سوره نساء: تفاوت میان نسخه‌ها

۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
|}
|}
</div>
</div>
'''سوره نساء''' چهارمین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] است که در جزء چهارم تا ششم قرار دارد. این سوره را نساء نامیده‌اند چون بسیاری از [[احکام فقهی]] مربوط به زنان در این سوره آمده است. سوره نساء بیشتر درباره احکام زناشویی و [[ارث]] سخن می‌گوید و در میان آنها به احکام [[نماز]]، [[جهاد]] و [[شهادت]] می‌پردازد. همچنین در این سوره مطالبی به صورت خلاصه درباره اهل کتاب و سرگذشت پیشینیان آمده و خداوند درباره منافقان هشدار داده است.  
'''سوره نساء''' چهارمین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] است که در جزء چهارم تا ششم قرار دارد. این سوره را نساء نامیده‌اند چون بسیاری از [[احکام فقهی]] مربوط به زنان در این سوره آمده است. سوره نساء بیشتر درباره احکام زناشویی و [[ارث]] سخن می‌گوید و در میان آنها به احکام [[نماز]]، [[جهاد]] و [[شهادت]] می‌پردازد. همچنین در این سوره مطالبی به صورت خلاصه درباره [[اهل کتاب]] و سرگذشت پیشینیان آمده و خداوند درباره منافقان هشدار داده است.  


== نساء ==
== نساء ==
زنان. همچنين است نِسوة و نَسوان، جمع مرأة است از غير لفظش مثل قوم در جمع مرء<ref>قاموس قرآن، ج 7، ص: 59</ref>.
زنان. همچنین است نِسوة و نَسوان، جمع مرأة است از غیر لفظش مثل قوم در جمع مرء<ref>قاموس قرآن، ج 7، ص: 59</ref>.


== مفهوم کلی سوره ==
== مفهوم کلی سوره ==
# قانونمند كردن جامعه اسلامى؛
# قانونمند كردن جامعه اسلامى؛
#
#
# حمايت از افراد كم توان جامعه؛
# حمایت از افراد كم توان جامعه؛
#
#
# بيدار باش در مقابل دشمنان داخلى و خارجى؛
# بیدار باش در مقابل دشمنان داخلى و خارجى؛
#
#
# تثبيت حكومت اسلامى؛
# تثبیت حكومت اسلامى؛
#
#
# تشويق به هجرت<ref>تفسير قرآن مهر، ج 4، ص 19.</ref>.
# تشویق به هجرت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 19.</ref>.


== اسامی سوره ==
== اسامی سوره ==
 
* نساء؛
* نساء؛،
*
*
* نساء
* نساء،
*
*
* کبري<ref>موسوعة القرآن العظيم، ج1، ص 530.</ref>.
* کبری<ref>موسوعة القرآن العظیم، ج1، ص 530.</ref>.


== علت نام‌گذاری ==
== علت نام‌گذاری ==
«سوره نساء»؛ به خاطر اينکه در اين سوره بيشترين احکام مربوط به زنان آمده است<ref>همان.</ref>.
«سوره نساء»؛ به خاطر اینکه در این سوره بیشترین احکام مربوط به زنان آمده است<ref>همان.</ref>.
«سوره نساء کبري»؛ در مقابل [[سوره طلاق]] که سوره نساء صغری ناميده شده است<ref>همان، ص 531.</ref>.
«سوره نساء کبری»؛ در مقابل [[سوره طلاق]] که سوره نساء صغری نامیده شده است<ref>همان، ص 531.</ref>.


== تعداد آيات و کلمات و کلمات ==
== تعداد آیات و کلمات و کلمات ==
* سوره نساء صدوهفتادوشش آيه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 3، ص 241.</ref>.
* سوره نساء صدوهفتادوشش آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 3، ص 241.</ref>.
*
*
* سوره نساء سه‌هزاروهفتصدوچهل‌وپنج کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌ها مختلف است).
* سوره نساء سه‌هزاروهفتصدوچهل‌وپنج کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌ها مختلف است).
خط ۶۵: خط ۶۴:
اهداف کلی سوره نساء عبارتند از:
اهداف کلی سوره نساء عبارتند از:


# بيان قوانين خانوادگى و اجتماعى اسلام به منظور قانونمند كردن جامعه ى نوپاى مسلمانان؛
# بیان قوانین خانوادگى و اجتماعى اسلام به منظور قانونمند كردن جامعه ى نوپاى مسلمانان؛
#
#
# كنترل، نگه دارى و به سازى نخستين واحد اجتماع، يعنى خانواده؛
# كنترل، نگه دارى و به سازى نخستین واحد اجتماع، یعنى خانواده؛
#
#
# حمايت از افراد كم توان جامعه؛ مثل يتيمان، كودكان و زنان؛
# حمایت از افراد كم توان جامعه؛ مثل یتیمان، كودكان و زنان؛
#
#
# تثبيت حكومت اسلامى و بيان لزوم اطاعت از رهبران الهى؛
# تثبیت حكومت اسلامى و بیان لزوم اطاعت از رهبران الهى؛
#
#
# بيدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلى و خارجى؛
# بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلى و خارجى؛
#
#
# تشويق مسلمانان به هجرت از سرزمين كفر، به مركز اسلام<ref>تفسير قرآن مهر، ج4، ص 22.</ref>.
# تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین كفر، به مركز اسلام<ref>تفسیر قرآن مهر، ج4، ص 22.</ref>.


== محتوا و موضوعات ==
== محتوا و موضوعات ==
بطور كلى بحث‌هاى مختلفى كه در سوره نساء مى خوانيم عبارتند از:
بطور كلى بحث‌هاى مختلفى كه در سوره نساء مى خوانیم عبارتند از:


# دعوت به [[ايمان]] و [[عدالت]] و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛
# دعوت به [[ایمان]] و [[عدالت]] و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛
#
#
# قسمتى از سرگذشت پيشينيان براى آشنايى هر چه بيشتر به سرنوشت جامعه‌هاى ناسالم؛
# قسمتى از سرگذشت پیشینیان براى آشنایى هر چه بیشتر به سرنوشت جامعه‌هاى ناسالم؛
#
#
# حمايت از كسانى كه نيازمند به كمك هستند، مانند يتيمان، و دستورهاى لازم براى نگاهدارى و مراقبت از حقوق آنها؛
# حمایت از كسانى كه نیازمند به كمك هستند، مانند یتیمان، و دستورهاى لازم براى نگاهدارى و مراقبت از حقوق آنها؛
#
#
# قانون ارث بر اساس يك روش طبيعى و عادلانه در برابر شكل بسيار زننده اى كه در آن زمان داشت و به بهانه‌هاى مختلفى افراد ضعيف را محروم مى ساختند؛
# قانون ارث بر اساس یك روش طبیعى و عادلانه در برابر شكل بسیار زننده اى كه در آن زمان داشت و به بهانه‌هاى مختلفى افراد ضعیف را محروم مى ساختند؛
#
#
# قوانين مربوط به ازدواج و برنامه‌هايى براى حفظ عفت عمومى؛
# قوانین مربوط به ازدواج و برنامه‌هایى براى حفظ عفت عمومى؛
#
#
# قوانين كلى براى حفظ اموال عمومى؛
# قوانین كلى براى حفظ اموال عمومى؛
#
#
# كنترل و نگهدارى و بهسازى نخستين واحد اجتماع يعنى محيط خانواده؛
# كنترل و نگهدارى و بهسازى نخستین واحد اجتماع یعنى محیط خانواده؛
#
#
# حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر يكديگر؛
# حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر یكدیگر؛
#
#
# معرفى دشمنان جامعه اسلامى و بيدارباش به مسلمانان در برابر آنها؛
# معرفى دشمنان جامعه اسلامى و بیدارباش به مسلمانان در برابر آنها؛
#
#
# حكومت اسلامى و لزوم اطاعت از رهبر چنين حكومتى؛
# حكومت اسلامى و لزوم اطاعت از رهبر چنین حكومتى؛
#
#
# تشويق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛
# تشویق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛
#
#
# معرفى دشمنانى كه احيانا فعاليت‌هاى زير زمينى داشتند؛
# معرفى دشمنانى كه احیانا فعالیت‌هاى زیر زمینى داشتند؛
#
#
# اهميت هجرت و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با يك جامعه فاسد و غير قابل نفوذ؛
# اهمیت هجرت و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با یك جامعه فاسد و غیر قابل نفوذ؛
#
#
# مجددا بحث‌هايى در باره ارث و لزوم تقسيم ثروت‌هاى متراكم شده در ميان وارثان<ref>تفسير نمونه، ج 3، ص 242.</ref>.
# مجددا بحث‌هایى در باره ارث و لزوم تقسیم ثروت‌هاى متراكم شده در میان وارثان<ref>تفسیر نمونه، ج 3، ص 242.</ref>.
#
#


== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
[[صدقه]] به مومنين، [[ثواب]] آزاد کردن بنده، دوری از [[شرک]]، چشم پوشی از خطا؛
[[صدقه]] به مومنین، [[ثواب]] آزاد کردن بنده، دوری از [[شرک]]، چشم پوشی از خطا؛


[[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر(صلی الله علیه) نقل كرده است كه: «هر كس سوره نساء را قرائت كند، گويى به هر مؤمنى كه پس از وى بيايد، ميراثى صدقه داده و اجر او به اندازه كسى است كه بنده اى را بخرد و آزاد كند و از [[شرك]]، برىء مي‌شود و در مشيت الهى، از كسانى است كه از خطاى آنها چشم پوشى مي‌شود».
[[ابى‌بن‌كعب]] از پیامبر(صلی الله علیه) نقل كرده است كه: «هر كس سوره نساء را قرائت كند، گویى به هر مؤمنى كه پس از وى بیاید، میراثى صدقه داده و اجر او به اندازه كسى است كه بنده اى را بخرد و آزاد كند و از [[شرك]]، برىء می‌شود و در مشیت الهى، از كسانى است كه از خطاى آنها چشم پوشى می‌شود».


'''ايمنی از فشار قبر'''؛
'''ایمنی از فشار قبر'''؛


[[عياشى]] به اسناد خود از [[اميرالمؤمنين(علیه السلام)]] نقل كرده است كه: «هر كس سوره نساء را در روزهاى [[جمعه]] بخواند، از فشار قبر، ايمن خواهد بود»<ref>ترجمۀ مجمع‌البيان، ج 5، ص 4</ref>.
[[عیاشى]] به اسناد خود از [[امیرالمؤمنین(علیه السلام)]] نقل كرده است كه: «هر كس سوره نساء را در روزهاى [[جمعه]] بخواند، از فشار قبر، ایمن خواهد بود»<ref>ترجمۀ مجمع‌البیان، ج 5، ص 4</ref>.


== محل و زمان نزول ==
== محل و زمان نزول ==
سوره نساء '''مدنى''' است. برخى گفته‌اند: تمام آيات آن مدنى هستند به جز دو آيه: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها ...» (آيه 58) و «يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِی الْكَلالَةِ ..» (آيه 176) كه در [[مكه]]، [[نازل]] شده اند<ref>ترجمه تفسير مجمع البيان، ج 5، ص: 4.</ref>.
سوره نساء '''مدنى''' است. برخى گفته‌اند: تمام آیات آن مدنى هستند به جز دو آیه: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها ...» (آیه 58) و «یَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیكُمْ فِی الْكَلالَةِ ..» (آیه 176) كه در [[مكه]]، [[نازل]] شده اند<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج 5، ص: 4.</ref>.
تاريخ نزول سوره نساء در ما بين صلح حديبيه و جنگ تبوك (شش الی نه هجري) مي باشد<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإکسير، مقدمه اول، ص 19.</ref>.
تاریخ نزول سوره نساء در ما بین صلح حدیبیه و جنگ تبوك (شش الی نه هجری) می باشد<ref>حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، مقدمه اول، ص 19.</ref>.


== فضای نزول ==
== فضای نزول ==
سوره نساء در [[مدينه]] نازل شده، يعنى هنگامى كه [[پيامبر(صلی الله علیه)]] دست در كار تاسيس حكومت اسلامى و ايجاد يك جامعه سالم انسانى بود، به همين دليل بسيارى از قوانينى كه در سالم سازى جامعه مؤثر است در اين سوره نازل شده است.
سوره نساء در [[مدینه]] نازل شده، یعنى هنگامى كه [[پیامبر(صلی الله علیه)]] دست در كار تاسیس حكومت اسلامى و ایجاد یك جامعه سالم انسانى بود، به همین دلیل بسیارى از قوانینى كه در سالم سازى جامعه مؤثر است در این سوره نازل شده است.


از طرفى چون افرادى كه تار و پود اين جامعه نو پا را تشكيل مى دادند، افراد [[بت پرست]] ديروز با آن همه آلودگى‌هاى [[دوران جاهليت]] بوده اند، لذا بايد قبل از هر چيز رسوبات گذشته را از مغز و [[روح]] آنها بيرون ساخت و به جاى آن قوانين و برنامه‌هايى كه براى نوسازى يك جامعه فرسوده لازم است قرار  
از طرفى چون افرادى كه تار و پود این جامعه نو پا را تشكیل مى دادند، افراد [[بت پرست]] دیروز با آن همه آلودگى‌هاى [[دوران جاهلیت]] بوده اند، لذا باید قبل از هر چیز رسوبات گذشته را از مغز و [[روح]] آنها بیرون ساخت و به جاى آن قوانین و برنامه‌هایى كه براى نوسازى یك جامعه فرسوده لازم است قرار  
داد<ref>تفسير نمونه، جلد3، ص 242</ref>.
داد<ref>تفسیر نمونه، جلد3، ص 242</ref>.


== ويژگى ==
== ویژگى ==
سوره نساء يکی از هفت سوره طولانی قرآن ([[سبع طوال]]) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های [[بقره]]، [[آل عمران]]، نساء، [[مائدة]]، [[انعام]]، [[اعراف]] و [[أنفال]] به همراه توبه را سبع طوال می‌گويند ولی برخی ديگر هفتمی را [[يونس]] می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نيست (اين قول [[سعيد بن جبير]] می‌باشد)<ref>المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
سوره نساء یکی از هفت سوره طولانی قرآن ([[سبع طوال]]) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های [[بقره]]، [[آل عمران]]، نساء، [[مائدة]]، [[انعام]]، [[اعراف]] و [[أنفال]] به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را [[یونس]] می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول [[سعید بن جبیر]] می‌باشد)<ref>المحرر الوجیز فى تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.


روايت از [[رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و [[سوره هاى مئين|سوره‌هاى مئين]] را به جاى [[انجيل]] و [[سوره هاى مثانى|سوره‌هاى مثانى]] را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34</ref>.
روایت از [[رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و [[سوره هاى مئین|سوره‌هاى مئین]] را به جاى [[انجیل]] و [[سوره هاى مثانى|سوره‌هاى مثانى]] را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌هاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34</ref>.


سوره نساء از نظر تعداد كلمات و حروف، طولانى ترين سوره‌هاى قرآن بعد از سوره" البقره" است و داراى 176 آيه ميباشد و نظر به اينكه بحث‌هاى فراوانى در مورد احكام و حقوق زنان در آن طرح شده به سوره" نساء" ناميده شده است<ref>تفسير نمونه، ج 3، ص: 241.</ref>.
سوره نساء از نظر تعداد كلمات و حروف، طولانى ترین سوره‌هاى قرآن بعد از سوره" البقره" است و داراى 176 آیه میباشد و نظر به اینكه بحث‌هاى فراوانى در مورد احكام و حقوق زنان در آن طرح شده به سوره" نساء" نامیده شده است<ref>تفسیر نمونه، ج 3، ص: 241.</ref>.


== منبع ==
== منبع ==
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۹

ویرایش