عربی با یکدیگر نیز اختلال ایجاد کرده و مانع روابط بر مبنای دوستی و اخوت شده اند. | 5. تبدیل تعاملات مسلمانان از حالت سلبی و تکفیری بر مبنای دوستی و محبت: متأسفانه در عصر حاضر بر اثر تبلیغات گسترده استعمارگران و عمال سرسپرده انان نظیر وهابیت، نوع تعاملات و روابطی که بین مسلمانان وجود دارد بر مبنای حس بدبینی و نگاه تکفیری است. امروزه به وضوح اعلام می گردد که اعراب مسلمان باید مراقب خویش در برابر خطر ایران باشند. اینان حتی در تعاملات بین کشورهای عربی با یکدیگر نیز اختلال ایجاد کرده و مانع روابط بر مبنای دوستی و اخوت شده اند. | ||
در صورتی که هرگاه تقریب اندیشه های مسلمانان به یکدیگر تحقق یابد این روابط سلبی و بدبینانه جای خود را به روابط دوستانه و سازنده خواهد داد. | در صورتی که هرگاه تقریب اندیشه های مسلمانان به یکدیگر تحقق یابد این روابط سلبی و بدبینانه جای خود را به روابط دوستانه و سازنده خواهد داد. | ||
6. تقویت مذاهب اسلامی: نهضت تقریب مذاهب نه تنها سبب تفاهم و همزیستی مسالمت آمیز بین مسلمانان گردیده و به محافظت از کیان جوامع اسلامی منجر خواهد شد بلکه حتی تقویت همین مذاهب را هم به دنبال خواهد داشت. | 6. تقویت مذاهب اسلامی: نهضت تقریب مذاهب نه تنها سبب تفاهم و همزیستی مسالمت آمیز بین مسلمانان گردیده و به محافظت از کیان جوامع اسلامی منجر خواهد شد بلکه حتی تقویت همین مذاهب را هم به دنبال خواهد داشت. | ||
چون منادیان تقریب هیچگاه به دنبال نفی مذاهب و یا ادغام آن ها در یکدیگر نبوده بلکه در صدد آنند که به رغم وجود مذاهب موجود، مشترکات فراوانی بین آن ها بوده و می توان اختلافات فرعی موجود بین آن ها را مدیریت نمود در حالی که اندیشه های ضد تقریبی مستلزم حس تفوق طلبی پیروان هر یک از مذاهب اسلامی بر دیگری گردیده و هر یک خود را حق مطلق و دیگری را باطل خواهد شمرد. | چون منادیان تقریب هیچگاه به دنبال نفی مذاهب و یا ادغام آن ها در یکدیگر نبوده بلکه در صدد آنند که به رغم وجود مذاهب موجود، مشترکات فراوانی بین آن ها بوده و می توان اختلافات فرعی موجود بین آن ها را مدیریت نمود در حالی که اندیشه های ضد تقریبی مستلزم حس تفوق طلبی پیروان هر یک از مذاهب اسلامی بر دیگری گردیده و هر یک خود را حق مطلق و دیگری را باطل خواهد شمرد. | ||
بنابراین با تقریب مذاهب، اصالت هر کدام از مذاهب اسلامی نیز در جایگاه خود به رغم اختلافات موجود بین آن ها تثبیت می گردد. | بنابراین با تقریب مذاهب، اصالت هر کدام از مذاهب اسلامی نیز در جایگاه خود به رغم اختلافات موجود بین آن ها تثبیت می گردد. | ||
==پیامدهای منفی جدائی مذاهب اسلامی== | ==پیامدهای منفی جدائی مذاهب اسلامی== | ||
| خط ۲۵۸: | خط ۲۳۵: | ||
بر جدایی و افتراق مذاهب اسلامی از یکدیگر پیامدهای منفی فراوانی مترتب می گردد که برخی از آن ها به شرح ذیل می باشد: | بر جدایی و افتراق مذاهب اسلامی از یکدیگر پیامدهای منفی فراوانی مترتب می گردد که برخی از آن ها به شرح ذیل می باشد: | ||
1. استمرار تفرقه مسلمانان از یکدیگر: بزرگ ترین آفت و خطر جدایی مذاهب اسلامی، زوال وحدت اسلامی و گسترش تفرقه بین مسلمانان خواهد بود. در قرآن کریم به این نکته بس مهم تصریح شده است که: {ولا تکونوا من المشرکين من الذين فرّقوا دينهم وکانوا شيعاً} و در جای دیگر از تفرقه و تشتت به عنوان یکی از عذاب های دردناک الهی یاد شده است: {قل هو القادر علی أن يبعث عليکم عذاباً من فوقکم أو من تحت أرجلکم أو يلبسکم شيعاً ويذيق بعضکم بأس بعض}23. | 1. استمرار تفرقه مسلمانان از یکدیگر: بزرگ ترین آفت و خطر جدایی مذاهب اسلامی، زوال وحدت اسلامی و گسترش تفرقه بین مسلمانان خواهد بود. در قرآن کریم به این نکته بس مهم تصریح شده است که: {ولا تکونوا من المشرکين من الذين فرّقوا دينهم وکانوا شيعاً} و در جای دیگر از تفرقه و تشتت به عنوان یکی از عذاب های دردناک الهی یاد شده است: {قل هو القادر علی أن يبعث عليکم عذاباً من فوقکم أو من تحت أرجلکم أو يلبسکم شيعاً ويذيق بعضکم بأس بعض}23. | ||
و در آخرت نیز به عاملان تفرقه وعده عذاب عظیم داده شده است: {ولا تکونوا کالذين تفرّقوا واختلفوا من بعد ما جاءهم البيّنات واولئک لهم عذاب عظيم}24. | و در آخرت نیز به عاملان تفرقه وعده عذاب عظیم داده شده است: {ولا تکونوا کالذين تفرّقوا واختلفوا من بعد ما جاءهم البيّنات واولئک لهم عذاب عظيم}24. | ||
2. پیدایش فتنه ها و جنگ های مذهبی: شکی نیست که تفرقه بین پیروان مذاهب اسلامی که نتیجه قهری جدایی مذاهب است، زمینه را برای پیدایش فتنه ها و منازعات دینی فراهم خواهد کرد چنانکه علی علیه السلام فرمود: «... يعطيکم (الشيطان) بالجماعة الفرقة والفرقة الفتنة»25. | 2. پیدایش فتنه ها و جنگ های مذهبی: شکی نیست که تفرقه بین پیروان مذاهب اسلامی که نتیجه قهری جدایی مذاهب است، زمینه را برای پیدایش فتنه ها و منازعات دینی فراهم خواهد کرد چنانکه علی علیه السلام فرمود: «... يعطيکم (الشيطان) بالجماعة الفرقة والفرقة الفتنة»25. | ||
در تاریخ اسلام و حتی در تاریخ معاصر جوامع اسلامی فتنه های مذهبی فراوانی را می بینیم که اثار زیانباری را در پی داشته است. حوادث تلخ ریختن خون مسلمانان در سوریه و عراق و... توسط افراطیون مسلمان که خود را پیرو اسلاف صدر اسلام می دانند ـ سلفیون ـ از جمله فتنه هایی است که با مدیریت و تدبیر شیاطین غربی و آمریکا توسط مزدورانشان در کشورهای عربی پیاده شده و هر روز گسترش می یابد. آیا این پیامدها همان فساد کبیر و فتنه ای نیست که قرآن کریم مسلمانان را نسبت به آن بر حذر می دارد. | در تاریخ اسلام و حتی در تاریخ معاصر جوامع اسلامی فتنه های مذهبی فراوانی را می بینیم که اثار زیانباری را در پی داشته است. حوادث تلخ ریختن خون مسلمانان در سوریه و عراق و... توسط افراطیون مسلمان که خود را پیرو اسلاف صدر اسلام می دانند ـ سلفیون ـ از جمله فتنه هایی است که با مدیریت و تدبیر شیاطین غربی و آمریکا توسط مزدورانشان در کشورهای عربی پیاده شده و هر روز گسترش می یابد. آیا این پیامدها همان فساد کبیر و فتنه ای نیست که قرآن کریم مسلمانان را نسبت به آن بر حذر می دارد. | ||
| خط ۲۷۴: | خط ۲۴۶: | ||
{والذين کفروا بعضهم أولياء بعض ألاّ تفعلوه تکن فتنة في الأرض وفساد کبير}26. | {والذين کفروا بعضهم أولياء بعض ألاّ تفعلوه تکن فتنة في الأرض وفساد کبير}26. | ||
3. حس خود برتر بینی در سران و پیروان مذاهب اسلامی: ثمره تلخ دیگر جدایی مذاهب از یکدیگر آن است که پیروان هر مذهبی گمان می کنند که تمام حقیقت دین در آنان جمع شده و مذاهب دیگر باطلند و این بر خلاف اندیشه تقریب است که پیشفرض خود را بر این بنا نهاده است که تمامی مذاهب معتبر اسلامی، شاخه های درخت تنومند اسلام بوده که همه آن ها برای محافظت از این شجره طیبه به وجود آمده اند، | |||
3. حس خود برتر بینی در سران و پیروان مذاهب اسلامی: ثمره تلخ دیگر جدایی مذاهب از یکدیگر آن است که پیروان هر مذهبی گمان می کنند که تمام حقیقت دین در آنان جمع شده و مذاهب دیگر باطلند و این بر خلاف اندیشه تقریب است که پیشفرض خود را بر این بنا نهاده است که تمامی مذاهب معتبر اسلامی، شاخه های درخت تنومند اسلام بوده که همه آن ها برای محافظت از این شجره طیبه به وجود آمده اند، | |||
بدیهی است این حس ناصواب ـ خود برتر بینی و مذهب خویش را تمام و کامل دانستن ـ مانع به وجود آمدن فضاهای سالم گفتگو گردیده و سبب فاصله های بیشتر بین پیروان مذاهب خواهد شد چون این امر به تدریج اختلافات فرعی بین مذاهب را بزرگ و موارد فراوان مشترکات دینی در اصول و فروع را کوچک جلوه خواهد داد. | بدیهی است این حس ناصواب ـ خود برتر بینی و مذهب خویش را تمام و کامل دانستن ـ مانع به وجود آمدن فضاهای سالم گفتگو گردیده و سبب فاصله های بیشتر بین پیروان مذاهب خواهد شد چون این امر به تدریج اختلافات فرعی بین مذاهب را بزرگ و موارد فراوان مشترکات دینی در اصول و فروع را کوچک جلوه خواهد داد. | ||
4. احساس حقارت در برابر بیگانگان: نگاهی هر چند کوتاه به سیاست های نظام سلطه نشان می دهد که دشمنان اسلام به رغم گرایش های مختلف فکری و انشعابات مذهبی که در بین آنان رواج دارد ـ که به مراتب بیشتر از انشعابات مذهبی در بین مسلمانان است ـ از وحدت رویه در مبارزه با مسلمانان برخوردارند. «الکفر ملة واحدة» | |||
4. احساس حقارت در برابر بیگانگان: نگاهی هر چند کوتاه به سیاست های نظام سلطه نشان می دهد که دشمنان اسلام به رغم گرایش های مختلف فکری و انشعابات مذهبی که در بین آنان رواج دارد ـ که به مراتب بیشتر از انشعابات مذهبی در بین مسلمانان است ـ از وحدت رویه در مبارزه با مسلمانان برخوردارند. «الکفر ملة واحدة» | |||
ولی اسلام با همه جامعيتش به دلیل تجزیه به مذاهب گوناگون و جدایی آنان از یکدیگر و بدبینی و سوء ظن پیروانشان نسبت به هم، نتوانسته است برتری خود را به جهان نشان دهد؛ به همین سبب مسلمانان در برابر رشد فزاینده تکنولوژی غرب و رواج فراورده های فرهنگی آنان به جوامع اسلامی، حس حقارت و خود باختگی داشته و این امر مانع هر نوع تلاش و فعالیت های زیر بنایی گردیده است حتی بسیاری از اندیشمندان مسلمان آن چنان مقهور تمدن و تکنولوژی غرب شده اند که هر نو مقاومت در برابر آن را بی فایده می دانند. | ولی اسلام با همه جامعيتش به دلیل تجزیه به مذاهب گوناگون و جدایی آنان از یکدیگر و بدبینی و سوء ظن پیروانشان نسبت به هم، نتوانسته است برتری خود را به جهان نشان دهد؛ به همین سبب مسلمانان در برابر رشد فزاینده تکنولوژی غرب و رواج فراورده های فرهنگی آنان به جوامع اسلامی، حس حقارت و خود باختگی داشته و این امر مانع هر نوع تلاش و فعالیت های زیر بنایی گردیده است حتی بسیاری از اندیشمندان مسلمان آن چنان مقهور تمدن و تکنولوژی غرب شده اند که هر نو مقاومت در برابر آن را بی فایده می دانند. | ||
| خط ۳۳۴: | خط ۳۰۰: | ||
8. تدوین و نشر آثار مقارن مذاهب اسلامی در عرصه های گوناگون تفسیری، حدیثی، کلامی، فقهی و... | 8. تدوین و نشر آثار مقارن مذاهب اسلامی در عرصه های گوناگون تفسیری، حدیثی، کلامی، فقهی و... | ||
والسلام | والسلام | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| خط ۳۴۶: | خط ۳۱۱: | ||
[[رده: تقریب مذاهب]] | [[رده: تقریب مذاهب]] | ||
1 . آل عمران: 103. | 1. آل عمران: 103. | ||
2 . حجرات: 10. | 2. حجرات: 10. | ||
3 . أنبياء: 92. | 3. أنبياء: 92. | ||
4 . آل عمران: 113. | 4. آل عمران: 113. | ||
5 . بقرة: 143. | 5. بقرة: 143. | ||
6 . حجرات: 10. | 6. حجرات: 10. | ||
7 . آل عمران: 200. | 7. آل عمران: 200. | ||
8 . مائدة: 2. | 8. مائدة: 2. | ||
9 . مجادلة: 22. | 9. مجادلة: 22. | ||
10 . آل عمران: 103. | 10. آل عمران: 103. | ||
11 . امام خمینی (رحمة الله عليه): ما مفتخریم... که پیرو مذهبی هستیم که می خواهد حقایق قرآنی که سراسر آن از وحدت بین مسلمین بلکه بشریت دم می زند از مقبره ها و گورستان ها نجات داده...؛ وصیت نامه | 11. امام خمینی (رحمة الله عليه): ما مفتخریم... که پیرو مذهبی هستیم که می خواهد حقایق قرآنی که سراسر آن از وحدت بین مسلمین بلکه بشریت دم می زند از مقبره ها و گورستان ها نجات داده...؛ وصیت نامه | ||
12 . أعراف: 138. | 12. أعراف: 138. | ||
13 . نهج البلاغة، ج 4، ص 75. | 13. نهج البلاغة، ج 4، ص 75. | ||
14. الموسوعة الفقهية الميسره، الشيخ محمد علی الأنصاري، ج 1، ص 34. | 14. الموسوعة الفقهية الميسره، الشيخ محمد علی الأنصاري، ج 1، ص 34. | ||
15. مناظرات في العقايد والأحکام، الشيخ عبدالله الحسن، ج 2، ص 302. | 15. مناظرات في العقايد والأحکام، الشيخ عبدالله الحسن، ج 2، ص 302. | ||
| خط ۳۶۹: | خط ۳۳۴: | ||
20. یادداشت های استاد مطهری، ج 2، ص 203، انتشارات صدرا. | 20. یادداشت های استاد مطهری، ج 2، ص 203، انتشارات صدرا. | ||
21 . انعام: 108. | 21. انعام: 108. | ||
22. همبستگی مذاهب اسلامی، ص 94 ـ 95؛ اسلام آیین همبستگی، بی آزار شیرازی. | 22. همبستگی مذاهب اسلامی، ص 94 ـ 95؛ اسلام آیین همبستگی، بی آزار شیرازی. | ||
23. سوره انعام، آیه 65. | 23. سوره انعام، آیه 65. | ||
24 . سوره آل عمران، آیه 105 ـ 106. | 24. سوره آل عمران، آیه 105 ـ 106. | ||
25 . موسوعة أحاديث أهل البيت عليهم السلام، الشيخ هادی النجفي، ج 8. | 25. موسوعة أحاديث أهل البيت عليهم السلام، الشيخ هادی النجفي، ج 8. | ||
26 . سورة الأنفال: الآية 73. | 26. سورة الأنفال: الآية 73. | ||
27 . انفال: 46. | 27. انفال: 46. | ||
28 . نهج البلاغة، ج 4، ص 42. | 28. نهج البلاغة، ج 4، ص 42. | ||
29 . حکم رهبر معظم به دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 20/04/1391. | 29. حکم رهبر معظم به دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 20/04/1391. | ||
<references /> | <references /> | ||