۸۷٬۸۱۰
ویرایش
تصوف در تونس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'افراط گرایی' به 'افراط‌گرایی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تصوف در تونس''' و انواع خانقاه‌ها نقش مهمی در دستیابی به ثبات و امنیت اجتماعی به ویژه در زمان حکومت علی داشت. | '''تصوف در تونس''' و انواع خانقاه‌ها نقش مهمی در دستیابی به ثبات و امنیت اجتماعی به ویژه در زمان حکومت علی داشت. پس از استقلال [[بورقیبه]] سعی کرد این رویکرد دینی را با همه عناصر خود از بین ببرد اما موفق نشد؛ بنابراین وی با پیشنهاد مشاوران خود مجبور شد از روشها و [[خانقاه‌های صوفیانه]] برای مقابله با گسترش [[سلفی]] افراطی در آن زمان استفاده کند. برنامه [[صوفیان]] به مثابه یک خروجی مذهبی معتدل برای مردم در نظر گرفته شد و صرفاً وسیله‌ای برای قدرت سیاسی در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین اهداف این برنامه با توجه به الزامات صلح و امنیت اجتماعی در نظر [[بورقیبه]] و بن علی ترسیم شد. | ||
<br> | <br> | ||
=نقش تصوف و خانقاه در جامعه و فرهنگ تونس= | =نقش تصوف و خانقاه در جامعه و فرهنگ تونس= | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
=دلیل گسترش و تثبیت تصوف= | =دلیل گسترش و تثبیت تصوف= | ||
<br> | <br> | ||
آنچه باعث | آنچه باعث گسترش و تثبیت تصوف شد، گسترش شهرت شیخ صوفی معروف به [[ابومدین شعیب]] بود که زمینه را برای ظهور تصوف اهل سنت هموار کرد. نقل قول‌های مشهوری وجود دارد که پیروان او ذکر کرده‌اند، | ||
این نقل قول‌ها در قالب شعارهای بیان شده است که راحت تر به حافظه سپرده شود، و به دلیل سادگی زبان و صراحت معنی به راحتی نزد اهل تصوف رواج می‌یابد. | این نقل قول‌ها در قالب شعارهای بیان شده است که راحت تر به حافظه سپرده شود، و به دلیل سادگی زبان و صراحت معنی به راحتی نزد اهل تصوف رواج می‌یابد. | ||
<br> | <br> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
<br> | <br> | ||
«حضور» به عنوان یکی از آیین‌های طریقت‌های صوفی است که در تجلی صحنه فرهنگی نقش دارد و ابعاد عمیقی از تجلی معنوی پیروان تصوف را محقق می‌کند. حضرة اصطلاح اسلامی صوفی است که به مجالس ذکر دسته جمعی و به شکل خاص، به طریقت‌های صوفی اهل سنت اطلاق می‌شود. در رأس آن شیخی است که به این طریقت شناخت دارد و به همه چیزهایی که آرامش را مختل می‌کند توجه دارد. دلیل نامگذاری «الحضرة» این است که باعث حضور قلب در پیشگاه خداوند است و این از ارکان مهم طریقت صوفی به شمار می‌آید. در این عمل، انواع مختلف ذکر مانند خطبه‌ها تلاوت قرآن و دیگر متون؛ دعاها، اوراد، اشعار، سروده‌های دینی و مدائح نبوی، اذکار گروهی به صورت ریتمی و با تلاوت اسماءالحسنی خوانده می‌شود. گاهی محافظه کاران تصوف از ساز دف در مراسم «حضرات» خود استفاده می‌کنند در حالی که برخی طریقت‌ها، سازهای موسیقی دیگری به کار می‌برند.<br> | «حضور» به عنوان یکی از آیین‌های طریقت‌های صوفی است که در تجلی صحنه فرهنگی نقش دارد و ابعاد عمیقی از تجلی معنوی پیروان تصوف را محقق می‌کند. حضرة اصطلاح اسلامی صوفی است که به مجالس ذکر دسته جمعی و به شکل خاص، به طریقت‌های صوفی اهل سنت اطلاق می‌شود. در رأس آن شیخی است که به این طریقت شناخت دارد و به همه چیزهایی که آرامش را مختل می‌کند توجه دارد. دلیل نامگذاری «الحضرة» این است که باعث حضور قلب در پیشگاه خداوند است و این از ارکان مهم طریقت صوفی به شمار می‌آید. در این عمل، انواع مختلف ذکر مانند خطبه‌ها تلاوت قرآن و دیگر متون؛ دعاها، اوراد، اشعار، سروده‌های دینی و مدائح نبوی، اذکار گروهی به صورت ریتمی و با تلاوت اسماءالحسنی خوانده می‌شود. گاهی محافظه کاران تصوف از ساز دف در مراسم «حضرات» خود استفاده می‌کنند در حالی که برخی طریقت‌ها، سازهای موسیقی دیگری به کار می‌برند.<br> | ||
«حضرة» در کشورهای عربی و برخی کشورهای اسلامی غیر عربی مانند: [[اندونزی]] و [[مالزی]] با همین نام شناخته شده‌اند و کشورهای دیگر مانند ترکیه و بالکان با نام‌های دیگر از آن نام می‌برند. این مراسم اکثرا در شب پنجشنبه و بعد از نماز عشاء یا در روز جمعه، بعد از نماز جمعه برگزار می‌شود. مسلمانان صوفی، معتقدند اصل «حضرة» در شریعت اسلام به تفسیرآنان از آیات قرآن و احادیث نبوی بر می‌گردد که به برگزاری مراسم ذکر و دعا دسته جمعی و صلوات بر پیامبر فرا می‌خواند و آن را | «حضرة» در کشورهای عربی و برخی کشورهای اسلامی غیر عربی مانند: [[اندونزی]] و [[مالزی]] با همین نام شناخته شده‌اند و کشورهای دیگر مانند ترکیه و بالکان با نام‌های دیگر از آن نام می‌برند. این مراسم اکثرا در شب پنجشنبه و بعد از نماز عشاء یا در روز جمعه، بعد از نماز جمعه برگزار می‌شود. مسلمانان صوفی، معتقدند اصل «حضرة» در شریعت اسلام به تفسیرآنان از آیات قرآن و احادیث نبوی بر می‌گردد که به برگزاری مراسم ذکر و دعا دسته جمعی و صلوات بر پیامبر فرا می‌خواند و آن را وسیله‌ای برای افزایش رغبت انسان برای اداء واجبات دینی می‌دانند. | ||
<br> | <br> | ||
این در حالی است که مسلمانان سلفی [[حضرة]] را بدعت و جدای از دین اسلام می‌دانند. صادق رزقی در کتاب «الأغانی التونسیة» بیان می‌کند: «حضرة عبارت است از ایستادن گروهی پابرنه و با لباس مخصوص صوفی در صف جلو است که اسم جلاله الله را با ضمیر «هو»، با ضربه‌های هماهنگ، یکی پس از دیگری بیان می‌کنند و هماهنگ با ریتم گروه، در بیان این ذکر اوج می‌گیرند». حضرة اصطلاحی است که به معنای «حضور قلب در پیشگاه خداوند است که یکی از مهم‌ترین اصول طریقت صوفی به شمار می‌آید. و گروهی زیر نظر شیخ یا نائب او به اسم (مقدم)، به ذکر خداوند می‌پردازند. این مراسم با تلاوت قرآن آغاز می‌شود. سپس سروده‌های عرفایی چون [[شیخ عبدالغنی نابلسی]]، ابن فارض، ابن عربی و غیره را می‌خوانند. پس از آن دوباره با ذکر می‌پردازند تا زمانی که شیخ یا مقدم آن را پایان دهند. حضرة از شیوخ و عرفای بزرگ به ارث رسیده است و براساس آنچه در کتاب متصوفه آمده حضرة به عنوان مظهری از مظاهر تصوف به شمار می‌آید. به عقیده دکتر مراد سیالة: «حضرة به معنای حضور و اجتماعی است که اشخاصی که منسوب به طریقت خاصی هستند گرد هم می‌آیند و به تمرین آیین و عادات خویش در محضر شیخ طریقت می‌پردازند». | این در حالی است که مسلمانان سلفی [[حضرة]] را بدعت و جدای از دین اسلام می‌دانند. صادق رزقی در کتاب «الأغانی التونسیة» بیان می‌کند: «حضرة عبارت است از ایستادن گروهی پابرنه و با لباس مخصوص صوفی در صف جلو است که اسم جلاله الله را با ضمیر «هو»، با ضربه‌های هماهنگ، یکی پس از دیگری بیان می‌کنند و هماهنگ با ریتم گروه، در بیان این ذکر اوج می‌گیرند». حضرة اصطلاحی است که به معنای «حضور قلب در پیشگاه خداوند است که یکی از مهم‌ترین اصول طریقت صوفی به شمار می‌آید. و گروهی زیر نظر شیخ یا نائب او به اسم (مقدم)، به ذکر خداوند می‌پردازند. این مراسم با تلاوت قرآن آغاز می‌شود. سپس سروده‌های عرفایی چون [[شیخ عبدالغنی نابلسی]]، ابن فارض، ابن عربی و غیره را می‌خوانند. پس از آن دوباره با ذکر می‌پردازند تا زمانی که شیخ یا مقدم آن را پایان دهند. حضرة از شیوخ و عرفای بزرگ به ارث رسیده است و براساس آنچه در کتاب متصوفه آمده حضرة به عنوان مظهری از مظاهر تصوف به شمار می‌آید. به عقیده دکتر مراد سیالة: «حضرة به معنای حضور و اجتماعی است که اشخاصی که منسوب به طریقت خاصی هستند گرد هم می‌آیند و به تمرین آیین و عادات خویش در محضر شیخ طریقت می‌پردازند». | ||