کرامیه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کَرّامیه''' از فرق [[اهل سنت و جماعت|سنت و جماعت]] بودند و از ابوعبداللّه محمد بن کرام بن عرّاف بن خزامة بن براء (در گذشته در 255 ه) پیروى مى‏‌کردند.

او در اصل سجستانی و پدرش رزبان بود و چون رزبان را به پارسى کرام گویند، از این جهت به «ابن کرام» معروف شد. وی از آن جا به [[گرجستان]] تبعید و مطرود شد ولی توانست با تملق و نفاق، هم‌پیمانانی به دست آورد و با تظاهر به زهد و تعبد؛ جلوه ای ویژه به خود بدهد و مردم آن دیار را به بدعت خویش کشاند و بیعت آنان را به سوی خود جلب کند. ابن کرام در ادامه به [[مکه]] رفت و مدت پنج سال در آن شهر مجاور بود و پس از آن، به [[نیشابور]] رفت. اما در آن شهر از سوی طاهر بن عبداللّه دستگیر و به زندان افکنده شد. وی در سال 251 هجری قمری از زندان آزاد شد و به [[بیت‌المقدس]] رفت و همان جا در‌گذشت. <ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 364</ref>ابن کرّام ظاهرا هم [[تصوف|صوفى]] بود و هم متکلم. وى در نوشته‌هایش در اصطلاحات فنى [[تصوف]] و کلام، تجدید نظر کرد. او از حیث حکمت الهى میان [[مكتب سنت‏ گرایى|مکتب سنت‏ گرایى]] که به کلى مخالف کلام خردگرا بود و «[[معتزله]]» که کاملا از برداشت خردگرایانه حمایت مى‌کردند، قرار گرفت و نفوذ او بیش از همه در مذهب «ماتریدى» مشاهده مى‌شود.

به اعتقاد این فرقه، [[نبوت]] و [[رسالت]] دو صفت عرضی هستند که به غیر از [[وحی]]، [[معجزه]] و [[عصمت]] از گناه، در ایشان به ‏وجود می‌آید و همچنین معتقدند ‏کسی که دارای این دو صفت باشد، بر خداوند تعالی واجب است که او را رسالت برگزیند و به مردم معرفی کند. به عبارت دیگر، معجزه، وحی و عصمت، ملاک نبوت و رسالت نیست، بلکه هر کسی که در او چنین حالت عرضی (نبوت و رسالت) حاصل شود، بر خدا واجب است که او را به سوی خلق مبعوث نماید. اگر او را ارسال کند، آن شخص مرسل (فرستاده شده) می شود و گرنه مرسل نیست. بنا بر این، بین رسول و مُرسل تفاوت گذارده‏ اند با این تفسیر که رسول کسی است که این صفت در او باشد و مرسل فقط مأمور به ادای رسالت است. یعنی با این وصف مُرسل کسی است که بدون برخورداری از شرایط رسالت، مأمور به انجام تکلیف رسالت می ‏شود! کرامیه درباره عصمت پیامبران نیز گفته ‏اند که پیامبران نسبت به هر گناهی که مستوجب کیفر باشد و عدالت را ساقط کند، معصوم اند، ولی در مورد همه گناهان معصوم نیستند.<ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 364 با اقتباس</ref>

در باب [[کلام الهی]]، کرامیه میان «کلام» و «قول» تفاوت گذاشته‌اند و گفته‌اند که قول خداوند در نظر آن‌ها، حادث و کلام او قدیم است. ابن کرام در برخى از آثارش جایگاه پروردگار را به «حیثوثیت» تعبیر کرده است و معتقد است نخستین چیزى که خداى تعالى آفریده ناگزیر باید جسمى زنده باشد که بتواند عبرت گیرد و اگر او نخست جمادات را مى‌‏آفرید، از حکمتش به دور بود.<ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 364  با اقتباس</ref> آنان معتقدند که هر موجودی که عرض نباشد، یعنی جسم باشد، باید در یکی از جهات باشد بنا بر این گفتند که خدا در برترین و شریف‌ترین جهات، یعنی جهت فوق است. <ref>شهرستانی،عبدالکریم؛ الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفة، ج۱ ص ۱۰۷و۱۰۸

ابن کرام در مورد [[امامت]] می‌گوید که وجود دو امام در یک زمان در صورت وقوع جنگ و نبرد میان اصحاب و هنگام اختلاف احکام جایز است و حتی در یکی از کتاب ‏هایش امامت [[معاویه]] و [[حضرت علی]](علیه السلام) را در یک زمان جایز دانسته و گفته است که پیروی پیروان ایشان، امری ناگزیر بوده است، هرچند که یکی از آن‌ها عادل و دیگری ستمکار بوده ‏است...!

همچنین ابن کرام در [[علم فقه]] نیز دخالت می‌کرد و در باره [[نماز مسافر]] می‌گفت که انجام آن منوط به گفتن دو تکبیر است و همبن مقدار کفایت می‌کند. بنابراین نیازی به رکوع، سجود، قیام، قعود، تشهد و سلام نیست. هم‌چنین معتقد بود که غسل میت و [[نماز]] بر او از سنت‌های غیر واجب است. بلکه آن‌چه واجب است کفن و دفن اوست و نیز نماز و [[روزه]] [[حج]] بدون ‏نیت درست است‏. <ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 365  با ویرایش و اقتباس</ref>