confirmed، مدیران
۳۶٬۲۳۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←منابع) |
||
(۵۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات سوره قرآن | |||
[[ | | عنوان = سوره سجده | ||
| تصویر = سوره سجده.jpg | |||
''''' | | نامهای دیگر سوره = {{فهرست جعبه افقی |الم سجده |الم تنزیل |مضاجع سجده |لقمان |جُرُز }} | ||
| شماره سوره = ۳۲ | |||
|محل نزول = [[مکه|مکه]](مکی) | |||
| جزء = ۲۱ | |||
| تعداد آیات = ۳۰ | |||
}} | |||
'''سوره سجده''' یا '''الم سجده''' یا '''الم تنزیل'''، سی و دومین سوره و از سورههای مکی [[قرآن]] است. | |||
این سوره به سبب آیه پانزدهم که قرائت یا شنیدن آن باعث [[سجده]] [[واجب]] میشود، سجده نام گرفته است. سوره سجده درباره [[معاد]]، خلقت هستی در شش زمان و خلقت [[انسان]] از گِل سخن میگوید و به منکرانِ [[قیامت]] هشدار عذاب میدهد و [[ثواب]] مؤمنان را پاداشی معرفی میکند که برای انسان قابل تصور نیست. آیات شانزدهم و هجدهم این سوره را [[نزول قرآن|نازل]] شده در شأن [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین]] دانستهاند. در فضیلت تلاوت سوره سجده آمده است هر کس این سوره را هر [[شب جمعه]] بخواند، خداوند نامه اعمال او را به دست راستش میدهد و گذشته او را میبخشد و از دوستان [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|حضرت محمد (صلی الله علیه وآله وسلم)]] و [[اهل بیت|اهلبیت]] خواهد بود. | |||
== سجده == | |||
< | گذاشتن پیشانی بر زمین برای اظهار فروتنی و تذلل<ref>قاموس قرآن، ج 3، ص 225.</ref>. | ||
== مفهوم کلی سوره == | |||
* نشانههای [[توحید]]؛ | |||
* یادآوری [[قیامت|رستاخیز]]؛ | |||
* مراحل آفرینش [[انسان]] و جهان<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 16، ص 261.</ref>. | |||
== اسامی سوره == | |||
# سجده، | |||
# الم سجده، | |||
# مضاجع، | |||
# الم تنزیل، | |||
# سجده لقمان، | |||
# جُرُز<ref>همان، ص 263.</ref>. | |||
=سجده | == علت نامگذاری == | ||
*«سوره سجده»؛ سبب نامگذاری این سوره به سجده، آیۀ پانزدهم آن است که دستور [[سجده]] در برابر [[خدا]] را داده است. | |||
*«سوره الم سجده»؛ از آنجا که با [[حروف مقطعه]] الم شروع میشود، به نام الم سجده نامیده میشود. | |||
*«سوره مضاجع»؛ سبب نامگذاری آن به مضاجع آیۀ شانزده آن است که در آن سخن از بسترهای خواب شده است. | |||
*«سوره الم تنزیل»؛ به خاطر شروع سوره با این عبارت به این نام نامیده شده است و تنها در این سوره بعد از الم عبارت تنزیل آمده است. | |||
*«سوره سجده لقمان»؛ سبب نامگذاری آن به سجد لقمان آن استکه از [[سوره حم سجده]] (یعنی سوره فصلت) باز شناخته شود. | |||
*«سوره جُرُز»؛ در آیۀ بیستوهفت آن سخن از زمین جرز (بایر) گفته شده است و بدین مناسبت این سوره را «جرز» هم گفتهاند<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 16، ص 263.</ref>. | |||
== تعداد آیات و کلمات و حروف == | |||
# سوره سجده سی آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 7، ص 325.</ref>. | |||
# سوره سجده سیصدوهشتاد کلمه دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است) | |||
# سوره سجده هزاروپانصد وهجده حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | |||
#سوره سجده هزاروپانصد وهجده حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | |||
== اهداف و آموزهها == | |||
هدفهای اساسی سوره سجده عبارتاند از: | |||
# یادآوری [[توحید]] و نشانههای خدا؛ | |||
# یادآوری [[قیامت]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 16، ص 264.</ref>. | |||
== محتوا و موضوعات == | |||
سوره سجده به حکم آنکه از سورههای مکی است خطوط اصلی [[سورههای مكی|سورههای مکی]] یعنی بحث از مبدء و [[معاد]] و بشارت و انذار را قویا تعقیب میکند و روی هم رفته در آن چند بخش جلب توجه میکند: | |||
* قبل از هر چیز سخن از عظمت [[قرآن]]، و [[نزول قرآن|نزول]] آن از سوی پروردگار عالمیان، و نفی اتهامات دشمنان از آن است؛ | |||
* بحثی پیرامون نشانههای خداوند در آسمان و زمین، و تدبیر این جهان دارد؛ | |||
* بحث دیگری پیرامون آفرینش انسان از خاک و آب نطفه و روح الهی و اعطای وسائل فراگیری علم و دانش، یعنی چشم و گوش و خرد از سوی خداوند به او میباشد؛ | |||
* از [[رستاخیز]] و حوادث قبل از آن یعنی [[مرگ]] و بعد از آن یعنی سؤال و حساب سخن میگوید؛ | |||
* بحثهای مؤثر و تکاندهنده ای از بشارت و انذار دارد مؤمنان را به جنةالماوی نوید میدهد و فاسقان را به عذاب آتش تهدید میکند؛ | |||
* اشاره کوتاهی به تاریخ [[بنی اسرائیل]] و سرگذشت [[حضرت موسی|حضرت موسی]] و پیروزیهای این امت دارد؛ | |||
* به تناسب بحث بشارت و انذار، اشارهای به احوال گروهی دیگر از امتهای پیشین و سرنوشت دردناک آنها میکند؛ | |||
* بار دیگر به مسئله [[توحید]] و نشانههای عظمت خدا باز میگردد و با تهدید دشمنان لجوج سوره را پایان میدهد. | |||
به این ترتیب هدف اصلی سوره تقویت مبانی [[ایمان]] به مبدء و معاد و ایجاد موج نیرومندی از حرکت به سوی [[تقوا]]، و بازداری از سرکشی و طغیان و توجه به ارزش مقام والای انسان است که مخصوصا در آغاز حرکت اسلام و در محیط [[مكه|مکه]] فوقالعاده لازم بوده<ref>تفسیر نمونه، ج17، ص105- 104.</ref>. | |||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | |||
[[ابی بن کعب|ابیبنکعب]] از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] روایت کرده که فرمود: «آنکه سوره الم تنزیل و سوره تبارک الذی ... ، را بخواند گویا [[شب قدر]] را [[احیاء]] گرفته است». | |||
[[لیثبنابیزبیر|لیثبنابیزبیر]] از [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر]] روایت کرده که [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم)]] شبها نمیخوابید تا این دو سوره «الم تنزیل و تبارک الذی ...» را قرائت مینمود. [[لیث]] میگوید: این روایت را برای طاوس گفتم سپس او گفت که این دو از تمامی سورههای قرآن ارجمندتر باشد و هر کس آن دو را بخواند شصت حسنه برای او نوشته شده و شصت گناه محو میگردد و منزلتش به شصت درجه بالا میرود. | |||
[[حسینبنابیالعلاء|حسینبنابیالعلاء]] از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق]] روایت نموده که فرمود: «آنکه سوره سجده را در هر [[شب جمعه]] بخواند [[خدا|خداوند]] در قیامت نامه عملش را به دست راستش داده و او را به مرحله حساب گناهان نیاورد و از دوستان [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|محمد]] و [[اهل بیت|اهلبیتش]] خواهد بود»<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 19، ص 203</ref>. | |||
== محل و زمان نزول == | |||
* سوره سجده باتفاق تمامی مفسرین در [[مكه|مکه]] نازل شده بجز سه آیه که در [[مدینه]] آمده و آن «أَ فَمَنْ کانَ مُؤْمِناً کَمَنْ کانَ فاسِقاً لا یَسْتَوُونَ» تا آخر آیه سوم میباشد<ref>همان.</ref>. | |||
* سوره سجده اندکی قبل از [[هجرت]] نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 16، ص 263.</ref>. | |||
== فضای نزول == | |||
فضای [[نزول قرآن|نزول]] [[سوره سجده]] همانند بعضی دیگر از سورههای مکی پاسخ به شبهات و سم پاشیهای [[مشرکان]] است علت نزول این سوره و فحوای آیات آن این بوده که به مردم بفهماند هدایت و فرستادن پیامبران لازمه خلقت بشر است و اگر تبشیر و انذار نبود، خلقت انسان و هدفداری آن ناقص میماند. | |||
توضیح اینکه در آیۀ سوم این سوره آمده که مشرکان میگویند: [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|حضرت محمد]] قرآن را به خدا بسته است و از جانب خدا نیست». در جواب میگوید: نه، بلکه قرآن برای انذار آمده است آنگاه از خلقت آسمانها و زمین و تدبیر امر و خلقت انسان و تقسیم شدن مردم به هدایت یافته و گمراه، سخن رفته است، از این، به نظر میآید که نظر عمده در سوره مبارکه به هدایت مردم است و اگر این حقائق به انسانها تذکر داده نمیشد در کار خلقت نقص لازم میآمد، و نیز اشکال مشرکان درباره معاد از اسباب نزول این سوره است<ref>تفسیر احسنالحدیث، ج 8، ص 274 با اندکی تصرف.</ref>. | |||
== ویژگی == | |||
سوره سجده نیز با [[حروف مقطعه]] الم شروع شده این سوره از [[سور عزائم]] است و آیۀ پانزده آن سجدۀ واجب دارد که هرکسی این آیه را بشنود یا بخواند، [[واجب]] است یک [[سجده]] به جا آورد<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 16، ص 264.</ref>. سور عزائم عبارتند از سورههای سجده، فصلت، نجم، علق که خواندن آنها در نماز [[جائز]] نیست. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[سجده]] | |||
* [[واجب]] | |||
* [[انسان]] | |||
* [[توحید]] | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | |||
* [https://quran.inoor.ir/fa/surah/32/ برگرفته ازسایت معرفی سوره سجده - پایگاه جامع قرآن]quran.inoor.ir | |||
{{سورههای مکی و مدنی}} | |||
{{ | |||
[[رده: | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سورههای | [[رده:سورههای قرآن]] |