پرش به محتوا

محقق سبزواری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'زندگینامه' به 'زندگی‌نامه')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:
</div>
</div>


'''محمدباقر سبزواری'''، مشهور به محقق سبزواری (۱۰۱۷-‎۱۰۹۰ هـ.ق) از حکما و مجتهدین بزرگ [[شیعه]] در قرن یازدهم هجری است،نام او در کتب فقهیه زیاد برده می شود وکتاب معروف او در [[فقه]]،یکی به نامه «ذخیره »و دیگری به نام «کفایه »است وچون فیلسوف هم بوده است،بر الهیات شفای [[ابوعلی سینا]] حاشیه نوشته و درسال 1090 هجری درگذشته است.محقق سبزواری نزد [[شیخ بهائی]] و [[مجلسی اول]] تحصیل کرده است.او در دوران [[صفویه]] در کمال احترام و اکرام می زیست و بر اقرآن و امثال مقدم بود.
'''محمدباقر سبزواری'''، مشهور به محقق سبزواری (۱۰۱۷-‎۱۰۹۰ هـ.ق) از حکما و مجتهدین بزرگ [[شیعه]] در قرن یازدهم هجری است. نام او در کتب فقهیه زیاد برده می‌شود و کتاب معروف او در [[فقه]]، یکی به نامه «ذخیره» و دیگری به نام «کفایه »است و چون فیلسوف هم بوده است، بر الهیات شفای [[ابوعلی سینا]] حاشیه نوشته و درسال 1090 هجری درگذشته است. محقق سبزواری نزد [[شیخ بهائی]] و [[مجلسی اول]] تحصیل کرده است. او در دوران [[صفویه]] در کمال احترام و اکرام می‌زیست و بر اقران و امثال مقدم بود.


=ولادت و خاندان=
=ولادت و خاندان=
خط ۵۹: خط ۵۹:
الف. استادانی که وی از آن‌ها اجازه [[اجتهاد]] و نقل حدیث دریافت نموده است عبارتند از:
الف. استادانی که وی از آن‌ها اجازه [[اجتهاد]] و نقل حدیث دریافت نموده است عبارتند از:


# علامه [[محمدتقی مجلسی]] (۱۰۰۳ـ۱۰۷۰ هـ.ق)
#علامه [[محمدتقی مجلسی]] (۱۰۰۳ـ۱۰۷۰ هـ.ق)
#  
#
# ملا حیدرعلی اصفهانی: وی در [[حدیث]] و فقه استاد محقق سبزواری بوده است.
#ملا حیدرعلی اصفهانی: وی در [[حدیث]] و فقه استاد محقق سبزواری بوده است.
#  
#
# قاضی معزالدین حسین
#قاضی معزالدین حسین
#  
#
# [[شیخ بهایی]] (۹۵۳ـ۱۰۳۰ هـ.ق)
#[[شیخ بهایی]] (۹۵۳ـ۱۰۳۰ هـ.ق)
#  
#
# [[میرابوالقاسم فندرسکی]] (۹۷۰ـ۱۰۵۰ هـ.ق)
#[[میرابوالقاسم فندرسکی]] (۹۷۰ـ۱۰۵۰ هـ.ق)
#  
#
# سید حسین بن حیدر عاملی
#سید حسین بن حیدر عاملی
#  
#
# نورالدین علی بن حسین بن ابی الحسن عاملی
#نورالدین علی بن حسین بن ابی الحسن عاملی
#  
#
# سید شرف الدین علی بن حجت شولستانی
#سید شرف الدین علی بن حجت شولستانی
#  
#
# حسین بن حیدر قمر کرکی (متوفی ۱۰۴۱ هـ.ق)
#حسین بن حیدر قمر کرکی (متوفی ۱۰۴۱ هـ.ق)
#  
#
# ملا حسن علی شوشتری (متوفی ۱۰۷۵ هـ.ق) صاحب التبیان
#ملا حسن علی شوشتری (متوفی ۱۰۷۵ هـ.ق) صاحب التبیان


ب. این [[فقیه]] بزرگ و سیاستمدار شایسته، شاگردان بزرگی را به عالم اسلام تقدیم نمود که برخی از آن‌ها عبارتند از:
ب. این [[فقیه]] بزرگ و سیاستمدار شایسته، شاگردان بزرگی را به عالم اسلام تقدیم نمود که برخی از آن‌ها عبارتند از:


# [[محقق خوانساری]] <ref> روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹؛ فوائدالرضویه، ص ۴۲۶؛ ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۲</ref> (۱۰۹۹ـ۱۰۱۹ هـ.ق)؛ وی حسین بن جمال الدین محمد خوانساری، شوهرخواهر محقق سبزواری است که تألیفات بسیار دارد و از شاگردان برجسته محقق سبزواری است.
#[[محقق خوانساری]] <ref> روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹؛ فوائدالرضویه، ص ۴۲۶؛ ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۲</ref> (۱۰۹۹ـ۱۰۱۹ هـ.ق)؛ وی حسین بن جمال الدین محمد خوانساری، شوهرخواهر محقق سبزواری است که تألیفات بسیار دارد و از شاگردان برجسته محقق سبزواری است.
#  
#
# سید عبدالحسین حسینی خاتون‌آبادی. <ref> وقایع السنین والاعوام، ص ۵۰۲ و ۵۳۴؛ صفویه از ظهور تا زوال، رسول جعفریان، ص ۳۸۹</ref> (۱۱۰۵ـ۱۰۳۹ هـ.ق)
#سید عبدالحسین حسینی خاتون‌آبادی. <ref> وقایع السنین والاعوام، ص ۵۰۲ و ۵۳۴؛ صفویه از ظهور تا زوال، رسول جعفریان، ص ۳۸۹</ref> (۱۱۰۵ـ۱۰۳۹ هـ.ق)
#  
#
# ملا محمد بن عبدالفتاح تنکابنی مشهور به سراب. <ref> طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۷۱؛ روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref> (متوفی ۱۱۲۴ هـ.ق)؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۸۱ هـ.ق) به وی اجازه نقل روایت داده است.
#ملا محمد بن عبدالفتاح تنکابنی مشهور به سراب. <ref> طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۷۱؛ روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref> (متوفی ۱۱۲۴ هـ.ق)؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۸۱ هـ.ق) به وی اجازه نقل روایت داده است.
#  
#
# میر محمدصالح خاتون‌آبادی <ref> مفاخر اسلام، ج ۸، ص ۳۹۵</ref> ؛ وی فرزند عبدالواسع خاتون‌آبادی اصفهانی و داماد [[علامه مجلسی]] است.
#میر محمدصالح خاتون‌آبادی <ref> مفاخر اسلام، ج ۸، ص ۳۹۵</ref> ؛ وی فرزند عبدالواسع خاتون‌آبادی اصفهانی و داماد [[علامه مجلسی]] است.
#  
#
# محمد شفیع بن فرج گیلانی <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۷۲</ref> ؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۸۵ هـ.ق) به وی اجازه نقل حدیث داده است. کتاب البداء از آثار او است.
#محمد شفیع بن فرج گیلانی <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۷۲</ref> ؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۸۵ هـ.ق) به وی اجازه نقل حدیث داده است. کتاب البداء از آثار او است.
#  
#
# [[میرزا عبدالله افندی اصفهانی]] <ref>مفاخر اسلام، ج ۸، ص ۳۹۵</ref> ؛ وی صاحب کتاب ریاض العلماء و حیاض الفضلاء است.
#[[میرزا عبدالله افندی اصفهانی]] <ref>مفاخر اسلام، ج ۸، ص ۳۹۵</ref> ؛ وی صاحب کتاب ریاض العلماء و حیاض الفضلاء است.
#  
#
# محمد صالح بیابانکی <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۲۸</ref> ؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۷۴ هـ.ق) به وی اجازه نقل حدیث داده است.
#محمد صالح بیابانکی <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۲۸</ref> ؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۷۴ هـ.ق) به وی اجازه نقل حدیث داده است.
#  
#
# عبدالله اردبیلی. <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۲۸</ref>
#عبدالله اردبیلی. <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۲۸</ref>


=آثار و تألیفات=
=آثار و تألیفات=
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
از محقق سبزواری آثار بسیاری به دو زبان عربی و فارسی به جا مانده است که در این میان چند اثر از وی در بین عالمان و فقیهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در این جا به آثار وی اشاره می‌‌‌کنیم:
از محقق سبزواری آثار بسیاری به دو زبان عربی و فارسی به جا مانده است که در این میان چند اثر از وی در بین عالمان و فقیهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در این جا به آثار وی اشاره می‌‌‌کنیم:


# کفایه الاحکام: <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۲</ref> کتابی است فقهی که همه ابواب فقه را شامل می‌‌‌شود.
#کفایه الاحکام: <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۲</ref> کتابی است فقهی که همه ابواب فقه را شامل می‌‌‌شود.
#  
#
# ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد: <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۱</ref> کتابی است فقهی که از باب طهارت تا پایان بحث حج را شامل می‌‌‌شود. این کتاب شرح کتاب «ارشاد الاذهان» علامه حلی است.
#ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد: <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۱</ref> کتابی است فقهی که از باب طهارت تا پایان بحث حج را شامل می‌‌‌شود. این کتاب شرح کتاب «ارشاد الاذهان» علامه حلی است.
#  
#
# حاشیه علی مسالک الافهام از [[شهید ثانی]]. <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه،ص ۲۴۳</ref>
#حاشیه علی مسالک الافهام از [[شهید ثانی]]. <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه،ص ۲۴۳</ref>
#  
#
# خلافیه: <ref>روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref> این کتاب به فارسی در عبادات نوشته شده است و نویسنده انگیزه تألیف این کتاب را رغبت مردم به امور دینی ذکر می‌‌‌کند.
#خلافیه: <ref>روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref> این کتاب به فارسی در عبادات نوشته شده است و نویسنده انگیزه تألیف این کتاب را رغبت مردم به امور دینی ذکر می‌‌‌کند.
#  
#
# رساله فی تحریم الغناء: <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۴ و ۲۴۳</ref> این رساله درباره‌ی غنا و موسیقی است و محقق سبزواری در این کتاب همه آیات و [[روایات]] را که از اصحاب [[ائمه اطهار(ع)]]، در تحریم و منع غنا وارد شده، آورده است.
#رساله فی تحریم الغناء: <ref> مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص ۲۴۴ و ۲۴۳</ref> این رساله درباره‌ی غنا و موسیقی است و محقق سبزواری در این کتاب همه آیات و [[روایات]] را که از اصحاب [[ائمه اطهار(ع)]]، در تحریم و منع غنا وارد شده، آورده است.
#  
#
# رساله‌ای در فقه: <ref> الذریعه، ج ۱۶، ص ۲۸۰</ref> محقق این رساله را برای شاه عباس دوم نوشته است و همه ابواب فقه را دربرمی‌‌‌گیرد.
#رساله‌ای در فقه: <ref> الذریعه، ج ۱۶، ص ۲۸۰</ref> محقق این رساله را برای شاه عباس دوم نوشته است و همه ابواب فقه را دربرمی‌‌‌گیرد.
#  
#
# رساله عملیه: <ref> الذریعه، ج ۱۱، ص ۲۱۳</ref> این رساله در شناخت [[احکام شرعی]] ضروری تألیف شده است.
#رساله عملیه: <ref> الذریعه، ج ۱۱، ص ۲۱۳</ref> این رساله در شناخت [[احکام شرعی]] ضروری تألیف شده است.
#  
#
# رساله‌ای در [[نماز جمعه]]: <ref>روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹؛ ریاض العلما، ج ۵، ص ۴۵؛ صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج ۱، رسول جعفریان، ص ۳۰۸</ref> این کتاب به فارسی نوشته شده است. محقق سبزواری رساله‌ای نیز به عربی به نام «رساله فی صلاه الجمعه» دارد.
#رساله‌ای در [[نماز جمعه]]: <ref>روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹؛ ریاض العلما، ج ۵، ص ۴۵؛ صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج ۱، رسول جعفریان، ص ۳۰۸</ref> این کتاب به فارسی نوشته شده است. محقق سبزواری رساله‌ای نیز به عربی به نام «رساله فی صلاه الجمعه» دارد.
#  
#
# [[مناسک حج]]. <ref> الذریعه، ج ۲۲، ص ۲۵۶</ref>
#[[مناسک حج]]. <ref> الذریعه، ج ۲۲، ص ۲۵۶</ref>
#  
#
# رساله‌ای در [[نماز]] و [[روزه]]. <ref> ریاض العلما، ج ۵، ص ۴۵</ref>
#رساله‌ای در [[نماز]] و [[روزه]]. <ref> ریاض العلما، ج ۵، ص ۴۵</ref>
#  
#
# رساله فی الغسل. <ref> الذریعه، ج ۱۶، ص ۵۴</ref>
#رساله فی الغسل. <ref> الذریعه، ج ۱۶، ص ۵۴</ref>
#  
#
# رساله فی مقدمه الواجب. <ref> الذریعه،ج ۲۲، ص ۱۰۵</ref>
#رساله فی مقدمه الواجب. <ref> الذریعه،ج ۲۲، ص ۱۰۵</ref>
#  
#
# رساله فی تحدید النهار الشرعی. <ref>روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref>
#رساله فی تحدید النهار الشرعی. <ref>روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref>
#  
#
# رساله فی فضیله المتعه. <ref> أمل الآمل، ج ۲، ص ۲۵۰؛ ریاض العلما، ج ۵، ص ۴۵</ref>
#رساله فی فضیله المتعه. <ref> أمل الآمل، ج ۲، ص ۲۵۰؛ ریاض العلما، ج ۵، ص ۴۵</ref>
#  
#
# کفایة الفقه: <ref>مفاخر اسلام، ج ۸، ص ۲۸۱</ref> این کتاب شامل حدود سی هزار بیت است که آن را به عنوان بقیه «ذخیره» نوشته است.
#کفایة الفقه: <ref>مفاخر اسلام، ج ۸، ص ۲۸۱</ref> این کتاب شامل حدود سی هزار بیت است که آن را به عنوان بقیه «ذخیره» نوشته است.
#  
#
# حاشیه علی شرح الاشارات: <ref> الذریعه، ج ۱۶، ص ۱۱۰؛ ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴</ref> این کتاب حاشیه بر شرح اشارات است که تألیف آن در دوازده ذی القعده (۱۰۷۵ هـ.ق) به پایان رسیده است.
#حاشیه علی شرح الاشارات: <ref> الذریعه، ج ۱۶، ص ۱۱۰؛ ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴</ref> این کتاب حاشیه بر شرح اشارات است که تألیف آن در دوازده ذی القعده (۱۰۷۵ هـ.ق) به پایان رسیده است.
#  
#
# حاشیه علی الشفاء. <ref> ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴</ref>
#حاشیه علی الشفاء. <ref> ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴</ref>
#  
#
# مفاتیح النجات عباسی. <ref> الذریعه، ج ۲۱، ص ۳۰۸؛ اندیشه سیاسی محقق سبزواری، نجف لک‌زایی، ص ۶۱</ref>
#مفاتیح النجات عباسی. <ref> الذریعه، ج ۲۱، ص ۳۰۸؛ اندیشه سیاسی محقق سبزواری، نجف لک‌زایی، ص ۶۱</ref>
#  
#
# جامع الزیارات عباسی: <ref>ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴؛ اندیشه سیاسی محقق سبزواری، ص ۶۲</ref> این کتاب به تقاضای شاه عباس دوم نوشته شده و دارای نه فصل است.
#جامع الزیارات عباسی: <ref>ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴؛ اندیشه سیاسی محقق سبزواری، ص ۶۲</ref> این کتاب به تقاضای شاه عباس دوم نوشته شده و دارای نه فصل است.
#  
#
# روضة الانوار عباسی: <ref>ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴؛ اندیشه سیاسی محقق سبزواری، ص ۶۲</ref> این اثر را محقق سبزواری به درخواست شاه عباس دوم در سال (۱۰۷۳ هـ.ق) در یک مقدمه و دو بخش نگاشته است. در مقدمه به علل احتیاج افراد به پادشاهان و عوامل دوام و زوال حکومت پادشاهان اشاره می‌‌‌کند.
#روضة الانوار عباسی: <ref>ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴؛ اندیشه سیاسی محقق سبزواری، ص ۶۲</ref> این اثر را محقق سبزواری به درخواست شاه عباس دوم در سال (۱۰۷۳ هـ.ق) در یک مقدمه و دو بخش نگاشته است. در مقدمه به علل احتیاج افراد به پادشاهان و عوامل دوام و زوال حکومت پادشاهان اشاره می‌‌‌کند.
#  
#
# شرح حدیث برّ الوالدین. <ref> طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۷۲</ref>
#شرح حدیث برّ الوالدین. <ref> طبقات اعلام الشیعه، ج ۵، ص ۷۲</ref>
#  
#
# اختیارات ایام: <ref> الذریعه، ج ۱۳، ص ۱۹۰</ref> این اثر تحقیقی است در مورد ایام مبارک و مسعود و روزهای نحس از ماه‌های اسلامی‌‌‌ و رومی‌‌‌ و فارسی قدیم که در یک مقدمه و سه باب و یک خاتمه تألیف شده و هر کدام مشتمل بر چند فصل و مبحث است.
#اختیارات ایام: <ref> الذریعه، ج ۱۳، ص ۱۹۰</ref> این اثر تحقیقی است در مورد ایام مبارک و مسعود و روزهای نحس از ماه‌های اسلامی‌‌‌ و رومی‌‌‌ و فارسی قدیم که در یک مقدمه و سه باب و یک خاتمه تألیف شده و هر کدام مشتمل بر چند فصل و مبحث است.
#  
#
# شرح زبدة الاصول: <ref> اندیشه سیاسی محقق سبزواری، ص ۶۳</ref> این کتاب شرح بر «زبدة الاصول» شیخ بهایی است.
#شرح زبدة الاصول: <ref> اندیشه سیاسی محقق سبزواری، ص ۶۳</ref> این کتاب شرح بر «زبدة الاصول» شیخ بهایی است.
#  
#
# الرد علی رساله شبهة الاستلزام: <ref> ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴؛ روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref> این اثر در پاسخ به انتقادات محقق خوانساری بر رساله محقق سبزواری در مورد شبهه استلزام است.
#الرد علی رساله شبهة الاستلزام: <ref> ریحانه الادب، ج ۵، ص ۲۴۴؛ روضات الجنات، ج ۲، ص ۶۹</ref> این اثر در پاسخ به انتقادات محقق خوانساری بر رساله محقق سبزواری در مورد شبهه استلزام است.
#  
#
# شرح توحید صدوق. <ref> الذریعه، ج ۱۰، ص ۱۹۸</ref>
#شرح توحید صدوق. <ref> الذریعه، ج ۱۰، ص ۱۹۸</ref>
#  
#
 
=مناصب و مشاغل=
=مناصب و مشاغل=


Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۷۵

ویرایش