confirmed
۵٬۷۴۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
اشاعره از خود آثار کلامی بسیاری باقی گذاشتند که نام برخی از آثار مهم آنان در پی می آید. 1.اللمع ابو الحسن اشعری،2. مقالات الاسلامیین ابو الحسن اشعری،3. تمهید الاوایل و تلخیص الدلایل ابو بکر باقلانی،4.الشامل فی اصو الدین جوینی،5. احیاء علوم الدین ابو حامد غزالی،6. الاقتصاد فی الاعتقاد ابو حامد غزالی،7.الاربعین فی اصول الدین ابو حامد غزالی،8. مجموعه رسائل الامام الغزالی ابو حامد غزالی،9. الملل و النحل عبد الکریم شهرستانی،10.القضاء و القدر فخر رازی،11. المطالب العالیه من العلم الالهی فخر رازی،12.المحصل فخر رازی،13. معالم اصول الدین فخر رازی 14.المباحث المشرقیه فخر رازی،15. تفسیر مفاتیح الغیب فخر رازی( البته این اثر تفسیری است)16.شرح المواقف میر سید شریف جرجانی،17. شرح العقاید النسفیه سعد الدین تفتازانی،18. شرح المقاصد سعد الدین تفتازانی، 19.الیواقیت و الجواهر عبد الوهاب شعرانی،20. مناهل العرفان عبد العظیم زرقانی، 21. رساله التوحید محمد عبده و... | اشاعره از خود آثار کلامی بسیاری باقی گذاشتند که نام برخی از آثار مهم آنان در پی می آید. 1.اللمع ابو الحسن اشعری،2. مقالات الاسلامیین ابو الحسن اشعری،3. تمهید الاوایل و تلخیص الدلایل ابو بکر باقلانی،4.الشامل فی اصو الدین جوینی،5. احیاء علوم الدین ابو حامد غزالی،6. الاقتصاد فی الاعتقاد ابو حامد غزالی،7.الاربعین فی اصول الدین ابو حامد غزالی،8. مجموعه رسائل الامام الغزالی ابو حامد غزالی،9. الملل و النحل عبد الکریم شهرستانی،10.القضاء و القدر فخر رازی،11. المطالب العالیه من العلم الالهی فخر رازی،12.المحصل فخر رازی،13. معالم اصول الدین فخر رازی 14.المباحث المشرقیه فخر رازی،15. تفسیر مفاتیح الغیب فخر رازی( البته این اثر تفسیری است)16.شرح المواقف میر سید شریف جرجانی،17. شرح العقاید النسفیه سعد الدین تفتازانی،18. شرح المقاصد سعد الدین تفتازانی، 19.الیواقیت و الجواهر عبد الوهاب شعرانی،20. مناهل العرفان عبد العظیم زرقانی، 21. رساله التوحید محمد عبده و... | ||
==مبانی اعتقادی اشاعره== | ==مبانی اعتقادی اشاعره== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۲: | ||
نوشته است: | نوشته است: | ||
«و للعباد أفعال اختيارية يثابون بها ان كانت طاعة و يعاقبون عليها ان كانت معصية، لا كما زعمت الجبرية من أنه لا فعل للعبد أصلا، و أن حركاته بمنزلة حركات الجمادات لا قدرة للعبد عليها و لا قصد و لا اختيار، و هذا باطل، لأنا نفرق بالضرورة بين حركة البطش و حركة الارتعاش، و نعلم أن الأول باختياره دون الثانى، و لأنه لو لم يكن للعبد فعل أصلا، لما صح تكليفه و لا ترتب استحقاق الثواب و العقاب على أفعاله و لا اسناد الأفعال التى تقتضى سابقية القصد و الاختيار إليه على سبيل الحقيقة. مثل صلى و صام و كتب، بخلاف مثل طال الغلام و اسود لونه و النصوص القطعية تنفى ذلك. كقوله تعالى: «جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ سوره واقعه،آیه 24»و قوله تعالى: «فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ، وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُر سوره سوره کهف، آیه 29ْ» الى غير ذلك. | «و للعباد أفعال اختيارية يثابون بها ان كانت طاعة و يعاقبون عليها ان كانت معصية، لا كما زعمت الجبرية من أنه لا فعل للعبد أصلا، و أن حركاته بمنزلة حركات الجمادات لا قدرة للعبد عليها و لا قصد و لا اختيار، و هذا باطل، لأنا نفرق بالضرورة بين حركة البطش و حركة الارتعاش، و نعلم أن الأول باختياره دون الثانى، و لأنه لو لم يكن للعبد فعل أصلا، لما صح تكليفه و لا ترتب استحقاق الثواب و العقاب على أفعاله و لا اسناد الأفعال التى تقتضى سابقية القصد و الاختيار إليه على سبيل الحقيقة. مثل صلى و صام و كتب، بخلاف مثل طال الغلام و اسود لونه و النصوص القطعية تنفى ذلك. كقوله تعالى: «جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ سوره واقعه،آیه 24»و قوله تعالى: «فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ، وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُر سوره سوره کهف، آیه 29ْ» الى غير ذلك. | ||
یعنی و برای بندگان افعالی اختیاری است که به واسطه آن ثواب می برند اگر طاعت باشد و عقاب می شوند اگر معصیت باشد. نه به آن چیزی که جبریه معتقدند که هیچ فعلی به عبد منتسب نیست و حرکاتش به منزله حرکات جمادات است که قدرت و قصد و اختیاری برای آن متصور نیست و البته این فرضیه باطل است. زیرا ما متوجه تفاوت حرکت های ارادی که با اختیار همراه است مثل عبادات و حرکات اضطراری که خارج از اختیار است مثل حرکت های ارتعاشی می شویم و علاوه اگر معتقد باشیم که هیچ فعلی به عباد مستند نیست، پس وجود احکام تکلیفی و ثواب و عقاب نیز بی معنا خواهد شد و البته افعالی چون نماز و روزه که اقتضای آن بر قصد و اختیار است نمی تواند به طور واقعی به عبد مستند شود. اما موضوعاتی چون بلندی قامت یا سیاهی پوست در اختیار انسان نیست که بتواند با اراده اش آن را تغییر دهد. با ملاحظه مطالب فوق مشاهده می کنیم که نصوص قطعی قرآن، انتساب فعل به انسان را واقعی می داند آن جا که می فرماید به آن چه انجام می دهند جزا داده می شوند و یا می فرماید کسی که (بعد از نشان دادن راه) بخواهد مومن یا کافر شود، مختار است. | |||
با این حال وی مشی کلی اشاعره در اعتقاد به توحید افعالی و دفاع متعصبانه از آن را می پذیرد و خدای متعال را مصدر همه افعال از خیر و شر می داند، اما در باره افعال اختیاری انسان ها، به نظریه کسب معتقد است، با این تفاوت که اعتقادی فراخ تر از اشعری دارد. تفتازانی در اعتراض به معتزله و تحت عنوان: الله تعالى خالق لافعال العباد كلها نوشته است:«و الله تعالى خالق لأفعال العباد كلها من الكفر و الايمان و الطاعة و العصيان لا كما زعمت المعتزلة أن العبد خالق لأفعاله.<ref>تفتازانی سعد الدین، شرح العقائد النسفية، ص 54</ref> | با این حال وی مشی کلی اشاعره در اعتقاد به توحید افعالی و دفاع متعصبانه از آن را می پذیرد و خدای متعال را مصدر همه افعال از خیر و شر می داند، اما در باره افعال اختیاری انسان ها، به نظریه کسب معتقد است، با این تفاوت که اعتقادی فراخ تر از اشعری دارد. تفتازانی در اعتراض به معتزله و تحت عنوان: الله تعالى خالق لافعال العباد كلها نوشته است:«و الله تعالى خالق لأفعال العباد كلها من الكفر و الايمان و الطاعة و العصيان لا كما زعمت المعتزلة أن العبد خالق لأفعاله.<ref>تفتازانی سعد الدین، شرح العقائد النسفية، ص 54</ref> | ||