پرش به محتوا

تعدد مذاهب (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'عبارت اند' به 'عبارت‌اند'
جز (جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان')
جز (جایگزینی متن - 'عبارت اند' به 'عبارت‌اند')
خط ۳۱: خط ۳۱:
فصل اول: تحت عنوان درآمدی بر تقر یب مذاهب اسلامی، شامل دو مقاله؛ «مذاهب اسلامی از اختلاف تا ‏ائتلاف» نوشته حضرت آیت‌الله محمدعلی تسخیری، واقع گرایی اسلامی، مبانی وحدت و نقش آفرینی آن، ‏اختلافات فکری و ضوابط آن، و اختلافات مذهبی را تجزیه و تحلیل کرده اند. ایشان همچنین آسیب پیش فرض-‏های مجتهد بر روند اجتهاد و راه های جلوگیری از آن را متذکر شده‌اند. همچنین به مذاهب فراموش شده و ‏ظهور مذاهب مختلف اسلامی پرداخته اند و اختلاف در مذاهب را باعث رشد فکری و تعالی تمدن اسلامی ‏برشمرده اند منتها آنچه این پدیده را به شکلی منفی در مسیر تارخی مسلمانان جلوه داده است، تغییر آن به سوی ‏طایفه گرایی تنگ نظرانه بوده است. به اعتقاد وی تقر یب مذاهب ریشه در کهن ترین دوران های اسلامی‌دارد و ‏سرزندگی خود را مدیون اصول شریعت اسلامی است. در ادامه مباحث پا یه های تقریب اصول و ارزش های ‏شایسته تقریب، نقش دانشمندان و اندیشمندان را در روند تقریب مورد تحلیل قرار داده اند. مقاله دوم، «پیش ‏نویس سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب» از علامه محمدمهدی شمس الدین. در این مقاله مرحوم شمس-‏الدین نوع اختلافاتی که مانع وحدت و تضعیف انسجام است را بررسی می کند و گفتمان وحدت را در اعتقادات و ‏احکام می جوید. به نظر وی باید در اختلافات شیوه ای پیش گرفت که در فرهنگ سازی عمومی، وقایع تاریخی و ‏پیامدهای سیاسی آن، وحدت امت مراعات شود و از هر امری که به جدایی و پراکندگی بیانجامد، پرهیز شود. ‏سپس وی برای به رسمیت شناختن مذاهب اسلامی از طرف د یگر مسلمانان، راه کارهایی ارائه می‌دهد و ‏مشکلات تبشیر را در داخل جوامع اسلامی بر می شمرد. به نظر ایشان در همه موسساتی که بر پایه اندیشه ‏تبشیری و تبلیغات مذهبی به وجود آمده اند باید تجدید نظر کرد، زیرا بسیاری از شعارهای آنان سدّ راه تقریب و ‏وحدت است . علامه شمس الدین تشکیل جمعیت وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی را به منظور ارتباط با ‏مراکز فقهی و فکری در جوامع اسلامی سوق می‌دهد و معتقد است که جامعه الازهر از همه راه ها مستقیم تر ‏است تا این جمعیت بتواند اقدامات خود را به ظهور برساند بر مبنای این سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب ‏باید مجله‌ای جهانی به زبان های زنده دنیا به ویژه زبان های اسلامی انتشار دهد و کنفرانس های علمی تحقیقاتی ‏و سمینارهای وحدت اسلامی برپا نماید و بر ای گشایش باب فقهی بین مذاهب اسلامی تلاش کند و مراکز ‏آموزشی و دانشکده های الهیات تأسیس نماید و از اختلافات سیاسی که ریشه های طائفه ای مذهبی دارند پرهیز ‏نمود. علم کلام جدید با موضوع وحدت که ر یشه در قرآن و سنت دارد ترویج یابد به نظر وی همچنین وحدت ‏اسلامی شامل وحدت با غ یر مسلمانان (گفتگوی ادیان و تمدن ها) نیز می شود. در این مقاله سپس مبا نی سند ‏تأسیسی جمعیت وحدت وتقریب مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.‏
فصل اول: تحت عنوان درآمدی بر تقر یب مذاهب اسلامی، شامل دو مقاله؛ «مذاهب اسلامی از اختلاف تا ‏ائتلاف» نوشته حضرت آیت‌الله محمدعلی تسخیری، واقع گرایی اسلامی، مبانی وحدت و نقش آفرینی آن، ‏اختلافات فکری و ضوابط آن، و اختلافات مذهبی را تجزیه و تحلیل کرده اند. ایشان همچنین آسیب پیش فرض-‏های مجتهد بر روند اجتهاد و راه های جلوگیری از آن را متذکر شده‌اند. همچنین به مذاهب فراموش شده و ‏ظهور مذاهب مختلف اسلامی پرداخته اند و اختلاف در مذاهب را باعث رشد فکری و تعالی تمدن اسلامی ‏برشمرده اند منتها آنچه این پدیده را به شکلی منفی در مسیر تارخی مسلمانان جلوه داده است، تغییر آن به سوی ‏طایفه گرایی تنگ نظرانه بوده است. به اعتقاد وی تقر یب مذاهب ریشه در کهن ترین دوران های اسلامی‌دارد و ‏سرزندگی خود را مدیون اصول شریعت اسلامی است. در ادامه مباحث پا یه های تقریب اصول و ارزش های ‏شایسته تقریب، نقش دانشمندان و اندیشمندان را در روند تقریب مورد تحلیل قرار داده اند. مقاله دوم، «پیش ‏نویس سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب» از علامه محمدمهدی شمس الدین. در این مقاله مرحوم شمس-‏الدین نوع اختلافاتی که مانع وحدت و تضعیف انسجام است را بررسی می کند و گفتمان وحدت را در اعتقادات و ‏احکام می جوید. به نظر وی باید در اختلافات شیوه ای پیش گرفت که در فرهنگ سازی عمومی، وقایع تاریخی و ‏پیامدهای سیاسی آن، وحدت امت مراعات شود و از هر امری که به جدایی و پراکندگی بیانجامد، پرهیز شود. ‏سپس وی برای به رسمیت شناختن مذاهب اسلامی از طرف د یگر مسلمانان، راه کارهایی ارائه می‌دهد و ‏مشکلات تبشیر را در داخل جوامع اسلامی بر می شمرد. به نظر ایشان در همه موسساتی که بر پایه اندیشه ‏تبشیری و تبلیغات مذهبی به وجود آمده اند باید تجدید نظر کرد، زیرا بسیاری از شعارهای آنان سدّ راه تقریب و ‏وحدت است . علامه شمس الدین تشکیل جمعیت وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی را به منظور ارتباط با ‏مراکز فقهی و فکری در جوامع اسلامی سوق می‌دهد و معتقد است که جامعه الازهر از همه راه ها مستقیم تر ‏است تا این جمعیت بتواند اقدامات خود را به ظهور برساند بر مبنای این سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب ‏باید مجله‌ای جهانی به زبان های زنده دنیا به ویژه زبان های اسلامی انتشار دهد و کنفرانس های علمی تحقیقاتی ‏و سمینارهای وحدت اسلامی برپا نماید و بر ای گشایش باب فقهی بین مذاهب اسلامی تلاش کند و مراکز ‏آموزشی و دانشکده های الهیات تأسیس نماید و از اختلافات سیاسی که ریشه های طائفه ای مذهبی دارند پرهیز ‏نمود. علم کلام جدید با موضوع وحدت که ر یشه در قرآن و سنت دارد ترویج یابد به نظر وی همچنین وحدت ‏اسلامی شامل وحدت با غ یر مسلمانان (گفتگوی ادیان و تمدن ها) نیز می شود. در این مقاله سپس مبا نی سند ‏تأسیسی جمعیت وحدت وتقریب مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.‏
فصل دوم: بیانیه های گروهی علما و اندیشمندان مسلمان پیرامون تعدد مذاهب: شامل بخش های زیر است: ‏‏«استراتژی مجمع جهانی تقر یب مذاهب اسلامی» که دارای طرحی جامع و برنامه ریزی شده جهت رسیدن به ‏آرمان ها و اهداف این مجمع است و به تأیید اعضای مجمع رسیده است؛ «پیش نویس منشور وحدت اسلامی» ‏که به پیشنهاد مقام معظم رهبری و توسط کمیته ای از صاحب نظران در امر تقریب و وحدت اسلامی و با بهره-‏گیری از تجربیات آماده گردید تا مبنای حرکت و تعامل پیروان مذاهب اسلامی‌باشد؛ متن «بیانیه کنفرانس بین ‏المللی حقیقت اسلام و نقش آن در جامعه معاصر» که در امّان، پایتخت اردن هاشمی برگزار شد به همراه اسامی ‏شخصیت‌ها و علمای تأیید کننده آن، «مجمع علما و اندیشمندان مسلمان» گزارش اجلاس مقدماتی نشست ‏فوق العاده سران سازمان کنفرانس اسلامی در مکه مکرمه به همراه اسامی شرکت کنندگان؛ «اولین کنفرانس بین ‏المللی مذاهب اسلامی و چالش های معاصر» که توسط دانشگاه آل  البیت اردن برگزار گردید به همراه اسامی ‏شرکت کنندگان «برنامه ده ساله رویارویی با چالش های امت اسلامی در قرن بیست ویکم» که در سومین دوره ‏فوق العاده کنفرانس سران اسلامی در مکه مکرمه به تصو یب رسید؛ متن «قطعنامه شماره 28/34 وزرای خارجه ‏کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی» که در سی و چهارمین اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان ‏کنفرانس اسلامی (اجلاس صلح، پیشرفت و هم نوایی) در اسلام آباد پایتخت پاکستان برگزار شد.‏
فصل دوم: بیانیه های گروهی علما و اندیشمندان مسلمان پیرامون تعدد مذاهب: شامل بخش های زیر است: ‏‏«استراتژی مجمع جهانی تقر یب مذاهب اسلامی» که دارای طرحی جامع و برنامه ریزی شده جهت رسیدن به ‏آرمان ها و اهداف این مجمع است و به تأیید اعضای مجمع رسیده است؛ «پیش نویس منشور وحدت اسلامی» ‏که به پیشنهاد مقام معظم رهبری و توسط کمیته ای از صاحب نظران در امر تقریب و وحدت اسلامی و با بهره-‏گیری از تجربیات آماده گردید تا مبنای حرکت و تعامل پیروان مذاهب اسلامی‌باشد؛ متن «بیانیه کنفرانس بین ‏المللی حقیقت اسلام و نقش آن در جامعه معاصر» که در امّان، پایتخت اردن هاشمی برگزار شد به همراه اسامی ‏شخصیت‌ها و علمای تأیید کننده آن، «مجمع علما و اندیشمندان مسلمان» گزارش اجلاس مقدماتی نشست ‏فوق العاده سران سازمان کنفرانس اسلامی در مکه مکرمه به همراه اسامی شرکت کنندگان؛ «اولین کنفرانس بین ‏المللی مذاهب اسلامی و چالش های معاصر» که توسط دانشگاه آل  البیت اردن برگزار گردید به همراه اسامی ‏شرکت کنندگان «برنامه ده ساله رویارویی با چالش های امت اسلامی در قرن بیست ویکم» که در سومین دوره ‏فوق العاده کنفرانس سران اسلامی در مکه مکرمه به تصو یب رسید؛ متن «قطعنامه شماره 28/34 وزرای خارجه ‏کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی» که در سی و چهارمین اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان ‏کنفرانس اسلامی (اجلاس صلح، پیشرفت و هم نوایی) در اسلام آباد پایتخت پاکستان برگزار شد.‏
فصل سوم؛ فتاوای فقهای مذاهب اسلامی پیرامون ملاک های مسلمانی و شر ایط افتاء: که شامل: «فتاوای ‏فقهای عظام و مراجع ش یعه پیرامون ملاک های اسلام و شرایط فتوا» که برخی از آنها عبارت اند از: فتوای ‏حضرت آیت‌الله خامنه ای (مدظله العالی)؛ فتو ای حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (مدظله العالی)؛ فتوای ‏حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانی (رحمه الله علیه)؛ فتوای حضرت آیت‌الله محمدعلی تسخیری (رحمه الله علیه) ‏و...؛ «فتاوای علمای اهل سنت، پیرامون ملاک های مسلمان بودن و شر ایط فتوا دادن» که برخی از آنها عبارت-‏اند از: فتوای شیخ محمود شلتوت  ـ فتو ای شیخ جادالحق علی جادالحق ـ دکتر شیخ محمد سید طنطاوی، ‏فتوای دکتر شیخ یوسف قرضاوی ـ فتوای شیخ احمد کفتارو ـ فتو ای شورای عالی امور دینی ترکیه ـ ...،  ‏‏«فتاوای علمای زیدیه درباره ملاک های مسلمانی و شرایط افتاء» از قبیل: فتو ای شیخ ابراهیم بن محمد الوز یر ‏ـ فتوای شیخ محمد بن محمد بن اسماعیل المنصور ـ فتوای شیخ حمود بن عباس بن عبدالله المؤ ید؛ فتوای ‏شیخ احمد بن حمد خلیلی، مفتی کل سلطنت نشینی عمان و اباضیه جهان که مؤسسه آل البیت اردن، پیش از ‏برگزاری کنفرانس بین المللی اسلامی و صدور بیانیه پایانی آن، درباره اصول و ضوابط مسلمان بودن و شرایط ‏افتاء از برخی از فضلای بزرگ مذاهب مختلف اسلامی سؤال کرده بود و اساس و مبنای بیانیه امّان، پاسخ هایی ‏است که رهبران بزرگ مذهبی فرق اسلامی به پرسش ها داده اند.‏
فصل سوم؛ فتاوای فقهای مذاهب اسلامی پیرامون ملاک های مسلمانی و شر ایط افتاء: که شامل: «فتاوای ‏فقهای عظام و مراجع ش یعه پیرامون ملاک های اسلام و شرایط فتوا» که برخی از آنها عبارت‌اند از: فتوای ‏حضرت آیت‌الله خامنه ای (مدظله العالی)؛ فتو ای حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (مدظله العالی)؛ فتوای ‏حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانی (رحمه الله علیه)؛ فتوای حضرت آیت‌الله محمدعلی تسخیری (رحمه الله علیه) ‏و...؛ «فتاوای علمای اهل سنت، پیرامون ملاک های مسلمان بودن و شر ایط فتوا دادن» که برخی از آنها عبارت-‏اند از: فتوای شیخ محمود شلتوت  ـ فتو ای شیخ جادالحق علی جادالحق ـ دکتر شیخ محمد سید طنطاوی، ‏فتوای دکتر شیخ یوسف قرضاوی ـ فتوای شیخ احمد کفتارو ـ فتو ای شورای عالی امور دینی ترکیه ـ ...،  ‏‏«فتاوای علمای زیدیه درباره ملاک های مسلمانی و شرایط افتاء» از قبیل: فتو ای شیخ ابراهیم بن محمد الوز یر ‏ـ فتوای شیخ محمد بن محمد بن اسماعیل المنصور ـ فتوای شیخ حمود بن عباس بن عبدالله المؤ ید؛ فتوای ‏شیخ احمد بن حمد خلیلی، مفتی کل سلطنت نشینی عمان و اباضیه جهان که مؤسسه آل البیت اردن، پیش از ‏برگزاری کنفرانس بین المللی اسلامی و صدور بیانیه پایانی آن، درباره اصول و ضوابط مسلمان بودن و شرایط ‏افتاء از برخی از فضلای بزرگ مذاهب مختلف اسلامی سؤال کرده بود و اساس و مبنای بیانیه امّان، پاسخ هایی ‏است که رهبران بزرگ مذهبی فرق اسلامی به پرسش ها داده اند.‏
فصل چهارم؛ پاسخ به کج اندیشان: که شامل دو بخش زیر است: پاسخ آیت‌الله مکارم شیرازی به فتوای ۳۸ ‏تن از علمای وهابی مبنی بر تکفیر شیعیان و جواز قتل آنان؛ و متن نامه آیت‌الله تسخیری به جمعی از علما و ‏اندیشمندان جهان اسلام جهت نظرخواهی در خصوص فتوای فوق الذکر و پاسخ علمای جهان اسلام به نامه ‏ایشان و محکوم کرن فتوای تکفیری عبدالله الجبرین.‏
فصل چهارم؛ پاسخ به کج اندیشان: که شامل دو بخش زیر است: پاسخ آیت‌الله مکارم شیرازی به فتوای ۳۸ ‏تن از علمای وهابی مبنی بر تکفیر شیعیان و جواز قتل آنان؛ و متن نامه آیت‌الله تسخیری به جمعی از علما و ‏اندیشمندان جهان اسلام جهت نظرخواهی در خصوص فتوای فوق الذکر و پاسخ علمای جهان اسلام به نامه ‏ایشان و محکوم کرن فتوای تکفیری عبدالله الجبرین.‏
فصل پنجم؛ پیوست ها، شامل: متن منشور مکه معظمه، پیرامون اوضاع جاری عراق و اسامی امضاکنندگان ‏این منشور؛ و بیانیه جمعی از فضلای حوزه علمیه قم، پیرامون اوضاع جاری عراق و مسائل منطقه و اسامی ‏امضاکنندگان آن است . یادآور می‌گردد: کتاب حاضر ترجمه فارسی کتاب «التعددیه المذهبیه فی الاسلام و آراء ‏العلماء فیها» و افزودن برخی بیانیهها، اسناد و مقالات است.‏
فصل پنجم؛ پیوست ها، شامل: متن منشور مکه معظمه، پیرامون اوضاع جاری عراق و اسامی امضاکنندگان ‏این منشور؛ و بیانیه جمعی از فضلای حوزه علمیه قم، پیرامون اوضاع جاری عراق و مسائل منطقه و اسامی ‏امضاکنندگان آن است . یادآور می‌گردد: کتاب حاضر ترجمه فارسی کتاب «التعددیه المذهبیه فی الاسلام و آراء ‏العلماء فیها» و افزودن برخی بیانیهها، اسناد و مقالات است.‏
Writers، confirmed، مدیران
۸۸٬۰۰۹

ویرایش