وظیفه امام معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

در این مقاله به وظیفه اصلی وکلیدی [[امام]] معصوم که هدایت عام وهدایت خاص می باشد و نیز نصرت پرداخته می‌شود.

• در قرآن کریم همواره به دو واژه ولی و نصیر اشاره مکرر شده است؛ مثلا آیه کریمه می‌فرماید: ﴿وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِی جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا نَصِیرٍ﴾؛ «و اگر تو پس از دانشی که بدان دست یافته‌ای از خواسته‌های آنان پیروی کنی از سوی خداوند هیچ فرمانروا و یاوری نخواهی داشت» <ref>سوره بقره: ۱۲۰.</ref> در آیه دیگری نیز می‌فرماید: ﴿وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِیًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ نَصِیرًا﴾؛ «و چرا شما در راه خداوند نبرد نمی‌کنید و (نیز) در راه (رهایی) مستضعفان از مردان و زنان و کودکانی که می‌گویند: پروردگارا! ما را از این شهر که مردمش ستمگرند رهایی بخش و از سوی خود برای ما فرمانروایی بگذار و از سوی خود برای ما یاوری بگمار» <ref>سوره نساء: ۷۵.</ref> از سوی دیگر، ولایت به معنای فرمانروایی در جهت جلب منافع و دفع مفاسد است و این مفهوم، رکن مهمی از حقیقت امامت را روشن می‌‌سازد. رکن دیگر حقیقت امامت که در قرآن کریم به آن اشاره مکرر شده است مفهوم هدایت است: ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا﴾؛ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء: ۷۳. بر اساس مجموع این دسته از آیات استفاده می‌‌شود که اساس وظایف مترتب بر امامت و ولایت بر دو رکن استوارند؛ هدایت و نصرت.<br>

• این گونه از هدایت، به هدایت ارائه طریق یا هدایت تعلیمی یا تبیین نیز نامیده شده اند. یکی از دلایل مهمّ ارسال رسل، تعلیم و تزکیه مردم بود ﴿هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَكِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ﴾؛ «اوست که در میان نانویسندگان (عرب)، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند» <ref>سوره جمعه: ۲.</ref>این فلسفه در مورد امامان نیز وجود دارد؛ یعنی یکی از وظایف مهمّ امام این است که آموزش‌های لازم دینی و غیر آن را به مردم تعلیم دهد، همچنین در تزکیه و تربیت آنان بکوشد. امیرالمؤمنین(ع) در این باره می‌فرماید: "از جمله حقوق شما بر من این است که... به شما تعلیم دهم تا نادان نمانید و شما را ادب کنم و تربیت نمایم تا (آداب لازم را) فراگیرید" <ref>نهج البلاغه (فیض الاسلام)، خطبه ۳۴، ص۱۱۴.</ref> این وظیفه نیز مصادقی دارد؛ برجسته ترین آنها موارد ذیل‌اند:<br>

# جلوگیری از وقوع تحریف (جلوگیری از انحراف در دین)؛

# پاسخگویی شبهات.

# در امور اجتماعی امام باید مردم را به وحدت و هماهنگی سوق دهد.

# برای جلوگیری از اختلال در نظم اجتماعی به امام نیاز است.

# یکی از اهداف امامت، اجرای حدود اسلامی است.

# یکی از وظایف امام این است که امر قضای اسلامی را رهبری کند.

# امام با تشکیل قوای انتظامی و تعیین فرماندهان شایسته، امنیت داخل و مرزهای کشور اسلامی را حفظ ‌می‌کند.

# رهبر جامعه اسلامی باید تدبیری بیاندیشد که حقوق مستمندان پرداخت گردد.

# باید پیشوایی معصوم، در میان مردم باشد که احکام اسلامی را در وقایع جدید بیان کند.

# حفظ شریعت اسلامی، از تحریف و تغییر<ref>ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی، ج۲، ص۲۱۳.</ref>.

# تأمین عدالت اجتماعی؛

# تأمین امنیت عمومی؛

# پاسداری از مرزهای جامعه اسلامی؛

# توسعه و گسترش اسلام در جهان؛