پرش به محتوا

فصلنامه اندیشه تقریب شماره 20: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:
علی احمدی، ترجمه: عامر شوهانی، تحقیق: محمد جاسم الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1386 ، 144 صفحه، وزیری.<br>
علی احمدی، ترجمه: عامر شوهانی، تحقیق: محمد جاسم الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1386 ، 144 صفحه، وزیری.<br>
مروری است بر زندگانی و شخصیت شیخ محمود شلتوت، از پیشگامان وحدت اسلامی و تقریب بین مذاهب اسلامی. در این تحقیق سعی شده است با مطالعه زندگی‌نامه و برخی از اقدامات شیخ محمود شلتوت، دیدگاه‌ها و عملکرد وی در مورد نزدیکی علمای شیعه و اهل‌سنت و جلوگیری از تفرقه و دشمنی فرقه‌های اسلامی تجزیه و تحلیل گردد. نگارنده به تولد شیخ محمود شلتوت و دوران تحصیل او و وارد شدن او به جامعة الازهر اشاره نموده و برخی از استادان و شاگردان او را معرفی کرده است. وی در ادامه به دوران ریاست شیخ محمود شلتوت بر دانشگاه الازهر اشاره نموده و نشاط علمی وی در این دوران و برخی از اقدامات وحدت‌بخش او از جمله اقامه عزا در عاشورا را بیان نموده است. در بخش دیگری از این نوشتار به برخی از موضع‌گیری‌های سیاسی شیخ محمود شلتوت، از جمله دیدگاه‌های وی درباره دولت اسرائیل پرداخته شده و در بخش بعدی، برخی از افکار و اقدامات شیخ محمود شلتوت و نقش وی در وحدت بخشی فرقه‌های اسلامی و دور کردن تعصب فرقه‌ای از مسلمانان بررسی گردیده است.<br>
مروری است بر زندگانی و شخصیت شیخ محمود شلتوت، از پیشگامان وحدت اسلامی و تقریب بین مذاهب اسلامی. در این تحقیق سعی شده است با مطالعه زندگی‌نامه و برخی از اقدامات شیخ محمود شلتوت، دیدگاه‌ها و عملکرد وی در مورد نزدیکی علمای شیعه و اهل‌سنت و جلوگیری از تفرقه و دشمنی فرقه‌های اسلامی تجزیه و تحلیل گردد. نگارنده به تولد شیخ محمود شلتوت و دوران تحصیل او و وارد شدن او به جامعة الازهر اشاره نموده و برخی از استادان و شاگردان او را معرفی کرده است. وی در ادامه به دوران ریاست شیخ محمود شلتوت بر دانشگاه الازهر اشاره نموده و نشاط علمی وی در این دوران و برخی از اقدامات وحدت‌بخش او از جمله اقامه عزا در عاشورا را بیان نموده است. در بخش دیگری از این نوشتار به برخی از موضع‌گیری‌های سیاسی شیخ محمود شلتوت، از جمله دیدگاه‌های وی درباره دولت اسرائیل پرداخته شده و در بخش بعدی، برخی از افکار و اقدامات شیخ محمود شلتوت و نقش وی در وحدت بخشی فرقه‌های اسلامی و دور کردن تعصب فرقه‌ای از مسلمانان بررسی گردیده است.<br>
نویسنده، معرفی عوامل وحدت و محورهای آن، مطرح کردن اختلاف‌نظرهای فقهی و دینی در فضایی سالم، مقابله با استعمار جهت حفظ وحدت اسلامی، ارتباط شیخ محمود شلتوت با علمای شیعه، به ویژه آیت‌الله بروجردی و محمدحسین آل کاشف الغطاء، و برخی از فتواهای صادر شده از جانب وی دربارة وحدت بین مسلمین را از جمله مهم‌ترین ابتکارات و ابداعات شیخ محمود شلتوت برای تقریب بین مذاهب اسلامی عنوان کرده و تأسیس فقه مقارنه‌ای (تطبیقی) و هم‌چنین رویکردی این‌چنینی در تفسیر شیعه و اهل‌سنت را در ایجاد وحدت مؤثر دانسته است.<br>
نویسنده، معرفی عوامل وحدت و محورهای آن، مطرح کردن اختلاف‌نظرهای فقهی و دینی در فضایی سالم، مقابله با استعمار جهت حفظ وحدت اسلامی، ارتباط شیخ محمود شلتوت با علمای شیعه، به ویژه آیت‌الله بروجردی و محمدحسین آل کاشف الغطاء، و برخی از فتواهای صادر شده از جانب وی درباره وحدت بین مسلمین را از جمله مهم‌ترین ابتکارات و ابداعات شیخ محمود شلتوت برای تقریب بین مذاهب اسلامی عنوان کرده و تأسیس فقه مقارنه‌ای (تطبیقی) و هم‌چنین رویکردی این‌چنینی در تفسیر شیعه و اهل‌سنت را در ایجاد وحدت مؤثر دانسته است.<br>
برخی افکار شیخ محمود شلتوت، مانند آفت بودن یأس از دیدگاه وی، دیدگاه‌های فقهی وی، اجتهاد از منظر شیخ محمود شلتوت، بررسی عوامل بدعت از منظر وی، دیدگاه‌های شیخ محمود شلتوت درباره فقه شیعه و وهابیت و دیدگاه‌های برخی از علمای مسلمان درباره شیخ محمود از مباحث بخش پایانی این نوشتار می‌باشد.<br>
برخی افکار شیخ محمود شلتوت، مانند آفت بودن یأس از دیدگاه وی، دیدگاه‌های فقهی وی، اجتهاد از منظر شیخ محمود شلتوت، بررسی عوامل بدعت از منظر وی، دیدگاه‌های شیخ محمود شلتوت درباره فقه شیعه و وهابیت و دیدگاه‌های برخی از علمای مسلمان درباره شیخ محمود از مباحث بخش پایانی این نوشتار می‌باشد.<br>


خط ۱۷۰: خط ۱۷۰:


* '''الامام موسی الصدر: ملهم الوحدة (سلسلة روّاد التقریب5)'''<br>
* '''الامام موسی الصدر: ملهم الوحدة (سلسلة روّاد التقریب5)'''<br>
عبدالرحیم اباذری، ترجمه: محمد پور صباغ، تحقیق: محمد جاسم الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1386 ، 200 صفحه، وزیری.<br>
عبدالرحیم اباذری، ترجمه: محمد پورصباغ، تحقیق: محمد جاسم الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1386 ، 200 صفحه، وزیری.<br>
مروری است بر زندگانی و شخصیت علمی، فرهنگی و سیاسی امام موسی صدر و نقش برجسته وی در ایجاد وحدت اسلامی و نزدیک کردن مذاهب و فرقه‌های مختلف اسلامی. در این پژوهش ضمن بحث درباره ادوار مختلف زندگانی امام موسی صدر، به رشد علمی و تربیت دینی وی در خانواده‌های علمی و دیندار اشاره شده و از نشاط علمی وی و سیره علمی و فرهنگی او در ایجاد مدارس علمیه، هجرت علمی او به نجف، تربیت طلاب و تدریس علوم حوزوی و سایر فعالیت‌های فرهنگی وی بحث شده است. در ادامه، نگارنده به اوضاع جغرافیایی، دینی، فرهنگی و سیاسی کشور لبنان پرداخته و وجود احزاب مختلف سیاسی و تنوع قومیتی در آن را بررسی نموده است. وجود محرومیت‌های فرهنگی، مشکلات اقتصادی، تنوع اعتقادات دینی و استعداد کشور لبنان برای به وجود آمدن بحران‌های سیاسی و نظامی، به ویژه به جهت نزدیکی این کشور با کشور فلسطین، از مباحث مهم بخش دوم این نوشتار است.<br>
مروری است بر زندگانی و شخصیت علمی، فرهنگی و سیاسی امام موسی صدر و نقش برجسته وی در ایجاد وحدت اسلامی و نزدیک کردن مذاهب و فرقه‌های مختلف اسلامی. در این پژوهش ضمن بحث درباره ادوار مختلف زندگانی امام موسی صدر، به رشد علمی و تربیت دینی وی در خانواده‌های علمی و دیندار اشاره شده و از نشاط علمی وی و سیره علمی و فرهنگی او در ایجاد مدارس علمیه، هجرت علمی او به نجف، تربیت طلاب و تدریس علوم حوزوی و سایر فعالیت‌های فرهنگی وی بحث شده است. در ادامه، نگارنده به اوضاع جغرافیایی، دینی، فرهنگی و سیاسی کشور لبنان پرداخته و وجود احزاب مختلف سیاسی و تنوع قومیتی در آن را بررسی نموده است. وجود محرومیت‌های فرهنگی، مشکلات اقتصادی، تنوع اعتقادات دینی و استعداد کشور لبنان برای به وجود آمدن بحران‌های سیاسی و نظامی، به ویژه به جهت نزدیکی این کشور با کشور فلسطین، از مباحث مهم بخش دوم این نوشتار است.<br>
در بخش سوم کتاب به بحث درباره خصوصیّات اخلاقی و روش فکری امام موسی صدر پرداخته شده و مردم‌دوستی، تواضع، عبادت، تبلیغ با روش جدید و توجه به مقوله فرهنگ و امور اجتماعی و دینی و ایجاد اصلاحات فرهنگی و اجتماعی در جامعه لبنان از ویژگی‌های وی عنوان شده است. در بخش چهارم این نوشتار، نگارنده به بحث درباره نقش امام موسی صدر در ایجاد وحدت بین ادیان و مذاهب مختلف اسلامی و غیراسلامی در لبنان پرداخته و روش وی را در ایجاد این وحدت و نزدیکی بین مسلمانان و مسیحیان و زندگی مسالمت‌آمیز آنان در کنار هم‌دیگر، بررسی نموده است. انعکاس دیدگاه‌های شخصیت‌هایی مانند امام خمینی، آیت‌الله خامنه‌ای، شهید مطهری، هاشمی رفسنجانی، شهید چمران و برخی از شخصیت‌های عربی مانند سید حسن نصرالله، امیرعبدالله پادشاه عربستان، جمال عبدالناصر رئیس جمهور سابق مصر درباره شخصیت علمی و سیاسی امام موسی صدر از مباحث پایانی این نوشتار است.<br>
در بخش سوم کتاب به بحث درباره خصوصیّات اخلاقی و روش فکری امام موسی صدر پرداخته شده و مردم‌دوستی، تواضع، عبادت، تبلیغ با روش جدید و توجه به مقوله فرهنگ و امور اجتماعی و دینی و ایجاد اصلاحات فرهنگی و اجتماعی در جامعه لبنان از ویژگی‌های وی عنوان شده است. در بخش چهارم این نوشتار، نگارنده به بحث درباره نقش امام موسی صدر در ایجاد وحدت بین ادیان و مذاهب مختلف اسلامی و غیراسلامی در لبنان پرداخته و روش وی را در ایجاد این وحدت و نزدیکی بین مسلمانان و مسیحیان و زندگی مسالمت‌آمیز آنان در کنار هم‌دیگر، بررسی نموده است. انعکاس دیدگاه‌های شخصیت‌هایی مانند امام خمینی، آیت‌الله خامنه‌ای، شهید مطهری، هاشمی رفسنجانی، شهید چمران و برخی از شخصیت‌های عربی مانند سید حسن نصرالله، امیرعبدالله پادشاه عربستان، جمال عبدالناصر رئیس جمهور سابق مصر درباره شخصیت علمی و سیاسی امام موسی صدر از مباحث پایانی این نوشتار است.<br>
خط ۱۷۶: خط ۱۷۶:


* '''سید قطب: آیة الجهاد (سلسلة روّاد التقریب6)'''<br>
* '''سید قطب: آیة الجهاد (سلسلة روّاد التقریب6)'''<br>
علی احمدی،¬ تحقیق: محمد جاسم الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1386 ، 176 صفحه، وزیری.<br>
علی احمدی، تحقیق: محمد جاسم الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1386 ، 176 صفحه، وزیری.<br>
بررسی احوال و اندیشه‌های سید قطب، از منادیان تفکر تقریب بین مذاهب اسلامی است. در این نوشتار ابتدا به ادوار مختلف زندگانی سید محمد قطب پرداخته شده و اوصاف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، محل تولد و وضعیت خانوادگی او بیان شده، آن‌گاه تألیفات محمد قطب و افکار و آرای روشن‌فکرانه وی، به ویژه روحیه استعمارستیزی و مجاهدت‌های او و خانواده‌اش در این راه، به تصویر کشیده است. نگارنده به فراست و نبوغ سید محمد قطب از همان ابتدای طفولیت اشاره نموده و سفرهای متعدد وی به کشورهای اسلامی و شهرهای مصر، به ویژه قاهره، را از نظر علمی پربار توصیف نموده و به معرفی برخی از شاگردان مشهور وی در مصر پرداخته است. در ادامه به سفرهای سید قطب به آمریکا و انگلیس پرداخته و اندوخته‌ها و تجربه‌های علمی وی از این سفرها، به ویژه پی بردن به سیاست‌های استعماری آمریکا و انگلیس و دشمنی آنان با کشورهای عربی و اسلامی، را تجزیه و تحلیل نموده است.<br>
بررسی احوال و اندیشه‌های سید قطب، از منادیان تفکر تقریب بین مذاهب اسلامی است. در این نوشتار ابتدا به ادوار مختلف زندگانی سید محمد قطب پرداخته شده و اوصاف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، محل تولد و وضعیت خانوادگی او بیان شده، آن‌گاه تألیفات محمد قطب و افکار و آرای روشن‌فکرانه وی، به ویژه روحیه استعمارستیزی و مجاهدت‌های او و خانواده‌اش در این راه، به تصویر کشیده است. نگارنده به فراست و نبوغ سید محمد قطب از همان ابتدای طفولیت اشاره نموده و سفرهای متعدد وی به کشورهای اسلامی و شهرهای مصر، به ویژه قاهره، را از نظر علمی پربار توصیف نموده و به معرفی برخی از شاگردان مشهور وی در مصر پرداخته است. در ادامه به سفرهای سید قطب به آمریکا و انگلیس پرداخته و اندوخته‌ها و تجربه‌های علمی وی از این سفرها، به ویژه پی بردن به سیاست‌های استعماری آمریکا و انگلیس و دشمنی آنان با کشورهای عربی و اسلامی، را تجزیه و تحلیل نموده است.<br>
در بخش دیگری از نوشتار، به بحث درباره فعالیت‌های روزنامه‌نگاری و نشر مجله و کتاب توسط سید محمد قطب و انتشار مجلات متعدد با خط فکری خاص توسط وی پرداخته شده است. تأثیرگذاری برخی از شخصیت‌های علمی و سیاسی مانند ابوالعلی مودودی و عباس محمود العقّاد بر سید محمد قطب از مباحث بعدی این نوشتار است. در مهم‌ترین بخش از این نوشتار برخی از افکار سیاسی و اجتماعی سید محمد قطب و فعالیت‌های وی در همراهی با جنبش اخوان‌المسلمین مصر، جهت‌گیری‌های سیاسی وی در برابر سیاست‌های استعماری غرب در ایجاد تفرقه بین مسلمانان جهان و روش او در مقابله با انحرافات فکری در جهان اسلام و ترفندهای روشن‌فکران و مستشرقان در ارائه یک نسخه جدید از اسلام به نام اسلام آمریکایی تجزیه و تحلیل گردیده است. ایجاد وحدت اسلامی در برابر دشمن مشترک مانند صهیونیسم و استعمار غرب در کلام و سیره سیدمحمد قطب و توصیف تلاش‌های گسترده وی در این باره و در نتیجه کشته شدن وی در این راه و ایجاد یک نهضت فکری جدید توسط سید قطب از دیگر مباحث این نوشتار می‌باشد.<br>
در بخش دیگری از نوشتار، به بحث درباره فعالیت‌های روزنامه‌نگاری و نشر مجله و کتاب توسط سید محمد قطب و انتشار مجلات متعدد با خط فکری خاص توسط وی پرداخته شده است. تأثیرگذاری برخی از شخصیت‌های علمی و سیاسی مانند ابوالعلی مودودی و عباس محمود العقّاد بر سید محمد قطب از مباحث بعدی این نوشتار است. در مهم‌ترین بخش از این نوشتار برخی از افکار سیاسی و اجتماعی سید محمد قطب و فعالیت‌های وی در همراهی با جنبش اخوان‌المسلمین مصر، جهت‌گیری‌های سیاسی وی در برابر سیاست‌های استعماری غرب در ایجاد تفرقه بین مسلمانان جهان و روش او در مقابله با انحرافات فکری در جهان اسلام و ترفندهای روشن‌فکران و مستشرقان در ارائه یک نسخه جدید از اسلام به نام اسلام آمریکایی تجزیه و تحلیل گردیده است. ایجاد وحدت اسلامی در برابر دشمن مشترک مانند صهیونیسم و استعمار غرب در کلام و سیره سیدمحمد قطب و توصیف تلاش‌های گسترده وی در این باره و در نتیجه کشته شدن وی در این راه و ایجاد یک نهضت فکری جدید توسط سید قطب از دیگر مباحث این نوشتار می‌باشد.<br>
خط ۱۹۵: خط ۱۹۵:


عبدالرحمن الکواکبی: رجل الکفاح والاصلاح (سلسلة روّاد التقریب9)'''<br>
عبدالرحمن الکواکبی: رجل الکفاح والاصلاح (سلسلة روّاد التقریب9)'''<br>
محمد جاسم الساعدی،¬ تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1387 ، 296 صفحه، وزیری.<br>
محمد جاسم الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1387 ، 296 صفحه، وزیری.<br>
پژوهشی است پیرامون شخصیت علمی و افکار عبدالرحمن کواکبی و نقش فرهنگی وی در تقریب بین مذاهب اسلامی. در این نوشتار ابتدا به مطالبی درباره ولادت عبدالرحمن کواکبی و نسب او و سپس به معرفی خاندان، خانواده و شخصیت وی پرداخته شده و در فصل بعدی با اشاره به گوشه‌هایی از حیات وی، برخی از فعالیت‌‌ها و پست‌های مهم او از جمله تلاش برای انحصار شرکت دخانیات در شهر حلب سوریه، ایجاد پست ریاست کاتبان در دادگاه قضایی حلب، ریاست شهرداری حلب، ریاست غرفه تجارت و مصرف محصولات زراعی، وکالت دادگاه قضایی حلب و ریاست گروه خرید و فروش اراضی دولتی حلب بیان گردیده است. نویسنده سپس به بررسی ابعادی از تفکرات و روابط سیاسی و اجتماعی عبدالرحمن کواکبی با سیاست‌مداران و دولت‌مردان عصر خویش پرداخته و نفوذ سیاسی و اجتماعی وی بر اثر ارتباطات گسترده با رجال سیاسی را منعکس نموده است. در فصل دیگری از کتاب، به برخی از سفرهای علمی وی اشاره شده و تألیفات، مباحثات و رساله‌های نگاشته شده توسط وی معرفی گردیده است. برخی از تألیفات عبدالرحمن عبارت است از: امّ القری، طبایع الاستبداد، صحائف قریش، العظمه الله، الانساب، امراض المسلمین و الادویه الشافیه لها، أحسن ما کان فی أسباب العمران، ماذا اصابنا؟ و کیف السلامه؟، تجاره الرقیق و احکامه فی الاسلام، الرحله الی زنجبار و الحبشه و أواسط جزیره العرب و الهند و... <br>
پژوهشی است پیرامون شخصیت علمی و افکار عبدالرحمن کواکبی و نقش فرهنگی وی در تقریب بین مذاهب اسلامی. در این نوشتار ابتدا به مطالبی درباره ولادت عبدالرحمن کواکبی و نسب او و سپس به معرفی خاندان، خانواده و شخصیت وی پرداخته شده و در فصل بعدی با اشاره به گوشه‌هایی از حیات وی، برخی از فعالیت‌‌ها و پست‌های مهم او از جمله تلاش برای انحصار شرکت دخانیات در شهر حلب سوریه، ایجاد پست ریاست کاتبان در دادگاه قضایی حلب، ریاست شهرداری حلب، ریاست غرفه تجارت و مصرف محصولات زراعی، وکالت دادگاه قضایی حلب و ریاست گروه خرید و فروش اراضی دولتی حلب بیان گردیده است. نویسنده سپس به بررسی ابعادی از تفکرات و روابط سیاسی و اجتماعی عبدالرحمن کواکبی با سیاست‌مداران و دولت‌مردان عصر خویش پرداخته و نفوذ سیاسی و اجتماعی وی بر اثر ارتباطات گسترده با رجال سیاسی را منعکس نموده است. در فصل دیگری از کتاب، به برخی از سفرهای علمی وی اشاره شده و تألیفات، مباحثات و رساله‌های نگاشته شده توسط وی معرفی گردیده است. برخی از تألیفات عبدالرحمن عبارت است از: امّ القری، طبایع الاستبداد، صحائف قریش، العظمه الله، الانساب، امراض المسلمین و الادویه الشافیه لها، أحسن ما کان فی أسباب العمران، ماذا اصابنا؟ و کیف السلامه؟، تجاره الرقیق و احکامه فی الاسلام، الرحله الی زنجبار و الحبشه و أواسط جزیره العرب و الهند و... <br>
نگارنده، عبدالرحمن کواکبی را شخصیتی معرفی می‌کند که همواره دغدغه اصلاح امور مسلمانان را داشته و از اختلاف و تعصبات قومی و مذهبی مسلمانان در رنج بوده است. وی در همین باره برخی از افکار و نظریات اصلاحی او در امور اجتماعی و سیاسی را متذکر شده و برخی از مناقشات و شبهات وارد شده بر افکار و دیدگاه‌های او از جانب برخی متفکران را منعکس نموده است. انقلاب در افکار عبدالرحمن کواکبی، زن از دیدگاه کواکبی، دین و دولت از منظر کواکبی، استبداد از دیدگاه کواکبی، اصلاحات اجتماعی توسط کواکبی، برخی از افتراها علیه کواکبی و بررسی صحت و سقم آنها، موضع‌گیری کواکبی درباره اسلام عثمانی، دیدگاه کواکبی درباره این‌که ائمه از قریش هستند و بررسی دیدگاه‌های کواکبی درباره تقریب بین مذاهب اسلامی از برجسته‌ترین مباحث این بخش از کتاب است. در بخش پایانی کتاب نیز چگونگی وفات عبدالرحمن کواکبی و برخی از دیدگاه‌ها و مراثی در شأن وی بیان شده است.<br>
نگارنده، عبدالرحمن کواکبی را شخصیتی معرفی می‌کند که همواره دغدغه اصلاح امور مسلمانان را داشته و از اختلاف و تعصبات قومی و مذهبی مسلمانان در رنج بوده است. وی درهمین‌باره برخی از افکار و نظریات اصلاحی او در امور اجتماعی و سیاسی را متذکر شده و برخی از مناقشات و شبهات وارد شده بر افکار و دیدگاه‌های او از جانب برخی متفکران را منعکس نموده است. انقلاب در افکار عبدالرحمن کواکبی، زن از دیدگاه کواکبی، دین و دولت از منظر کواکبی، استبداد از دیدگاه کواکبی، اصلاحات اجتماعی توسط کواکبی، برخی از افتراها علیه کواکبی و بررسی صحت و سقم آنها، موضع‌گیری کواکبی درباره اسلام عثمانی، دیدگاه کواکبی درباره این‌که ائمه از قریش هستند و بررسی دیدگاه‌های کواکبی درباره تقریب بین مذاهب اسلامی از برجسته‌ترین مباحث این بخش از کتاب است. در بخش پایانی کتاب نیز چگونگی وفات عبدالرحمن کواکبی و برخی از دیدگاه‌ها و مراثی در شأن وی بیان شده است.<br>




خط ۲۰۸: خط ۲۰۸:
* '''جهانی شدن و جهان اسلام'''<br>
* '''جهانی شدن و جهان اسلام'''<br>
جمعی از نویسندگان، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 552 صفحه، وزیری.<br>
جمعی از نویسندگان، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 552 صفحه، وزیری.<br>
برگزاری شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با موضوع«جهان‌شمولی اسلام و جهانی سازی» توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی این فرصت را فراهم ساخت که پژوهش‌گران و اندیشمندان جهان اسلام آرا و دیدگاه‌های خود را در قالب مقالات محققانه عرضه کنند و علاوه بر شناساندن موضوع جهانی شدن در عرصه‌های گوناگون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از یک سو و نمایاندن فرصت‌ها و تهدیدهایی که این پدیده نوظهور به همراه آورده است از سوی دیگر، بر این واقعیت تکیه کنند که دین اسلام قابلیت دارد با این پدیده برخورد فعال نموده و سخن نو به میان آورد و از فرصت جهانی شدن ارتباطات بهره جوید و به رسالت جهان‌شمولی رسول مکرم اسلام جامه عمل بپوشاند که فرمود: « هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دِینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کلِّهِ»<br>
برگزاری شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با موضوع«جهان‌شمولی اسلام و جهانی سازی» توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی این فرصت را فراهم ساخت که پژوهش‌گران و اندیشمندان جهان اسلام آرا و دیدگاه‌های خود را در قالب مقالات محققانه عرضه کنند و علاوه بر شناساندن موضوع جهانی شدن در عرصه‌های گوناگون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از یک سو و نمایاندن فرصت‌ها و تهدیدهایی که این پدیده نوظهور به همراه آورده است از سوی دیگر، بر این واقعیت تکیه کنند که دین اسلام قابلیت دارد با این پدیده برخورد فعال نموده و سخن نو به میان آورد و از فرصت جهانی شدن ارتباطات بهره جوید و به رسالت جهان‌شمولی رسول مکرم اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) جامه عمل بپوشاند که فرمود: « هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دِینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کلِّهِ»<br>
اثر حاضر، گزیده‌ای از مقالات منتخب مجموعه سه جلد فارسی و یک جلد عربی مقالات شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی است که به دنبال پایان یافتن شمارگان آن، در پاسخ به درخواست مکرر محققان، توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پنج فصل کلی: مبانی جهان شمولی اسلام؛ راه‌کارهایی برای جهان اسلام؛ جهانی سازی ـ اقتصاد؛ جهانی سازی  ـ سیاسی، حقوقی و روابط بین‌الملل، و جهانی‌سازی ـ فرهنگ و ارتباطات، منتشر گردیده است که عناوین مقالات و اسامی نویسندگان آن عبارت است از: اسلام و جهانی شدن/ دکتر عماد افروغ، جهان‌شمولی و جهانی سازی/ محمد علی تسخیری؛ دین و جهانی شدن: چالش ها و فرصت ها/ دکتر محسن الویری؛ جهانی شدن و ایران: بایدها و نبایدها / دکتر امیر محمد حاجی یوسفی؛ اتحادیه امت اسلامی/ پروفسور حمید مولانا؛ الگوی جهان‌گردی مسلمانان در عصر جهانی سازی/ دکتر محمد هادی همایون؛ وضعیت انسان مسلمان در جهان معاصر/ دکتر مهدی محسنیان راد؛ فقه و جهانی شدن/ حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی؛ جهانی شدن، فرهنگ جهانی و تجدید فرهنگ / دکتر حسن‌پور احمدی؛ جهانی شدن؛ چه باید کرد؟.../ دکتر الیاس نادران؛ مروری بر وجوه اقتصادی حکومت مهدی(علیه‌السلام)/ دکتر حسن سبحانی؛ درآمدی بر شکل‌گیری بازار مشترک اسلامی.../ حسن آقا نظری؛ فرامرزی شدن قلمروهای اجتماعی ـ اقتصادی در عصر.../ دکتر احمد شعبانی؛ ابعاد سیاسی جهانی شدن و جهان اسلام/ دکتر ابراهیم برزگر؛ جهانی شدن، ملیت و هویت‌های فروملی در ..../ دکتر حمید احمدی؛ ناامنی محدود؛ بررسی تهدیدهای جهانی شدن.../ دکتر اصغر افتخاری؛ جهانی شدن و تضعیف حاکمیت ملی در جهان سوم/ دکتر حسین دهشیار؛ جهانی شدن‌ها؛ غربی شدن و اسلامی شدن جهان؛ اسلام هراسی و مدرنیته بزرگ شده/ دکتر سعید رضا عاملی؛ جهانی شدن و مسئولیت‌های فرا ملی دولت اسلامی/ سید صادق حقیقت؛ الگوی هنجاری مطلوب برای رسانه‌های جدید اسلامی/ دکتر حسام الدین آشنا؛ ارتباطات دینی و جهانی شدن: رسانه‌های سنتی و جدید/ دکتر ناصر باهنر. <br>
اثر حاضر، گزیده‌ای از مقالات منتخب مجموعه سه جلد فارسی و یک جلد عربی مقالات شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی است که به دنبال پایان یافتن شمارگان آن، در پاسخ به درخواست مکرر محققان، توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پنج فصل کلی: مبانی جهان شمولی اسلام؛ راه‌کارهایی برای جهان اسلام؛ جهانی سازی ـ اقتصاد؛ جهانی سازی  ـ سیاسی، حقوقی و روابط بین‌الملل، و جهانی‌سازی ـ فرهنگ و ارتباطات، منتشر گردیده است که عناوین مقالات و اسامی نویسندگان آن عبارت است از: اسلام و جهانی شدن/ دکتر عماد افروغ، جهان‌شمولی و جهانی سازی/ محمد علی تسخیری؛ دین و جهانی شدن: چالش ها و فرصت‌ها/ دکتر محسن الویری؛ جهانی شدن و ایران: بایدها و نبایدها / دکتر امیر محمد حاجی یوسفی؛ اتحادیه امت اسلامی/ پروفسور حمید مولانا؛ الگوی جهان‌گردی مسلمانان در عصر جهانی سازی/ دکتر محمد هادی همایون؛ وضعیت انسان مسلمان در جهان معاصر/ دکتر مهدی محسنیان راد؛ فقه و جهانی شدن/ حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی؛ جهانی شدن، فرهنگ جهانی و تجدید فرهنگ / دکتر حسن‌پور احمدی؛ جهانی شدن؛ چه باید کرد؟.../ دکتر الیاس نادران؛ مروری بر وجوه اقتصادی حکومت مهدی(علیه‌السلام)/ دکتر حسن سبحانی؛ درآمدی بر شکل‌گیری بازار مشترک اسلامی.../ حسن آقا نظری؛ فرامرزی شدن قلمروهای اجتماعی ـ اقتصادی در عصر.../ دکتر احمد شعبانی؛ ابعاد سیاسی جهانی شدن و جهان اسلام/ دکتر ابراهیم برزگر؛ جهانی شدن، ملیت و هویت‌های فروملی در ..../ دکتر حمید احمدی؛ ناامنی محدود؛ بررسی تهدیدهای جهانی شدن.../ دکتر اصغر افتخاری؛ جهانی شدن و تضعیف حاکمیت ملی در جهان سوم/ دکتر حسین دهشیار؛ جهانی شدن‌ها؛ غربی شدن و اسلامی شدن جهان؛ اسلام هراسی و مدرنیته بزرگ شده/ دکتر سعید رضا عاملی؛ جهانی شدن و مسئولیت‌های فرا ملی دولت اسلامی/ سید صادق حقیقت؛ الگوی هنجاری مطلوب برای رسانه‌های جدید اسلامی/ دکتر حسام الدین آشنا؛ ارتباطات دینی و جهانی شدن: رسانه‌های سنتی و جدید/ دکتر ناصر باهنر. <br>




خط ۲۱۸: خط ۲۱۸:


==ب.سایر آثار منشر شده در زمینه اندیشه تقریب؛==  
==ب.سایر آثار منشر شده در زمینه اندیشه تقریب؛==  
* '''بررسی اندیشه‌های سیاسی عبدالرحمن کواکبی'''<br>
تقوا، غلامرضا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام)، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، استاد راهنما: علی اصغر حلبی، استاد مشاور: حمید بهرامی احمدی، رضاقلی نظام مافی، 1372.<br>
هدف این پایان‌نامه، بررسی اندیشه¬های سیاسی عبدالرحمن کواکبی است. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای انجام یافته و مباحث آن در سه بخش تنظیم شده است: بخش اول، به بررسی تاریخی شرایط حاکم بر سرزمین‌های عرب در روزگار کواکبی اختصاص دارد. در بخش دوم، زندگی‌نامه کواکبی ارائه شده است و در بخش سوم، اندیشه‌های سیاسی کواکبی بر اساس دو کتاب «طبایع الاستبداد و مصارع الاستعباد» و « ام‌القری» نقد و بررسی گردیده است. بر اساس نتایج تحقیق، کواکبی در کتاب نخست خود به نقد حال حاکمان و امرای سرزمین‌های اسلامی می‌پردازد و کتاب دوم خود را به انتقاد از وضع مسلمین اختصاص می‌دهد. وی در کتاب طبایع، دشمن اصلی مردم را استبداد معرفی و از آن به ام الفساد یاد می‌نماید و اساس و پایه استبداد را تقلید و اقتباس‌های کورکورانه مسلمانان از مقامات مسیحی می‌داند. او حکومت خلفای راشدین را نمونه بارز اصول دموکراسی و شورایی معرفی می نماید. کواکبی مالکیت را درحد اعتدال آن مطلوب انسان‌ها ذکر می‌کند و معتقد است همانا ثروت‌های کلان به استبداد منجر شده و اخلاق را تباه و ضایع می‌کند.<br>
از دیگر عقاید سیاسی، احترام به حق بیان و آزادی قلم است. او در تعیین حدود و ثغور اختیارات حاکم سیاسی، به شیوه غربی‌ها قائل به تشکیل پارلمان و به تعبیر خاص خود، مجلس نواب، می‌باشد. کواکبی ترس موهوم در دل‌های مردم را حاصل بسیاری از ادیان می‌داند، که این امر، سبب تمسک جستن حاکمان مستبد به دین گردیده و آن را دستمایه حکمرانی بر مردم قرار می‌دهند. وی استبداد را به حکومت خاصی منحصر نمی‌داند و معتقد است حتی حکومت‌های جمعی نیز در صورتی که خود را از قید بازرسی و حساب‌رسی مردم برهانند، ممکن است به استبداد بینجامد. با این همه، وی در قواعد رفع استبداد و درمان آن به هیچ وجه راه خشونت را جایز نمی‌شمرد. کواکبی در کتاب «ام‌القری» معتقد است عوامل متعددی سبب سستی و فتور در مسلمین می‌گردد که همه آنها ریشه در سیاه‌کاری‌ها و تدلیس مردان در لباس دین و صوفیان غالی دارد که به تحریف دین و آثار آن پرداخته‌اند. نهایت این‌که: وی در هر دوکتاب خود، ریشه اصلی پیدایش و نضج استبداد و دوام آن را در جهل و ناآگاهی توده مردم می‌داند.<br>
* '''بررسی اندیشه‌های سیاسی شیخ محمد عبده'''<br>
صالحی نجف‌آبادی، ناصر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام)، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، استاد راهنما: علی اصغر حلبی، استاد مشاور: داود باوند، عبدالعلی بیگدلی، 1374.
هدف این رساله، بررسی اندیشه‌های سیاسی شیخ محمد عبده به عنوان یک اصلاح‌طلب دینی می‌باشد. تحقیق حاضر با ¬¬استفاده از روش کتابخانه‌ای انجام یافته و مباحث آن در چهار فصل تنظیم گردیده است: فصل اول، به کلیات تحقیق اختصاص دارد. در فصل دوم، اندیشه‌های دینی ـ فلسفی محمد عبده بررسی شده است. اندیشه‌های اجتماعی شیخ در فصل سوم و اندیشه‌های سیاسی وی در فصل چهارم تجزیه و تحلیل گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، شیخ محمدعبده، به عنوان یک تئوریسین و مدرنیست اسلامی، تمام افکار و اندیشه‌های اصلاحی خود را بر محور عقل‌گرایی و اخلاق‌گرایی اسلامی متمرکز کرده بود، از این رو برخی از پژوهش‌گران اهل سنت او را مؤسس نهضت نو معتزله‌گرایی قلمداد کرده‌اند. وی در جهان اسلام، بیشتر به عنوان یک مصلح دینی و اخلاقی مطرح است تا یک مصلح سیاسی. از دیدگاه¬ وی مهم‌ترین دلیل ضعف و انحطاط مسلمین رسوخ کج‌اندیشی‌ها و کج‌فهمی‌ها ¬در مبانی عقلی، دینی و سیاسی آنها است که خرافات و بدعت‌های دینی را به همراه آورده است.<br>
وی در باب سیاست، معتقد بود که خلافت باید از آنِ اعراب باشد و باید در برابر سیاست ترک کردن اعراب و حاکمیت ترکان عثمانی بر کشور مصر مقاومت کرد. به اعتقاد او، اقتدارات حاکم اسلامی، مفتی، مجتهد و امثال آنها خصلتی مدنی دارد نه شرعی و امتیازات آنها از شرع نشأت نمی‌گیرد، بلکه شرع، میزان تکالیف و اقتدارات آنها را معین می‌کند. این امر نه به جهت جدایی دین از سیاست، بلکه برای جلوگیری از استبداد دینی خلیفه، مفتی و امثال آنها می‌باشد و سلطه دینی، به خدا و رسول او اختصاص دارد. بنابراین [[حکومت اسلامى|حکومت اسلامی]] با تئوکراسی (خداسالاری) متفاوت بوده و حاکم اسلامی در صورت از دست دادن شرایط و ترک وظایف باید امر و نهی و نصیحت شود و در صورت عدم اصلاح، بنابر مقتضای مصالح عامه برکنار شود. هم‌چنین بهترین نوع حکومت ازدیدگاه عبده، مشروطه سلطنتی (دموکراسی پارلمانی) است، مشروط بر این که عامل پیشرفت ملت در جهت اصلاح دینی، اخلاقی و سیاسی آنها گردد و اگر مانع آن بود باید آن حکومت را نادرست و یا دست‌کم زودرس دانست و اگر حکومت استبدادی یا حتی بیگانه به احراز این هدف کمک کند باید آن‌را تحمل کرد.<br>
خلاصه آنکه، عبده قبل از تبعید، در قالب لژ فراماسونری، حزب‌وطنی مصر، مجمع تقریب بین المذاهب، جمعیت عروه در سودان، مطبوعات و امثال آن فعالیت‌های سیاسی داشت و بر روی اصلاح دینی و سیاسی علما و... تاکید می‌کرد و تشکیل امت واحده را جزء اصول و اهداف اسلامی خود قرار داده بود. ولی پس از تبعید و جدا شدن از سید جمال، روشی محافظه‌کارانه و اعتدالی در پیش گرفت و به دلیل وجود سیاست سوء کشورهای اسلامی، سیاست را مترادف با فریب‌کاری، نفاق‌انگیزی و دشمنی با دین و دانش می‌دانست و بیشتر بر روی اصلاح دینی و اخلاقی طبقه عوام و بی‌سواد کشور مصر تأکید می‌نمود و جهان وطنی اسلامی را امری پوچ و غیر ممکن قلمداد می‌کرد.<br>
* '''الشیخ محمود شلتوت؛ قراءة فی تجربة الاصلاح و الوحدة الاسلامیة'''<br>
حسن سلهب، بیروت، مرکز الحضاره لتنمیه الفکر الاسلامی، چاپ اول، 2008م،304  صفحه، رقعی.<br>
بررسی شخصیت و تفکرات شیخ محمود شلتوت، از فعالان تقریب بین مذاهب اسلامی است. در این نوشتار، ابعاد فکری، دینی و علمی شیخ محمود شلتوت بررسی و اقدامات وی در زمینه نزدیک کردن مذاهب اسلامی شیعه و اهل سنت منعکس گردیده است. نگارنده ابتدا به بحث درباره محیط فرهنگی و سیاسی مصر در عصر زندگی شیخ محمود شلتوت پرداخته و سپس اعمال و اقدامات وی در زمینه احیای تفسیر قرآن و عقاید اسلامی و تحصیل و تدریس وی در زمینه‌های علوم دینی و ایجاد اصلاحات گسترده در دانشگاه الازهر مصر را به تصویر کشیده و تلاش‌های وی در نزدیک کردن افکار علمای شیعه و اهل سنّت و تدوین مجله «رسالة الاسلام» و انتشار افکار تقریبی خویش در این مجله را تشریح نموده است. در بخش دیگر کتاب، آرا و موضع‌گیری‌های شیخ محمود شلتوت به‌عنوان رئیس دانشگاه الازهر منعکس گردیده و دیدگاه‌های وی در مورد اجتهاد، وحدت اسلامی، اسلام و علم، اسلام و انسان، حقوق انسان، دین و زندگی، دین و دولت، مسایل سیاسی و اجتماعی اسلام شرح داده شده است.<br>
نگارنده در ضمن بیان افکار و عقاید شیخ محمود شلتوت، شیوه‌های وی برای نزدیکی مذاهب و فرقه‌های اسلامی را نیز بررسی نموده و برخی از فتاوای وی را درباره تقریب، از جمله فتوای او درباره جواز تعبّد بر مذهب شیعه امامیه و عدم کفر آنها و رسمیت بخشیدن به آن، بیان کرده است. نگارنده هم‌چنین به دیدگاه‌های وی درباره محدوده علم و دین، اشتراکات دین و علم، ارتباط بین علم و تربیت دینی، شروط کفر، اصالت اسلام، شروط جنگ، مسلمان و جنگ‌هایی که در عصر کنونی در حال وقوع است، حقوق بشر، حقوق زن، جایگاه عقل در دین و فهم آن، نظام سیاسی و اجتماعی اسلام، استعمار و مسئله قومیت عربی، ابعاد اجتماعی عبادت و امر به معروف و نهی از منکر اشاره نموده و در پایان نیز خلاصه‌ای از زندگی‌نامه او را ذکر کرده است.<br>
* '''کتابشناسى تفصیلى مذاهب اسلامى'''<br>
محمد رضا ضمیری، قم، مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1382 ، 564 صفحه، وزیری. (آشنایی با دیدگاه های مذاهب اسلامی14) <br><br>
تلاش در جهت شناسایى، گردآورى و ارائه کتاب‌ها و پژوهش‌هاى انجام شده در عرصه مذاهب اسلامى، از گام‌هاى مهم به شمار مى‌آید که مى‌تواند اطلاع رسانى پژوهشى و هدایت تحقیقات در این حوزه را به عنوان دو راه‌کار بنیادین فرا روى پژوهش‌گران قرار دهد. بر پژوهش‌گران در زمینه مذاهب اسلامى پوشیده نیست که بیش از 1400 سال است که اندیشوران اسلامى در علوم مختلف دینى، اعم  از فقه، اصول، تفسیر، کلام، تاریخ، حدیث و رجال، پژوهش‌هاى ارزشمند و عمیقی را تقدیم جامعه علمى و اسلامى مسلمانان نموده و براى گسترش معرفت دینى و روش تطبیقى و مقایسه‌اى میان دیدگاه‌هاى مختلف در مذاهب، بسیار تلاش کرده‌اند. طبیعى است که شناخت و احاطه نسبت به دیدگاه‌هاى گوناگون در یک موضوع، در روشن شدن زوایاى پنهان یک اندیشه نقش به سزایى دارد. از این رو، براى پژوهش گران مذاهب اسلامى ضرورى است که با آثار انتشار یافته و مطالب مطرح شده در حوزه مذاهب اسلامى آشنایى پیدا کنند. تا از این رهگذر، راه‌هاى پیموده، میزان موفقیت‌ها و ناکامی‌ها و خلأها و مشکلات را به خوبى بشناسند و راه ناپیموده و پر پیچ‌وخم پیش رو را با گام‌هایى استوار و با استفاده از تجارب پیشینیان بپیمایند.<br>
کتاب حاضر تلاشى است براى شناسایی و تسهیل دست‌یابى به کتاب‌هاى مذاهب اسلامى در عرصه‌هاى مختلف پژوهشى. این کتاب می‌تواند راهنماى مناسبى براى مأخذشناسى مذاهب اسلامى باشد و پیروان مذاهب مختلف را از دستاوردهاى علمى یک‌دیگر مطلع سازد. کتاب حاضر از هفت فصل: فقه، قواعد فقه، کلام، تاریخ اسلام، حدیث و تفسیر تشکیل شده است که در هر فصل مهم‌ترین و ارزشمندترین کتاب‌ها از مذاهب پنج گانه شیعه، حنفى، مالکى، شافعى، حنبلى به تفصیل معرفی گردیده است. روش کار در این مجموعه چنین است که در هرکتابى، عناوین زیر به طور مختصر بررسى شده است: عنوان کتاب، مشخصات مؤلف، زندگی‌نامه و اظهارنظرها، معرفى اجمالى کتاب و وضعیت نشر.<br>


=چکیده مقاله‌ها=
=چکیده مقاله‌ها=
۱٬۷۴۱

ویرایش