۸۷٬۸۸۶
ویرایش
بحرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اسلام گرا' به 'اسلام‌گرا') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
در گذشته به منطقه ساحلی جنوب خلیج فارس حد فاصل بصره تا بحرین امروزی بحرین گفته می‌شد (که شامل منطقهٔ احسا، در عربستان، هم بود). بحرین قبل از زمان ساسانیان در قلمرو ایران بود. از سال ۱۵۲۲ تا ۱۶۰۲ بحرین مدتی در اشغال پرتغالی‌ها قرارگرفت. در سال ۱۶۰۲ میلادی پس از اخراج پرتغالی‌ها توسط [[شاه عباس]] از خلیج فارس، دوباره حاکمیت ایران بر آن (به جز دوره‌های کوتاهی از حملهٔ عمانی‌ها) تا سال ۱۷۸۳ میلادی ادامه پیدا کرد. | در گذشته به منطقه ساحلی جنوب خلیج فارس حد فاصل بصره تا بحرین امروزی بحرین گفته می‌شد (که شامل منطقهٔ احسا، در عربستان، هم بود). بحرین قبل از زمان ساسانیان در قلمرو ایران بود. از سال ۱۵۲۲ تا ۱۶۰۲ بحرین مدتی در اشغال پرتغالی‌ها قرارگرفت. در سال ۱۶۰۲ میلادی پس از اخراج پرتغالی‌ها توسط [[شاه عباس]] از خلیج فارس، دوباره حاکمیت ایران بر آن (به جز دوره‌های کوتاهی از حملهٔ عمانی‌ها) تا سال ۱۷۸۳ میلادی ادامه پیدا کرد. | ||
از سال ۱۷۶۵ جزیرهٔ بحرین به دست خاندان [[آل خلیفه]] (که از اعراب شبه‌جزیرهٔ عربستان بودند) افتاد که از قرن نوزدهم تا سال ۱۹۷۱ زیر نفوذ بریتانیا بودند. با این حال در دوران قاجار ایران هنوز مدعی مالکیت بر بحرین بود. در سال ۱۹۲۷ ایران زمان پهلوی در | از سال ۱۷۶۵ جزیرهٔ بحرین به دست خاندان [[آل خلیفه]] (که از اعراب شبه‌جزیرهٔ عربستان بودند) افتاد که از قرن نوزدهم تا سال ۱۹۷۱ زیر نفوذ بریتانیا بودند. با این حال در دوران قاجار ایران هنوز مدعی مالکیت بر بحرین بود. در سال ۱۹۲۷ ایران زمان پهلوی در برنامه‌ای از قبل تعیین شده در شکوائیه‌ای رسمی به بریتانیا نسبت به قرارداد این کشور با سلطان نجد و حجاز (که پس از مدتی به عربستان سعودی تبدیل شد) اعتراض کرد که در بخش از آن از آن «... تعهد به حفظ روابط دوستانه و صلح آمیز با سرزمین‌های کویت و بحرین...» یاد شده بود اما انگلیسی‌ها امیر بحرین را حاکمی مستقل و جزیره و اهالی آن را تحت‌الحمایه دولت بریتانیا دانستند و مدعی شدند که ادعای حاکمیت ایران بر بحرین بر هیچ مبنای معتبری استوار نیست. ادعاهای ظاهری ایران بر بحرین در سال‌های بعد نیز ادامه یافت، از جمله در سال ۱۹۵۷ (۱۳۳۶) قانون تقسیمات کشوری جدیدی به تصویب رسید که در آن بحرین استان چهاردهم ایران تعیین شده بود. | ||
در حالی که موضع بریتانیا در پشتیبانی از استقلال بحرین با استقبال کشورهای عربی مواجه شده بود، دولت شوروی اعلان حاکمیت ایران بر بحرین را مورد تأیید رسمی قرار داد. در سال ۱۹۶۸ با تصمیم انگلیسی‌ها به خروج نیروهای خود از منطقه شرق سوئز و خلیج فارس بحث بر سر وضعیت بحرین دوباره به اوج رسید. پیشنهاد انگلیسی‌ها تشکیل فدراسیونی از قطر و بحرین و هفت امیرنشین‌های حاشیه خلیج فارس بود که با مخالفت ظاهری پهلوی در ایران روبرو شد. در ۴ ژانویه ۱۹۶۹ شاه ایران که وابستگی کامل به [[انگلیس]] و [[آمریکا]] داشت، در نشستی خبری و نمایشی در دهلی نو موضع معتدل‌تری اتخاذ کرده و از حق اهالی بومی بحرین برای تعیین سرنوشت خود از طریق یک همه‌پرسی سخن گفت؛ «...چنانچه مردم بحرین علاقمند به الحاق به کشور من نباشند، ایران ادعای ارضی خود را نسبت به این جزیره پس خواهد گرفت...»، اما شیخ عیسی حاکم بحرین که می‌دانست مردم بحرین به هیچ عنوان حاضر به جدایی از ایران نیستند، حتی پیشنهاد همه پرسی شاه را نیز رد کرد. | در حالی که موضع بریتانیا در پشتیبانی از استقلال بحرین با استقبال کشورهای عربی مواجه شده بود، دولت شوروی اعلان حاکمیت ایران بر بحرین را مورد تأیید رسمی قرار داد. در سال ۱۹۶۸ با تصمیم انگلیسی‌ها به خروج نیروهای خود از منطقه شرق سوئز و خلیج فارس بحث بر سر وضعیت بحرین دوباره به اوج رسید. پیشنهاد انگلیسی‌ها تشکیل فدراسیونی از قطر و بحرین و هفت امیرنشین‌های حاشیه خلیج فارس بود که با مخالفت ظاهری پهلوی در ایران روبرو شد. در ۴ ژانویه ۱۹۶۹ شاه ایران که وابستگی کامل به [[انگلیس]] و [[آمریکا]] داشت، در نشستی خبری و نمایشی در دهلی نو موضع معتدل‌تری اتخاذ کرده و از حق اهالی بومی بحرین برای تعیین سرنوشت خود از طریق یک همه‌پرسی سخن گفت؛ «...چنانچه مردم بحرین علاقمند به الحاق به کشور من نباشند، ایران ادعای ارضی خود را نسبت به این جزیره پس خواهد گرفت...»، اما شیخ عیسی حاکم بحرین که می‌دانست مردم بحرین به هیچ عنوان حاضر به جدایی از ایران نیستند، حتی پیشنهاد همه پرسی شاه را نیز رد کرد. | ||
پس از چندین ماه تلاش شبانه‌روزی | پس از چندین ماه تلاش شبانه‌روزی انگلیس‌ها و مذاکرات محرمانه، ایران در ۹ مارس ۱۹۷۰ (اسفند ۱۳۴۹) با درخواست از دبیرکل سازمان ملل برای اعمال مساعی جمیله به منظور تشخیص خواست واقعی مردم بحرین پیشقدم شد. ایران پهلوی نیز در اقدامی از پیش تعیین شده اعلام کرده بود نظر نمایندگان سازمان ملل را در صورتی که با تایید شورای امنیت سازمان ملل همراه باشد خواهد پذیرفت. بریتانیا نیز از پیشنهاد استقبال کرده و اوتانت دبیرکل سازمان ملل هیئتی را به ریاست ویتوریا گیچاردی را مأمور انجام این کار کرد. هیئت سازمان ملل بدون درنظر گرفتن خواست عمومی مردم، با دستور انگلیس و امریکا اعلام کرد که تقریبا تمام مردم بحرین خواهان یک حکومت کاملا مستقل هستند و اکثریت بزرگی از آنها آن را یک کشور عربی می‌دانند. این تصمیم بدون همه پرسی از مردم در شورای امنیت نیز به سادگی تایید شد و بحرین استقلال خود را از ایران، در ۱۴ اوت ۱۹۷۱ اعلام کرد و ایران پهلوی نیز اولین کشوری بود که آن را به سادگی به رسمیت شناخت. | ||
=مهمترین تحولات سیاسی جغرافیایی= | =مهمترین تحولات سیاسی جغرافیایی= | ||
بروز تحولات سیاسی مرسوم به بیداری اسلامی یا بهار عرب درسالهای 2010-2011 درکشورهایی رخ‌داده است که به لحاظ جغرافیایی دریک گستره بهم پیوسته درحوزه تمدنی اسلام و حوزه قومی نژادی عرب قرار دارند و تمام آنها ازتجربه مستعمراتی و حکومتهای غیردموکراتیک برخوردار بوده‌اند همچنین درهمه آنها به رغم فقدان | بروز تحولات سیاسی مرسوم به بیداری اسلامی یا بهار عرب درسالهای 2010-2011 درکشورهایی رخ‌داده است که به لحاظ جغرافیایی دریک گستره بهم پیوسته درحوزه تمدنی اسلام و حوزه قومی نژادی عرب قرار دارند و تمام آنها ازتجربه مستعمراتی و حکومتهای غیردموکراتیک برخوردار بوده‌اند همچنین درهمه آنها به رغم فقدان زیرساخت‌های لازم درعرصه‌های گوناگون ارتقای آگاهی و بلوغ سیاسی همراه با بهره گیری ازفناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی درهمگانی شدن انی خیزش داشته است. کشوربحرین درمنطقه خلیج فارس نیز شاهد این تحولات بوده‌است اما تمایز بازر تحولات آن از دیگر تحولات پدیدآمده درکشورهای عربی عبارتست ازنقش و جایگاه مذهب درساخت قدرت سیاسی و پیامدهای حاصل ازآن بحرین یکی ازکشورهایی است که حکومت دردست اقلیت سنی مذهب قرار دارد درحالیکه اکثریت جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند. به رغم اینکه این کشور دردهه اخیر کوشیده است تا دگرگونی‌ایی درساخت و بافت سیاسی اقتصادی و اجتماعی جامعه پدید آورد اما نتوانسته است موفق به تغییرات بنیادی دراین جامعه شود و از بروز مخالفت و واگرایی اکثریت جمعیت شیعه مذهب خود جلوگیری نماید. <ref>https://civilica.com/doc/196349/</ref> | ||
==مهمترین تحولات قرن اخیر کشور== | ==مهمترین تحولات قرن اخیر کشور== | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
آل خلیفه در سال ١٨٢٠، با انعقاد پیمانی با انگلستان، اداره گمرکات، تجارت و امنیت داخلی و خارجی خود را به مأموران این کشور سپرد و تحت‌الحمایگی بحرین در سال ١٨٨٠، با امضای پیمانی با انگلستان مورد تأکید قرار گرفت. انگلستان در سال ١٩١٩، تحت‌الحمایه بودن بحرین را به صورت رسمی اعلام کرد و از آن پس بحرین تحت سرپرستی یک مستشار انگلیسی اداره می‌شد. تسلط آل خلیفه بر بحرین و کنترل اقتصاد و امور سیاسی این کشور با حمایت [[انگلستان]]، تا زمان استقلال این کشور در سال ١٩٧١، تداوم داشت. تا این زمان حاکمیت آل خلیفه بر بحرین با حمایت انگلستان و بدون مشروعیت مردمی تداوم یافت، اما بعد از استقلال، به تدریج آمریکا نقش اصلی را در ادامۀ بقای رژیم سیاسی آل خلیفه بر عهده گرفته است. | آل خلیفه در سال ١٨٢٠، با انعقاد پیمانی با انگلستان، اداره گمرکات، تجارت و امنیت داخلی و خارجی خود را به مأموران این کشور سپرد و تحت‌الحمایگی بحرین در سال ١٨٨٠، با امضای پیمانی با انگلستان مورد تأکید قرار گرفت. انگلستان در سال ١٩١٩، تحت‌الحمایه بودن بحرین را به صورت رسمی اعلام کرد و از آن پس بحرین تحت سرپرستی یک مستشار انگلیسی اداره می‌شد. تسلط آل خلیفه بر بحرین و کنترل اقتصاد و امور سیاسی این کشور با حمایت [[انگلستان]]، تا زمان استقلال این کشور در سال ١٩٧١، تداوم داشت. تا این زمان حاکمیت آل خلیفه بر بحرین با حمایت انگلستان و بدون مشروعیت مردمی تداوم یافت، اما بعد از استقلال، به تدریج آمریکا نقش اصلی را در ادامۀ بقای رژیم سیاسی آل خلیفه بر عهده گرفته است. | ||
به رغم برخی تلاش‌های مقطعی و سطحی خاندان آل خلیفه برای ایجاد اصلاحات سیاسی و اجتماعی که در مجموع | به رغم برخی تلاش‌های مقطعی و سطحی خاندان آل خلیفه برای ایجاد اصلاحات سیاسی و اجتماعی که در مجموع نتیجه عملی خاصی نداشته است، سیاست‌ها و شیوه کشورداری این خاندان باعث افزایش و تشدید شکاف بین دولت و جامعۀ مبتنی بر اکثریت شیعی این کشور شده است. این مسئله باعث نارضایتی دائمی و کاهش مشروعیت رژیم سیاسی و بروز عینی این نارضایتی به صورت اعتراضات مردم و گروه‌های سیاسی معارض شده است. از این‌رو اعتراضات کنونی هرچند اعتراضاتی وسیع و فراگیر، اساسی و جدی است و حاکمیت آل خلیفه را مورد چالشی اساسی قرار داده است، اما پدیده‌ای کاملاً جدید و بدون ریشه و زمینه نیست. | ||
بعد از استقلال بحرین در سال ١٩٧١، خاندان آل خلیفه در جهت کسب مشروعیت سعی کرد به اقدامات و اصلاحات قانونی و سیاسی دست بزند. تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی در نیمه اول دهه ١٩٧٠، در جهت قانونی ساختن حاکمیت آل خلیفه و مشارکت نسبی مردم در حکومت در این راستا بود. اما با مخالفت پارلمان با تصویب «قانون امنیت دولتی» در سال ١٩٧٥، امیر بحرین، پارلمان این کشور را منحل کرد. طبق قانون امنیت دولتی، هر گونه اقدام یا موضع‌گیری علیه دولت، مخالفت با امنیت داخلی یا خارجی کشور تلقی می‌شد و حکومت اجازه داشت افراد مظنون را به سرعت بازداشت و بدون محاکمه زندانی کند. در دهه‌های ١٩٨٠ و ١٩٩٠، نارضایتی عمومی از حکومت و سیاست‌های تبعیض‌آمیز آن به تشدید مخالفت‌ها و برخوردهای طولانی و خشونت‌بار بین نیروهای امنیتی و فعالان سیاسی انجامید. | بعد از استقلال بحرین در سال ١٩٧١، خاندان آل خلیفه در جهت کسب مشروعیت سعی کرد به اقدامات و اصلاحات قانونی و سیاسی دست بزند. تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی در نیمه اول دهه ١٩٧٠، در جهت قانونی ساختن حاکمیت آل خلیفه و مشارکت نسبی مردم در حکومت در این راستا بود. اما با مخالفت پارلمان با تصویب «قانون امنیت دولتی» در سال ١٩٧٥، امیر بحرین، پارلمان این کشور را منحل کرد. طبق قانون امنیت دولتی، هر گونه اقدام یا موضع‌گیری علیه دولت، مخالفت با امنیت داخلی یا خارجی کشور تلقی می‌شد و حکومت اجازه داشت افراد مظنون را به سرعت بازداشت و بدون محاکمه زندانی کند. در دهه‌های ١٩٨٠ و ١٩٩٠، نارضایتی عمومی از حکومت و سیاست‌های تبعیض‌آمیز آن به تشدید مخالفت‌ها و برخوردهای طولانی و خشونت‌بار بین نیروهای امنیتی و فعالان سیاسی انجامید. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
در خارج از بحرین و در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی، سه دسته از واکنش‌ها و رویکردها در قبال تحولات این کشور قابل تمایز است. یکی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با محوریت عربستان سعودی که با حمایت کامل از خاندان آل خلیفه در سرکوب معترضین و قیام مردمی بحرین مشارکت کردند. دوم آمریکا و کشورهای غربی که به دلیل پیوند منافع با خاندان آل خلیفه، به رغم برخی توصیه‌ها در برخورد مسالمت‌آمیز با معترضین، رویکرد سرکوب‌گرانه حکومت بحرین را محکوم نکردند. سوم برخی شخصیت‌ها، دولت‌ها و گروه‌های اسلامی منطقه‌ای از جمله در جمهوری اسلامی ایران، لبنان و عراق بودند که با محکومیت خشونت‌ها و اقدامات دولت بحرین و سعودی‌ها خواستار پایان دادن به سرکوب مردم شدند. | در خارج از بحرین و در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی، سه دسته از واکنش‌ها و رویکردها در قبال تحولات این کشور قابل تمایز است. یکی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با محوریت عربستان سعودی که با حمایت کامل از خاندان آل خلیفه در سرکوب معترضین و قیام مردمی بحرین مشارکت کردند. دوم آمریکا و کشورهای غربی که به دلیل پیوند منافع با خاندان آل خلیفه، به رغم برخی توصیه‌ها در برخورد مسالمت‌آمیز با معترضین، رویکرد سرکوب‌گرانه حکومت بحرین را محکوم نکردند. سوم برخی شخصیت‌ها، دولت‌ها و گروه‌های اسلامی منطقه‌ای از جمله در جمهوری اسلامی ایران، لبنان و عراق بودند که با محکومیت خشونت‌ها و اقدامات دولت بحرین و سعودی‌ها خواستار پایان دادن به سرکوب مردم شدند. | ||
با آغاز اعتراضات در بحرین، نگرانی در رهبران اعضای شورای همکاری خلیج فارس به شدت افزایش یافت. این نگرانی‌ها در مقامات سعودی به دلیل سکونت شیعیان در شرق این کشور و در مجاورت بحرین بسیار بیشتر است. شورای همکاری خلیج فارس در اجلاس خود، از خاندان آل خلیفه حمایت کرد و در چهارچوب توافق امنیتی این شورا و نیروهای سپر جزیره، مجوز اعزام نیرو به بحرین جهت سرکوب معترضین را صادر کرد. در این راستا | با آغاز اعتراضات در بحرین، نگرانی در رهبران اعضای شورای همکاری خلیج فارس به شدت افزایش یافت. این نگرانی‌ها در مقامات سعودی به دلیل سکونت شیعیان در شرق این کشور و در مجاورت بحرین بسیار بیشتر است. شورای همکاری خلیج فارس در اجلاس خود، از خاندان آل خلیفه حمایت کرد و در چهارچوب توافق امنیتی این شورا و نیروهای سپر جزیره، مجوز اعزام نیرو به بحرین جهت سرکوب معترضین را صادر کرد. در این راستا نیروهای امنیتی از عربستان سعودی و امارات عربی متحده به بحرین اعزام و در سرکوب مردم در کنار نیروهای بحرینی شرکت کردند. در عین حال گزارش‌هایی مبنی بر توافق محرمانه آل خلیفه و آل سعود در سرکوب شیعیان بحرین منتشر شده است. براساس این توافق آل خلیفه در قبال حفظ حکومت از سوی دولت سعودی، امتیازات مهمی را به این دولت اعطا کرده است که از جمله آنها تغییر ساختار جمعیتی بحرین با اعطای تابعیت به مهاجرین سعودی، مشورت با پادشاه سعودی در خصوص قراردادهای سیاسی و امنیتی خارجی، اجازه ساخت پایگاه‌های نظامی در خاک بحرین و نظارت سعودی‌ها بر دستگاه اطلاعات و امنیت و فعالیت وزارت داخلی این کشور است. شورای همکاری خلیج فارس همچنین در نشست‌های اخیر خود ایران را به مداخله در امور بحرین متهم نموده و آن را محکوم کرده است. مسئله‌ای که در جهت ابزاری و غیربومی نشان دادن اعتراضات مردم بحرین صورت می‌گیرد. | ||
بحرین مقر ناوگان پنجم دریایی آمریکا در [[منطقه خاورمیانه]] است و واشنگتن سال گذشته ٢٠٠ میلیون دلار کمک نظامی به بحرین اختصاص داد. در حالی که خاندان آل خلیفه برای بیش از دو قرن بر بحرین مسلط بوده‌اند، ناآرامی‌ها و قیام کنونی مردم بحرین شرایط بسیار دشواری را برای آمریکا ایجاد کرده و آن را با متحدی بی‌ثبات مواجه نموده است. با آغاز اعتراضات در بحرین، مقامات آمریکا ضمن تأکید بر حمایت از خاندان آل خلیفه و ثبات و امنیت بحرین به عنوان کشوری دوست و متحد، خواستار رویکرد مسالمت‌آمیز اصلاحات سیاسی از سوی حکومت این کشور شدند. مسئله‌ای که از نگرانی مقامات آمریکایی از تشدید اعتراضات و برهم خوردن ساختار قدرت موجود ناشی می‌شد. با این حال، با گسترش و تداوم اعتراضات و نامعلوم شدن آینده بحرین و ورود نیروهای سعودی به بحرین، آمریکا رویکرد محتاطانه‌تری در پیش گرفت. رویکردی که نشانگر مخالفت جدی و اساسی آمریکا با سرکوب خشونت‌آمیز معترضین بحرینی نیست و در جهت مدیریت بحران و حفظ حاکمیت خاندان آل خلیفه محسوب می‌شود. | بحرین مقر ناوگان پنجم دریایی آمریکا در [[منطقه خاورمیانه]] است و واشنگتن سال گذشته ٢٠٠ میلیون دلار کمک نظامی به بحرین اختصاص داد. در حالی که خاندان آل خلیفه برای بیش از دو قرن بر بحرین مسلط بوده‌اند، ناآرامی‌ها و قیام کنونی مردم بحرین شرایط بسیار دشواری را برای آمریکا ایجاد کرده و آن را با متحدی بی‌ثبات مواجه نموده است. با آغاز اعتراضات در بحرین، مقامات آمریکا ضمن تأکید بر حمایت از خاندان آل خلیفه و ثبات و امنیت بحرین به عنوان کشوری دوست و متحد، خواستار رویکرد مسالمت‌آمیز اصلاحات سیاسی از سوی حکومت این کشور شدند. مسئله‌ای که از نگرانی مقامات آمریکایی از تشدید اعتراضات و برهم خوردن ساختار قدرت موجود ناشی می‌شد. با این حال، با گسترش و تداوم اعتراضات و نامعلوم شدن آینده بحرین و ورود نیروهای سعودی به بحرین، آمریکا رویکرد محتاطانه‌تری در پیش گرفت. رویکردی که نشانگر مخالفت جدی و اساسی آمریکا با سرکوب خشونت‌آمیز معترضین بحرینی نیست و در جهت مدیریت بحران و حفظ حاکمیت خاندان آل خلیفه محسوب می‌شود. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
حکومت بحرین با بکارگیری زور و حمایت متحدین منطقه‌ای و بین‌المللی، سعی در کنترل بحران دارد. با این حال گروه‌های مخالف و مردم نیز اعتراضات خود را هرچند به صورتی پراکنده‌تر ادامه می‌دهند. معترضین در شرایط جدید، در برخی شروط اولیه خود برای گفت‌وگو مانند خروج ارتش از خیابان‌ها تا حدی تعدیل ایجاد کرده‌اند و سعی دارند با شیوه‌ها و ابزارهای مختلف از جمله میانجیگری کشورهایی مانند کویت، به کسب امتیازاتی مانند تغییر شیوه انتخابات و افزایش ابعاد انتخابی دولت بپردازند. در این شرایط به نظر نمی‌رسد سرکوب بتواند به بحران خاتمه دهد و حکومت بحرین مجبور شود ولو به صورت نسبی و مقطعی، امتیازاتی را به مخالفان اعطا کند. با این حال نکته مهم افزایش جدی و شاید غیرقابل ترمیم شکاف خاندان آل خلیفه و مردم بحرین و از بین رفتن مشروعیت آن است که در بلند مدت چیز جز چالش، ضعف و یا حتی فروپاشی را برای حکومت بحرین به دنبال نخواهد داشت. <ref>http://www.isrjournals.com/fa/essay/205-essay-farsi-57.htm</ref> | حکومت بحرین با بکارگیری زور و حمایت متحدین منطقه‌ای و بین‌المللی، سعی در کنترل بحران دارد. با این حال گروه‌های مخالف و مردم نیز اعتراضات خود را هرچند به صورتی پراکنده‌تر ادامه می‌دهند. معترضین در شرایط جدید، در برخی شروط اولیه خود برای گفت‌وگو مانند خروج ارتش از خیابان‌ها تا حدی تعدیل ایجاد کرده‌اند و سعی دارند با شیوه‌ها و ابزارهای مختلف از جمله میانجیگری کشورهایی مانند کویت، به کسب امتیازاتی مانند تغییر شیوه انتخابات و افزایش ابعاد انتخابی دولت بپردازند. در این شرایط به نظر نمی‌رسد سرکوب بتواند به بحران خاتمه دهد و حکومت بحرین مجبور شود ولو به صورت نسبی و مقطعی، امتیازاتی را به مخالفان اعطا کند. با این حال نکته مهم افزایش جدی و شاید غیرقابل ترمیم شکاف خاندان آل خلیفه و مردم بحرین و از بین رفتن مشروعیت آن است که در بلند مدت چیز جز چالش، ضعف و یا حتی فروپاشی را برای حکومت بحرین به دنبال نخواهد داشت. <ref>http://www.isrjournals.com/fa/essay/205-essay-farsi-57.htm</ref> | ||
=مهمترین | =مهمترین حکومت‌ها و یا سلسله‌های حکومتی= | ||
حکومت | حکومت | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
[[جریان الوفای اسلامی]] بحرین نسبت به سیاست ریاضت اقتصادی و همچنین افزایش مالیات علیه شهروندان در این کشور انتقاد کرد. | [[جریان الوفای اسلامی]] بحرین نسبت به سیاست ریاضت اقتصادی و همچنین افزایش مالیات علیه شهروندان در این کشور انتقاد کرد. | ||
در این پیام آمده است: این | در این پیام آمده است: این سیاست‌ها به هیچ وجه برای بهبود وضع اقتصادی بحرین صورت نمی‌گیرد بلکه وسیله‌ای برای حمایت از برنامه‌های امنیتی و نظامی آل خلیفه محسوب می‌شود. | ||
الوفای اسلامی افزود: طبقه سیاسی به هیچ وجه درصدد حل مشکلات اقتصادی نیست و از صندوق بین‌المللی پول | الوفای اسلامی افزود: طبقه سیاسی به هیچ وجه درصدد حل مشکلات اقتصادی نیست و از صندوق بین‌المللی پول می‌خواهیم دولت بحرین را به لغو افزایش مالیات شهروندان فراخواند. | ||
این جریان تصریح کرد: اقتصاد در بحرین با بحران واقعی روبروست که ارزش پول این کشور را در معرض خطر قرار می‌دهد به ویژه اینکه ذخائر ارزی بحرین کاهش شدیدی داشته است. | این جریان تصریح کرد: اقتصاد در بحرین با بحران واقعی روبروست که ارزش پول این کشور را در معرض خطر قرار می‌دهد به ویژه اینکه ذخائر ارزی بحرین کاهش شدیدی داشته است. | ||
الوفای اسلامی بحرین ادامه داد که این بحران با ناتوانی دولت پایبندی در پرداخت بدهی عمومی کشور و همچنین ارتباط دینار با دلار آمریکایی افزایش | الوفای اسلامی بحرین ادامه داد که این بحران با ناتوانی دولت پایبندی در پرداخت بدهی عمومی کشور و همچنین ارتباط دینار با دلار آمریکایی افزایش می‌یابد. | ||
در ادامه این پیام تصریح شده است: نظام آل خلیفه بر این باور است که اولویت نظام در این برهه، برنامه‌های امنیتی و نظامی و قراردادهای سلاح و همچنین آموزش توسط دولت آمریکا و انگلیس است. | در ادامه این پیام تصریح شده است: نظام آل خلیفه بر این باور است که اولویت نظام در این برهه، برنامه‌های امنیتی و نظامی و قراردادهای سلاح و همچنین آموزش توسط دولت آمریکا و انگلیس است. | ||
جریان الوفای اسلامی اظهار داشت: آل خلیفه به سیاست خود مبنی بر اعطای تابعیت به بیگانگان ادامه می‌دهد تا بدینوسیله در برابر تهدیدهای ناشی از انقلاب مردمی همه جانبه ایستادگی کند. | جریان الوفای اسلامی اظهار داشت: آل خلیفه به سیاست خود مبنی بر اعطای تابعیت به بیگانگان ادامه می‌دهد تا بدینوسیله در برابر تهدیدهای ناشی از انقلاب مردمی همه جانبه ایستادگی کند. | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۶: | ||
با وجود اینکه 70 درصد مردم شیعه هستند، اما رژیم آل خلیفه شیعیان این کشور را به حاشیه رانده است و از دادن هرگونه سمت و منصب به آنها خودداری می‌کند. | با وجود اینکه 70 درصد مردم شیعه هستند، اما رژیم آل خلیفه شیعیان این کشور را به حاشیه رانده است و از دادن هرگونه سمت و منصب به آنها خودداری می‌کند. | ||
بحرین سرزمینی با مساحت 665 کیلومتر مربع است. جمعیت آن سال 2011 بر اساس آمار بانک جهانی 1 یک میلیون و 323 هزار و 535 نفر بود. بحرین 15 اگوست سال 1971 از ایران جدا شد. تا پیش از سال 1999 شیعیان 85 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دادند. پس از سال 1999 رژیم حاکم بحرین سیاست تغییر بافت جمعیتی را در پیش گرفت و به اعطای تابعیت سیاسی به اتباع بیگانگان اقدام کرد که تا سال 2012 (ظرف 13 سال) شمار اتباع بیگانه‌ای که تابعیت دریافت کردند به 300 تا 400 هزار نفر رسید. | بحرین سرزمینی با مساحت 665 کیلومتر مربع است. جمعیت آن سال 2011 بر اساس آمار بانک جهانی 1 یک میلیون و 323 هزار و 535 نفر بود. بحرین 15 اگوست سال 1971 از ایران جدا شد. تا پیش از سال 1999 شیعیان 85 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دادند. پس از سال 1999 رژیم حاکم بحرین سیاست تغییر بافت جمعیتی را در پیش گرفت و به اعطای تابعیت سیاسی به اتباع بیگانگان اقدام کرد که تا سال 2012 (ظرف 13 سال) شمار اتباع بیگانه‌ای که تابعیت دریافت کردند به 300 تا 400 هزار نفر رسید. | ||
ساختار سیاسی این کشور سلطنتی موروثی خاندان آل خلیفه است. اکنون ترکیب جمعیتی این کشور 70 درصد شیعه، 28 درصد سنی و 2 درصد نیز [[مسیحی]]، [[یهودی]]، [[هندو]] و ... غیر است. | ساختار سیاسی این کشور سلطنتی موروثی خاندان آل خلیفه است. اکنون ترکیب جمعیتی این کشور 70 درصد شیعه، 28 درصد سنی و 2 درصد نیز [[مسیحی]]، [[یهودی]]، [[هندو]] و... غیر است. | ||
آل خلیفه در این کشور جمعیتی بالغ بر 4 هزار نفر دارد و از حدود سال 230 وارد این کشور شده است. بیشترین مناصب و سمت‌های کلیدی را آل خلیفه در دست دارد. آل خلیفه بیش از 50 درصد از وزارتخانه‌ها، تمامی وزارتخانه‌های کلیدی و سمت نخست‌وزیری، معاونت‌های نخست‌وزیری و شورای عالی دفاع را در بحرین در اختیار خود دارد. 70 درصد شیعیان بحرین تنها 18 درصد از سمت‌های کلیدی این کشور را در اختیار دارند، در حالی که سنی‌ها که 28 درصد جمعیت این کشور هستند 82 درصد از مسئولیت‌های اصلی را در اختیار دارند. | آل خلیفه در این کشور جمعیتی بالغ بر 4 هزار نفر دارد و از حدود سال 230 وارد این کشور شده است. بیشترین مناصب و سمت‌های کلیدی را آل خلیفه در دست دارد. آل خلیفه بیش از 50 درصد از وزارتخانه‌ها، تمامی وزارتخانه‌های کلیدی و سمت نخست‌وزیری، معاونت‌های نخست‌وزیری و شورای عالی دفاع را در بحرین در اختیار خود دارد. 70 درصد شیعیان بحرین تنها 18 درصد از سمت‌های کلیدی این کشور را در اختیار دارند، در حالی که سنی‌ها که 28 درصد جمعیت این کشور هستند 82 درصد از مسئولیت‌های اصلی را در اختیار دارند. | ||
قدرت در بحرین در اختیار پادشاه و خانواده او و [[شورای عالی دفاع]] و شورای انتصابی پادشاه است. | قدرت در بحرین در اختیار پادشاه و خانواده او و [[شورای عالی دفاع]] و شورای انتصابی پادشاه است. | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
در بحرین، مهمترین ویژگی ساختار سیاسی، تبعیض مذهبی و اقتدارگایی و تمرکز قدرت و اختیارات در دست پادشاه است. شیعیان با وجود اینکه از اکثریت در این کشور هستند، اما مورد ظلم و ستم حاکمیت قرار می‌گیرند و به حاشیه رانده شده‌اند. <ref>الکوثر</ref> | در بحرین، مهمترین ویژگی ساختار سیاسی، تبعیض مذهبی و اقتدارگایی و تمرکز قدرت و اختیارات در دست پادشاه است. شیعیان با وجود اینکه از اکثریت در این کشور هستند، اما مورد ظلم و ستم حاکمیت قرار می‌گیرند و به حاشیه رانده شده‌اند. <ref>الکوثر</ref> | ||
=سبک زندگی و معیشت مردم ( | =سبک زندگی و معیشت مردم (شاخص‌های توسعه در آن کشور)= | ||
جزایر بحرین از زمان‌های دور یکی از مراکز مهم تجاری درخلیج فارس به شمار می‌‌آمد که محور اصلی تجارت آن صید صدف وخرید و فروش مروارید بوده است و همین امر سبب جذب جمعیت بیشتر به آنجا نسبت به دیگرمناطق حاشیه‌ای جنوب خلیج فارس گردیده است. پیش از استخراج نفت، صید و تجارت مروارید بزرگترین رقم صادرات بحرین را تشکیل میداد. مردم در کنار صید و صدور مروارید به ماهی‌گیری نیز می‌پرداختند. | جزایر بحرین از زمان‌های دور یکی از مراکز مهم تجاری درخلیج فارس به شمار می‌‌آمد که محور اصلی تجارت آن صید صدف وخرید و فروش مروارید بوده است و همین امر سبب جذب جمعیت بیشتر به آنجا نسبت به دیگرمناطق حاشیه‌ای جنوب خلیج فارس گردیده است. پیش از استخراج نفت، صید و تجارت مروارید بزرگترین رقم صادرات بحرین را تشکیل میداد. مردم در کنار صید و صدور مروارید به ماهی‌گیری نیز می‌پرداختند. | ||
مهمترین محصول کشاورزی بحرین خرما و بعد از آن یونجه است. از منابع معدنی بحرین خاک سرخ را می‌توان نام برد. | مهمترین محصول کشاورزی بحرین خرما و بعد از آن یونجه است. از منابع معدنی بحرین خاک سرخ را می‌توان نام برد. | ||
| خط ۱۳۹: | خط ۱۳۹: | ||
<ref>محمدی، علی، سیمای بحرین،و جعفریان، رسول، اطلس شیعه،ص 19.</ref> <ref> برگرفته از مقاله ی نگاهی به وضعیت شیعیان در بحرین </ref> | <ref>محمدی، علی، سیمای بحرین،و جعفریان، رسول، اطلس شیعه،ص 19.</ref> <ref> برگرفته از مقاله ی نگاهی به وضعیت شیعیان در بحرین </ref> | ||
=مهمترین | =مهمترین جریان‌های فعال در بحرین= | ||
مهمترین جریان‌ها و احزاب معارض بحرین: | مهمترین جریان‌ها و احزاب معارض بحرین: | ||
| خط ۱۷۳: | خط ۱۷۳: | ||
خ) [[جنبش عدالت ملی]](حرکة العدالة الوطنیة) | خ) [[جنبش عدالت ملی]](حرکة العدالة الوطنیة) | ||
در پی بروز شکاف در جمعیت تجمع ملی دموکراتیک، این جمعیت تشکیل شد که جمعیت کوچکی است که فعالان چپگرا و مستقل را در بر می‌گیرد و به شکلی ویژه در شهر "المحرق" فعالیت می‌کند و در انتخابات 2006 نیز شرکت نمود .<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/14189/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86 برگرفته ازپایگاه اطلاع رسانی افتاب]</ref> | در پی بروز شکاف در جمعیت تجمع ملی دموکراتیک، این جمعیت تشکیل شد که جمعیت کوچکی است که فعالان چپگرا و مستقل را در بر می‌گیرد و به شکلی ویژه در شهر "المحرق" فعالیت می‌کند و در انتخابات 2006 نیز شرکت نمود.<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/14189/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86 برگرفته ازپایگاه اطلاع رسانی افتاب]</ref> | ||
==مهمترین جریانات شیعی فعال== | ==مهمترین جریانات شیعی فعال== | ||
الف. [[الوفاق]] | الف. [[الوفاق]] | ||
این سازمان با داشتن بیش از 65 هزارعضو، بزرگترین سازمان سیاسی شیعی است. بسیاری از تجار، صاحبان سرمایۀ مؤفق و نیز روستائیان فقیر در این گروه عضویت دارند. اغلب اعضای آن از مقلدین [[خامنه‌ای، سید علی|آیت‌الله خامنه‌ای]] ـ رهبر کنونی ایران | این سازمان با داشتن بیش از 65 هزارعضو، بزرگترین سازمان سیاسی شیعی است. بسیاری از تجار، صاحبان سرمایۀ مؤفق و نیز روستائیان فقیر در این گروه عضویت دارند. اغلب اعضای آن از مقلدین [[خامنه‌ای، سید علی|آیت‌الله خامنه‌ای]] ـ رهبر کنونی ایران ـ، [[آیت‌الله سیدمحمدحسین فضل الله]] و آیت‌الله شیرازی هستند. این سازمان اخیراً رشد گستردهای یافته و به طور کلی جایگزین «حرکت احرار الاسلامیه» شده است. | ||
[[شیخ علی سلمان]]، رئیس این جمعیت سال‌ها در ایران بسر برده است. وی مدتی در لندن در تبعید بود و در فوریه | [[شیخ علی سلمان]]، رئیس این جمعیت سال‌ها در ایران بسر برده است. وی مدتی در لندن در تبعید بود و در فوریه 2001به بحرین بازگشت. | ||
ب. [[جمعیت العمل الاسلامی]] | ب. [[جمعیت العمل الاسلامی]] | ||
این سازمان دومین گروه سیاسی بزرگ شیعه در بحرین است که رهبری آن را [[شیخ محمد علی محفوظ]] به عهده دارد. | این سازمان دومین گروه سیاسی بزرگ شیعه در بحرین است که رهبری آن را [[شیخ محمد علی محفوظ]] به عهده دارد. | ||
[[هادی العلوی]] از رهبران سازمان گفته است که این گروه 20 هزار عضو ثبت نام شده دارد و می‌تواند 45 تا 55 درصد از شیعیان بحرین را بسیج کند . | [[هادی العلوی]] از رهبران سازمان گفته است که این گروه 20 هزار عضو ثبت نام شده دارد و می‌تواند 45 تا 55 درصد از شیعیان بحرین را بسیج کند. | ||
ج[[. الاخاء]] | ج[[. الاخاء]] | ||
| خط ۱۹۳: | خط ۱۹۳: | ||
===جریان الوفاق=== | ===جریان الوفاق=== | ||
[[جمعیت وفاق اسلامی]] جمعیت وفاق اسلامی بحرین جمعیتی سیاسی اسلامی شیعی بحرینی است که در سال 2001(1380) تأسیس شد و از جمله بزرگترین گروه‌های معارض بحرینی است و از بعد تاریخی باید آن را میراث بر جنبش احرار بحرین دانست که محرک اصلی اعتراضات سال‌های 1994(1373) و 1998(1377) بود. ریاست جمعیت را هم اکنون [[شیخ "علی سلمان"]] بر عهده دارد و دیدگاه حاکم بر جمعیت، این است که برای ساخت کشوری پیشرفته به حاکمیت مردم در تمام مؤسسات حکومتی روی آورد و از این حیث شعار "آزادی و عدالت و برابری را بر اساس اصول و مبادی اسلامی" سر می‌دهد. | [[جمعیت وفاق اسلامی]] جمعیت وفاق اسلامی بحرین جمعیتی سیاسی اسلامی شیعی بحرینی است که در سال 2001(1380) تأسیس شد و از جمله بزرگترین گروه‌های معارض بحرینی است و از بعد تاریخی باید آن را میراث بر جنبش احرار بحرین دانست که محرک اصلی اعتراضات سال‌های 1994(1373) و 1998(1377) بود. ریاست جمعیت را هم اکنون [[شیخ "علی سلمان"]] بر عهده دارد و دیدگاه حاکم بر جمعیت، این است که برای ساخت کشوری پیشرفته به حاکمیت مردم در تمام مؤسسات حکومتی روی آورد و از این حیث شعار "آزادی و عدالت و برابری را بر اساس اصول و مبادی اسلامی" سر می‌دهد. | ||
==مهمترین | ==مهمترین جریان‌های سنی فعال== | ||
1-[[جمعیت عمل اسلامی]] 3-[[جمعیعت عربی اسلامی الوسط]] 4-[[جمعیت تریبون ملی اسلامی]] | 1-[[جمعیت عمل اسلامی]] 3-[[جمعیعت عربی اسلامی الوسط]] 4-[[جمعیت تریبون ملی اسلامی]] | ||
=مهمترین | =مهمترین شخصیت‌های مطرح= | ||
[[شیخ عبدالامیر الجمری]]؛ | [[شیخ عبدالامیر الجمری]]؛ | ||
| خط ۲۲۳: | خط ۲۲۳: | ||
برخی از علمای شیعه با حکومت همکاری می‌کنند که یکی از آنان [[شیخ محسن آل عصفور]] است.[۹۴] | برخی از علمای شیعه با حکومت همکاری می‌کنند که یکی از آنان [[شیخ محسن آل عصفور]] است.[۹۴] | ||
==مهمترین | ==مهمترین شخصیت‌های شیعی== | ||
===شیخ عیسی قاسم=== | ===شیخ عیسی قاسم=== | ||
شیخ عیسی قاسم متولد سال ۱۳۱۷ در منطقه دراز بحرین از | شیخ عیسی قاسم متولد سال ۱۳۱۷ در منطقه دراز بحرین از خانواده‌ای عادی اما مقید به اصول مذهبی به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۵۰ شمسی پس از استقلال این کشور با اصرار مردم بحرین به کشورش بازگشت و به نقش آفرینی در تدوین قانون اساسی بحرین پرداخت. همچنین با رای مردم بحرین به [[مجلس موسسان]] راه پیدا کرد و همزمان در مجلس ملی این کشور نیز برگزیده شد و تا زمان انحلال این مجلس عضو آن بود. با آغاز قیام [[شیخ عیسی قاسم]] رهبری و هدایت اعتراض‌های مسالمت آمیزمردمی در بحرین را جهت تبیین ظلم و ستم آل خلیفه و مطالبه حقوق برحقشان برعهده گرفت. نماز جمعه‌های او در منطقه الدراز با جمعیت کثیری برگزار می‌شد.به دلیل ویژگی‌های ممتاز شخصیتی، همچنین علم و تقوا از محبوبیت خاصی بین مردم بحرین برخوردار است. سال ۱۳۹۵ آیت‌الله عیسی قاسم به سلب تابعیت محکوم شد. یک سال پس از سلب تابعیت، با هجوم نظامیان آل خلیفه به منزل او در بهار سال ۹۶ وی تحت بازداشت خانگی قرار گرفت. این یورش که با اعتراضات مردم همراه بود تا سال ۹۷تعداد ۶ نفر شهید و ۲۰۰ نفر مجروح شدند. | ||
==مهمترین | ==مهمترین شخصیت‌های سنی== | ||