جنبش‌های اسلامی پاکستان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جنبش‌های اسلامی پاکستان (مقاله) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۶ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۸

۱۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۶ مهٔ ۲۰۲۲

جز

جایگزینی متن - 'اسلام گرا' به 'اسلام‌گرا'

Hadifazl

Writers، confirmed، مدیران

۸۷٬۷۷۵

ویرایش

@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 «جماعت اسلامی» در آغاز، فعالیت‌های خود را محدود به تبلیغات امور دینی کرده بود و برای همین در نهضت استقلال طلبانه مسلمانان شبه قاره، سهمی نداشت؛ ولی بعد از سال 1947، «مودودی» به عنوان رهبر «جماعت اسلامی» از آن پشتیبانی کرد و تلاش‌های زیادی را برای اصول گرایی و اسلامی‌کردن پاکستان انجام داد و رابطه نزدیکی با علما و مقامات دینی برقرار نمود.
 <br>
-این در حالی بود که اسلام گرایان دیگر چون «[[سید قطب]]» و «[[حسن البنا]]» در مصر و «[[نواب صفوی]]» در ایران از سوی علما و مجامع دینی به عنوان افراد افراطی، مورد بی مهری قرار داشتند، ولی «ابوالاعلی مودودی» در پاکستان به خاطر از خودگذشتگی و سخت کوشی هایش مورد احترام بود. با وجودی که «مودودی»، از ابتدا عالم دین نبود و بیشتر شخصیتی فرهنگی داشته است، ولی در اثر مطالعه در متون اسلامی، بعدها دیدگاه های اسلامی و دینی اش بر مجامع علمی و دینی شبه قاره مسلط گردید.
+این در حالی بود که اسلام‌گرایان دیگر چون «[[سید قطب]]» و «[[حسن البنا]]» در مصر و «[[نواب صفوی]]» در ایران از سوی علما و مجامع دینی به عنوان افراد افراطی، مورد بی مهری قرار داشتند، ولی «ابوالاعلی مودودی» در پاکستان به خاطر از خودگذشتگی و سخت کوشی هایش مورد احترام بود. با وجودی که «مودودی»، از ابتدا عالم دین نبود و بیشتر شخصیتی فرهنگی داشته است، ولی در اثر مطالعه در متون اسلامی، بعدها دیدگاه های اسلامی و دینی اش بر مجامع علمی و دینی شبه قاره مسلط گردید.
 <br>
 بعد از «اینکه جماعت اسلامی» در سال 1957 به طور رسمی وارد فعالیت‌های سیاسی شد، به عنوان قدرتمندترین و منظم ترین حزب سیاسی در پاکستان ظاهر گردید و با حکومت «[[ضیاءالحق]]» رابطه نزدیکی داشت. این حزب از حکومت «نواز شریف» در ابتدا پشتیبانی نمود، ولی در اواخر، جزو منتقدان او قرار گرفت و برای سرنگونی حکومت «نواز شریف» و ایجاد انقلاب اسلامی راهپیمایی های زنجیره ای را راه اندازی کرد.
@@ خط ۴۹: / خط ۴۹: @@
 ـ جمعیت علمای اسلام: این حزب در سال 1946 از «جمعیت علمای هند» منشعب شد و بعد از اعلام استقلال پاکستان، به طور فعال وارد عرصه سیاسی این کشور گردید. رهبری جمعیت علمای اسلام در ابتدا به عهده «[[مولانا مفتی محمود]]» که از علمای [[دیوبند]]ی بود قرار داشت و بعد از انشعاب در سال 1981، به دو دسته تقسیم گردید. هم اکنون یک دسته از جمعیت علمای اسلام را «[[مولانا فضل الرحمن]]» رهبری می‌کند و دسته دیگر را «[[مولانا سمیع الحق]]»، رییس مدرسه معروف «[[دارالعلوم حقانی]]» پیشاور که هزاران طلبه از کشورهای مختلف در آن مشغول به تحصیل هستند.
 <br>
-جمعیت علمای اسلام، عمده ترین حزب سیاسی و اسلام گرایی پاکستان است که به مکتب دیوبندی وابسته است. این گروه تا میانه دهه 80 تنها نماینده سیاسی دیوبندی ها بود، اما از سال 1985 به بعد [[سپاه صحابه]] و برخی احزاب تندرو و افراطی دیگر از آن منشعب شد. این حزب در زمان جهاد مردم افغانستان در ستیز با روس ها، رابطه بسیار نزدیک با گروه های پشتون این کشور داشت. پس از پیروزی مجاهدان افغان در بهار 1371 (1992) و بروز جنگ های ویرانگر داخلی، جمعیت علمای اسلام با همکاری ارتش پاکستان و برخی کشورهای غربی و عربی، جنبش طالبان را که از نظر فکری وابسته به مکتب دیوبندی بود، به وجود آوردند.
+جمعیت علمای اسلام، عمده ترین حزب سیاسی و اسلام‌گرایی پاکستان است که به مکتب دیوبندی وابسته است. این گروه تا میانه دهه 80 تنها نماینده سیاسی دیوبندی ها بود، اما از سال 1985 به بعد [[سپاه صحابه]] و برخی احزاب تندرو و افراطی دیگر از آن منشعب شد. این حزب در زمان جهاد مردم افغانستان در ستیز با روس ها، رابطه بسیار نزدیک با گروه های پشتون این کشور داشت. پس از پیروزی مجاهدان افغان در بهار 1371 (1992) و بروز جنگ های ویرانگر داخلی، جمعیت علمای اسلام با همکاری ارتش پاکستان و برخی کشورهای غربی و عربی، جنبش طالبان را که از نظر فکری وابسته به مکتب دیوبندی بود، به وجود آوردند.
 <br>
 ـ سپاه صحابه: این حزب در 6 سپتامبر 1985 با رهبری «[[حق نواز جنگوی]]» که پیش تر عضو جمعیت علمای اسلام بود، در شهر «جنگ» از توابع ولایات [[پنجاب]]، بنیان گذاری شد. این گروه از جمله افراطی ترین و فرقه گراترین سازمان‌های سیاسی ـ مذهبی در پاکستان است. با انقلاب اسلامی ایران رابطه ای ندارد و سعی می‌کند که از نفوذ ایران در پاکستان جلوگیری کند. با شیعیان خصومت زیادی دارد و تا کنون ده ها نفر را در شهرهای مختلف پاکستان به جرم [[شیعه]] بودن و عضویت در «[[نهضت فقه جعفری]]» به شهادت رسانده است. این گروه از سوی عربستان کمک مالی می‌شود و چنانکه از سخنان رهبر کنونی آن «[[اعظم طارق]]» برمی‌آید، خواهان تشکیل حکومت مذهبی [[سنی]] در پاکستان است: «در پاکستان با توجه به اکثریت جمعیت باید حکومت سنی به وجود آید، همان طوری که در ایران با توجه به اکثریت شیعه حکومت شیعی رسمیت پیدا کرده است...»
 <br>
-ـ گروه های افراطی و فرقه گرا: پاکستان در دهه 90 شاهد رشد فزاینده اسلام گرایی فرقه ای و افراطی بوده است که بیشتر تحت تأثیر افکار و اندیشه های «[[عبدالوهاب]]» است. این گرایش قشری در قالب گروه های؛ «لشکر جنگوی»، «[[حرکة المجاهدین]]»، «[[لشکر طیبه]]»، «[[جیش محمد]]» و «[[مجاهدین البدر]]» جلوه نمود، و مسئول بیشتر عملیات تروریستی می‌باشند که تا کنون در پاکستان انجام گرفته است. محور بیشتر عملیات این گروه ها داخل پاکستان، [[کشمیر]] و افغانستان است. گروه جنگوی که در آغاز شاخه نظامی سپاه صحابه بود، در سال 1995 از آن جدا شد. حمله به خانه فرهنگ ایران در مولتان و لاهور توسط همین گروه انجام گرفت و دو تن از رهبران آن به نام «[[ملک اسحاق]]» و «[[ریاض بسرا]]»، به عنوان طراحان اصلی این اقدام خشونت آمیز و تروریستی شناخته شدند.
+ـ گروه های افراطی و فرقه گرا: پاکستان در دهه 90 شاهد رشد فزاینده اسلام‌گرایی فرقه ای و افراطی بوده است که بیشتر تحت تأثیر افکار و اندیشه های «[[عبدالوهاب]]» است. این گرایش قشری در قالب گروه های؛ «لشکر جنگوی»، «[[حرکة المجاهدین]]»، «[[لشکر طیبه]]»، «[[جیش محمد]]» و «[[مجاهدین البدر]]» جلوه نمود، و مسئول بیشتر عملیات تروریستی می‌باشند که تا کنون در پاکستان انجام گرفته است. محور بیشتر عملیات این گروه ها داخل پاکستان، [[کشمیر]] و افغانستان است. گروه جنگوی که در آغاز شاخه نظامی سپاه صحابه بود، در سال 1995 از آن جدا شد. حمله به خانه فرهنگ ایران در مولتان و لاهور توسط همین گروه انجام گرفت و دو تن از رهبران آن به نام «[[ملک اسحاق]]» و «[[ریاض بسرا]]»، به عنوان طراحان اصلی این اقدام خشونت آمیز و تروریستی شناخته شدند.
 <br>
 ==خط فکری و سیاسی جنبش اسلامی پاکستان==
@@ خط ۷۰: / خط ۷۰: @@
 ==گروه های همسو و متأثر از انقلاب اسلامی در پاکستان==
 <br>
-جریان اسلام گرایی در پاکستان، بیشتر تحت تأثیر جنبش [[وهابیت]] در عربستان و جنبش شاه ولی اللّه در هند می باشد. به دلیل وابسته بودن این جنبش ها به گرایش های سلفی و مکتب دیوبندی، با انقلاب اسلامی در ایران که هدف آن تشکیل حکومت اسلامی، نوسازی بنای تفکر انقلابی بر مبنای دین و احیای ارزش های اسلامی در بین مسلمانان بود، رابطه نزدیکی ندارند. از میان جنبش های اهل سنت، تنها حزب «جماعت اسلامی» در زمان رهبری «مودودی»، از هواداران اندیشه سیاسی [[امام خمینی]] رحمه الله به شمار می‌رفت.
+جریان اسلام‌گرایی در پاکستان، بیشتر تحت تأثیر جنبش [[وهابیت]] در عربستان و جنبش شاه ولی اللّه در هند می باشد. به دلیل وابسته بودن این جنبش ها به گرایش های سلفی و مکتب دیوبندی، با انقلاب اسلامی در ایران که هدف آن تشکیل حکومت اسلامی، نوسازی بنای تفکر انقلابی بر مبنای دین و احیای ارزش های اسلامی در بین مسلمانان بود، رابطه نزدیکی ندارند. از میان جنبش های اهل سنت، تنها حزب «جماعت اسلامی» در زمان رهبری «مودودی»، از هواداران اندیشه سیاسی [[امام خمینی]] رحمه الله به شمار می‌رفت.
 <br>
 اما پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بیشترین تاثیر را بر شیعیان پاکستان که از قدرت گرفتن حکومت نظامیان و اختلافات داخلی رنج می بردند، داشته است؛ زیرا همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی، شیعیان پاکستان گردهم آیی بزرگی را از علما و رهبران دینی، برای تعیین سرنوشت سیاسی و ملی خود تشکیل دادند و نهادی را به نام «[[نهضت اجرای فقه جعفری]]» تأسیس کردند. به باور آنها امام خمینی رحمه الله تنها مرجع تقلید ملت ایران نبود، بلکه همه امت های در بند و آگاه اسلامی و از جمله ملت پاکستان، ایشان را به رهبری برگزیدند و تلاش خود را برای هماهنگی با انقلاب اسلامی آغاز کردند.
@@ خط ۸۲: / خط ۸۲: @@
 با شروع حملات نظامی امریکا و ائتلاف ضد تروریستی به مواضع طالبان و بن لادن در افغانستان، موج تازه ای از اعتراض ها شروع شد. دولت «پرویز مشرف»، «[[مولوی فضل الرحمن]]» و «[[مولانا سمیع الحق]]»، دو تن از رهبران جمعیت علمای اسلام و رهبران برخی دیگر از گروه های اسلامی این کشور را که از حامیان اصلی گروه طالبان به شمار می‌آمدند، زندانی نمود. جمعیت علمای اسلام یکی از فعال ترین احزاب مذهبی پاکستان است که تلاش‌های زیادی را با گسیل داشتن افراد داوطلب به افغانستان، جمع آوری کمک های مالی و ارسال خون برای زخمی های طالبان، انجام داد تا از سرنگونی آن جلوگیری نماید.
 <br>
-سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان و فروپاشی شبکه های تروریستی بن لادن، روند اسلام گرایی در پاکستان را با خطر جدی روبه رو کرد. ژنرال «پرویز مشرف» در یک اقدام بی سابقه با تروریست خواندن گروه های مذهبی این کشور، از راهبرد جدید پاکستان در برابر تروریسم خبر داد. بر اساس سخنان رییس نظامی این کشور، برای مبارزه با تروریسم، فرقه گرایی و خشونت طلبی، پنج گروه، شامل؛ جیش محمد، لشکر طیبه، سپاه صحابه، تنظیم نفاذ شریعت محمدی و تحریک نفاذ فقه جعفری منحل گردید و گروه ششم (جمعیت علمای اسلام) تحت نظارت شدید دولت قرار گرفت.
+سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان و فروپاشی شبکه های تروریستی بن لادن، روند اسلام‌گرایی در پاکستان را با خطر جدی روبه رو کرد. ژنرال «پرویز مشرف» در یک اقدام بی سابقه با تروریست خواندن گروه های مذهبی این کشور، از راهبرد جدید پاکستان در برابر تروریسم خبر داد. بر اساس سخنان رییس نظامی این کشور، برای مبارزه با تروریسم، فرقه گرایی و خشونت طلبی، پنج گروه، شامل؛ جیش محمد، لشکر طیبه، سپاه صحابه، تنظیم نفاذ شریعت محمدی و تحریک نفاذ فقه جعفری منحل گردید و گروه ششم (جمعیت علمای اسلام) تحت نظارت شدید دولت قرار گرفت.
 <br>
 هم اکنون وضعیت گروه های اسلامی و به ویژه «نهضت فقه جعفری» چندان مشخص نیست. دولت پاکستان در برابر بنیادگرایی اسلامی سیاست دوگانه ای را در پیش گرفته است. «پرویز مشرف» از یک سوی زیر فشار امریکاییان از فعالیت این گروه ها جلوگیری می‌کند و از سوی دیگر از گروه های اسلامی در کشمیر به عنوان آزادی خواه، پشتیبانی می‌کند!!