فطحیه خلّص: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
فطحیه خلّص به روایتی از امام صادق (ع) استناد می‌کنند که به جز در باره امام حسن و امام حسین علیهماالسلام که هر دو همزمان امام بودند، امامت همزمان دو برادر در جای دیگر جایز نیست. البته امامی که از دنیا رفته است اگر دارای فرزند باشد، به طور طبیعی سلسله امامت از او به پسرش منتقل می‌شود، در غیر این‌صورت امامت به برادرش خواهد رسید. همچنین | فطحیه خلّص به روایتی از امام صادق (ع) استناد می‌کنند که به جز در باره امام حسن و امام حسین علیهماالسلام که هر دو همزمان امام بودند، امامت همزمان دو برادر در جای دیگر جایز نیست. البته امامی که از دنیا رفته است اگر دارای فرزند باشد، به طور طبیعی سلسله امامت از او به پسرش منتقل می‌شود، در غیر این‌صورت امامت به برادرش خواهد رسید. همچنین این روایت که می‌فرماید: «انّ الامام لا یغسله الّا الامام» یعنی امام را جز امام غسل نکند، درست است و جز این روا نیست، چون جعفر بن محمد (ع) در گذشت بدنش را پسرش موسی بن جعفر به فرمان عبداللّه افطح غسل کرد. چون وی پس از عبداللّه امام بود اگر‌چه میتوانست امام را غسل ندهد، چون وی نزد عبداللّه افطح امام صامت و خاموش و عبداللّه امام ناطق و گویا بود.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353</ref><ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲</ref><ref>اشعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 115- 116.</ref> | ||
== نتیجه == | == نتیجه == | ||
از منابع مختلفی که درباره این گروه | از منابع مختلفی که درباره این گروه مطالبی بیان کرده‌اند به دست می‌آید که نمی‌توان فطحیه خلّص را گروهی جدا یا فرقه‌ای خاص دانست همچنین آنها پیوندی با افطحیه معروف ندارند، زیرا در منابع کلامی و روایی آمده است که افطحیه یا فطحیه در همان سال‌های نخست تشکیل، منهدم و نابود شدند و اگر گروهی در عصر امام رضا (علیه‌السلام) و یا حضرت مهدی (علیه‌السلام) به فطحیه متصف شده‌اند، به دلیل استفاده آنان از ابتکار افطحیه مبنی بر تصحیح و توجیه امر امامت در دو برادر بوده است. بر همین مبنا، تاریخ‌نگارانی که با دقت احوال فرقه‌های عصر امام رضا و امام زمان علیهم‌السلام را نگاشته‌اند، سخنی از افطحیه یا فطحیه خلّص که مربوط به زمان یاد شده باشد، نگفتهاند.<ref>هرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص۱۶۶</ref> <ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص171</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۵۸
فطحیه خلّص فرقه‌ای از «فطحیه» بودند که امامت دو برادر را همزمان در صورتی که برادر بزرگ‌تر پسری نداشته باشد، جایز میدانستند و بعد از امام یازدهم، جعفر بن علی معروف به جعفر کذّاب را امام میشمردند. [۱] [۲]
موسس گروه
موسس این گروه، شخصی به نام علی بن طاحی خزاز از متکلمان اهل کوفه و مشهور به فطحیه بود. [۳]
تاریخچه
فطحیه خلّص به روایتی از امام صادق (ع) استناد می‌کنند که به جز در باره امام حسن و امام حسین علیهماالسلام که هر دو همزمان امام بودند، امامت همزمان دو برادر در جای دیگر جایز نیست. البته امامی که از دنیا رفته است اگر دارای فرزند باشد، به طور طبیعی سلسله امامت از او به پسرش منتقل می‌شود، در غیر این‌صورت امامت به برادرش خواهد رسید. همچنین این روایت که می‌فرماید: «انّ الامام لا یغسله الّا الامام» یعنی امام را جز امام غسل نکند، درست است و جز این روا نیست، چون جعفر بن محمد (ع) در گذشت بدنش را پسرش موسی بن جعفر به فرمان عبداللّه افطح غسل کرد. چون وی پس از عبداللّه امام بود اگر‌چه میتوانست امام را غسل ندهد، چون وی نزد عبداللّه افطح امام صامت و خاموش و عبداللّه امام ناطق و گویا بود.[۴][۵][۶]
نتیجه
از منابع مختلفی که درباره این گروه مطالبی بیان کرده‌اند به دست می‌آید که نمی‌توان فطحیه خلّص را گروهی جدا یا فرقه‌ای خاص دانست همچنین آنها پیوندی با افطحیه معروف ندارند، زیرا در منابع کلامی و روایی آمده است که افطحیه یا فطحیه در همان سال‌های نخست تشکیل، منهدم و نابود شدند و اگر گروهی در عصر امام رضا (علیه‌السلام) و یا حضرت مهدی (علیه‌السلام) به فطحیه متصف شده‌اند، به دلیل استفاده آنان از ابتکار افطحیه مبنی بر تصحیح و توجیه امر امامت در دو برادر بوده است. بر همین مبنا، تاریخ‌نگارانی که با دقت احوال فرقه‌های عصر امام رضا و امام زمان علیهم‌السلام را نگاشته‌اند، سخنی از افطحیه یا فطحیه خلّص که مربوط به زمان یاد شده باشد، نگفتهاند.[۷] [۸]
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص99
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲
- ↑ اشعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 115- 116.
- ↑ هرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص۱۶۶
- ↑ شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص171