جمال البناء: تفاوت میان نسخه‌ها

جمال البنا در ۱۵ دسامبر ۱۹۲۰میلادی در شهر محمودیه نزدیک اسکندریه مصر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در اسکندیه پشت سرگذاشت و سپس در مدرسه خدیوی با استاد زبان انگلیسی، که فردی انگلیسی تبار بود به مشاجره پرداخت و مدرسه را رها کرد، اما به تحصیل در مدارس دیگر پرداخت و علاقه خود به تحقیق و نگارش را نشان داد. محیط خانواده‌اش چون سرشار از علم و فرهیختگی بود نتوانست از تحصیل و تحقیق فروگذار کند. از این‌رو مطالعات خود را بیشتر نمود و به نگارش اقدام کرد و در مطبوعات مصر مطالبی را در خصوص اصلاح اجتماعی به نگارش در آورد. وقتی که ۲۵ ساله بود نخستین کتابش را با نام «اصلاح اجتماعی» منتشر کرد. این کتاب در خصوص جهل و فقر در مصر نوشته شده بود. یک سال بعد کتاب «دموکراسی نوین» را نگاشت. در این کتاب وی در خصوص فهم جدید از قرآن هم مطالبی عنوان کرد. این کتاب موجب بحثهایی در محافل اسلام‌گرایان و روشنفکران شد. جمال البنا رفته رفته جرقه‌های یک تحول فکری را نشان می‌داد. بر خلاف برادرش که رویکردهای اسلام گرایانه داشت، جمال از رویکرد نوگرایانه و توجه به دموکراسی و دستاوردهای جدید بشر سخن می‌گفت.

پس از مرگ جمال عبدالناصر در سال ۱۹۷۰، فضای مصر از آن محدودیت‌های سابق قدری فاصله گرفت. جمال البنا در این زمان بود که دست به انتشار دو کتاب زد که گرایش‌های متجددانه نسبت به اسلام را در آن مطرح می‌کرد. یکی «روح اسلام» نام داشت و دیگری «کتاب و سنت دو اصل بزرگ». او اینک فعالیت‌های خود را معطوف به فهم آموزه‌های دینی کرده بود. می‌کوشید تا قرائتی جدید و امروزی از دین ارائه دهد. به همین منظور کتاب «نحو فقه جدید» (به سوی فقهی نو) را به رشته تحریر درآورد و در سه جلد منتشر کرد. وی در این کتاب، در خصوص فقه سخن گفت و خواستار تنظیم فقهی جدید شد. فقهی که مد نظر او بود، منطبق با فقه سنتی نبود. وی مدعی شد که در فقه جدید، نیازی نیست که لزوماً از منابع فقهی قدیم استفاده شود و از دل آنها سخنی برای امرزو بیان گردد. همچنین لازم نیست به منابع سنتی و قدیمی‌مانند اصول فقه، علم الحدیث بسنده کنیم، بلکه باید از روشهای نوینی بهره برد که متناسب با نیازهای امروز باشد و مشکلات امروز مسلمانان را مرتفع سازد. این کتاب فتح بابی در برداشت جدید از مفاهیم دینی بود و ایجاد معیارهای اجتهاد عصری را مطرح کرده بود. این کتاب با مخالفت علمای الازهر و اسلام گرایان سنتی روبرو شد. گفته می‌شود که جمال البنا پس از انتشار این کتاب، از جامعه علمی مصر منزوی‌تر گردید.