confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'می رساند' به 'میرساند') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = موسی مبرقع | |||
| تصویر = موسی مبرقع.jpg | |||
| نام = ابواحمد موسی بن محمد (موسی مُبَرقَع) | |||
| نامهای دیگر = مُبَرقَع | |||
|نام | | سال تولد = | ||
| تاریخ تولد = | |||
| | | محل تولد = [[مدینه]] | ||
| | | سال درگذشت = 296 ق | ||
| | | تاریخ درگذشت = | ||
| | | محل درگذشت = [[قم]] | ||
| | | استادان = | ||
| | | شاگردان = | ||
| دین = [[اسلام]] | |||
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | |||
|[[ | | آثار = | ||
| | | فعالیتها = | ||
| | | وبگاه = | ||
| | }} | ||
'''ابواحمد موسی مُبَرقَع'''، فرزند [[محمد بن علی (جواد)|امام جوادالائمه (علیهالسلام)]] و برادر تنی [[امام هادی|امام هادی(علیهالسلام)]] بود. مدفن وی در [[قم]] است. او را به جهت پوشاندن چهرهاش با نقاب، مُبَرقَع مینامیدهاند. موسی مبرقع جد [[سادات رضوی]] است. معروف است که خاندان [[سادات برقعی]] قم و اطراف [[ری|شهرری]] به او منسوباند. | |||
|[[ | |||
| | |||
| | |||
|[[ | |||
| | |||
== تاریخچه زندگی موسی مبرقع == | |||
او ابوجعفر موسی مبرقع پسر محمد (امام جواد) بن علی (امام رضا) بن [[موسی بن جعفر (کاظم)|موسی بن جعفر(علیهالسلام)]] است که در [[ربیع الثانی]] سال 296 هـ. ق. از دنیا رفت<ref> اعیان الشیعة، ج 10، ص 194.</ref>. | |||
صاحب کتاب عمدة الطالب درباره وی میگوید: موسی مبرقع پسر [[محمد بن علی (جواد)|امام جواد(علیهالسلام)]] که مادرش کنیز بود در قم از دنیا رفت و در قم مدفون شد. به فرزندان وی رضویون میگویند که آنها نیز در قم بودند، مگر تعداد کمی از آنها. | |||
حسن بن علی قمی در کتاب تاریخچه قم به نقل از کتاب رضائیه تألیف حسین بن محمد بن نصر مینویسد: اولین کسی که از سادات رضویه به شهر قم کوچ کرد، در سال 256 هـ. ق ابوجعفر موسی بن محمد بن علی (موسی بن مبرقع) بود. او همیشه پوشیه و نقاب بر چهره داشت. | |||
بزرگان عرب به او پیغام فرستادند که از شهر خارج شو، هنگامی که نقاب از چهره برداشت کسی او را نشناخت. پس از آن موسی مبرقع از قم به شهر [[کاشان]] مهاجرت کرد و در آن جا احمد بن عبدالعزیز بن دلف عجلی به او خوش آمد و خیر مقدم گفت، لباسهای فاخر و گرانبها بر وی پوشانده اسبهای خوب به او هدیه داد و برای او هر سال مستمری (حقوق) به مقدار هزار مثقال طلا تعیین کرد. | |||
بعد از خروج موسی مبرقع از قم حسین بن علی بن آدم و شخص دیگری از رؤسای عرب وارد قم شدند و مردم قم را به خاطر اخراج موسی مبرقع سرزنش کردند. در نتیجه بزرگان عرب را در طلب او به کاشان فرستادند و موسی مبرقع را به شهر قم بازگرداندند. از او عذرخواهی نمودند، اکرامش کردند، از مالشان برایش منزل خریداری نمودند، از قریههای هنبرد، اندریقان و کارچه برایش سهامی در نظر گرفتند. بیست هزار درهم به وی دادند و برایش زمینهای فراوانی خریدند. پس این تاریخ خواهرانش زینب و ام محمد و میمونه دختران امام جواد(علیهالسلام) به او ملحق شدند و زمانی که از دنیا رفتند در کنار [[فاطمه بنت موسی بن جعفر]] دختر [[موسی بن جعفر (کاظم)]] دفن شدند. | |||
== نام، لقب و کنیه == | |||
نام او موسی است که به موسی مُبَرقَع شهرت دارد. گفته شده که وی برای شناخته نشدن صورت خود را با نقاب (بُرقَع) میپوشاند بههمین جهت به او مُبَرقَع گفتهاند<ref>حرانی، تحف العقول عن آل الرسول، ۱۴۱۶ق، ص۴۷۶؛ عطاردی، مسند الامام الجواد، ۱۴۱۰ق، ص۸۴ و ۸۵.</ref>. از کنیههای ذکر شده برای وی میتوان به ابواحمد و ابوجعفر اشاره نمود. | |||
== مـادر موسی مبرقع == | |||
امام جواد(علیهالسلام) با کنیزی نیکو سرشت بـه نـام «سمانه» از اهالی [[مغرب]] ([[مراکش]] کنونی) واقع در شمال [[آفریقا]] ازدواج کرد<ref>بحارالانوار، عـلامه مـجلسی، ج50، صـص116-115.</ref>. | |||
= | |||
=مـادر موسی مبرقع= | |||
امام جواد( | |||
اگر چه سمانه کنیزی بیش نبود؛ ولی این شایستگی و تـوفیق را داشـت کـه در بیت [[امامت]]، دارای فرزندانی گردد که یکی از آنان به مقام بـا عظمت ولایت و امامت برسد. | اگر چه سمانه کنیزی بیش نبود؛ ولی این شایستگی و تـوفیق را داشـت کـه در بیت [[امامت]]، دارای فرزندانی گردد که یکی از آنان به مقام بـا عظمت ولایت و امامت برسد. | ||
آن بانوی گرانقدر به <big>سمانه مغربیه</big> و <big>سیده | آن بانوی گرانقدر به <big>سمانه مغربیه</big> و <big>سیده امالفضل</big> معروف گردید. درباره نحوۀ انتخاب او از میان کـنیزان مـتعدد آفـریقایی آمده است: «محمد بن فرج» گفت: امام جواد(علیهالسلام) مرا فرا خـواند و فـرمود: به زودی قافلهای از سوی مغرب به جانب [[حجاز]] میآید که در میان آنان کنیزانی میباشد، این هفتاد دیـنار را بـگیر و جـاریهای اختیارکن! سپس حضرت مشخصات ظاهری و نشانههای آن جاریه را برای من تشریح کرد و افـزود: وقـتی او را بـا آن مبلغ مالک شدی، برایم بیاور. | ||
محمد گفت: من به فرمودۀ امام عمل کردم و آن جاریه، «سمانه مغربیه» نام داشت<ref>ریـاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، ج3، ص23؛ دلایل الامامۀ، محمدبن جـریر طـبری، ص216؛ اثبات الوصیه، مسعودی، ص1193.</ref>! | |||
سـمانه از خـصال و کرامتهای اخلاقی ویژهای برخوردار بود. ایشان اغلب روزها را [[روزه]] بود و شبها مدام به [[تـهجد]] اهـتمام داشـت و این روش پسندیده، لباس تقوا و جامۀ زهد را برایش به ارمغان آورده بود. پرواپیشگی، وارستگی، صدق و اخـلاصش مـثال زدنی بود، در این امور به چنان درجهای رسید که او را مادر فضیلت خطاب میکردند و چـنان اهـل سـعادت گشت که به «سعیده» معروف شد. «محمدبن فرج» و «[[علی بن مهزیار]]» از حضرت [[امام هادی|امام هادی(علیهالسلام)]] روایـت کـردهاند که ایشان در معرفی مادرش فرموده است: «مادرم به حق من معرفت دارد و اهـل [[بهشت]] مـی باشد، به دلیل شدت ایمان و تقوا، [[شیطان]] جرأت ندارد به او نزدیک شود، نیرنگ و حیله اهل عـناد، بـه وجـودش زیان نمیرساند. [[خداوند]] متعال حافظ و نگهبان او است، و در زمرۀ مادران صدیقین و صالحان قـرار دارد<ref>الارشاد، شیخ مفید، ج2، ص295؛ مناقب آل ابیطالب، ابن شهر آشوب، ج1، ص280؛ تـحلیلی از زنـدگانی امام هادی، باقر شریف قـرشی، صـص21-20.</ref>». | |||
عـالم بزرگوار، مرحوم [[سید مرتضی]] در کتاب «عیون المعجزات» در منزلت این بانوی بزرگوار نوشته است: «وَ کَانَت مِنَ القـَانِتَاتِ؛<ref>دلایل الامـامه، طـبری آمـلی، ص216؛ اثبات الوصیه، مسعودی، ص194.</ref>؛ او از بـانوانی بود که در مقام [[عبادت]] خدا، نهایت خضوع و خشوع را داشت.» | |||
موسی با علم [[حدیث]] و [[درایه]] آشنا بود و همچنین راوی حدیث بوده است. [[شیخ طوسی]] در کتاب | == جایگاه حدیثی موسی مبرقع == | ||
موسی با علم [[حدیث]] و [[درایه]] آشنا بود و همچنین راوی حدیث بوده است. [[محمد بن حسن طوسی|شیخ طوسی]] در کتاب تهذیب<ref>طوسی، تهذیب الکلام، ۱۴۰۶ق، ج۹، ص۳۵۵.</ref>، [[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید]] در الاختصاص<ref>مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص ۹۱.</ref>، و ابن شعبه حرانی در کتاب تحف العقول از وی حدیث نقل کردهاند. <ref>حرانی، تحف العقول عن آل الرسول، ۱۴۱۶ق، ص۴۷۶</ref> یحیی بن اکثم نیز به وی نامهای نگاشته و از وی در مورد مسائلی نظر خواسته است<ref>طوسی، تهذیب الکلام، ۱۴۰۶ق، ج۹، ص۳۵۵.</ref>. | |||
=وفات موسی مبرقع= | == وفات موسی مبرقع == | ||
حضرت موسی مبرقع تا هنگام [[مرگ]] یعنی شب چهارشنبه 22 [[ربیع الثانی]] سال 296 در قم اقامت داشت و در شهر قم به دیار باقی شتافت و در منزل مسکونی خویش دفن شد که امروزه که یکی از زیارتگاههای معروف قم است<ref> بحار الانوار، ج 50، ص 161.</ref>. | |||
'''در کتاب شجره طیبه آمده است:''' | |||
در | مخفی نماند موسی مبرقع در زیارتگاه مشهور به چهل اختران در محلهای معروف به موسویان (موسویین) دفن است. در آنجا دو زیارتگاه کوچک و بزرگ است که فاصله بین آنها حدود 15 قدم است. در زیارتگاه کوچک صورت دو قبر وجود دارد که یکی از آنها مقبره موسی مبرقع و دیگری قبر احمد بن محمد بن احمد بن موسی مبرقع است<ref> اعیان الشیعة، ج 10، ص 195.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[محمد بن علی (جواد)|امام جواد (علیهالسلام)]] | |||
* [[محمد بن حسن طوسی|شیخ طوسی]] | |||
* [[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید]] | |||
=پانویس= | == پانویس == | ||
{{پانویس|2}} | {{پانویس|2}} | ||
[[رده: | [[رده:شخصیتها]] | ||
[[رده: | [[رده:شخصیتهای شیعه]] | ||