confirmed، مدیران
۳۳٬۹۰۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' نامیده اند' به ' نامیده‌اند') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره قلم''' یا '''نون و القلم''' سوره ۶۸ از [[قرآن]] است و ۵۲ آیه دارد. قلم، زبان وبیان، عقل ومعرفت انسانیت است ،قلم بیان کننده فکر واندیشه وشخصیت صاحب قلم است. قلم زبان دوم انسانها است، بیانگر فرهنگ وهویت ملت‌ها است، ترسیم کننده خطوط فکری وسیاسی و حلقه وصل فرهنگ‌ها واندیشه‌ها است، انتقال دهنده فکر وفرهنگ به نسل‌های حاضر وآینده است و در نهایت هدایت گر عقل‌ها ومغزها است. محتوای سوره قلم، دلداری [[پیامبر(ص)]] در مقابل تهمت‌های مشرکان و دعوت به صبر و نهی او از پیروی [[مشرکان]] و یادآوری عذاب مشرکان در [[روز قیامت]] است. از آیات مشهور این سوره، آیه «و ان یکاد» و آیه خُلق عظیم است که پیامبر(ص) را دارای اخلاقی والا معرفی می‌کند. | |||
'''سوره قلم''' یا '''نون و القلم''' سوره ۶۸ از [[قرآن]] است و ۵۲ آیه دارد. قلم، زبان وبیان، عقل ومعرفت انسانیت است ،قلم بیان کننده فکر واندیشه وشخصیت صاحب قلم است. قلم زبان دوم | |||
سوره قلم جزو [[سوره های مکی|سوره‌های مکی]] [[قرآن کریم]] است که دومین سوره‌ای است که بر [[پیامبر اکرم(ص)]] [[نازل]] شده است و در چینش کنونی مُصحَف، شصت و هشتمین [[سوره]] است و در جزء ۲۹ قرآن جای دارد و به دلیل اینکه [[خداوند]] در آیه اول این سوره به قلم سوگند یاد کرده است، این سوره مبارکه، قلم نامیده شده است. | سوره قلم جزو [[سوره های مکی|سوره‌های مکی]] [[قرآن کریم]] است که دومین سوره‌ای است که بر [[پیامبر اکرم(ص)]] [[نازل]] شده است و در چینش کنونی مُصحَف، شصت و هشتمین [[سوره]] است و در جزء ۲۹ قرآن جای دارد و به دلیل اینکه [[خداوند]] در آیه اول این سوره به قلم سوگند یاد کرده است، این سوره مبارکه، قلم نامیده شده است. | ||
=قلم= | == قلم == | ||
وسیله‌ای برای نوشتن<ref>قاموس قرآن، ج 6، ص32.</ref>. | وسیله‌ای برای نوشتن<ref>قاموس قرآن، ج 6، ص32.</ref>. | ||
=مفهوم کلی سوره= | == مفهوم کلی سوره == | ||
# دفاع از قرآن و [[پيامبر(ص)]] | # دفاع از قرآن و [[پيامبر(ص)]] | ||
# صفات و اخلاق پيامبر(ص) و دشمنان او؛ | # صفات و اخلاق پيامبر(ص) و دشمنان او؛ | ||
# ياداشت قلم و نوشتار<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص: 173</ref>. | # ياداشت قلم و نوشتار<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص: 173</ref>. | ||
=اسامی سوره= | == اسامی سوره == | ||
* قلم، ن، | * قلم، ن، | ||
* ن والقلم<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص366.</ref>. | * ن والقلم<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص366.</ref>. | ||
=علت نام‌گذاری= | == علت نام‌گذاری == | ||
#«سوره قلم»؛ نام قلم از آيه اول اين سوره گرفته شده است و خدا در اين آيه به قلم سوگند ياد كرده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص173.</ref>. | #«سوره قلم»؛ نام قلم از آيه اول اين سوره گرفته شده است و خدا در اين آيه به قلم سوگند ياد كرده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص173.</ref>. | ||
# | # | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۰: | ||
# | # | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | == تعداد آیات و کلمات و حروف == | ||
* سوره قلم پنجاه‌ودو آيه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص5.</ref>. | * سوره قلم پنجاه‌ودو آيه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص5.</ref>. | ||
* | * | ||
| خط ۶۳: | خط ۵۷: | ||
* سوره قلم هزارودويست‌وپنجاه‌وشش حرف دارد<ref>همان</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است). | * سوره قلم هزارودويست‌وپنجاه‌وشش حرف دارد<ref>همان</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است). | ||
=اهداف و آموزه‌ها= | == اهداف و آموزه‌ها == | ||
اساسى ترين هدف سوره قلم عبارت است از: | اساسى ترين هدف سوره قلم عبارت است از: | ||
دفاع از [[پيامبر(ص)]] و [[قرآن]] و هشدار به [[مشركان]]. | دفاع از [[پيامبر(ص)]] و [[قرآن]] و هشدار به [[مشركان]]. | ||
=محتوا و موضوعات= | == محتوا و موضوعات == | ||
روي هم رفته مباحث سوره قلم را مى توان در هفت بخش خلاصه كرد: | روي هم رفته مباحث سوره قلم را مى توان در هفت بخش خلاصه كرد: | ||
| خط ۸۷: | خط ۷۹: | ||
# سرانجام در پايان سوره نيز سخن از عظمت قرآن و توطئه‌هاى مختلف دشمنان بر ضد [[پيامبر]] به ميان آورده. | # سرانجام در پايان سوره نيز سخن از عظمت قرآن و توطئه‌هاى مختلف دشمنان بر ضد [[پيامبر]] به ميان آورده. | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ابى‌بن‌كعب]] گويد: پيامبر(ص) فرمود: «هر كس سوره نون و القلم را قرائت كند خدا ثواب مردم خوش اخلاق را به او عطا فرمايد». | [[ابى‌بن‌كعب]] گويد: پيامبر(ص) فرمود: «هر كس سوره نون و القلم را قرائت كند خدا ثواب مردم خوش اخلاق را به او عطا فرمايد». | ||
[[على‌بن‌ميمون]] از [[امام صادق(ع)]] روايت كرده كه فرمود: «هر كه سوره نون و القلم را در نماز واجب يا نافله بخواند خداوند او را در زندگانيش از فقر و نادارى امان دهد و هر گاه مرد از فشار قبر ان شاء اللَّه پناهش دهد»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 25، ص202.</ref>. | [[على‌بن‌ميمون]] از [[امام صادق(ع)]] روايت كرده كه فرمود: «هر كه سوره نون و القلم را در نماز واجب يا نافله بخواند خداوند او را در زندگانيش از فقر و نادارى امان دهد و هر گاه مرد از فشار قبر ان شاء اللَّه پناهش دهد»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 25، ص202.</ref>. | ||
=محل و زمان نزول= | == محل و زمان نزول == | ||
حسن و [[عكرمه]] و عطاء گويند كه سوره قلم [[مكى]] است، [[ابن عباس]] و [[قتاده]] گفته‌اند از اولش تا آيه سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ مكّى است و ما بعدش تا آيه لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ مدنى است، و ما بعدش تا آيه (يكتبون) مكّى و ما بعدش تا آخر [[سوره مدنى]] است<ref>همان</ref>. | حسن و [[عكرمه]] و عطاء گويند كه سوره قلم [[مكى]] است، [[ابن عباس]] و [[قتاده]] گفته‌اند از اولش تا آيه سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ مكّى است و ما بعدش تا آيه لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ مدنى است، و ما بعدش تا آيه (يكتبون) مكّى و ما بعدش تا آخر [[سوره مدنى]] است<ref>همان</ref>. | ||
تاريخ نزول سوره قلم در اوائل دعوت پيامبر(ص) بوده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص29.</ref>. | تاريخ نزول سوره قلم در اوائل دعوت پيامبر(ص) بوده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص29.</ref>. | ||
=فضای نزول= | == فضای نزول == | ||
سوره قلم رسول خدا(ص) را به دنبال تهمت‌هاى ناروايى كه مشركين به وى زده و او را ديوانه خوانده بودند، تسليت و دلدارى مى دهد، و به وعده‌هاى جميل و پاسدارى از خلق عظيمش دلخوش مى سازد، و آن جناب را به شديدترين وجهى از اطاعت مشركين و مداهنه با آنان نهى نموده، امر اكيد مى كند كه در برابر حكم پروردگارش صبر كند<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 19، ص615.</ref>. | سوره قلم رسول خدا(ص) را به دنبال تهمت‌هاى ناروايى كه مشركين به وى زده و او را ديوانه خوانده بودند، تسليت و دلدارى مى دهد، و به وعده‌هاى جميل و پاسدارى از خلق عظيمش دلخوش مى سازد، و آن جناب را به شديدترين وجهى از اطاعت مشركين و مداهنه با آنان نهى نموده، امر اكيد مى كند كه در برابر حكم پروردگارش صبر كند<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 19، ص615.</ref>. | ||
=ترتیب در مصحف= | == ترتیب در مصحف == | ||
سوره قلم شصت‌وهشتمين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می‌آید<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص173.</ref>. | سوره قلم شصت‌وهشتمين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می‌آید<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص173.</ref>. | ||
=ترتیب بر اساس نزول= | == ترتیب بر اساس نزول == | ||
سوره قلم دومين سوره در ترتيب نزول می‌باشد و بعد از سوره علق نازل شده است<ref>التمهيد في علوم القرآن، ج 1، ص 135.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره‌های قرآن مختلف است). | سوره قلم دومين سوره در ترتيب نزول می‌باشد و بعد از سوره علق نازل شده است<ref>التمهيد في علوم القرآن، ج 1، ص 135.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره‌های قرآن مختلف است). | ||
=ارتباط با سوره قبلی= | == ارتباط با سوره قبلی == | ||
چون خداوند سبحان [[سوره ملك]] را به ذكر تكذيب [[كافران]] و وعيد ايشان پايان داد، سوره قلم را به مانند آن افتتاح فرموده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص173.</ref>. | چون خداوند سبحان [[سوره ملك]] را به ذكر تكذيب [[كافران]] و وعيد ايشان پايان داد، سوره قلم را به مانند آن افتتاح فرموده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص173.</ref>. | ||
=ویژگی= | == ویژگی == | ||
# سوره قلم تنها سوره‌ای است که با حرف مقطعه «ن» و [[قسم]] به قلم آغاز شده است. اولین تحدی قرآن با توجه به امّی بودن پیامبر(ص) در این سوره با عبارت «وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُون» آمده است. | # سوره قلم تنها سوره‌ای است که با حرف مقطعه «ن» و [[قسم]] به قلم آغاز شده است. اولین تحدی قرآن با توجه به امّی بودن پیامبر(ص) در این سوره با عبارت «وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُون» آمده است. | ||
# | # | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۱۲: | ||
# سوره قلم همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | # سوره قلم همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
= | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منبع == | |||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/68/ برگرفته از سایت معرفی سوره قلم - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | [https://quran.inoor.ir/fa/surah/68/ برگرفته از سایت معرفی سوره قلم - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | ||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] | ||