confirmed، مدیران
۳۷٬۰۰۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
=مفهوم کلی سوره= | =مفهوم کلی سوره= | ||
# | # آیات آفاقى وانفسى پروردگار؛ | ||
# [[ | # [[رستاخیز]]، دلایل و هشدارها؛ | ||
# قرآن معجزه اى | # قرآن معجزه اى جاویدان؛ | ||
# مراحل | # مراحل آفرینش جهان؛ | ||
# گذشت برخى | # گذشت برخى پیامبران<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 197.</ref>. | ||
=اسامی سوره= | =اسامی سوره= | ||
فصلت، حم سجده، مصابیح<ref>همان، ص 199.</ref> اقوات، سجده مؤمن<ref> | فصلت، حم سجده، مصابیح<ref>همان، ص 199.</ref> اقوات، سجده مؤمن<ref>التحریر و التنویر، ج 25، ص 5.</ref>، سجده<ref>التفسیر الواضح، ج 3، ص 323</ref>. | ||
=علت نامگذاری= | =علت نامگذاری= | ||
«سوره فصلت»؛ سبب نامگذارى | «سوره فصلت»؛ سبب نامگذارى این سوره به فصّلت آیۀ سوم این سوره است كه تعبیر «فُصّلت» (تبیین و فصل فصل شدن) در آن آمده | ||
است<ref> | است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 199.</ref>. | ||
«سوره حم سجده»؛ به جهت اینکه این سوره از سور حوامیم و دارای آیه سجدهدار میباشد. | «سوره حم سجده»؛ به جهت اینکه این سوره از سور حوامیم و دارای آیه سجدهدار میباشد. | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
«سوره اقوات»؛ به خاطر وجود لفظ اقوات در آیه دهم این سوره میباشد. | «سوره اقوات»؛ به خاطر وجود لفظ اقوات در آیه دهم این سوره میباشد. | ||
«سوره سجده مؤمن»؛ به خاطر اینکه این سوره از سورههای سجدهدار است، و به خاطر تمییزش از سوره «الم سجده»، این سوره را با اسم سوره ماقبل خودش که مؤمن است به صورت ترکیبی آوردهاند<ref> | «سوره سجده مؤمن»؛ به خاطر اینکه این سوره از سورههای سجدهدار است، و به خاطر تمییزش از سوره «الم سجده»، این سوره را با اسم سوره ماقبل خودش که مؤمن است به صورت ترکیبی آوردهاند<ref>التحریر و التنویر، ج 25، ص 5.</ref>. | ||
«سوره سجده»؛ به خاطر آیه سیوهفتم این سوره به سوره سجده نامگذاری کردهاند اما اشتهار این سوره بیشتر حم سجده است تا از سوره الم سجده متمایز باشد. | «سوره سجده»؛ به خاطر آیه سیوهفتم این سوره به سوره سجده نامگذاری کردهاند اما اشتهار این سوره بیشتر حم سجده است تا از سوره الم سجده متمایز باشد. | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
=تعداد آیات و کلمات= | =تعداد آیات و کلمات= | ||
سوره فصلت پنجاهوچهار | سوره فصلت پنجاهوچهار آیه دارد<ref>الکشف و البیان، ج8، ص285</ref>. | ||
سوره فصلت هفتصدونودوشش كلمه دارد<ref>همان</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است). | سوره فصلت هفتصدونودوشش كلمه دارد<ref>همان</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است). | ||
خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
هدف هاى اساسى سوره فصلت عبارت اند از: | هدف هاى اساسى سوره فصلت عبارت اند از: | ||
# | # یادآورى [[توحید]] و [[ایمان]] به خدا؛ | ||
# | # یادآورى رستاخیز و دلایل آن؛ | ||
# مسألۀ وحى و رسالت<ref> | # مسألۀ وحى و رسالت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 200.</ref>. | ||
# | # | ||
خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
محتواى سوره فصلت را مى توان در چند بخش خلاصه كرد: | محتواى سوره فصلت را مى توان در چند بخش خلاصه كرد: | ||
توجه به قرآن و بحثهاى فراوانى که | توجه به قرآن و بحثهاى فراوانى که پیرامون آن در آیات مختلف این سوره آمده است، و از جمله بقاء حاكمیت قرآن و تسلط منطقى آن در تمام ادوار و اعصار كه در آیه چهلویکم و چهلودوم این سوره به آن اشاره شده است، و صریحا مى گوید: «این كتابى است شكستناپذیر كه باطل هرگز بر آن غلبه نخواهد كرد» و در عین حال دلیلى است بر عدم تحریف قرآن در طول تاریخ، و همچنین موضعگیریهاى سرسختانه دشمنان در مقابل این كتاب آسمانى تا آنجا كه مردم را از شنیدن آیات قرآن نهى مى كردند؛ | ||
توجه به | توجه به آفرینش آسمان و زمین، مخصوصا آغاز آفرینش جهان از ماده گازى شكل(دخان) و مراحل پیدایش كره زمین و كوه ها و گیاهان و حیوانات؛ | ||
اشاراتى به سرگذشت اقوام مغرور و سركش | اشاراتى به سرگذشت اقوام مغرور و سركش پیشین، از جمله قوم عاد و ثمود، و سرنوشت دردناك آنها و اشاره كوتاهى به داستان [[موسى(ع)]]؛ | ||
انذار و | انذار و تهدید مشركان و [[كافران]] مخصوصا با ذكر آیات تكان دهنده اى در باره قیامت و گواهى اعضاى بدن حتى پوست تن انسان، و توبیخ شدید پروردگار نسبت به آنها به هنگامى كه در برابر عذاب الهى قرار مى گیرند؛ | ||
پاره اى از دلائل | پاره اى از دلائل رستاخیز و قیامت و خصوصیات و ویژگیهاى آن؛ | ||
مواعظ و اندرزهاى گوناگون كه در لابلاى مباحث فوق آمده و به آنها روح و | مواعظ و اندرزهاى گوناگون كه در لابلاى مباحث فوق آمده و به آنها روح و حیات بیشترى مى بخشد، مخصوصا دعوت به استقامت در راه حق، و طریقه برخورد منطقى با دشمنان و طرز راهنمایى آنها به آئین خداوند؛ | ||
سرانجام سوره را با بحث جالب و كوتاهى | سرانجام سوره را با بحث جالب و كوتاهى پیرامون آیات آفاقى و انفسى پروردگار و بازگشتى بر مساله معاد پایان مى بخشد<ref>تفسیر نمونه، ج 20، ص 204- 203</ref>. | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | =فضائل، خواص و ثواب قرائت= | ||
[[ابىبنكعب]] از [[ | [[ابىبنكعب]] از [[پیامبر خدا]] روایت میكند: «هر كس سوره حم سجده را بخواند به تعداد هر حرفى از آن ده حسنه به او داده خواهد شد». | ||
ذریح محاربى از [[حضرت صادق(ع)]] روایت كرده است كه فرمودند: «هر كس سوره حم سجده را بخواند روز قیامت به اندازه دید چشمش نور و سرورى خواهد داشت، و در این دنیا هم مورد ستایش و غبطه دیگران خواهد بود<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 22، ص 7-6.</ref>». | |||
=زمان و فضای نزول= | =زمان و فضای نزول= | ||
سوره فصلت بعد از [[معراج]] اندكى قبل از [[هجرت]] نازل شده است<ref> | سوره فصلت بعد از [[معراج]] اندكى قبل از [[هجرت]] نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 199.</ref>. | ||
با دقت در محتوا و موضوعات مطرح شده در سوره فصلت میتوان دریافت که به وقت نزول سوره مباركه، [[مشركان]] در مجادله و | با دقت در محتوا و موضوعات مطرح شده در سوره فصلت میتوان دریافت که به وقت نزول سوره مباركه، [[مشركان]] در مجادله و موضعگیرى در مقابل [[نبوت]] كار را از حد گذرانده بودند، انكار و مقابله آنها سبب نزول اینهمه واقعیّات گردیده است، عظمت موضوعات این سوره در حد «یدرك و لا یوصف» مى باشد، و همچنین وقوع لفظ «حم» در اوّل سوره هاى هفتگانه حاكى است كه مطالب و مقتضاى نزول در آنها یكى است<ref>تفسیر احسنالحدیث، ج 9، ص 401 با اندکی تصرف.</ref>. | ||
=ویژگی= | |||
سوره فصلت از سور " حوامیم" است (حوامیم هفت سوره از قرآن است كه با" حم" شروع مى شود و پشت سر هم قرار گرفته و همه از سوره هاى مكى است)<ref>تفسير نمونه، ج 20، ص 3.</ref>. سور حوامیم عبارتند از: مؤمن، فصلّت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف<ref>التمهيد في علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>. | |||
[[پیامبر اسلام(ص)]] می فرمایند: هر چیزى را میوه ایست و میوه قرآن حوامیم است چه این سوره ها روضه هاى زیبا و معمورند كه متصلند بیكدیگر هر كه خواهد در مرغزار [[بهشت]] چرا كند باید كه حوامیم بخواند<ref>منهج الصادقين فى إلزام المخالفين، ج 8، ص 123.</ref>. و حاكم از [[ابن مسعود]] آورده كه گفت: حوامیم دیباى قرآن است<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 200</ref>. پیامبر اسلام(ص) در حدیثی فرمود: مَثَل سوره های حم دار در قرآن، مثل لباس حریر در میان لباس ها است<ref>روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج 17، ص2.</ref>. | |||
سوره فصلت از [[سور عزائم]] است و آیۀ سی و هفتم آن سجدۀ واجب دارد كه هركسى این آیه را بشنود یا بخواند، واجب است یك [[سجده]] به جا آورد. | |||
سور عزائم عبارتند از سوره های سجده، فصلت، نجم، علق که خواندن آنها در [[نماز]] جائز نیست. | |||
=پانویس= | =پانویس= |