۸٬۱۴۴
ویرایش
الأزهر: تفاوت میان نسخه‌ها
←الأزهر وگسترش ارتباطات با سایر مراکز علمی جهان
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) |
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۵۷: | ||
جایگاه الازهر مرهون نقش‌آفرینی این مرکز در تحولات جهان اسلام و مصر می‌باشد. الازهر از عناصر اصلی تثبیت و گسترش زبان عربی و مصون نگه داشتن آن از ادبیات ترکی بوده است. این مرکز نقش جدی در بیرون راندن فرانسویان و انگلیسی‌ها از مصر و تجزیه امپراطوری عثمانی داشت. تمامی این اثرگذاری‌ها نشان‌دهنده جایگاه الازهر در عرصه های مختلف در تحولات جهان اسلام است که سعی می‌شود به مهم‌ترین آنان اشاره شود.<br> | جایگاه الازهر مرهون نقش‌آفرینی این مرکز در تحولات جهان اسلام و مصر می‌باشد. الازهر از عناصر اصلی تثبیت و گسترش زبان عربی و مصون نگه داشتن آن از ادبیات ترکی بوده است. این مرکز نقش جدی در بیرون راندن فرانسویان و انگلیسی‌ها از مصر و تجزیه امپراطوری عثمانی داشت. تمامی این اثرگذاری‌ها نشان‌دهنده جایگاه الازهر در عرصه های مختلف در تحولات جهان اسلام است که سعی می‌شود به مهم‌ترین آنان اشاره شود.<br> | ||
==جایگاه دینی الأزهر== | |||
الازهر مجموعه‌ای قدرتمند براي حفاظت از مذهب تسنن در سراسر جهان اسلام است و تلاش مي‌كند نقش فعالي در نشر و گسترش این مذهب ايفاء كند. | |||
با روی کارآمدن دولت سکولار ناصر و پس از آن سادات و مبارک، دولتی‌ها همواره به دنبال دخالت در این دانشگاه بوده‌اند، اما الازهر با وجود تمکین در مقابل درخواست‌های دولت های گوناگون پیرامون سیاست خارجی، فعاليت‌هاي خود را برای صيانت از مذهب و سعی براي تطبيق قوانين دولتی با احكام اسلامي ادامه داده است. | |||
==جايگاه علمي دانشگاه الازهر در جهان اسلام== | |||
دانشگاه الازهر با حدود نيم ميليون دانشجو از سرتاسر جهان، بزرگ‌ترين دانشگاه جهان اسلام محسوب می‌شود. این دانشگاه پيش از بازسازي مانند بسياري از حوزه‌هاي ديني، آموزش را تحت دو عنوان كلي علوم نقلي مانند كلام، اصول فقه، قرائت، تفسير قرآن، لغت و صرف و نحو، و علوم عقلي همچون رياضيات، علوم فرائض و منطق خلاصه می‌کرد؛ اما هم اکنون تخصص هایی چون پزشکی، نجوم و هندسه نيز در اين دانشگاه تدريس مي‌شود. | |||
درحال حاضر الازهر به دو بخش جامعه الازهر(بخش دختران) و جامع الازهر(بخش مردان) با 43 دانشكده ويژه آقايان و 17 دانشكده مختص دختران مشغول فعالیت است. | |||
الازهر هم اکنون در تمامي رشته‌هاي اصلي علوم اعم از علوم نظري، علوم انساني، علوم فني و مهندسي، علوم تجربي، علوم پزشكي، فلسفه و زبان‌هاي خارجي، از مقطع کارشناسی تا مقطع دكترا، دانشجو مي‌پذيرد. | |||
این دانشگاه تنها حوزه علمیه دینی مصر است که اقدام به تربیت طلاّب علوم دینی می کند. همچنین در برخي تخصص‌های هنری همچون قرائت قرآن، خوشنويسي، شعر و سرود، صحافي و فن خطابه و وعظ با به کار گرفتن مجموعه گسترده‌اي از هنرستان‌هاي فني و حرفه‌اي مشغول فعالیت است. | |||
==جايگاه سياسي - اجتماعي دانشگاه الازهر در جهان اسلام: == | |||
الازهر از آغاز تأسيس خود همواره نوعي نقش سياسي داشته است و همیشه نیز حکام محلی با چشم طمع به منظور استفاده ابزاری از آن جهت توجیه ایدئولوژیک خود نگاه می‌کرده‌اند. | |||
از همین رو بود که فاطميان از الازهر توقع داشتند تا پایه های مذهب اسماعیلی را محکم کند و پس از آنان نيز سلاطين سنی همين توقع را به نفع مذهب رسمی خود داشتند. الازهر تا آخرین ایام حکومت عثمانیان افتان و خیزان این توقعات را برآورده می‌کرد اما با اشغال و استعمار مصر توسط بیگانگان مسیحی ماهیت الازهر از یک نیروی دارای تعامل با حکام، به نوعی تبدیل به مرکز اپوزیسیون گشت. | |||
افرادی همچون سعد زغلول، احمد عرابی، سیدجمال الدین اسدآبادی، محمد عبده و علامه شرقاوی، از جمله کسانی بودند که الازهر را در مسیر مقابله با استعمار رهبری می‌کردند. | |||
اوج این رهبری را می‌توان در فتوای مقاومت مقابل فرانسویان توسط "عبدالله شرقاوی" شیخ الازهر در جواب تجاوز فرانسه به مصر در قرن 18میلادی دید. | |||
اما مقاومت علیه فرانسویان آخرین نقش آفرینی سیاسی الازهر نبود؛ بلکه این مرکز با صدور فتواهای سیاسی نقش عمده‌ای را در تحولات سیاسی مصر ایفاء کرده است که يکي از مهم‌ترين آنها فرمان جهادي بود که در سال 1947 میلادی در مورد قضيه فلسطين و اشغالگران صهيونيستي از سوی الازهر صادر شد و موجب گردید گروه‌‌هاي جهادي وارد جامعه مصر شوند. | |||
البته الازهر در طول تاریخ خود با بحران های متعددی مواجه شد که سعی در تضعیف جایگاه سیاسی اش داشتند. بحران هایی که مهم ترین آنها با روی کار آمدن جمال عبدالناصر شروع شد. | |||
ناصر با تکیه بر پایگاه اجتماعی خود حرکتی جدی را در جهت تضعیف استقلال الازهر آغاز کرد و در نهایت توانست قانون انتخاب شيخ الازهر و قائم مقام الازهر توسط رئيس جمهور را به تصویب رساند. | |||
این حرکت ناصر یک سلسله اقدامات جهت تضعیف الازهر را به دنبال داشت. او پس از تصویب قانون مذکور با تشکیل وزارت خانه شئون الازهر اموال و موقوفات الازهر را به سود دولت مصادره کرد و شيخ الازهر را تبديل به يک کارمند دولتي نمود. | |||
این اقدامات ناصر ضربه ای کاری بر جایگاه سیاسی الازهر در جامعه مصر بود و پس از مدتی این مرکز تبدیل به یکی از اهرم‌های حکومتی و تقریباً مبدل به یک ماشین صدور فتواء برای دولت مصر گردید. | |||
تبدیلی که به منزلت اجتماعی الازهر نیز آسیبی جدی وارد نمود. این موضوع با تایید صلح کمپ دیوید توسط شیوخ الازهر شدت بسیاری یافت و باعث شد که الازهر ديگر نتواند آن نقش مهم را در جهان اسلام ایفاء نماید. | |||
دولتی شدن الازهر در دوران ناصر آغاز، در دوران سادات تثبیت و در دوران مبارک به طور اسفناک تشدید و توسعه یافت، بطوری که در دوران مبارزه سی ساله مبارک با اخوان المسلمین، شیوخ الازهر تحت فشار دولت علیه اخوان جبهه‌گیری و بیانیه‌های مختلفی را صادر می کردند و با این عمل موجب مشروعیت بخشی به مبارزه دولت مبارک علیه اخوان می‌شدند. | |||
=الأزهر وگسترش ارتباطات با سایر مراکز علمی جهان= | =الأزهر وگسترش ارتباطات با سایر مراکز علمی جهان= | ||