۱٬۷۴۱
ویرایش
Mollahashem (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mollahashem (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
وظیفۀ هر فرد و نیز جامعه است که از جانی که خداوند جز به حق، آسیب رساندن به آنرا حرام دانسته، پاسداری کند و گرامیاش بدارد همانگونه که خداوند آنرا گرامی داشته و عدالتی را که خداوند بدان فرمان داده، با اجرای شریعت وی و حرکت بر اساس راه و آیین او و عمل به کتاب او و رهنمونهای پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) برقرار سازد.<ref> حديث را «ابو داود»، «سنايي»، «ترمذي» و «ابن ماجه» روايت كردهاند و «ابن ماجه» آنرا حديث حسن و صحيح دانسته است. </ref><br> | وظیفۀ هر فرد و نیز جامعه است که از جانی که خداوند جز به حق، آسیب رساندن به آنرا حرام دانسته، پاسداری کند و گرامیاش بدارد همانگونه که خداوند آنرا گرامی داشته و عدالتی را که خداوند بدان فرمان داده، با اجرای شریعت وی و حرکت بر اساس راه و آیین او و عمل به کتاب او و رهنمونهای پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) برقرار سازد.<ref> حديث را «ابو داود»، «سنايي»، «ترمذي» و «ابن ماجه» روايت كردهاند و «ابن ماجه» آنرا حديث حسن و صحيح دانسته است. </ref><br> | ||
به این ترتیب مشاهده میشود که اسلام حق زندگی پایدار و در آرامش را برای فرد تضمین کرده و تجاوز به آنرا حرام دانسته و برای کسی که دیگری را میکشد، قصاص قتل در نظر گرفته تا دیگران را از این عمل زشت باز دارد. خداوند میفرماید: «وَلَکمْ في الْقِصَاصِ حَیاةٌ یاْ أُولِی الأَلْبَابِ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ؛ و شما را ای خردمندان، قصاص زندگانی (نهفته) است باشد که پرهیزگاری ورزید.» (بقره/179) و میفرماید: «وَکتَبْنَا عَلَیهِمْ فِیهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَینَ بِالْعَینِ وَالأَنفَ بِالأَنفِ وَالأُذُنَ بِالأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ کفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ یحْکم بِمَا أنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِک هُمُ الظَّالِمُونَّ؛ و بر آنان در آن (تورات) مقرر داشتیم که جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بینی در برابر بینی و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است و زخمها قصاص دارند و هر کس از آن در گذرد، کفّاره گناهان اوست و آن کسان که بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است، داوری نکنند ستمگرند.» (مائده/45) و در جایی دیگر میفرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کتِبَ عَلَیکمُ الْقِصَاصُ في الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِی لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَیهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِک تَخْفِیفٌ مِّن رَّبِّکمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِک فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید قصاص کشتگان بر شما مقرر شده است: آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن و اگر به کسی از جانب برادر (دینی)اش (ولی دم) گذشتی شود (بر ولی دم است) که شایسته پیگیری کند و بر قاتل است که خونبها را به نیکی به او بپردازد، این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست و هر که پس از آن، از اندازه درگذرد عذابی دردناک خواهد داشت.» (بقره/178).<br> | به این ترتیب مشاهده میشود که اسلام حق زندگی پایدار و در آرامش را برای فرد تضمین کرده و تجاوز به آنرا حرام دانسته و برای کسی که دیگری را میکشد، قصاص قتل در نظر گرفته تا دیگران را از این عمل زشت باز دارد. خداوند میفرماید: «وَلَکمْ في الْقِصَاصِ حَیاةٌ یاْ أُولِی الأَلْبَابِ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ؛ و شما را ای خردمندان، قصاص زندگانی (نهفته) است باشد که پرهیزگاری ورزید.» (بقره/179) و میفرماید: «وَکتَبْنَا عَلَیهِمْ فِیهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَینَ بِالْعَینِ وَالأَنفَ بِالأَنفِ وَالأُذُنَ بِالأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ کفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ یحْکم بِمَا أنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِک هُمُ الظَّالِمُونَّ؛ و بر آنان در آن (تورات) مقرر داشتیم که جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بینی در برابر بینی و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است و زخمها قصاص دارند و هر کس از آن در گذرد، کفّاره گناهان اوست و آن کسان که بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است، داوری نکنند ستمگرند.» (مائده/45) و در جایی دیگر میفرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کتِبَ عَلَیکمُ الْقِصَاصُ في الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِی لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَیهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِک تَخْفِیفٌ مِّن رَّبِّکمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِک فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید قصاص کشتگان بر شما مقرر شده است: آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن و اگر به کسی از جانب برادر (دینی)اش (ولی دم) گذشتی شود (بر ولی دم است) که شایسته پیگیری کند و بر قاتل است که خونبها را به نیکی به او بپردازد، این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست و هر که پس از آن، از اندازه درگذرد عذابی دردناک خواهد داشت.» (بقره/178).<br> | ||
پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: «خون فرد مسلمان تنها در سه حالت، حلال میگردد: زن شوهردار زناکار و نفس در ازای نفس و تارک دینی که از جمع [امت] بیرون شده است.» <br> | پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: «خون فرد مسلمان تنها در سه حالت، حلال میگردد: زن شوهردار زناکار و نفس در ازای نفس و تارک دینی که از جمع [امت] بیرون شده است.» <ref> حديث را «بخاري» روايت كرده است. </ref><br> | ||
=2 ـ حق مردگان= | =2 ـ حق مردگان= | ||
اسلام تنها به حق انسان زنده بسنده نمیکند و حق مردۀ او را نیز پاس داشته است. پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: «مردگان را دشنام ندهید زیرا آنان به [سزای] آنچه کردند رسیدند.» | اسلام تنها به حق انسان زنده بسنده نمیکند و حق مردۀ او را نیز پاس داشته است. پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: «مردگان را دشنام ندهید زیرا آنان به [سزای] آنچه کردند رسیدند.» حديث را «بخاري» روايت كرده است. </ref> و میفرماید: «اگر کسی برادر (مؤمن) خود را کفن کرد به نیکویی کفن کند.» <ref> حديث را «مسلم» روايت كرده است. </ref> و نیز میفرماید: «نیکیهای مردگانتان را یاد کنید و از بدیهای ایشان چیزی مگویید.» <ref> حديث را «ابو داود»، «حاكم» و «بيهقي» روايت كردهاند. </ref> و در جایی دیگر میفرماید: «اگر استخوان مسلمان مردهای شکسته شود مانند آن است که استخوان مسلمان زندهای شکسته شده است.» <ref> حديث را «ابو داود» و «ابن ماجه» و ديگران روايت كردهاند. </ref><br> | ||
اسلام حقوق دیگری نیز برای مردگان در نظر گرفته است، از جمله: حق نماز بر مرده و تشییع جنازۀ او و حق دعا و صدقه دادن برای او و ... .<br> | اسلام حقوق دیگری نیز برای مردگان در نظر گرفته است، از جمله: حق نماز بر مرده و تشییع جنازۀ او و حق دعا و صدقه دادن برای او و ... .<br> | ||
خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
ستمگری همگانی تا ظهور اسلام، همه جا شایع بود. اسلام به برادری فراخواند و حقوق زن را به عنوان انسان به وی باز گرداند و روشن ساخت که ستم و نابرابری با طبیعت بشریت منافات دارد، زیرا مردم با یکدیگر برابرند و میان عرب و عجم جز به تقوا، تفاوتی وجود ندارد و باید در حقوق و وظایف، برابر باشند.<br> | ستمگری همگانی تا ظهور اسلام، همه جا شایع بود. اسلام به برادری فراخواند و حقوق زن را به عنوان انسان به وی باز گرداند و روشن ساخت که ستم و نابرابری با طبیعت بشریت منافات دارد، زیرا مردم با یکدیگر برابرند و میان عرب و عجم جز به تقوا، تفاوتی وجود ندارد و باید در حقوق و وظایف، برابر باشند.<br> | ||
اسلام میان بنده و ارباب، سیاه و سفید و ... تفاوت قایل نمیشود و همگان را برادران و دوستدار یکدیگر قرار داده است. خداوند میفرماید: «کونوا عباد الله اخوانا؛ بندگان خدا! برادران یکدیگر باشید» و به این ترتیب اسلام توانست امت نیرومند و به همپیوستهای ایجاد کند.<br> | اسلام میان بنده و ارباب، سیاه و سفید و ... تفاوت قایل نمیشود و همگان را برادران و دوستدار یکدیگر قرار داده است. خداوند میفرماید: «کونوا عباد الله اخوانا؛ بندگان خدا! برادران یکدیگر باشید» و به این ترتیب اسلام توانست امت نیرومند و به همپیوستهای ایجاد کند.<br> | ||
در این باره آقای «جب» در کتاب خود: «وقتی اسلام مطرح است» میگوید: «ولی اسلام هنوز هم میتواند به بشریت خدمت گرانسنگ و والایی تقدیم کند؛ هیچ نهادی جز اسلام قادر به همبسته ساختن نژادهای مختلف و متخاصم بشریت در جبههای واحد و بر اساس برابری نیست. جامعۀ بزرگ اسلامی در آفریقا و هند و اندونزی و حتی آن جامعۀ کوچک اسلامی در چین و جامعۀ کوچک اسلامی در ژاپن، همه و همه بیانگر آناند که اسلام همچنان توان آن را دارد که بر امثال این عناصر با نژادها و طبقات مختلف چیره گردد؛ چنانچه درگیریهای کشورهای بزرگ شرق و غرب مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد مطمئناً برای حل و فصل این درگیریها، دست به دامان اسلام میگردید. (به نقل از: ابراهیم محمد اسماعیل در کتاب الاسلام و المذاهب | در این باره آقای «جب» در کتاب خود: «وقتی اسلام مطرح است» میگوید: «ولی اسلام هنوز هم میتواند به بشریت خدمت گرانسنگ و والایی تقدیم کند؛ هیچ نهادی جز اسلام قادر به همبسته ساختن نژادهای مختلف و متخاصم بشریت در جبههای واحد و بر اساس برابری نیست. جامعۀ بزرگ اسلامی در آفریقا و هند و اندونزی و حتی آن جامعۀ کوچک اسلامی در چین و جامعۀ کوچک اسلامی در ژاپن، همه و همه بیانگر آناند که اسلام همچنان توان آن را دارد که بر امثال این عناصر با نژادها و طبقات مختلف چیره گردد؛ چنانچه درگیریهای کشورهای بزرگ شرق و غرب مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد مطمئناً برای حل و فصل این درگیریها، دست به دامان اسلام میگردید. (به نقل از: ابراهیم محمد اسماعیل در کتاب الاسلام و المذاهب الاقتصادیة المعاصرة).<br> | ||
بنابراین اسلام، نخستین تثبیت کنندۀ برابری میان مردم است: «مردم چون دندانههای یک شانه با هم برابرند». نمودهای این برابری نیز به موارد زیر باز میگردد:<br> | بنابراین اسلام، نخستین تثبیت کنندۀ برابری میان مردم است: «مردم چون دندانههای یک شانه با هم برابرند». نمودهای این برابری نیز به موارد زیر باز میگردد:<br> | ||
==الف ـ برابری انسانی== | ==الف ـ برابری انسانی== | ||
مردم با یکدیگر برابرند و تفاوتی میان آنان نیست، چون پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) فرموده است: «همگی از آن آدم و آدم از خاک است». (از خطبۀ رسول اکرم در | مردم با یکدیگر برابرند و تفاوتی میان آنان نیست، چون پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) فرموده است: «همگی از آن آدم و آدم از خاک است». (از خطبۀ رسول اکرم در حجةالوداع).<br> | ||
ثروتمند و فقیر در ارزش انسانی با یکدیگر برابرند و از این نظر جز در کار نیک و شایستگیهای برتر و در آنچه فرد به خدای خود و به برادران خود و به وطنش تقدیم میکند، تفاوتی میان مردم وجود ندارد. (حقوق الانسان في الاسلام).<br> | ثروتمند و فقیر در ارزش انسانی با یکدیگر برابرند و از این نظر جز در کار نیک و شایستگیهای برتر و در آنچه فرد به خدای خود و به برادران خود و به وطنش تقدیم میکند، تفاوتی میان مردم وجود ندارد. (حقوق الانسان في الاسلام).<br> | ||
اسلام، بر نگاههای قبیلهای و تعصبهای جاهلی خط بطلان کشیده و اختلاف طبقات و تفاوت میان بردهها و آزادهها را از میان برداشت. پیامبر خدا(صلیاللهعلیهوآله) بسیاری از بردگان را به خود نزدیک میساخت و آنان را بر صحابه برتری میبخشید و به عنوان فرماندهان لشکرهایی که در میانشان بهترین و گرامیترین صحابهها حضور داشتند، میگماشت؛ بنابراین در اسلام تبعیض به خاطر حسب و نسب مطرح نیست. خداوند میفرماید: «ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّک بِالْحِکمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّک هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ؛ مردم را به راه پروردگارت با حکمت و پند نیکو فراخوان و با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز! بیگمان پروردگارت به آن کس که از راه وی بیراه شده، داناتر است و او به رهیافتگان داناتر است.» (نحل/125) و نیز میفرماید: «یا أَیهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکم مِّن ذَکرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاکمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ؛ ای مردم! ما شما را از مردی و زنی آفریدیم و شما را گروهها و قبیلهها کردیم تا یکدیگر را بازشناسید، بیگمان گرامیترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ به راستی خداوند دانایی آگاه است.» (حجرات/13).<br> | اسلام، بر نگاههای قبیلهای و تعصبهای جاهلی خط بطلان کشیده و اختلاف طبقات و تفاوت میان بردهها و آزادهها را از میان برداشت. پیامبر خدا(صلیاللهعلیهوآله) بسیاری از بردگان را به خود نزدیک میساخت و آنان را بر صحابه برتری میبخشید و به عنوان فرماندهان لشکرهایی که در میانشان بهترین و گرامیترین صحابهها حضور داشتند، میگماشت؛ بنابراین در اسلام تبعیض به خاطر حسب و نسب مطرح نیست. خداوند میفرماید: «ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّک بِالْحِکمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّک هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ؛ مردم را به راه پروردگارت با حکمت و پند نیکو فراخوان و با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز! بیگمان پروردگارت به آن کس که از راه وی بیراه شده، داناتر است و او به رهیافتگان داناتر است.» (نحل/125) و نیز میفرماید: «یا أَیهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکم مِّن ذَکرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاکمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ؛ ای مردم! ما شما را از مردی و زنی آفریدیم و شما را گروهها و قبیلهها کردیم تا یکدیگر را بازشناسید، بیگمان گرامیترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ به راستی خداوند دانایی آگاه است.» (حجرات/13).<br> | ||
پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) نیز در خطبه «حجة الوداع» میفرماید: «ای مردم! خدای شما یکی و پدر شما یکی است، همگی از آن آدم و آدم از خاک است. گرامیترین شما نزد خدا، پرهیزگارترین شماست. هیچ عربی بر غیر عرب و هیچ غیر عربی بر عرب و هیچ سرخپوستی بر سفیدپوست و هیچ سفیدپوستی بر سرخپوست و سیاهپوست برتری ندارد مگر به تقوا. آیا این پیام را رساندم؟ خداوندا گواه باش. این پیام را حاضران به غایبان برسانند». روایت شده که روزی «ابوذر غفاری» در حضور پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) با بردۀ سیاهپوستی جر و بحث کرد و نسبت به آن برده، خشم گرفت و با تندی به او گفت: ای فرزند زن سیاه! پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) خشمگین شد و فرمود: «پیمانه لبریز شد، پیمانه لبریز شد | پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) نیز در خطبه «حجة الوداع» میفرماید: «ای مردم! خدای شما یکی و پدر شما یکی است، همگی از آن آدم و آدم از خاک است. گرامیترین شما نزد خدا، پرهیزگارترین شماست. هیچ عربی بر غیر عرب و هیچ غیر عربی بر عرب و هیچ سرخپوستی بر سفیدپوست و هیچ سفیدپوستی بر سرخپوست و سیاهپوست برتری ندارد مگر به تقوا. آیا این پیام را رساندم؟ خداوندا گواه باش. این پیام را حاضران به غایبان برسانند». روایت شده که روزی «ابوذر غفاری» در حضور پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) با بردۀ سیاهپوستی جر و بحث کرد و نسبت به آن برده، خشم گرفت و با تندی به او گفت: ای فرزند زن سیاه! پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) خشمگین شد و فرمود: «پیمانه لبریز شد، پیمانه لبریز شد [کار از حدّ خود گذشت]، فرزند زن سفید بر فرزندان سیاه، جز به تقوا و کار نیک، برتری ندارد» «ابوذر» غمناک شد و گونۀ خود را بر زمین گذاشت و به آن برده گفت: «برخیز و بر گونهام لگد بزن».<br> | ||
==ب ـ برابری قانونی== | ==ب ـ برابری قانونی== |
ویرایش