۸۷٬۷۸۴
ویرایش
ابراهیم حسین شاذلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'قران' به 'قرآن'
جز (جایگزینی متن - 'می مانند' به 'می‌مانند') |
جز (جایگزینی متن - 'قران' به 'قرآن') |
||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
تعیین حسن الهضیبی و اختلاف داخـلی بـین اعضای اخوان بر سرانجام اخوان المـسلمین تـأثیر مـعکوس گـذاشت و بـاعث به وجود آمـدن خـلا ایدئولوژیک شد. اما این سید قطب بود که توانست با نوشتن کتاب‌های خود این خلا ایـدئولوژیک را پر کـند. در سـال ۱۹۵۲ با قدرت تمام از انقلاب اخوان آزاد حمایت کـرد و بـه نـظر مـی‌رسد چـند مـاهی در مجالس سری آنها، جایگاه ویژه‌ای داشته است. | تعیین حسن الهضیبی و اختلاف داخـلی بـین اعضای اخوان بر سرانجام اخوان المـسلمین تـأثیر مـعکوس گـذاشت و بـاعث به وجود آمـدن خـلا ایدئولوژیک شد. اما این سید قطب بود که توانست با نوشتن کتاب‌های خود این خلا ایـدئولوژیک را پر کـند. در سـال ۱۹۵۲ با قدرت تمام از انقلاب اخوان آزاد حمایت کـرد و بـه نـظر مـی‌رسد چـند مـاهی در مجالس سری آنها، جایگاه ویژه‌ای داشته است. | ||
بعضی معتقدند که در فاصله ماه‌ها پیش و پس از انقلاب ۱۹۵۲ سید قطب به طور منظم با ناصر ملاقات می‌کرد. اما زمانی که فـهمید "افسران آزاد" در پی تأسیس نظام اسلامی نیستند از آنان کناره گرفت. در سال ۱۹۴۵ پس از ترور نافرجام ناصر، سید قطب همراه گروهی پر شما از اخوان المسلمین به زندان افتاد و در سال ۱۹۵۵ پس از یک محاکمه به ۵۲ سال زندان با اعـمال شـاقه محکوم شد. شرایط بازگشت او نسبتا انعطاف‌پذیر بود و به او امکان داد تا نوشتن کتاب"فی ضلال | بعضی معتقدند که در فاصله ماه‌ها پیش و پس از انقلاب ۱۹۵۲ سید قطب به طور منظم با ناصر ملاقات می‌کرد. اما زمانی که فـهمید "افسران آزاد" در پی تأسیس نظام اسلامی نیستند از آنان کناره گرفت. در سال ۱۹۴۵ پس از ترور نافرجام ناصر، سید قطب همراه گروهی پر شما از اخوان المسلمین به زندان افتاد و در سال ۱۹۵۵ پس از یک محاکمه به ۵۲ سال زندان با اعـمال شـاقه محکوم شد. شرایط بازگشت او نسبتا انعطاف‌پذیر بود و به او امکان داد تا نوشتن کتاب"فی ضلال القرآن"را آغاز کرد. <br> | ||
==دورهٔ رادیکال== | ==دورهٔ رادیکال== | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
وی در این ایام نگارش تفسیر فی ضلال القرآن را به پایان برد. کتاب‌هایی از جمله هذا الدین، المستقبل لهذا الدیـن، خـصائص التصور الاسلامی و معالم فـی الطـریق را نوشت که کتاب اخیر پس از آزاد شنش از زندان در سال ۴۶۹۱ منتشر شد. وی در این کتاب افراطی‌ترین نظریاتش را که متاثر از ابوالاعلی مودودی بوده مطرح کرده است. | وی در این ایام نگارش تفسیر فی ضلال القرآن را به پایان برد. کتاب‌هایی از جمله هذا الدین، المستقبل لهذا الدیـن، خـصائص التصور الاسلامی و معالم فـی الطـریق را نوشت که کتاب اخیر پس از آزاد شنش از زندان در سال ۴۶۹۱ منتشر شد. وی در این کتاب افراطی‌ترین نظریاتش را که متاثر از ابوالاعلی مودودی بوده مطرح کرده است. | ||
در این کتاب سید قطب به وجـود تـفاوت بین نظان اجتماعی مبتنی بر نظام دینی و نظام اجتماعی غیر دینی تاکید می‌کند و نظام‌های حاکم در همه جوامع و لذا جمله جوامع مسلمانان را نظام‌های جاهلی می‌خواند و اسلام گرایان را به آمادگی برای برپایی جـایگزین انـقلابی این نـظام‌های جاهلی فرامی‌خواند. در ادامهء مقاله به شرح نکات کلیدی که توسط سید قطب که در این کتاب مطرح شـده پرداخته شده است. | در این کتاب سید قطب به وجـود تـفاوت بین نظان اجتماعی مبتنی بر نظام دینی و نظام اجتماعی غیر دینی تاکید می‌کند و نظام‌های حاکم در همه جوامع و لذا جمله جوامع مسلمانان را نظام‌های جاهلی می‌خواند و اسلام گرایان را به آمادگی برای برپایی جـایگزین انـقلابی این نـظام‌های جاهلی فرامی‌خواند. در ادامهء مقاله به شرح نکات کلیدی که توسط سید قطب که در این کتاب مطرح شـده پرداخته شده است. | ||
بررسی‌کنندگان تحول فکری سید قطب معتقدند تندروی او پس از سـال ۱۹۵۲م آشـکار شد. وی در همین دوره عضو اخوان المسلمین شد. اما پس از سال ۴۵۹۱م که‌همراه هزاران تن از شخصیت‌های اخوان در نتیجه‌ی برخورد نـخست جـمال عبدالناصر با اخوان، برای نخستین بار وارد زندان شد،چیزی درباره‌ی حاکمیت و جـاهلیت نـنوشت. وی در زندان به نگارش تفسیر مشهور "فی ضلال | بررسی‌کنندگان تحول فکری سید قطب معتقدند تندروی او پس از سـال ۱۹۵۲م آشـکار شد. وی در همین دوره عضو اخوان المسلمین شد. اما پس از سال ۴۵۹۱م که‌همراه هزاران تن از شخصیت‌های اخوان در نتیجه‌ی برخورد نـخست جـمال عبدالناصر با اخوان، برای نخستین بار وارد زندان شد،چیزی درباره‌ی حاکمیت و جـاهلیت نـنوشت. وی در زندان به نگارش تفسیر مشهور "فی ضلال القرآن" اقدام نمود و در این تفسیر برای اولین بـار ایده‌ی حاکمیت و نگرش جاهلیت را مطرح کرد.<br> | ||
==معالم فـی الطـریق== | ==معالم فـی الطـریق== | ||
معالم فـی الطـریق ثمره‌ی زندگی قطب و اوج آثار ادبی و فکری سید قطب است که قسمت اعظم آن به موعظه‌ی اسلامی ربطی ندارد و سند مهمی است که به ایدئولوژی جنبش اسلامی مربوط می‌شود. اقدامات گرایشات عمده جـنبش مذکور، در اصولی‌که در کتاب معلم فی طریق مندرج است به روشی به چشم می‌خورد و بدین ترتیب بود که معالم فی الطریق در نهایت به مانیفست اغلب جنبش‌های اسلام‌گرا تبدیل شد. به عـبارتی مـعالم فی الطریق دروازهء رسیدن به ایدئولوژی جنبش اسلامی دهه‌ی ۱۹۷۰ می‌باشد. | معالم فـی الطـریق ثمره‌ی زندگی قطب و اوج آثار ادبی و فکری سید قطب است که قسمت اعظم آن به موعظه‌ی اسلامی ربطی ندارد و سند مهمی است که به ایدئولوژی جنبش اسلامی مربوط می‌شود. اقدامات گرایشات عمده جـنبش مذکور، در اصولی‌که در کتاب معلم فی طریق مندرج است به روشی به چشم می‌خورد و بدین ترتیب بود که معالم فی الطریق در نهایت به مانیفست اغلب جنبش‌های اسلام‌گرا تبدیل شد. به عـبارتی مـعالم فی الطریق دروازهء رسیدن به ایدئولوژی جنبش اسلامی دهه‌ی ۱۹۷۰ می‌باشد. | ||
کتاب معالم فی الطریق در واقع یک اثر کاملا جدید نبود بلکه چهار بخش از سیزده بخش آن، از کتاب فی ضلال | کتاب معالم فی الطریق در واقع یک اثر کاملا جدید نبود بلکه چهار بخش از سیزده بخش آن، از کتاب فی ضلال القرآن گـرفته شـده بود که در حد فاصل سال‌های ۱۹۵۳-۱۹۶۴ بیشتر در زندان، پیرامون تفسیر قرآن نوشته شده بود. حال به بررسی محتوای ایدئولوژیک معالم فی الطریق می‌پردازیم و اینکه به قول طارق البشری روشن‌فـکر مـصری، چرا و چگونه این اثر به"چه باید کرد، جنبش اسلامی تبدیل شد؟ | ||
کتاب معالم فی الطریق سید قطب در سال ۱۹۶۴ در زمینه رویارویی فرهنگ اسلامی با چالش‌های معاصر نوشته شد و به عـقیده رضـوان السـید این کتاب بیانیه بنیادین احـزاب مـبارزه جـوی اسلامی شد. سید بر میراث انتقادی نویسندگان اسلام‌گرای دهه‌ی ۴۰ و ۵۰ و به‌ویژه مودودی و ندوی تکیه زد تا از خاستگاه فکری ایده "حاکمیت الهی" کـه آن را سـتون فـقرات الگوی اسلامی و هویت اختصاصی اسلام قرار داده بود، سـخن مـشخص در باب فرهنگ و سیاست بگوید.<br> | کتاب معالم فی الطریق سید قطب در سال ۱۹۶۴ در زمینه رویارویی فرهنگ اسلامی با چالش‌های معاصر نوشته شد و به عـقیده رضـوان السـید این کتاب بیانیه بنیادین احـزاب مـبارزه جـوی اسلامی شد. سید بر میراث انتقادی نویسندگان اسلام‌گرای دهه‌ی ۴۰ و ۵۰ و به‌ویژه مودودی و ندوی تکیه زد تا از خاستگاه فکری ایده "حاکمیت الهی" کـه آن را سـتون فـقرات الگوی اسلامی و هویت اختصاصی اسلام قرار داده بود، سـخن مـشخص در باب فرهنگ و سیاست بگوید.<br> | ||