۸۸٬۱۲۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
== تنها اجازه اجتهاد مطلق از شیخ حسین حلّی == | == تنها اجازه اجتهاد مطلق از شیخ حسین حلّی == | ||
این در حالی بود که از یک سو، آیتالله خوئی، جز برای اندکی از شاگردان خود هرگز چنین اجازهای صادر نفرموده است که یکی از آنها آیتالله سیستانی و دیگری مرحوم آیتالله میرزا علی فلسفی از علمای مشهد مقدس بوده و از سوی دیگر تنها کسی که موفق به دریافت اجازه اجتهاد مطلق از شیخ حسین حلّی شده، حضرت آیت الله سیستانی است. | این در حالی بود که از یک سو، آیتالله خوئی، جز برای اندکی از شاگردان خود هرگز چنین اجازهای صادر نفرموده است که یکی از آنها آیتالله سیستانی و دیگری مرحوم آیتالله میرزا علی فلسفی از علمای مشهد مقدس بوده و از سوی دیگر تنها کسی که موفق به دریافت اجازه اجتهاد مطلق از شیخ حسین حلّی شده، حضرت آیت الله سیستانی است. | ||
علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی استاد محدثان روزگار خویش نیز در نوشتهای به تاریخ 1380 قمری، مهارت و توانمندی ایشان در علم رجال<ref>علم رجال به بررسی احوال و اوصاف راویان حدیث و بیان اصول و قواعد آن میپرازد. ناقدان حدیث همواره به بررسی احوال راویان مذکور در سلسله اسناد احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) اهتمام داشته و از آن به مثابهٔ دانشی کمکی برای علم الحدیث و در نتیجه فقه بهره بردهاند. علمای شیعه و سنی آن را وسیلهای در خدمت علم حدیث و فقه دانسته و در این باب آثار بسیار آفریدهاند و تاکنون این جریان ادامه دارد. | علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی استاد محدثان روزگار خویش نیز در نوشتهای به تاریخ 1380 قمری، مهارت و توانمندی ایشان در علم رجال<ref>علم رجال به بررسی احوال و اوصاف راویان حدیث و بیان اصول و قواعد آن میپرازد. ناقدان حدیث همواره به بررسی احوال راویان مذکور در سلسله اسناد احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) اهتمام داشته و از آن به مثابهٔ دانشی کمکی برای علم الحدیث و در نتیجه فقه بهره بردهاند. علمای شیعه و سنی آن را وسیلهای در خدمت علم حدیث و فقه دانسته و در این باب آثار بسیار آفریدهاند و تاکنون این جریان ادامه دارد. | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۲: | ||
== بررسی تطبیقی مکاتب == | == بررسی تطبیقی مکاتب == | ||
در میان اساتید معروف است که بحثهای علمی خود را تنها در مرزهای یک مکتب یا یک گرایش خاص به پیش میبرند، اما آیتالله سیستانی مباحث خود را همواره با اندیشههای مکتب مشهد و افکار مکتب قم و دیدگاههای مکتب نجف اشرف تطبیق داده، از یک سو آرای عالم مشهد مرحوم میرزا مهدی اصفهانی را مطرح کرده، از سوی دیگر نظریات آیتالله بروجردی را به مثابه زبان گویای مکتب قم متعرّض شدهاند و سرانجام دیدگاههای آیتالله خوئی و شیخ حسین حلّی را به عنوان نظریه پردازان مکتب نجف اشرف به میان کشیده است. این گرایش چند وجهی گوشههایی تازه از بحث را در برابر ما می گشاید و دیدگاه روشن و نمایانی از واقعیتهای علمی را پیش روی ما مینهد. | در میان اساتید معروف است که بحثهای علمی خود را تنها در مرزهای یک مکتب یا یک گرایش خاص به پیش میبرند، اما آیتالله سیستانی مباحث خود را همواره با اندیشههای مکتب مشهد و افکار مکتب قم و دیدگاههای مکتب نجف اشرف تطبیق داده، از یک سو آرای عالم مشهد مرحوم میرزا مهدی اصفهانی را مطرح کرده، از سوی دیگر نظریات آیتالله بروجردی را به مثابه زبان گویای مکتب قم متعرّض شدهاند و سرانجام دیدگاههای آیتالله خوئی و شیخ حسین حلّی را به عنوان نظریه پردازان مکتب نجف اشرف به میان کشیده است. این گرایش چند وجهی گوشههایی تازه از بحث را در برابر ما می گشاید و دیدگاه روشن و نمایانی از واقعیتهای علمی را پیش روی ما مینهد. | ||
== روش فقهی == | == روش فقهی == | ||
در خصوص روش فقهی نیز معظم له سبک ویژهای را دنبال میکند که درس و بحث فقه ایشان را از دیگران متمایز میسازد. این روش از ویژگیهای زیر برخوردار است: | در خصوص روش فقهی نیز معظم له سبک ویژهای را دنبال میکند که درس و بحث فقه ایشان را از دیگران متمایز میسازد. این روش از ویژگیهای زیر برخوردار است: | ||
== مقایسه تطبیقی میان فقه شیعه و فقه دیگر مذاهب اسلامی == | == مقایسه تطبیقی میان فقه شیعه و فقه دیگر مذاهب اسلامی == | ||
زیرا آگاهی از تفکرات فقهی اهل سنت در زمان صدور فتوا، همانند اطلاع از موطّأ مالک و فتاوی ابو یوسف و آرای دیگر فقهای ایشان، اهداف امامان شیعه و دیدگاههای پیشوایان شیعه از صدور احکام را نمایان میسازد. | زیرا آگاهی از تفکرات فقهی اهل سنت در زمان صدور فتوا، همانند اطلاع از موطّأ مالک و فتاوی ابو یوسف و آرای دیگر فقهای ایشان، اهداف امامان شیعه و دیدگاههای پیشوایان شیعه از صدور احکام را نمایان میسازد. | ||
== بهره گیری از علم حقوق در برخی از موارد فقهی == | == بهره گیری از علم حقوق در برخی از موارد فقهی == | ||
مانند مراجعه به قانون اساسی عراق و مصر و فرانسه به هنگام طرح مباحث مربوط در کتابهای بیع و خیارات. روشن است که آگاهی گسترده از دیدگاههای حقوقی معاصر، انسان را از مهارتی حقوقی برخوردار میکند که در پرتو آن میتواند قواعد فقهی را تحلیل کند و مدارک و مستندات و موارد اجرایی آن را توسعه بخشد. | مانند مراجعه به قانون اساسی عراق و مصر و فرانسه به هنگام طرح مباحث مربوط در کتابهای بیع و خیارات. روشن است که آگاهی گسترده از دیدگاههای حقوقی معاصر، انسان را از مهارتی حقوقی برخوردار میکند که در پرتو آن میتواند قواعد فقهی را تحلیل کند و مدارک و مستندات و موارد اجرایی آن را توسعه بخشد. | ||
خط ۱۴۳: | خط ۱۳۸: | ||
=== ادب گفت وگو === | === ادب گفت وگو === | ||
حلقههای درس نجف به مباحثههای داغ میان همدرسان یا میان استاد و شاگرد شهرت دارد. گو این که نفسِ این کار بر گستره آگاهیهای طلاب و توان علمی آنان می افزاید، اما با اصرار بر این امر در مباحثهها گاه جدالهای بیهودهای شکل میگیرد که نه تنها به هیچ دستاورد علمی نمیانجامد، بلکه کارکرد آن فقط به قدرت نمایی طرفین مباحثه و ابراز توانمندیهای علمی آنان در مناظره خلاصه می شود، و این کاری است که وقت گرانبهای طالب علم را تلف میکند و با بیرون بردن وی از فضای معنوی علم آموزی و مباحثه، او را بی هدف، در گردونهای ژرف رها میسازد. | حلقههای درس نجف به مباحثههای داغ میان همدرسان یا میان استاد و شاگرد شهرت دارد. گو این که نفسِ این کار بر گستره آگاهیهای طلاب و توان علمی آنان می افزاید، اما با اصرار بر این امر در مباحثهها گاه جدالهای بیهودهای شکل میگیرد که نه تنها به هیچ دستاورد علمی نمیانجامد، بلکه کارکرد آن فقط به قدرت نمایی طرفین مباحثه و ابراز توانمندیهای علمی آنان در مناظره خلاصه می شود، و این کاری است که وقت گرانبهای طالب علم را تلف میکند و با بیرون بردن وی از فضای معنوی علم آموزی و مباحثه، او را بی هدف، در گردونهای ژرف رها میسازد. | ||
اما درسهای استاد بهراستی از جدال هایی این گونه دور است. ایشان در نقد سخن استادان خویش و دیدگاههای دیگران همواره از واژههایی آمیخته با ادب استفاده میکند، تا حتی اگر نظریات آنان سستی نمایانی داشته باشد و نتوان از آن دفاع کرد، جایگاه و عظمت علما حفظ شود. هر گاه یکی از طلاب نیز پرسشی را مطرح میکند با رویی گشاده و روحیه ای سرشار از روشنگری و راهنمایی با وی سخن میگوید و اگر طلبه ای بخواهد بحث را از گفت وگوی هدفمند به منازعات بی محتوا بکشاند، حضرت استاد می کوشد تا نخست پاسخ را به گونهای عالمانه بازگو کند و در صورت پافشاری طلبه، ایشان سکوت و خاموشی را بر ادامه سخن ترجیح میدهد. | اما درسهای استاد بهراستی از جدال هایی این گونه دور است. ایشان در نقد سخن استادان خویش و دیدگاههای دیگران همواره از واژههایی آمیخته با ادب استفاده میکند، تا حتی اگر نظریات آنان سستی نمایانی داشته باشد و نتوان از آن دفاع کرد، جایگاه و عظمت علما حفظ شود. هر گاه یکی از طلاب نیز پرسشی را مطرح میکند با رویی گشاده و روحیه ای سرشار از روشنگری و راهنمایی با وی سخن میگوید و اگر طلبه ای بخواهد بحث را از گفت وگوی هدفمند به منازعات بی محتوا بکشاند، حضرت استاد می کوشد تا نخست پاسخ را به گونهای عالمانه بازگو کند و در صورت پافشاری طلبه، ایشان سکوت و خاموشی را بر ادامه سخن ترجیح میدهد. | ||
خط ۱۵۴: | خط ۱۴۸: | ||
از اینها که بگذریم، زهد و پارسایی ایشان در پوشاک ساده و خانه کوچک استیجاری و اثاثیه ناچیز برای زندگی، امری مثال زدنی است. | از اینها که بگذریم، زهد و پارسایی ایشان در پوشاک ساده و خانه کوچک استیجاری و اثاثیه ناچیز برای زندگی، امری مثال زدنی است. | ||
== دستاورد فکری == | == دستاورد فکری == | ||
آیتالله سیستانی تنها یک فقیه نیست، بلکه بزرگمردی فرهیخته و آگاه به اندیشههای معاصر و آشنا با دیدگاههای تمدنی گوناگون است که به زمینههای اقتصادی و سیاسی در معادلات جهانی نگاهی ژرف دارد و همسو با پیشرفتهای نمایان بشری و اوضاع کنونی، نظریههای برجسته مدیریتی و اندیشههای اجتماعی تازهای را ارائه داده است، به گونهای که در نظر ایشان، «فتوا» کارکرد شایستهای در نیل جامعه مسلمان به خیر و صلاح دارد. | آیتالله سیستانی تنها یک فقیه نیست، بلکه بزرگمردی فرهیخته و آگاه به اندیشههای معاصر و آشنا با دیدگاههای تمدنی گوناگون است که به زمینههای اقتصادی و سیاسی در معادلات جهانی نگاهی ژرف دارد و همسو با پیشرفتهای نمایان بشری و اوضاع کنونی، نظریههای برجسته مدیریتی و اندیشههای اجتماعی تازهای را ارائه داده است، به گونهای که در نظر ایشان، «فتوا» کارکرد شایستهای در نیل جامعه مسلمان به خیر و صلاح دارد. | ||
خط ۲۱۴: | خط ۲۰۹: | ||
== کتب فتوایی == | == کتب فتوایی == | ||
توضیح المسائل. | توضیح المسائل. | ||
توضیح المسائل جامع. | توضیح المسائل جامع. | ||
خط ۲۴۲: | خط ۲۳۶: | ||
== دفاتر مرجعیت == | == دفاتر مرجعیت == | ||
در پاسخ به ندای مردم در تصدی امور مرجعیت و به منظور استمرار بخشیدن به راه مراجع عالیقدر سلف که پویندگان راه اسلام عزیز بودند بعد از آن که زعامت دینی و مرجعیت به حضرت آیتاللهالعظمی حاج سید علی حسینی سیستانی محول گشت، معظمله تمام توان خود را برای سر بلندی دین مقدس اسلام وسوق دادن مردم به سوی احکام الهی به کار بردند. | در پاسخ به ندای مردم در تصدی امور مرجعیت و به منظور استمرار بخشیدن به راه مراجع عالیقدر سلف که پویندگان راه اسلام عزیز بودند بعد از آن که زعامت دینی و مرجعیت به حضرت آیتاللهالعظمی حاج سید علی حسینی سیستانی محول گشت، معظمله تمام توان خود را برای سر بلندی دین مقدس اسلام وسوق دادن مردم به سوی احکام الهی به کار بردند. | ||
از این رو با تأسیس دفتر معظمله ضمن خدمات ذیل انسجام لازم مبذول گردید: | از این رو با تأسیس دفتر معظمله ضمن خدمات ذیل انسجام لازم مبذول گردید: | ||
خط ۲۹۵: | خط ۲۸۸: | ||
== حفظ حرمت مکانهای مذهبی == | == حفظ حرمت مکانهای مذهبی == | ||
سیستانی، حملۀ برخی از نیروهای گارد ملی عراق به مسجد ابوحنیفه در بغداد را محکوم کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از نجف، حامد الخفاف سخن گوی آیةالله سیستانی در بیروت گفت: «این حمله به هیچ وجه، قابل پذیرش نیست و ما هرگونه اقدامی که مکانهای مقدس را هدف قرار دهد، محکوم میکنیم.» وی تصریح کرد: «حرمت هیچ مکان عبادتی نباید شکسته شود». | سیستانی، حملۀ برخی از نیروهای گارد ملی عراق به مسجد ابوحنیفه در بغداد را محکوم کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از نجف، حامد الخفاف سخن گوی آیةالله سیستانی در بیروت گفت: «این حمله به هیچ وجه، قابل پذیرش نیست و ما هرگونه اقدامی که مکانهای مقدس را هدف قرار دهد، محکوم میکنیم.» وی تصریح کرد: «حرمت هیچ مکان عبادتی نباید شکسته شود». | ||
== تکریم و حمایت از حقوق ترکمن ها == | == تکریم و حمایت از حقوق ترکمن ها == | ||
سیستانی گفت: «ترکمنها در قلب من جای دارند و من به آنها افتخار میکنم». پایگاه خبری «اخبار العراق» امروز به نقل از منابع مطبوعاتی عراق نوشت: «آیةالله سیستانی در دیدار با عباس البیاتی دبیر کل اتحادیۀ اسلامی ترکمنهای عراق با اشاره به حقوق اقلیتهای عراق، بر ضرورت تامین حقوق اقلیتها، ترکمنها و کردهای فییلی (کردهای شیعه) تاکید کرد». آیةاللهالعظمی سیستانی در پایان این دیدار و به هنگام خداحافظی با البیاتی و هیئت همراه وی گفت:«ترکمنها در قلب من جای دارند و سلام مرا به آنان برسان». وی در پایان با بیان این که او از همان ابتدا آرزو داشته است که ترکمنها در این فهرست انتخاباتی شرکت کنند، تأکید کرد: من به ترکمنها و حقوق آنها افتخار میکنم. <ref>خبرگزاری فارس، ١/٩/١٣٨٣</ref> | سیستانی گفت: «ترکمنها در قلب من جای دارند و من به آنها افتخار میکنم». پایگاه خبری «اخبار العراق» امروز به نقل از منابع مطبوعاتی عراق نوشت: «آیةالله سیستانی در دیدار با عباس البیاتی دبیر کل اتحادیۀ اسلامی ترکمنهای عراق با اشاره به حقوق اقلیتهای عراق، بر ضرورت تامین حقوق اقلیتها، ترکمنها و کردهای فییلی (کردهای شیعه) تاکید کرد». آیةاللهالعظمی سیستانی در پایان این دیدار و به هنگام خداحافظی با البیاتی و هیئت همراه وی گفت:«ترکمنها در قلب من جای دارند و سلام مرا به آنان برسان». وی در پایان با بیان این که او از همان ابتدا آرزو داشته است که ترکمنها در این فهرست انتخاباتی شرکت کنند، تأکید کرد: من به ترکمنها و حقوق آنها افتخار میکنم. <ref>خبرگزاری فارس، ١/٩/١٣٨٣</ref> | ||
== اهتمام به مشارکت اهل سنت در عراق == | == اهتمام به مشارکت اهل سنت در عراق == | ||
آیةاللهالعظمی سیستانی خواستار مشارکت اعراب اهل سنت در دولت آینده عراق شد. | آیةاللهالعظمی سیستانی خواستار مشارکت اعراب اهل سنت در دولت آینده عراق شد. | ||
به گزارش مهر به نقل از رادیو آمریکایی «سوا»، عباس بیاتی، عضو ائتلاف عراق یکپارچه تاکید کرد: آیةالله سیستانی مرجع عالی شیعیان بر ضرورت ایفای نقش اهل سنت در تشکیل دولت آینده و مشارکت آنها در تدوین قانون اساسی دائمی عراق، تاکید کرد.<ref>سایت بازتاب، ١٢/١٢/١٣٨٣</ref> <br> | به گزارش مهر به نقل از رادیو آمریکایی «سوا»، عباس بیاتی، عضو ائتلاف عراق یکپارچه تاکید کرد: آیةالله سیستانی مرجع عالی شیعیان بر ضرورت ایفای نقش اهل سنت در تشکیل دولت آینده و مشارکت آنها در تدوین قانون اساسی دائمی عراق، تاکید کرد.<ref>سایت بازتاب، ١٢/١٢/١٣٨٣</ref> <br> | ||
== تاکید بر حمایت شیعیان و سنی ها از یکدیگر == | == تاکید بر حمایت شیعیان و سنی ها از یکدیگر == | ||
جمعی از علمای اهل سنت عراق پس از دیدار با آیةاللهالعظمی سیستانی در نجف اشرف، مقابله با سازمان القاعده را از همۀ علمای مسلمانان خواستار شدند و از رسانهها خواستند پیام وحدت و برادری مسلمانان عراق را منعکس کنند. | جمعی از علمای اهل سنت عراق پس از دیدار با آیةاللهالعظمی سیستانی در نجف اشرف، مقابله با سازمان القاعده را از همۀ علمای مسلمانان خواستار شدند و از رسانهها خواستند پیام وحدت و برادری مسلمانان عراق را منعکس کنند. | ||
شیخ الملا رئیس علمای جنوب عراق دربارۀ دیدار با آیةاللهالعظمی سیستانی گفت از رسانهها میخواهیم به همه علمای جهان اسلام خبر دهند که آیةالله سیستانی از صمیم قلب خود برای هزارمین بار گفت: من خدمت گزار همه عراقیها هستم و ما از همین جا اعلام میکنیم مراجع تقلید نجف اشرف و مرجع بزرگ شیعیان عراق بر حرمت خون همه مردم عراق، به ویژه خون سنیهای عراق، تاکید میکند و از از برادران شیعی و سنی میخواهد از یکدیگر حمایت کنند. | شیخ الملا رئیس علمای جنوب عراق دربارۀ دیدار با آیةاللهالعظمی سیستانی گفت از رسانهها میخواهیم به همه علمای جهان اسلام خبر دهند که آیةالله سیستانی از صمیم قلب خود برای هزارمین بار گفت: من خدمت گزار همه عراقیها هستم و ما از همین جا اعلام میکنیم مراجع تقلید نجف اشرف و مرجع بزرگ شیعیان عراق بر حرمت خون همه مردم عراق، به ویژه خون سنیهای عراق، تاکید میکند و از از برادران شیعی و سنی میخواهد از یکدیگر حمایت کنند. | ||
خط ۳۴۴: | خط ۳۳۳: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | |||
[[رده:عالمان وحدتگرا]] | |||
[[رده:پیشگامان وحدت اسلامی]] | [[رده:پیشگامان وحدت اسلامی]] | ||
[[رده:مراجع]] | |||
[[رده:مراجع | |||