حضرت اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '[[حضرت محمد (ص)' به '[[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات | {{جعبه اطلاعات انبیا | ||
| عنوان = حضرت اسحاق | | عنوان = حضرت اسحاق | ||
| تصویر = | | تصویر = حضرت اسحاق.jpg | ||
| نام = حضرت اسحاق | | نام = حضرت اسحاق | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = | ||
| مدفن = [[بیت‌المقدس]] | | مدفن = [[بیت‌المقدس]] | ||
| لقب = اسحاق نبی(علیه‌السلام) | | لقب = اسحاق نبی (علیه‌السلام) | ||
| کنیه = | | کنیه = | ||
| پدر = [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(علیه‌السلام)]] | | پدر = [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(علیه‌السلام)]] | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق == | == خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق == | ||
اسحاق نبی(علیه‌السلام) دومین فرزند حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) -دومین پیامبر اولو العزم که دارای [[شریعت]] و کتاب مستقل بود- می‌باشد. نام مادر آن‌حضرت؛ [[ساره(سلام الله علیها)]] است | اسحاق نبی (علیه‌السلام) دومین فرزند حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) -دومین پیامبر اولو العزم که دارای [[شریعت]] و کتاب مستقل بود- می‌باشد. نام مادر آن‌حضرت؛ [[ساره(سلام الله علیها)]] است<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 167، بیروت، دار الفکر، 1407ق. ؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 1، ص 26، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا</ref>. ساره یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ است که دختر لاحج نبی (علیه‌السلام) بود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 160، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>. | ||
گزارش شده است که [[خداوند]] اسماعیل(علیه‌السلام) را در 99 سالگی و اسحاق(علیه‌السلام) را در 112 سالگی به حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) عنایت کرد | گزارش شده است که [[خداوند]] اسماعیل (علیه‌السلام) را در 99 سالگی و اسحاق (علیه‌السلام) را در 112 سالگی به حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) عنایت کرد<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 12، ص 90، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref>. | ||
== اسامی و القاب == | == اسامی و القاب == | ||
مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌ای [[عبری]] می‌‌دانند که از «ایصحق» به معنای «خندان» گرفته شده است | مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌ای [[عبری]] می‌‌دانند که از «ایصحق» به معنای «خندان» گرفته شده است<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 82، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش</ref>. | ||
برخی از القاب و توصیفاتی که برای آن‌حضرت در قرآن کریم ذکر شده است عبارتند از: | برخی از القاب و توصیفاتی که برای آن‌حضرت در [[قرآن|قرآن کریم]] ذکر شده است عبارتند از: | ||
# موحد بودن <ref>بقره، 133</ref> | # موحد بودن<ref>بقره، 133</ref>؛ | ||
# بشارت داده شده از سوی خداوند <ref> صافّات، 112؛ هود، 71</ref> | # بشارت داده شده از سوی خداوند<ref> صافّات، 112؛ هود، 71</ref>؛ | ||
# صالح <ref>انبیاء، 72؛ صافّات، 112</ref> | # صالح<ref>انبیاء، 72؛ صافّات، 112</ref>؛ | ||
# امام <ref>انبیاء، 73</ref> و... . | # امام<ref>انبیاء، 73</ref>. و... . | ||
== همسر == | == همسر == | ||
بر اساس برخی گزارش‌ها، حضرت اسحاق(علیه‌السلام) در 40 سالگی با «رفقه» دختر «بتوئیل بن الیاس» ازدواج کرد و در 60 سالگی از وی صاحب دو فرزند شد | بر اساس برخی گزارش‌ها، حضرت اسحاق (علیه‌السلام) در 40 سالگی با «رفقه» دختر «بتوئیل بن الیاس» ازدواج کرد و در 60 سالگی از وی صاحب دو فرزند شد<ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 194</ref>. البته درباره نام همسر آن‌حضرت اقوال دیگری نیز موجود است؛ مانند «رفقا» دختر «بتاویل بن الیاس<ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 194</ref>»؛ یا «ربقا» دختر «بوهر»<ref>مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 3، ص 63، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref>. | ||
== فرزندان == | == فرزندان == | ||
درباره تعداد و نام فرزندان اسحاق(علیه‌السلام) باید گفت: ثمره پیوند حضرت اسحاق با همسرش، پس از 20 سال دو پسر توأم و دوقلو بود. فرزند نخست را عیسو <ref>. ر. ک: (زندگی‌نامه عیسو بن اسحاق و جریان نبوت او در تورات)، 78840</ref> و دیگری را که به دنبال وی به دنیا آمده بود، یعقوب نام نهادند | درباره تعداد و نام فرزندان اسحاق (علیه‌السلام) باید گفت: ثمره پیوند حضرت اسحاق با همسرش، پس از 20 سال دو پسر توأم و دوقلو بود. فرزند نخست را عیسو<ref>. ر. ک: (زندگی‌نامه عیسو بن اسحاق و جریان نبوت او در تورات)، 78840</ref>. و دیگری را که به دنبال وی به دنیا آمده بود، یعقوب نام نهادند<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 194، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 1، ص 28، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا</ref>. | ||
== نبوت == | == نبوت == | ||
خداوند در قرآن کریم [[نزول]] [[وحی]] بر [[ | خداوند در [[قرآن|قرآن کریم]] [[نزول]] [[وحی]] بر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم(صلی الله علیه)]] را مانند نزول آن بر نوح و پیامبران بعد از او و ابراهیم و اسماعیل و اسحاق (علیه‌السلام) و ... می‌داند و می‌فرماید: «ما به تو وحی فرستادیم همان‌گونه که به [[نوح]] و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و ...<ref>نساء،</ref>». | ||
نزول وحی بر اسحاق در این آیه شریفه خود دلیل بر پیامبری آن‌حضرت است. البته در آیات دیگری از قرآن کریم، مستقیم و غیر مستقیم بر نبوت اسحاق تأکید شده است؛ مانند: | نزول وحی بر اسحاق در این آیه شریفه خود دلیل بر پیامبری آن‌حضرت است. البته در آیات دیگری از قرآن کریم، مستقیم و غیر مستقیم بر [[نبوت]] اسحاق تأکید شده است؛ مانند: | ||
«و اسحاق و یعقوب را به او(ابراهیم) بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم». <ref>مریم، 49</ref> «او را به اسحاق، پیامبری شایسته مژده | «و اسحاق و یعقوب را به او(ابراهیم) بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم». <ref>مریم، 49</ref> «او را به اسحاق، پیامبری شایسته مژده دادیم<ref>صافات، 112</ref>». | ||
این آیات به روشنی بر پیامبری اسحاق (علیه‌السلام) دلالت دارند. | |||
این آیات به روشنی بر پیامبری اسحاق(علیه‌السلام) دلالت دارند. | |||
== آیین اسحاق == | == آیین اسحاق == | ||
بر اساس گزارش قرآن کریم مکتب و آیین اسحاق(علیه‌السلام) در راستای دعوت توحیدی پدرش ابراهیم(علیه‌السلام) بود. قرآن کریم در‌این‌باره می‌فرماید: «ابراهیم فرزندان خود را به این آیین سفارش کرد. و | بر اساس گزارش قرآن کریم مکتب و آیین اسحاق (علیه‌السلام) در راستای دعوت توحیدی پدرش ابراهیم (علیه‌السلام) بود. قرآن کریم در‌این‌باره می‌فرماید: «ابراهیم فرزندان خود را به این آیین سفارش کرد. و همچنین یعقوب: ای فرزندان من، خداوند این آیین را برای شما برگزید. مبادا که بمیرید، مگر آن‌که همه شما تسلیم باشید<ref>بقره، 132</ref>». | ||
همان‌گونه که وقتی حضرت یعقوب(علیه‌السلام) در آخرین لحظات عمر شریفش از فرزندان خود پرسید: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم | همان‌گونه که وقتی حضرت یعقوب (علیه‌السلام) در آخرین لحظات عمر شریفش از فرزندان خود پرسید: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم<ref> بقره، 133</ref>». | ||
بر اساس این آیات، دین و آیین اسحاق نبی(علیه‌السلام) همان دین پدرش ابراهیم بود که دین حنیف بود: {{متن قرآن | | بر اساس این آیات، دین و آیین اسحاق نبی (علیه‌السلام) همان دین پدرش ابراهیم بود که دین حنیف بود: {{متن قرآن |ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ |سوره = آل عمران |آیه = 67 }}؛ ابراهیم نه [[یهودی]] بود نه [[نصرانی]]، بلکه [[حنیفی]] [[مسلمان]] بود، و از [[مشرکان]] نبود. | ||
== کتاب آسمانی == | == کتاب آسمانی == | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۶: | ||
همه پیامبران الهی(علیه‌السلام) دارای ویژگی‌ها و امتیازات خاصی هستند. | همه پیامبران الهی(علیه‌السلام) دارای ویژگی‌ها و امتیازات خاصی هستند. | ||
# یکی از ویژگی‌های خاص اسحاق این است که به دعای حضرت ابراهیم متولد شد: {{متن قرآن | | # یکی از ویژگی‌های خاص اسحاق این است که به دعای حضرت ابراهیم متولد شد: {{متن قرآن |الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی وَهَبَ لی عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمیعُ الدُّعاءِ |سوره = ابراهیم |آیه = 39 }}؛ سپاس خدایی را که در این پیری اسماعیل و اسحاق را به من عطا کرد. پروردگار من دعاها را می‌شنود. | ||
# از صالحان: حضرت اسحاق علاوه بر مقام نبوت و رابطه وحیانی داشتن با خدا، از صالحان خاص بود: | # از صالحان: حضرت اسحاق علاوه بر مقام نبوت و رابطه وحیانی داشتن با خدا، از صالحان خاص بود: {{متن قرآن |وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحینَ |سوره = صافات |آیه = 112 }}؛ و ما او را به اسحاق بشارت دادیم، در حالی‌که پیامبری از صالحان باشد. | ||
# دارای آیین حنیف: «آیا میگویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یهودی یا نصرانی بودند؟ بگو: آیا شما آگاه‌تر هستید یا خدا؟.. | # دارای آیین حنیف: «آیا میگویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یهودی یا نصرانی بودند؟ بگو: آیا شما آگاه‌تر هستید یا خدا؟...<ref>بقره، 140</ref>». | ||
# اخلاص: قرآن کریم درباره اخلاص اسحاق می‌فرماید: «ای پیامبر، به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا) بودند. ما آنها را با خلوص ویژه‌ای خالص کردیم، و آن یادآوری سرای آخرت بود | # اخلاص: قرآن کریم درباره اخلاص اسحاق می‌فرماید: «ای پیامبر، به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا) بودند. ما آنها را با خلوص ویژه‌ای خالص کردیم، و آن یادآوری سرای آخرت بود<ref>صاد، 45 و 46</ref>. | ||
# اسحاق هدیه ویژه الهی: «و همین‌که از آنها و بت‌ها که به جای خدا میپرستیدند کناره گرفت اسحاق و یعقوب را بدو بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم. و از رحمت خویش به آنها عطا کردیم .. | # اسحاق هدیه ویژه الهی: «و همین‌که از آنها و بت‌ها که به جای خدا میپرستیدند کناره گرفت اسحاق و یعقوب را بدو بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم. و از رحمت خویش به آنها عطا کردیم ...<ref> مریم، 49 و 50</ref>». | ||
# امام: «و به او اسحاق و فرزندزادهای مانند یعقوب را بخشیدیم. و همه را از شایستگان گردانیدیم. و همه را پیشوایانی ساختیم که به امر ما هدایت | # امام: «و به او اسحاق و فرزندزادهای مانند یعقوب را بخشیدیم. و همه را از شایستگان گردانیدیم. و همه را پیشوایانی ساختیم که به امر ما هدایت میکردند<ref> انبیاء، 72 و 73</ref>». | ||
# نیرومند و بصیر: «و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را، صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی | # نیرومند و بصیر: «و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را، صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا<ref>صاد، 45</ref>». | ||
== وفات و آرامگاه == | == وفات و آرامگاه == | ||
بر پایه آنچه در سفر پیدایش [[تورات|کتاب تورات]] آمده، اسحاق(علیه‌السلام) در اواخر عمر، در حالی‌که پیر و نابینا شده بود، بر آن شد تا یکی از فرزندانش را وصی خود قرار دهد که این جایگاه در نهایت نصیب یعقوب(علیه‌السلام) شد | بر پایه آنچه در سفر پیدایش [[تورات|کتاب تورات]] آمده، اسحاق(علیه‌السلام) در اواخر عمر، در حالی‌که پیر و نابینا شده بود، بر آن شد تا یکی از فرزندانش را وصی خود قرار دهد که این جایگاه در نهایت نصیب یعقوب (علیه‌السلام) شد<ref> کتاب مقدس، عهد عتیق، باب 27</ref>. | ||
اسحاق پس از این [[وصیت|وصیت]]، 20 سال دیگر زندگی کرد و سرانجام در 180 سالگی در حبرون(الخلیل) درگذشت<ref>ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، تحقیق، ثروت عکاشة، المعارف، ج 1، ص 33، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، 1992م</ref>. و پسرانش یعقوب و عیسو، او را در مقبره پدرش ابراهیم خلیل (علیه‌السلام)، واقع در مَکفیله(واقع در شهر الخلیل) به خاک سپردند<ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 175؛ البدء و التاریخ، ج 3، ص 52</ref>. | |||
برخی از مورخان مسلمان بر این عقیده‌اند که آن‌حضرت در سن 160 سالگی وفات یافت<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، تحقیق، محمد، أبوالفضل ابراهیم، ج 1، ص 330، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن اثیر جزری، علی بن ابی الکرم محمد، الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 137، بیروت، دار صادر، 1385ق. </ref>. | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa99627 برگرفته ازسایت خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق(علیه‌السلام) را بیان کنید؟ - islamquest] | [https://www.islamquest.net/fa/archive/fa99627 برگرفته ازسایت خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق(علیه‌السلام) را بیان کنید؟ - islamquest] | ||
[[رده:پیامبران]] | [[رده:پیامبران]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۶
| حضرت اسحاق | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | حضرت اسحاق |
| پدر | حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) |
| مادر | ساره |
| مدفن | بیت‌المقدس |
اسحاق (اسحق) فرزند حضرت ابراهیم خلیل الرحمن (علیه‌السلام) از انبیای بزرگ الهی بود. مادرش ساره نام داشت. حضرت ابراهیم آن دو را در سرزمین فلسطین به جا نهاد و برادر بزرگتر اسحاق، اسماعیل، را به همراه مادرش، هاجر، به سرزمین مکه برد. حضرت اسحاق نیای قوم بنی اسرائیل و یکی از پیامبران این قوم به شمار می‌آید. نقل است که اسحاق در هنگامی که پدرش، ابراهیم، صد سال و مادرش، ساره، نود سال داشت به دنیا آمد، و خداوند قبل از تولد او، آمدنش را به حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) بشارت داده بود. بنا بر اخبار و روایات اسلامی اسحاق در 40 سالگی با رفقه بتوئیل بن الیاس ازدواج کرد و در 60 سالگی از وی صاحب دو فرزند همزاد با نام‌های عیسی و یعقوب شد. وی پس از برادرش، حضرت اسماعیل به پیامبری مبعوث شد. به فرمان خدا در شام بر جای برادر نشست. یعقوب را به جانشینی پس از خویش تعیین نمود و همه پیروان ابراهیم و اسماعیل به او پیوستند. گفتنی است که نام حضرت اسحاق 17 بار در قرآن کریم ذکر شده و به برخی از صحنه‌های زندگی او اشاره شده است. اسحق در 160 یا 180 سالگی درگذشت و در فلسطین در کنار آرامگاه ابراهیم و ساره به خاک سپرده شد. وی از انبیاء مورد احترام یهودیان و مسیحیان و مسلمانان است.
خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق
اسحاق نبی (علیه‌السلام) دومین فرزند حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) -دومین پیامبر اولو العزم که دارای شریعت و کتاب مستقل بود- می‌باشد. نام مادر آن‌حضرت؛ ساره(سلام الله علیها) است[۱]. ساره یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ است که دختر لاحج نبی (علیه‌السلام) بود[۲].
گزارش شده است که خداوند اسماعیل (علیه‌السلام) را در 99 سالگی و اسحاق (علیه‌السلام) را در 112 سالگی به حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) عنایت کرد[۳].
اسامی و القاب
مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌ای عبری می‌‌دانند که از «ایصحق» به معنای «خندان» گرفته شده است[۴].
برخی از القاب و توصیفاتی که برای آن‌حضرت در قرآن کریم ذکر شده است عبارتند از:
همسر
بر اساس برخی گزارش‌ها، حضرت اسحاق (علیه‌السلام) در 40 سالگی با «رفقه» دختر «بتوئیل بن الیاس» ازدواج کرد و در 60 سالگی از وی صاحب دو فرزند شد[۹]. البته درباره نام همسر آن‌حضرت اقوال دیگری نیز موجود است؛ مانند «رفقا» دختر «بتاویل بن الیاس[۱۰]»؛ یا «ربقا» دختر «بوهر»[۱۱].
فرزندان
درباره تعداد و نام فرزندان اسحاق (علیه‌السلام) باید گفت: ثمره پیوند حضرت اسحاق با همسرش، پس از 20 سال دو پسر توأم و دوقلو بود. فرزند نخست را عیسو[۱۲]. و دیگری را که به دنبال وی به دنیا آمده بود، یعقوب نام نهادند[۱۳].
نبوت
خداوند در قرآن کریم نزول وحی بر رسول اکرم(صلی الله علیه) را مانند نزول آن بر نوح و پیامبران بعد از او و ابراهیم و اسماعیل و اسحاق (علیه‌السلام) و ... می‌داند و می‌فرماید: «ما به تو وحی فرستادیم همان‌گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و ...[۱۴]».
نزول وحی بر اسحاق در این آیه شریفه خود دلیل بر پیامبری آن‌حضرت است. البته در آیات دیگری از قرآن کریم، مستقیم و غیر مستقیم بر نبوت اسحاق تأکید شده است؛ مانند:
«و اسحاق و یعقوب را به او(ابراهیم) بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم». [۱۵] «او را به اسحاق، پیامبری شایسته مژده دادیم[۱۶]». این آیات به روشنی بر پیامبری اسحاق (علیه‌السلام) دلالت دارند.
آیین اسحاق
بر اساس گزارش قرآن کریم مکتب و آیین اسحاق (علیه‌السلام) در راستای دعوت توحیدی پدرش ابراهیم (علیه‌السلام) بود. قرآن کریم در‌این‌باره می‌فرماید: «ابراهیم فرزندان خود را به این آیین سفارش کرد. و همچنین یعقوب: ای فرزندان من، خداوند این آیین را برای شما برگزید. مبادا که بمیرید، مگر آن‌که همه شما تسلیم باشید[۱۷]».
همان‌گونه که وقتی حضرت یعقوب (علیه‌السلام) در آخرین لحظات عمر شریفش از فرزندان خود پرسید: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم[۱۸]».
بر اساس این آیات، دین و آیین اسحاق نبی (علیه‌السلام) همان دین پدرش ابراهیم بود که دین حنیف بود: 
ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ [آل عمران–67] 
؛ ابراهیم نه یهودی بود نه نصرانی، بلکه حنیفی مسلمان بود، و از مشرکان نبود.
کتاب آسمانی
همان‌گونه که بیان شد، قرآن کریم در آیات متعددی از اسحاق(علیه‌السلام) نام برد و از او یکی از انبیای الهی معرفی نمود، اما در هیچ‌یک از این آیات به کتاب آسمانی که بر آن‌حضرت نازل شده باشد اشاره نکرد و با جست‌وجو در منابع تاریخی، تفسیری و روایی هم مطلبی که بیانگر وجود کتابی آسمانی برای ایشان باشد یافت نشد؛ لذا می‌توان گفت؛ اسحاق مروج دین ابراهیمی بود؛ و چون دارای آیین جداگانه‌ای نبود، کتاب آسمانی که متشکل از آیین و شرایع جدید باشد، نداشت.
صفات و ویژگی‌های شخصیتی
همه پیامبران الهی(علیه‌السلام) دارای ویژگی‌ها و امتیازات خاصی هستند.
- یکی از ویژگی‌های خاص اسحاق این است که به دعای حضرت ابراهیم متولد شد:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی وَهَبَ لی عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمیعُ الدُّعاءِ [ابراهیم–39] 
؛ سپاس خدایی را که در این پیری اسماعیل و اسحاق را به من عطا کرد. پروردگار من دعاها را می‌شنود. - از صالحان: حضرت اسحاق علاوه بر مقام نبوت و رابطه وحیانی داشتن با خدا، از صالحان خاص بود: وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحینَ [صافات–112] ؛ و ما او را به اسحاق بشارت دادیم، در حالی‌که پیامبری از صالحان باشد.
- دارای آیین حنیف: «آیا میگویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یهودی یا نصرانی بودند؟ بگو: آیا شما آگاه‌تر هستید یا خدا؟...[۱۹]».
- اخلاص: قرآن کریم درباره اخلاص اسحاق می‌فرماید: «ای پیامبر، به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا) بودند. ما آنها را با خلوص ویژه‌ای خالص کردیم، و آن یادآوری سرای آخرت بود[۲۰].
- اسحاق هدیه ویژه الهی: «و همین‌که از آنها و بت‌ها که به جای خدا میپرستیدند کناره گرفت اسحاق و یعقوب را بدو بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم. و از رحمت خویش به آنها عطا کردیم ...[۲۱]».
- امام: «و به او اسحاق و فرزندزادهای مانند یعقوب را بخشیدیم. و همه را از شایستگان گردانیدیم. و همه را پیشوایانی ساختیم که به امر ما هدایت میکردند[۲۲]».
- نیرومند و بصیر: «و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را، صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا[۲۳]».
وفات و آرامگاه
بر پایه آنچه در سفر پیدایش کتاب تورات آمده، اسحاق(علیه‌السلام) در اواخر عمر، در حالی‌که پیر و نابینا شده بود، بر آن شد تا یکی از فرزندانش را وصی خود قرار دهد که این جایگاه در نهایت نصیب یعقوب (علیه‌السلام) شد[۲۴].
اسحاق پس از این وصیت، 20 سال دیگر زندگی کرد و سرانجام در 180 سالگی در حبرون(الخلیل) درگذشت[۲۵]. و پسرانش یعقوب و عیسو، او را در مقبره پدرش ابراهیم خلیل (علیه‌السلام)، واقع در مَکفیله(واقع در شهر الخلیل) به خاک سپردند[۲۶].
برخی از مورخان مسلمان بر این عقیده‌اند که آن‌حضرت در سن 160 سالگی وفات یافت[۲۷].
پانویس
- ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 167، بیروت، دار الفکر، 1407ق. ؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 1، ص 26، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 160، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 12، ص 90، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق
- ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 82، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش
- ↑ بقره، 133
- ↑ صافّات، 112؛ هود، 71
- ↑ انبیاء، 72؛ صافّات، 112
- ↑ انبیاء، 73
- ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 194
- ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 194
- ↑ مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 3، ص 63، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا
- ↑ . ر. ک: (زندگی‌نامه عیسو بن اسحاق و جریان نبوت او در تورات)، 78840
- ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 194، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 1، ص 28، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا
- ↑ نساء،
- ↑ مریم، 49
- ↑ صافات، 112
- ↑ بقره، 132
- ↑ بقره، 133
- ↑ بقره، 140
- ↑ صاد، 45 و 46
- ↑ مریم، 49 و 50
- ↑ انبیاء، 72 و 73
- ↑ صاد، 45
- ↑ کتاب مقدس، عهد عتیق، باب 27
- ↑ ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، تحقیق، ثروت عکاشة، المعارف، ج 1، ص 33، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، 1992م
- ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 175؛ البدء و التاریخ، ج 3، ص 52
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، تحقیق، محمد، أبوالفضل ابراهیم، ج 1، ص 330، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن اثیر جزری، علی بن ابی الکرم محمد، الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 137، بیروت، دار صادر، 1385ق.
منابع
برگرفته ازسایت خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق(علیه‌السلام) را بیان کنید؟ - islamquest