۸۷٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
</div> | </div> | ||
{{پانویس رنگی}} | {{پانویس رنگی}} | ||
'''ابعاد | '''ابعاد تمدنی میانهروی اسلامی''' عنوان مقالهای از بخش اندیشه [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] شماره سوم میباشد که به قلم [[آیتالله تسخیری]] <ref>دبيركل سابق مجمع تقريب مذاهب اسلامی </ref>و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است. این مقاله در فصل تابستان سال 1384 منتشر شده است.</div> | ||
=چکیده= | =چکیده= | ||
هدف از خلقت انسان بندگی حق تعالی است و اسلام با طاغوت و هر آن چه از اعتدال خارج باشد، مخالفت میکند. بی ایمانی یا ایمان به خدایان ساختگی دو عامل مهم طغیانگری و تهدید علیه امنیت انسانی اند که اسلام در صدد است با ترویج ایمان، صلح عادلانه را برای همه بشریت به ارمغان آورد.<br> | هدف از خلقت انسان بندگی حق تعالی است و اسلام با طاغوت و هر آن چه از اعتدال خارج باشد، مخالفت میکند. بی ایمانی یا ایمان به خدایان ساختگی دو عامل مهم طغیانگری و تهدید علیه امنیت انسانی اند که اسلام در صدد است با ترویج ایمان، صلح عادلانه را برای همه بشریت به ارمغان آورد.<br> | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
بنابراین معیار آن حد انسانی است که خداوند متعال برای بندگان خود قرار داده است و شاید به خاطر آشکار بودن آن با وجدان انسانی قابل درک باشد مثل طیبات و خبائث. دیدگاه الهی تصویر کاملی از حد اعتدال و یا حد طبیعی به ما میدهد که خارج شدن از آن به معنای خارج شدن از خود و فراموش کردن آن است. در این جا است که این تعبیر زیبای الهی خود را نشان میدهد: «نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِک هُمُ الْفاسِقُونَ <ref>(الحشر: 19)</ref>؛ خدا را فراموش کردند خدا نیز خودشان را از یادشان برد، آنان از جمله فاسقاناند».<br> | بنابراین معیار آن حد انسانی است که خداوند متعال برای بندگان خود قرار داده است و شاید به خاطر آشکار بودن آن با وجدان انسانی قابل درک باشد مثل طیبات و خبائث. دیدگاه الهی تصویر کاملی از حد اعتدال و یا حد طبیعی به ما میدهد که خارج شدن از آن به معنای خارج شدن از خود و فراموش کردن آن است. در این جا است که این تعبیر زیبای الهی خود را نشان میدهد: «نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِک هُمُ الْفاسِقُونَ <ref>(الحشر: 19)</ref>؛ خدا را فراموش کردند خدا نیز خودشان را از یادشان برد، آنان از جمله فاسقاناند».<br> | ||
امنیت بشریت نیز در طول تاریخ در معرض تهدید سرکشان و فاسقان بوده است. چنان چه به جویهای خون و اشکها و تجاوز به نسل و ناموس و انسانیتها نگاه کنیم به آسانی میتوانیم به تعبیر شهید محمد باقر صدر آن را ناشی از دو مظهر از مظاهر سرکشی بدانیم:<br> | امنیت بشریت نیز در طول تاریخ در معرض تهدید سرکشان و فاسقان بوده است. چنان چه به جویهای خون و اشکها و تجاوز به نسل و ناموس و انسانیتها نگاه کنیم به آسانی میتوانیم به تعبیر شهید محمد باقر صدر آن را ناشی از دو مظهر از مظاهر سرکشی بدانیم:<br> | ||
اول: گمراهی و وابستگی، دوم: غلو در هواداری و متحول نمودن حقیقتهای نسبی به حقیقتهای مطلق که اسلام از آن به «الحاد» و «شرک» یاد کرده است. این دو در یک نقطه اساسی به هم میرسند و آن جلوگیری از انسان در مسیر تکامل و استمرار خلاّقیت و شایستگی است <ref>( | اول: گمراهی و وابستگی، دوم: غلو در هواداری و متحول نمودن حقیقتهای نسبی به حقیقتهای مطلق که اسلام از آن به «الحاد» و «شرک» یاد کرده است. این دو در یک نقطه اساسی به هم میرسند و آن جلوگیری از انسان در مسیر تکامل و استمرار خلاّقیت و شایستگی است <ref>(الفتاوی الواضحة: 595)</ref> و علاج آن همان ایمان به خداوند یکتا و احساس مسئولیت در برابر اوست.<br> | ||
بی ایمانی یا ایمان به خدایان ساختگی نمودهایی از طغیانگری و به عبارت دیگر دو عامل بزرگ طغیانگریاند که موجب گریز از مسئولیت یا تشدید پرستش ذات یا حاکم، اسطوره، مقام، مال، قدرت و شهوت میشوند. این امور که همه نسبی اند در اثر جهل و نادانی به اموری مطلق تبدیل شده و درنتیجه ویرانی و ویرانگری و تهدید امنیت انسانی را در عرصههای مختلف به دنبال خواهند داشت. | بی ایمانی یا ایمان به خدایان ساختگی نمودهایی از طغیانگری و به عبارت دیگر دو عامل بزرگ طغیانگریاند که موجب گریز از مسئولیت یا تشدید پرستش ذات یا حاکم، اسطوره، مقام، مال، قدرت و شهوت میشوند. این امور که همه نسبی اند در اثر جهل و نادانی به اموری مطلق تبدیل شده و درنتیجه ویرانی و ویرانگری و تهدید امنیت انسانی را در عرصههای مختلف به دنبال خواهند داشت. | ||
ما میتوانیم گونههای فراوانی از امنیت انسانی را تصور نماییم: امنیت فکری، اجتماعی، اخلاقی، انسانی، خانوادگی، بهداشتی، زیست محیطی، سیاسی، اقتصادی و... که سرکشی و فرا رفتن از حد و مرز و افراط و تفریط همه این امنیتها را تهدید میکند. | ما میتوانیم گونههای فراوانی از امنیت انسانی را تصور نماییم: امنیت فکری، اجتماعی، اخلاقی، انسانی، خانوادگی، بهداشتی، زیست محیطی، سیاسی، اقتصادی و... که سرکشی و فرا رفتن از حد و مرز و افراط و تفریط همه این امنیتها را تهدید میکند. | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
هم چنین با تضمین کامل حقوق، کرامت و آزادی انسانها و تأمین اجتماعی و اقتصادی آنان و نیز مخالفت با عوامل تخریب همچون بخل، غصب، حرام خواری، تمرکز ثروت، اسراف، بی دینی، فحشا، آدم کشی و... در تحقق اهدافش تلاش مینماید. و با عمل کردن به اصل شورا و ولایت و تعمیم مسئولیت در تضمین مشارکت مردمی و سیاسی تلاش میکند. این مسائل آن قدر بدیهی و روشن است که نیاز به توضیح بیشتر ندارد.<br> | هم چنین با تضمین کامل حقوق، کرامت و آزادی انسانها و تأمین اجتماعی و اقتصادی آنان و نیز مخالفت با عوامل تخریب همچون بخل، غصب، حرام خواری، تمرکز ثروت، اسراف، بی دینی، فحشا، آدم کشی و... در تحقق اهدافش تلاش مینماید. و با عمل کردن به اصل شورا و ولایت و تعمیم مسئولیت در تضمین مشارکت مردمی و سیاسی تلاش میکند. این مسائل آن قدر بدیهی و روشن است که نیاز به توضیح بیشتر ندارد.<br> | ||
اسلام در راستای اصول انسانی و در سطح تمدنی خود، در صدد تحقق امنیت و صلح عادلانه برای همه بشریت است و حتی اگر ناچار به جنگ شود این جنگ تنها به پاسخ دادن به متجاوزان محدود خواهد بود و چیزی متوجه بی گناهان نخواهد شد و حتی طبیعت نیز در امان و سالم خواهد ماند. [[رسول اکرم (ص)|رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)]] به اصحاب خود توصیه میکند:<br> | اسلام در راستای اصول انسانی و در سطح تمدنی خود، در صدد تحقق امنیت و صلح عادلانه برای همه بشریت است و حتی اگر ناچار به جنگ شود این جنگ تنها به پاسخ دادن به متجاوزان محدود خواهد بود و چیزی متوجه بی گناهان نخواهد شد و حتی طبیعت نیز در امان و سالم خواهد ماند. [[رسول اکرم (ص)|رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)]] به اصحاب خود توصیه میکند:<br> | ||
«سیروا باسم الله و بالله و فی سبیل الله و علی ملة رسول الله، لا تغلوا، لا تمثلوا، و لا تغدروا، ولا تقتلوا شیخاً فانیاً، و لا صبیاً و لا امراة، و لا تقطعوا شجراً الا أن تضطروا الیها... <ref>(کنز العمال: 4/223 و | «سیروا باسم الله و بالله و فی سبیل الله و علی ملة رسول الله، لا تغلوا، لا تمثلوا، و لا تغدروا، ولا تقتلوا شیخاً فانیاً، و لا صبیاً و لا امراة، و لا تقطعوا شجراً الا أن تضطروا الیها... <ref>(کنز العمال: 4/223 و الکافی: 5/27)</ref>؛ به نام خدا و با یاد خدا و در راه خدا و بر آیین رسول خدا حرکت کنید. غلو و مثله نکنید، از پشت حمله نکنید، پیرمردان فرتوت، کودکان و زنان را نکشید و درختی را از جا نکنید مگر این که ناچار شوید».<br> | ||
امنیت محیط زیست، طبیعت و حیوانات از نظر اسلام تأمین است. قاعده «لاضرر و لا ضرار فی الاسلام» یک قاعده عمومی است که از آسیب رساندن به محیط زیست که آسیب به همه بشریت است، منع میکند.<br> | امنیت محیط زیست، طبیعت و حیوانات از نظر اسلام تأمین است. قاعده «لاضرر و لا ضرار فی الاسلام» یک قاعده عمومی است که از آسیب رساندن به محیط زیست که آسیب به همه بشریت است، منع میکند.<br> | ||
اسلام طبیعت را در اختیار بشر قرار داده است تا شکرگذار نعمت خدا باشد و کفران نعمت نکند: <br> | اسلام طبیعت را در اختیار بشر قرار داده است تا شکرگذار نعمت خدا باشد و کفران نعمت نکند: <br> | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
دو: تلاش برای اجرای شریعت اسلامی در همه امور زندگی؛<br> | دو: تلاش برای اجرای شریعت اسلامی در همه امور زندگی؛<br> | ||
سه: به اجرا در آوردن روندی تربیتی و فراگیر برای قشرهای گوناگون مردم بر اساس ارزشهای اسلامی؛<br> | سه: به اجرا در آوردن روندی تربیتی و فراگیر برای قشرهای گوناگون مردم بر اساس ارزشهای اسلامی؛<br> | ||
چهار: تلاش در ایجاد اتحاد و یک پارچه سازی موضع [[امت | چهار: تلاش در ایجاد اتحاد و یک پارچه سازی موضع [[امت اسلامی|امت اسلامی]] به طور عملی به دور از خیال بافی و سازش پذیری، با پیروی از برنامههای معتدل و واقعگرایانه و با توجه به هدفهای از پیش تعیین شده؛<br> | ||
پنج: تلاش برای تقویت نهادهای فراملیتی اسلامی و فراهم نمودن امکانات و آزادی عمل برای استفاده بیشتر از مکانیزمهای جدید، فعّال و مفید؛<br> | پنج: تلاش برای تقویت نهادهای فراملیتی اسلامی و فراهم نمودن امکانات و آزادی عمل برای استفاده بیشتر از مکانیزمهای جدید، فعّال و مفید؛<br> | ||
شش: برنامهریزی فراگیر برای بهره گیری بهتر از امکانات سیاسی، اقتصادی، تبلیغاتی جغرافیایی و مادی و امکانات مردمی ، علمی و فرهنگی و بسیج نمودن آن در روند رویارویی؛<br> | شش: برنامهریزی فراگیر برای بهره گیری بهتر از امکانات سیاسی، اقتصادی، تبلیغاتی جغرافیایی و مادی و امکانات مردمی ، علمی و فرهنگی و بسیج نمودن آن در روند رویارویی؛<br> | ||
خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
#اجازه ندادن به آمریکا برای تکروی در مسئله فلسطین و نظایر آن و عدم اعتماد به راه حلهای آمریکایی؛<br> | #اجازه ندادن به آمریکا برای تکروی در مسئله فلسطین و نظایر آن و عدم اعتماد به راه حلهای آمریکایی؛<br> | ||
#برنامهریزی جدّی برای بازگشت به سیستم تحریم همه جانبه علیه رژیم غاصب صهیونیستی و حمایت کنندگان آن و اجرای فوری تحریمهای مردمی؛<br> | #برنامهریزی جدّی برای بازگشت به سیستم تحریم همه جانبه علیه رژیم غاصب صهیونیستی و حمایت کنندگان آن و اجرای فوری تحریمهای مردمی؛<br> | ||
#فعال نمودن نقش سیاسی [[سازمان کنفرانس | #فعال نمودن نقش سیاسی [[سازمان کنفرانس اسلامی|سازمان کنفرانس اسلامی]] در این زمینه و به ویژه به اجرا در آوردن قطعنامههای بینالمللی برای مطالبه حقوق فلسطینیان؛<br> | ||
#تلاش بینالمللی در راه ارائه تعریفی فراگیر برای تروریسم و تفاوت قائل شدن میان آن و مقاومت مشروع؛<br> | #تلاش بینالمللی در راه ارائه تعریفی فراگیر برای تروریسم و تفاوت قائل شدن میان آن و مقاومت مشروع؛<br> | ||
#اعطای پوشش حقوقی به مقاومت ملت فلسطین؛<br> | #اعطای پوشش حقوقی به مقاومت ملت فلسطین؛<br> |