کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین

1. https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A2%D8%B4%D9%88%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%A8&
2. https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%86%D9%81%DB%8C%D9%87&action=edit
3. https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%B2&action=edit
4. https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B9%D8%A8_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8&action=edit
5. https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D8%B6%DB%8C&action=edit
6. https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86&action=edit

احمد بن محمد بن طرخان کندی جرجرایی
نام کامل	احمد بن محمد بن طرخان کندی جرجرایی
اطلاعات شخصی
دین	اسلام، شیعه
استادان	اسحاق بن عبدون
شاگردان	محمد بن محمد بن نعمان (شیخ مفید)
آثار	ایمان ابی طالب (علیه السلام)

احمد بن محمد بن طرخان کندی جرجرایی، (000 – حدود 399ق) ابوالحسین. احمد بن محمد بن طرخان کندی جرجرایی، ابوالحسین. در باره تاریخ ولادت و وفات او گزارشی در منابع نیامده است. محل تولد او در ناحیه پایین ‏دست نهروان بین واسط و بغداد بوده است. به گفته نجاشی شخصی معروف به «ابن ابی‌‏العباس»، وی را به دلیل این‌که از علویان بود، به قتل رسانده است، اما تاریخ این حادثه روشن نیست. وی در بغداد نزد اساتید متعددی علوم حدیث را فرا گرفت، اما اکنون از استادان او تنها «اسحاق بن عبدون» را می‏‌شناسیم که خود از «محمد بن عبدالله بن سلیمان حضرمی» روایت دارد.

معرفی اجمالی

احمد بن محمد بن طرخان کندی جرجرایی، ابوالحسین. نویسنده و محدث شیعی در اواخر سده چهارم هجری. در باره اصالت خانوادگی او این اندازه روشن است که جد او «طرخان کندی» از رؤسای اقوام عرب بوده و چون ملزم به پرداخت مالیات نبود «طرخان» لقب گرفت. اما از این مطلب هیچ‏‌گاه نمی‌‏توان استفاده نمود که وی دارای ریشه و اصالت عربی است، زیرا «طرخان» واژه‏ای فارسی است و به رئیس قبیله‌‏ای اطلاق می‏‌گردد که پنج‏ هزار انسان زیر دست او باشند، در مقابل کلمه «بطریق» که واژه‏ای رومی است و به کسی گفته می‌‏شود که ده‏ هزار انسان زیر دست خود داشته باشد، چنان‌که «قومس» نیز به کسی گفته می‌‏شود که دویست نفر را در اختیار داشته باشد. این موضوع، با توجه به این‌که نام او در منابع رجالی به صورت «ابوالحسن احمد بن محمد جرجانی» نیز آمده است، احتمال غیر عربی‏ بودن وی را بیشتر تقویت می‏‌کند. در باره تاریخ ولادت و وفات او گزارشی در منابع نیامده است. از نسبت «جرجرایی»(بر وزن قه‌قرایی) استفاده می‌‏شود که محل تولد او در ناحیه پایین ‏دست نهروان بین واسط و بغداد بوده است. به گفته نجاشی شخصی معروف به «ابن ابی‌‏العباس»، وی را به دلیل این‌که از علویان بود، به قتل رسانده است، اما تاریخ این حادثه روشن نیست. بنابراین در باره ولادت و وفات او زمان دقیقی نمی‌‏توان ارائه داد، ولی با توجه به این‌که وی از اساتید «شیخ مفید»(م413ق) بوده است می‏‌بایست وفات او تقریباً در اواخر سده چهارم روی داده باشد. وی ظاهراً دوران کودکی را در زادگاهش سپری کرد و پس از آن برای کسب علوم و معارف دینی به بغداد آمد و آن‌جا را مسکن دائمی خود قرار داد.

اساتید

وی در بغداد نزد اساتید متعددی علوم حدیث را فرا گرفت، اما اکنون از استادان او تنها «اسحاق بن عبدون» را می‏‌شناسیم که خود از «محمد بن عبدالله بن سلیمان حضرمی» روایت دارد.

شاگردان

از شاگردان او «محمد بن محمد بن نعمان» معروف به «شیخ مفید»(م413ق) است که در کتاب أمالی خود، چند حدیث از او نقل کرده است. از شاگردی «شیخ مفید» نزد او بر می‌‏آید که وی از چهره‌‏های علمی در بغداد بوده و احتمالاً بزرگان دیگری نیز در مجلس درس او شرکت داشتند که نام و نشان آن‌ها بر ما مخفی مانده است. از معاصران یا شاگردان دیگر او «ابوالعباس نجاشی»(م450ق) است که وی را از دوستان خود معرفی نموده و بر درستی احادیث او تأکید کرده است. هم‌چنین از شاگردان با واسطه او «شیخ طوسی»(م460ق) است که در بعضی از منابع حدیثی گاهی احادیث او به‏ طور مستقیم از وی نقل می‌‏شود.

آثار

از تألیفات او کتاب «ایمان ابی طالب (علیه السلام)» معرفی شده است.

منابع

1. رجال نجاشی، ص87 شماره 210؛
2. وسایل الشیعه(اسلامیه)، ج8ص607 حدیث7؛
3. مستدرک الوسایل، ج9ص132 حدیث 10460؛
4. تهذیب المقال، ج3ص398 شماره 208؛
5. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص40؛
6. تاج العروس، زبیدی، ذیل ماده طرخان.

احمد بن محمد بن عبدالله بن زیاد بغدادی
نام کامل	احمد بن محمد بن عبدالله بن زیاد بغدادی، ابوسهل قطان
اطلاعات شخصی
محل تولد	متوث، اهواز، ایران
روز درگذشت	350 هجری
محل درگذشت	بغداد
دین	اسلام، شیعه
استادان	محمد بن عبیدالله منادی حسن بن مکرم یحیی بن ابی‏طالب محمد بن عیسی بن حیان علی بن ابراهیم واسطی
شاگردان	ابوالحسن بن رزقویه علی بن احمد رزاز ابوالحسن بن حمانی مقرئ ابوالحسن دارقطنی ابوعلی بن شاذان

احمد بن محمد بن عبدالله بن زیاد بغدادی، (259 – 350ق) ابوسهل قطان. ادیب، شاعر و محدث اخباری. وی با این‌که «اخباری» بود اما به گفته «خطیب بغدادی» (م463ق) گرایش شیعی داشت. از نظر اعتقادی وی به گروه «مجبره»(که اختیاری برای انسان قائل نیستند) نزدیک بود و با رأی معتزله که انسان را تماماً مختار می‏‌دانند، به شدت مخالفت می‏‌ورزیده و حتی آنان را کافر می‏‌دانسته است. گفته می‌‏شود که وی با این‌که فردی شوخ ‏طبع بود و مزاح‏‌های او بعضاً باعث اجتناب شاگردانش از وی می‏‌شده، اما دائماً در حال تهجد و عبادت شبانه بود. تلاوت قرآنش چندان زیبا بود که گویا معانی قرآن از آن خارج می‌‏شود.

معرفی احمالی

احمد بن محمد بن عبدالله بن زیاد بغدادی، ابوسهل قطان. ادیب، شاعر و محدث اخباری. وی در اصل ایرانی و اهل «متوث»(به فتح میم و تشدید تاء) شهرکی بین قرقوب و یکی از روستاهای اهواز است. در سال 259 هجری در متوث دیده به جهان گشود و در روز شنبه هفتم شعبان 350هجری در بغداد درگذشت و فردای آن روز به خاک سپرده شد. وی تحصیلات مقدماتی را نزد پدرش در بصره فرا گرفت و سپس وارد بغداد شد و در محله «دار القطن» واقع در غرب بغداد مسکن گرفت. از لقب «قطان» بر می‏‌آید که وی از راه پنبه ‏زنی هزینه زندگی را تأمین می‌‏کرد و سکونت او در «دار القطن بغداد» نیز به همین دلیل بوده است. وی در بغداد درس اساتید متعددی را درک نمود و از آنان احادیث فراوانی شنید تا این‌که خود به مقام استادی رسید و یکی از ارکان علم حدیث در بغداد به شمار آمد. وی با این‌که «اخباری» بود اما به گفته «خطیب بغدادی» (م463ق) گرایش شیعی داشت. از نظر اعتقادی وی به گروه «مجبره»(که اختیاری برای انسان قائل نیستند) نزدیک بود و با رأی معتزله که انسان را تماماً مختار می‏‌دانند، به شدت مخالفت می‌‏ورزیده و حتی آنان را کافر می‌‏دانسته است. اخبار و گزارش‌‏های او در منابع، قابل استناد و دارای اهمیت است. گفته می‌‏شود که وی با این‌که فردی شوخ ‏طبع بود و مزاح‏‌های او بعضاً باعث اجتناب شاگردانش از وی می‏‌شده، اما دائماً در حال تهجد و عبادت شبانه بود. تلاوت قرآنش چندان زیبا بود که گویا معانی قرآن از آن خارج می‌‏شود.

استادان

وی در بغداد اساتید زیادی دیده که از جمله آنها «محمد بن عبیدالله منادی»، «حسن بن مکرم»، «یحیی بن ابی‏طالب»، «محمد بن عیسی بن حیان»، «علی بن ابراهیم واسطی» و بسیاری دیگر هستند. از استادان ادبی او نیز می‌‏توان «ابوالعباس احمد بن یحیی بن سیار شیبانی» معروف به «ثعلب نحوی»(م291ق) و «ابوالعباس مبرد»(م285ق) را نام برد.

شاگردان

شاگردان او «ابوالحسن بن رزقویه»، «علی بن احمد رزاز»، «ابوالحسن بن حمانی مقرئ»، «ابوالحسن دارقطنی» و «ابوعلی بن شاذان» هستند.

آثار

از تألیفات او هیچ گزارشی ذکر نشده است.

منابع

1. تاریخ بغداد، ج 5 ص 249 شماره 2719؛
2. الانساب، سمعانی، ج 5 ص 193، ذیل متوثی؛
3. معجم البلدان، ج 5 ص 53 ، ذیل کلمه متوث؛
4. طبقات اعلام الشیعه، ج 1 ص 50.

احمد بن محمد علوی
نام کامل	احمد بن محمد علوی
اطلاعات شخصی
دین	اسلام، شیعه
استادان	علی بن ابراهیم بن هاشم قمی حیدر بن محمد بن نعیم سمرقندی محمد بن ابراهیم بن اسباط
شاگردان	شیخ مفید ابوالمفضل شیبانی شیخ صدوق

احمد بن محمد علوی، (000 – حدود 350ق) محدث شیعی. کنیه او در منابع ذکر نشده است. برخی از صاحب‌نظران بر آنند که وی همان «حمزه بن محمد علوی» (م.ب339ق) است. وی از راویان سده چهارم هجری بوده که تا اواسط این سده حیات داشته است. وی در قم و بغداد به فراگیری علوم حدیث اشتغال داشت.

معرفی اجمالی

احمد بن محمد علوی، محدث شیعی. کنیه او در منابع ذکر نشده است. برخی از صاحب‌نظران بر آنند که وی همان «حمزه بن محمد علوی» (م.ب339ق) است، زیرا شاگردان و اساتید این‏ دو با هم مشترک است. اما تحقیقات ما نشان می‏‌دهد که وی غیر از حمزه است. زیرا هرچند این‌‏دو در برخی از شاگردان و اساتید با یکدیگر اشتراک دارند، اما در منابع حدیثی موارد متعددی به چشم می‏‌خورد که حاکی از اختلاف شاگردان و اساتید این ‏دو است. به هر حال آن‌چه می‏‌توان در باره شخصیت مورد نظر گفت این است که وی از راویان سده چهارم هجری بوده که تا اواسط این سده حیات داشته است. وی در قم و بغداد به فراگیری علوم حدیث اشتغال داشت و شاگردانی نیز تربیت نمود. جد او «حسین بن اسحاق بن جعفر» از راویان حدیث بود و احتمالاً در پرورش علمی او نقش داشته است، زیرا وی بعضی از روایات را به‏ طور مستقیم از این جدش نقل می‏‌کند. از او هیچ اثر تألیفی معرفی نشده است.

اساتید

از اساتید دیگر او «علی بن ابراهیم بن هاشم قمی»(م.ب307ق)، «حیدر بن محمد بن نعیم سمرقندی»(م.ب340ق) و «محمد بن ابراهیم بن اسباط» هستند.

شاگردان

از شاگردان او می‌‏توان به کسانی چون «شیخ مفید»(م413ق)، «ابوالمفضل شیبانی»(م387ق) و «شیخ صدوق»(م381ق) اشاره نمود.

منابع

1. وسایل الشیعه(آل البیت)، ج 15 ص 54 حدیث 19977؛
2. مستدرک الوسایل، ج 13 ص 344 حدیث 15558، و ج 16 ص217 حدیث 19643؛
3. معجم رجال الحدیث، ج 3 ص127 شماره 952؛
4. مستدرک سفینه البحار، ج 9 ص 371، به نقل از امالی طوسی؛
5. طبقات اعلام الشیعه، ج 1 ص 51.

احمد بن محمد بن علی بن عمر بن رباح بن قیس
نام کامل	احمد بن محمد بن علی بن عمر بن رباح بن قیس
اطلاعات شخصی
دین	اسلام، واقفیه(هفت امامی)
استادان	محمد بن عباس بن عیسی احمد بن علی حمیری احمد بن حسین مفلس
شاگردان	ابوغالب زراری ابوطالب عبیدالله بن احمد انباری ابوعلی محمد بن همام اسکافی فرات بن ابراهیم بن فرات کوفی عبدالواحد بن عبدالله بن یونس موصلی
آثار	الصیام الدلائل سقطات العجلیه شرح‏ حال ابوالخطاب محمد بن ابی زینب مقلاص

احمد بن محمد بن علی بن عمر بن رباح بن قیس، (000 – حدود 315ق) ابوالحسن قلاء سواق. محدث شیعی هفت ‏امامی. می‏‌توان وفات او را اوایل سده چهارم تخمین زد. جد اعلای او «عمر بن رباح» از یاران امام صادق (علیه السلام) بوده که بر امامت امام کاظم (علیه السلام) توقف نمود و آن امام را مهدی موعود می‏‌پنداشت. صاحب‌نظران در باره شخصیت مورد نظر با اینکه او را «واقفی» معرفی می‏‌کنند اما بر صحت و درستی روایات او تأکید دارند.

معرفی اجمالی

احمد بن محمد بن علی بن عمر بن رباح بن قیس، ابوالحسن قلاء سواق. محدث شیعی هفت ‏امامی. لقب «قلاء»(به فتح قاف و تشدید لام) از آن روی به وی داده شد که در کار کباب‏ پزی و پخت گوشت مشغول بوده است. چنان‌که لقب «سواق»(به فتح قاف و تشدید لام) نیز ظاهراً از این جهت است که وی در بازاریابی و نرخ اشیاء شرکت داشته است. وی از هم‌‏فکران و هم‌‏بحثان «حمید بن زیاد نینوایی»(م310ق) است، بنابراین می‏‌توان وفات او را اوایل سده چهارم تخمین زد. در باره ولادت او خبری در منابع گزارش نشده است. وی اصالتاً ایرانی و نیاکان او از هم ‏پیمانان «آل سعد بن ابی وقاص» بوده‏‌اند. وی در یک خانواده علمی و فرهنگی دیده به جهان گشود و بیشتر دوران تحصیلی او در دو شهر کوفه و بغداد سپری شد. بسیاری از بستگان او اهل علم و دانش بوده‌‏اند هر چند از نظر اعتقادی تماماً بر مذهب «واقفیه» (هفت امامی) پای‏ بندی داشتند.

آنها سه برادر بودند به نام‌‏های:

1. «ابوالحسن احمد»(صاحب ترجمه) که از همه بزرگ‌‏تر است.
2. «ابوالحسین محمد»، که از نظر سنی کوچک‏تر از ابوالحسن بوده و از علم و دانش نیز بهره‏‌ای نداشته است.
3. «ابوالقاسم علی»، که کوچک‌‏تر از همه است اما احادیث او بیش از دیگران بوده است.

از خویشاوندان او «علی بن محمد بن علی بن سالم بن عمر بن رباح» است که دارای کتابی در موضوع «غیبت» بوده است. جد اعلای او «عمر بن رباح» از یاران امام صادق (علیه السلام) بوده که بر امامت امام کاظم (علیه السلام) توقف نمود و آن امام را مهدی موعود می‏‌پنداشت. صاحب‌نظران در باره شخصیت مورد نظر با اینکه او را «واقفی» معرفی می‏‌کنند اما بر صحت و درستی روایات او تأکید دارند. «ابوغالب زراری»(م368ق) نخستین کسی است که در رساله‌‏اش تصریح به اعتبار احادیث او نموده و سپس دیگران از او تبعیت کرده‌‏اند.

اساتید

وی نزد اساتیدی چون «محمد بن عباس بن عیسی»، «احمد بن علی حمیری» و «احمد بن حسین مفلس» حدیث شنیده و در علوم حدیث تبحر یافت و شاگردانی تربیت نمود.

شاگردان

از شاگردان او «ابوغالب زراری»(م368ق)، «ابوطالب عبیدالله بن احمد انباری»(م356ق)، «ابوعلی محمد بن همام اسکافی»(م336ق)، «فرات بن ابراهیم بن فرات کوفی»(م.ب310ق) و «عبدالواحد بن عبدالله بن یونس موصلی»(استاد تلعکبری) هستند.

آثار

وی تألیفاتی داشته که به گفته نجاشی کتاب‏‌های «الصیام»، «الدلائل» و «سقطات العجلیه» از نوشته‏ های اوست. وی هم‌چنین کتابی در باره شرح‏ حال «ابوالخطاب محمد بن ابی زینب مقلاص» دارد که با مشارکت برادرش «علی بن محمد» این کتاب را به رشته تحریر در آورده است. ابوالخطاب مقلاص کسی است که مورد نفرین امام صادق (علیه السلام) قرار گرفت.

منابع

1. رجال نجاشی، ص 92 شماره 229؛
2. الغیبه، نعمانی، ص 36 حدیث 6؛
3. رجال طوسی، ص 416 شماره 6014؛
4. الفهرست، طوسی، ص 71 شماره 82؛
5. الفصول العشره، شیخ مفید، ص 15؛
6. رجال ابن داود، ص 230 شماره 43؛
7. تنقیح المقال(حجری)، ج 1 ص 88 شماره 518؛
8. بحارالانوار، ج 52 ص 156 حدیث14؛
9. تفسیر فرات کوفی، ذیل سوره حجرات.

احمد بن محمد بن علی بن سعید کوفی
نام کامل	احمد بن محمد بن علی بن سعید کوفی
اطلاعات شخصی
دین	اسلام، شیعه

معرفی اجمالی

احمد بن محمد بن علی بن سعید کوفی، (000 – حدود 370ق) ابوالحسن یا ابوالحسین. شاگرد «شیخ کلینی»(م329ق) و استاد «سید مرتضی علم الهدی»(م436ق).

پانویس

رجوع شود: «احمد بن علی بن سعید».

Hoosinrasooli/صفحه تمرین
اطلاعات شخصی
دین	اسلام

احمد بن محمد بن عمار کوفی، (000 – 346ق) ابوعلی. رجالی متقدم و از راویان معتبر و کثیرالحدیث شیعه. ولادت او در دست نیست اما قرائن نشان می‏دهد که محل تولد او در کوفه بوده است، زیرا نیاکان او همگی در کوفه سکونت داشتند. وفات او به گفته ابن‏غضائری در سال 346هجری (و به احتمال قوی در کوفه) روی داد. وی اهل کوفه بود و در میان یک خانواده علمی و مذهبی پرورش یافت زیرا پدر و جد او از راویان حدیث و از اصحاب ائمه(ع) بودند. وی در کوفه نزد پدرش «محمد بن عمار»(از اصحاب علی بن حسن بن فضال، م290ق.) و اساتید دیگر به استماع حدیث پرداخت. چون فردی پرکار بود احادیث و اصول زیادی جمع کرد و اندکی نگذشت که خود به مقام استادی رسید. وی بیشتر اصول و روایات را از طریق پدرش نقل می‏کند و این، نشان می‏دهد که پدرش در تربیت علمی او نقش اساسی داشته است. نجاشی و شیخ طوسی پس از اینکه مدح بلیغی از او به عمل آورده‏اند از او با عنوان «شیخ الاصحاب» یاد کرده‏اند. وی علاوه بر پدرش، از کسانی چون «حسن بن محمد قطعی»، «ابوموسی ضریر بجلی» و دیگران نیز حدیث شنیده است. مهم‏ترین شاگرد او «ابوالحسن محمد بن احمد بن داود قمی»(م368ق) است که به نشر آثار و احادیث او پرداخته است. شاگرد دیگر او «هارون بن موسی تلعکبری»(م385ق) است که کتاب «المبیضه»(سفیدپوشان) را روایت کرده است. همچنین «محمدبن علی بن مفضل» نیز از او روایت‏هایی دارد. علامه حلی در خلاصه‏الاقوال می‏گوید: «شاگرد روایی او «ابوحاتم هروی» است»، در حالی که این شخص در هیچ‏یک از روایات او دیده نشده است. تألیفات او «کتاب العلل»، «اخبار النبی(ص) »، «ایمان ابی طالب»، «فضل القرآن و حملته»، «الممدوحین و المذمومین»(کتاب رجالی بزرگ) و «المبیضه» هستند. کتاب «مبیضه» اشاره به گروهی از سفیدپوشانی دارد که در برابر سیاه‏پوشان بنی‏عباس به مقابله برخاستند و نوشتن چنین کتابی، حاکی از مخالفت وی با بنی‏عباس از یک‏سو، و شرایط مساعد شیعه در زمان آل‏بویه از سوی دیگر است.

منابع

1. رجال نجاشی، ص95 شماره 236؛
2. رجال طوسی، ص416 شماره 6017؛
3. الفهرست، شیخ طوسی، ص75 شماره 88؛ معالم العلماء، ص54 شماره 79؛
4. خلاصه الاقوال، ص65 شماره 18؛ رجال ابن داود، ص44 شماره 128؛
5. نقد الرجال تفرشی، ج1ص166 شماره 329؛
6. جامع الرواه، ج1ص69؛
7. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص51؛
8. الذریعه، ج1ص311، و ذیل عناوین کتابها