افزودن پیوند

    حضرت اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - '[[حضرت محمد (ص)' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)')
     
    (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه پیامبران
    {{جعبه اطلاعات انبیا
    | عنوان = حضرت اسحاق
    | عنوان = حضرت اسحاق
    | تصویر = حضرت اسحاق.jpg  
    | تصویر = حضرت اسحاق.jpg  
    خط ۷: خط ۷:
    | تاریخ وفات =  
    | تاریخ وفات =  
    | مدفن = [[بیت‌المقدس]]
    | مدفن = [[بیت‌المقدس]]
    | لقب‌ = اسحاق نبی(علیه‌السلام)  
    | لقب‌ = اسحاق نبی (علیه‌السلام)  
    | کنیه =  
    | کنیه =  
    | پدر = [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(علیه‌السلام)]]
    | پدر = [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(علیه‌السلام)]]
    خط ۱۵: خط ۱۵:


    == خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق ==
    == خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق ==
    اسحاق نبی(علیه‌السلام) دومین فرزند حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) -دومین پیامبر اولو العزم که دارای [[شریعت]] و کتاب مستقل بود- می‌باشد. نام مادر آن‌حضرت؛ [[ساره(سلام الله علیها)]] است. <ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج ‌1، ص 167، بیروت، دار الفکر، 1407ق. ؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌26، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا</ref> ساره یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ است که دختر لاحج نبی(علیه‌السلام) بود. <ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 160، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>
    اسحاق نبی (علیه‌السلام) دومین فرزند حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) -دومین پیامبر اولو العزم که دارای [[شریعت]] و کتاب مستقل بود- می‌باشد. نام مادر آن‌حضرت؛ [[ساره(سلام الله علیها)]] است<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج ‌1، ص 167، بیروت، دار الفکر، 1407ق. ؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌26، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا</ref>. ساره یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ است که دختر لاحج نبی (علیه‌السلام) بود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 160، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>.


    گزارش شده است که [[خداوند]] اسماعیل(علیه‌السلام) را در 99 سالگی و اسحاق(علیه‌السلام) را در 112 سالگی به حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) عنایت کرد. <ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 12، ص 90، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref>
    گزارش شده است که [[خداوند]] اسماعیل (علیه‌السلام) را در 99 سالگی و اسحاق (علیه‌السلام) را در 112 سالگی به حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) عنایت کرد<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 12، ص 90، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref>.


    == اسامی و القاب ==
    == اسامی و القاب ==
    مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌ای [[عبری]] می‌‌دانند که از «ایصحق» به معنای «‌خندان» گرفته شده است. <ref>مصطفوی، حسن‌، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 82، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش</ref>
    مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌ای [[عبری]] می‌‌دانند که از «ایصحق» به معنای «‌خندان» گرفته شده است<ref>مصطفوی، حسن‌، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 82، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش</ref>.


    برخی از القاب و توصیفاتی که برای آن‌حضرت در قرآن کریم ذکر شده است عبارتند از:
    برخی از القاب و توصیفاتی که برای آن‌حضرت در [[قرآن|قرآن کریم]] ذکر شده است عبارتند از:


    # موحد بودن <ref>بقره، 133</ref>
    # موحد بودن<ref>بقره، 133</ref>؛
    # بشارت داده شده از سوی خداوند <ref> صافّات، 112؛ هود، 71</ref>
    # بشارت داده شده از سوی خداوند<ref> صافّات، 112؛ هود، 71</ref>؛
    # صالح <ref>انبیاء، 72؛ صافّات، 112</ref>
    # صالح<ref>انبیاء، 72؛ صافّات، 112</ref>؛
    # امام <ref>انبیاء، 73</ref> و... .
    # امام<ref>انبیاء، 73</ref>. و... .


    == همسر ==
    == همسر ==
    بر اساس برخی گزارش‌ها‌، حضرت اسحاق(علیه‌السلام) در 40 سالگی‌ با «رفقه» ‌ دختر «بتوئیل‌ بن‌ الیاس» ازدواج‌ کرد و در 60 سالگی‌ از وی‌ صاحب‌ دو فرزند‌ شد. <ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 194</ref> البته درباره نام همسر آن‌حضرت اقوال دیگری نیز موجود است؛ مانند «رفقا» دختر «بتاویل‌ بن‌ الیاس‌»؛ <ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 194</ref> یا «ربقا» دختر «بوهر». <ref>مقدسی‏، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 3، ص 63، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref>
    بر اساس برخی گزارش‌ها‌، حضرت اسحاق (علیه‌السلام) در 40 سالگی‌ با «رفقه» ‌ دختر «بتوئیل‌ بن‌ الیاس» ازدواج‌ کرد و در 60 سالگی‌ از وی‌ صاحب‌ دو فرزند‌ شد<ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 194</ref>. البته درباره نام همسر آن‌حضرت اقوال دیگری نیز موجود است؛ مانند «رفقا» دختر «بتاویل‌ بن‌ الیاس‌<ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 194</ref>»؛ یا «ربقا» دختر «بوهر»<ref>مقدسی‏، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 3، ص 63، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref>.


    == فرزندان ==
    == فرزندان ==
    درباره تعداد و نام فرزندان اسحاق(علیه‌السلام) باید گفت: ثمره پیوند حضرت اسحاق با همسرش، پس‌ از 20 سال‌ دو پسر توأم‌ و دوقلو بود. فرزند نخست‌ را عیسو <ref>. ر. ک: (زندگی‌نامه عیسو بن اسحاق و جریان نبوت او در تورات)، 78840</ref> و دیگری‌ را که‌ به‌ دنبال‌ وی‌ به‌ دنیا آمده‌ بود، یعقوب‌ نام‌ نهادند. <ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 194، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 1، ص 28، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا</ref>
    درباره تعداد و نام فرزندان اسحاق (علیه‌السلام) باید گفت: ثمره پیوند حضرت اسحاق با همسرش، پس‌ از 20 سال‌ دو پسر توأم‌ و دوقلو بود. فرزند نخست‌ را عیسو<ref>. ر. ک: (زندگی‌نامه عیسو بن اسحاق و جریان نبوت او در تورات)، 78840</ref>. و دیگری‌ را که‌ به‌ دنبال‌ وی‌ به‌ دنیا آمده‌ بود، یعقوب‌ نام‌ نهادند<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 194، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 1، ص 28، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا</ref>.


    == نبوت ==
    == نبوت ==
    خداوند در قرآن کریم [[نزول]] [[وحی]] بر [[حضرت محمد (ص)|رسول اکرم(صلی الله علیه)]] را مانند نزول آن بر نوح و پیامبران بعد از او و ابراهیم و اسماعیل و اسحاق(علیه‌السلام) و ... می‌داند و می‌فرماید: «ما به تو وحی فرستادیم همان‌گونه که به [[نوح]] و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و ...». <ref>نساء،</ref>
    خداوند در [[قرآن|قرآن کریم]] [[نزول]] [[وحی]] بر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم(صلی الله علیه)]] را مانند نزول آن بر نوح و پیامبران بعد از او و ابراهیم و اسماعیل و اسحاق (علیه‌السلام) و ... می‌داند و می‌فرماید: «ما به تو وحی فرستادیم همان‌گونه که به [[نوح]] و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و ...<ref>نساء،</ref>».


    نزول وحی بر اسحاق در این آیه شریفه خود دلیل بر پیامبری آن‌حضرت است. البته در آیات دیگری از قرآن کریم، مستقیم و غیر مستقیم بر نبوت اسحاق تأکید شده است؛ مانند:
    نزول وحی بر اسحاق در این آیه شریفه خود دلیل بر پیامبری آن‌حضرت است. البته در آیات دیگری از قرآن کریم، مستقیم و غیر مستقیم بر [[نبوت]] اسحاق تأکید شده است؛ مانند:


    «و اسحاق و یعقوب را به او(ابراهیم) بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم». <ref>مریم، 49</ref> «او را به اسحاق، پیامبری شایسته مژده دادیم». <ref>صافات، 112</ref>
    «و اسحاق و یعقوب را به او(ابراهیم) بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم». <ref>مریم، 49</ref> «او را به اسحاق، پیامبری شایسته مژده دادیم<ref>صافات، 112</ref>».
     
    این آیات به روشنی بر پیامبری اسحاق (علیه‌السلام) دلالت دارند.
    این آیات به روشنی بر پیامبری اسحاق(علیه‌السلام) دلالت دارند.


    == آیین اسحاق ==
    == آیین اسحاق ==
    بر اساس گزارش قرآن کریم مکتب و آیین اسحاق(علیه‌السلام) در راستای‌ دعوت‌ توحیدی‌ پدرش ابراهیم(‌علیه‌السلام) بود. قرآن کریم در‌این‌باره می‌فرماید: «ابراهیم فرزندان خود را به این آیین سفارش کرد. و هم‌چنین یعقوب: ای فرزندان من، خداوند این آیین را برای شما برگزید. مبادا که بمیرید، مگر آن‌که همه شما تسلیم باشید». <ref>بقره، 132</ref>
    بر اساس گزارش قرآن کریم مکتب و آیین اسحاق (علیه‌السلام) در راستای‌ دعوت‌ توحیدی‌ پدرش ابراهیم (‌علیه‌السلام) بود. قرآن کریم در‌این‌باره می‌فرماید: «ابراهیم فرزندان خود را به این آیین سفارش کرد. و هم‌‌چنین یعقوب: ای فرزندان من، خداوند این آیین را برای شما برگزید. مبادا که بمیرید، مگر آن‌که همه شما تسلیم باشید<ref>بقره، 132</ref>».


    همان‌گونه ‌که وقتی حضرت یعقوب(علیه‌السلام) در آخرین لحظات عمر شریفش از فرزندان خود پرسید: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم». <ref> بقره، 133</ref>
    همان‌گونه ‌که وقتی حضرت یعقوب (علیه‌السلام) در آخرین لحظات عمر شریفش از فرزندان خود پرسید: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم<ref> بقره، 133</ref>».


    بر اساس این آیات، دین و آیین اسحاق نبی(علیه‌السلام) همان دین پدرش ابراهیم بود که دین حنیف بود: {{متن قرآن |«ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ |سوره = آل عمران |آیه = 67 }}»؛ ابراهیم نه [[یهودی]] بود نه [[نصرانی]]، بلکه [[حنیفی]] [[مسلمان]] بود، و از [[مشرکان]] نبود.
    بر اساس این آیات، دین و آیین اسحاق نبی (علیه‌السلام) همان دین پدرش ابراهیم بود که دین حنیف بود: {{متن قرآن |ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ |سوره = آل عمران |آیه = 67 }}؛ ابراهیم نه [[یهودی]] بود نه [[نصرانی]]، بلکه [[حنیفی]] [[مسلمان]] بود، و از [[مشرکان]] نبود.


    == کتاب آسمانی ==
    == کتاب آسمانی ==
    خط ۵۷: خط ۵۶:
    همه پیامبران الهی(علیه‌السلام) دارای ویژگی‌ها و امتیازات خاصی هستند.
    همه پیامبران الهی(علیه‌السلام) دارای ویژگی‌ها و امتیازات خاصی هستند.


    # یکی از ویژگی‌های خاص اسحاق این است که به دعای حضرت ابراهیم متولد شد: {{متن قرآن |«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی وَهَبَ لی‏ عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمیعُ الدُّعاءِ |سوره = ابراهیم |آیه = 39 }}»؛ سپاس خدایی را که در این پیری اسماعیل و اسحاق را به من عطا کرد. پروردگار من دعاها را می‌شنود.
    # یکی از ویژگی‌های خاص اسحاق این است که به دعای حضرت ابراهیم متولد شد: {{متن قرآن |الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی وَهَبَ لی‏ عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمیعُ الدُّعاءِ |سوره = ابراهیم |آیه = 39 }}؛ سپاس خدایی را که در این پیری اسماعیل و اسحاق را به من عطا کرد. پروردگار من دعاها را می‌شنود.
    # از صالحان: حضرت اسحاق علاوه بر مقام نبوت و رابطه وحیانی داشتن با خدا، از صالحان خاص بود: «{{متن قرآن |وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحینَ |سوره = صافات |آیه = 112 }}»؛ و ما او را به اسحاق بشارت دادیم، در حالی‌که پیامبری از صالحان باشد.
    # از صالحان: حضرت اسحاق علاوه بر مقام نبوت و رابطه وحیانی داشتن با خدا، از صالحان خاص بود: {{متن قرآن |وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحینَ |سوره = صافات |آیه = 112 }}؛ و ما او را به اسحاق بشارت دادیم، در حالی‌که پیامبری از صالحان باشد.
    # دارای آیین حنیف: «آیا می‏گویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یهودی یا نصرانی بودند؟ بگو: آیا شما آگاه‌تر هستید یا خدا؟...». <ref>بقره، 140</ref>
    # دارای آیین حنیف: «آیا می‏گویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یهودی یا نصرانی بودند؟ بگو: آیا شما آگاه‌تر هستید یا خدا؟...<ref>بقره، 140</ref>».
    # اخلاص: قرآن کریم درباره اخلاص اسحاق می‌فرماید: «ای پیامبر، به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا) بودند. ما آنها را با خلوص ویژه‌ای خالص کردیم، و آن یادآوری سرای آخرت بود. <ref>صاد، 45 و 46</ref>
    # اخلاص: قرآن کریم درباره اخلاص اسحاق می‌فرماید: «ای پیامبر، به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا) بودند. ما آنها را با خلوص ویژه‌ای خالص کردیم، و آن یادآوری سرای آخرت بود<ref>صاد، 45 و 46</ref>.
    # اسحاق هدیه ویژه الهی: «و همین‌که از آنها و بت‌ها که به جای خدا می‌‏پرستیدند کناره گرفت اسحاق و یعقوب را بدو بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم. و از رحمت خویش به آنها عطا کردیم ...». <ref> مریم، 49 و 50</ref>
    # اسحاق هدیه ویژه الهی: «و همین‌که از آنها و بت‌ها که به جای خدا می‌‏پرستیدند کناره گرفت اسحاق و یعقوب را بدو بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم. و از رحمت خویش به آنها عطا کردیم ...<ref> مریم، 49 و 50</ref>».
    # امام: «و به او اسحاق و فرزندزاده‌‏ای مانند یعقوب را بخشیدیم. و همه را از شایستگان گردانیدیم. و همه را پیشوایانی ساختیم که به امر ما هدایت می‌‏کردند». <ref> انبیاء، 72 و 73</ref>
    # امام: «و به او اسحاق و فرزندزاده‌‏ای مانند یعقوب را بخشیدیم. و همه را از شایستگان گردانیدیم. و همه را پیشوایانی ساختیم که به امر ما هدایت می‌‏کردند<ref> انبیاء، 72 و 73</ref>».
    # نیرومند و بصیر: «و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را، صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا». <ref>صاد، 45</ref>
    # نیرومند و بصیر: «و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را، صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا<ref>صاد، 45</ref>».


    == وفات و آرامگاه ==
    == وفات و آرامگاه ==
    بر پایه آنچه در سفر پیدایش [[تورات|کتاب تورات]] آمده‌، اسحاق(علیه‌السلام) در اواخر عمر، در حالی‌که‌ پیر و نابینا شده‌ بود، بر آن‌ شد تا یکی‌ از فرزندانش‌ را وصی‌ خود قرار دهد که این‌ جایگاه‌ در نهایت‌ نصیب‌ یعقوب(علیه‌السلام) شد. <ref> کتاب مقدس، عهد عتیق‌، باب‌ 27</ref>
    بر پایه آنچه در سفر پیدایش [[تورات|کتاب تورات]] آمده‌، اسحاق(علیه‌السلام) در اواخر عمر، در حالی‌که‌ پیر و نابینا شده‌ بود، بر آن‌ شد تا یکی‌ از فرزندانش‌ را وصی‌ خود قرار دهد که این‌ جایگاه‌ در نهایت‌ نصیب‌ یعقوب (علیه‌السلام) شد<ref> کتاب مقدس، عهد عتیق‌، باب‌ 27</ref>.


    اسحاق‌ پس‌ از این‌ وصیت‌، 20 سال‌ دیگر زندگی‌ کرد و سرانجام‌ در 180 سالگی‌ در حبرون‌(الخلیل) درگذشت‌. <ref>ابن‌ قتیبه‌، عبدالله بن مسلم، تحقیق، ثروت عکاشة، المعارف‌، ج 1، ص 33، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، 1992م</ref> و پسرانش‌ یعقوب‌ و عیسو، او را در مقبره پدرش‌ ابراهیم خلیل(علیه‌السلام)، واقع‌ در مَکفیله‌(واقع در شهر الخلیل) به‌ خاک‌ سپردند. <ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 175؛ البدء و التاریخ، ج 3، ص 52</ref>
    اسحاق‌ پس‌ از این‌ [[وصیت|وصیت‌]]، 20 سال‌ دیگر زندگی‌ کرد و سرانجام‌ در 180 سالگی‌ در حبرون‌(الخلیل) درگذشت‌<ref>ابن‌ قتیبه‌، عبدالله بن مسلم، تحقیق، ثروت عکاشة، المعارف‌، ج 1، ص 33، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، 1992م</ref>. و پسرانش‌ یعقوب‌ و عیسو، او را در مقبره پدرش‌ ابراهیم خلیل (علیه‌السلام)، واقع‌ در مَکفیله‌(واقع در شهر الخلیل) به‌ خاک‌ سپردند<ref> البدایة و النهایه، ج 1، ص 175؛ البدء و التاریخ، ج 3، ص 52</ref>.


    برخی از مورخان مسلمان بر این عقیده‌اند که آن‌حضرت در سن 160 سالگی وفات یافت. <ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، تحقیق، محمد، أبوالفضل ابراهیم، ج 1، ص 330، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن اثیر جزری، علی بن ابی الکرم محمد، الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 137، بیروت، دار صادر، 1385ق. </ref>
    برخی از مورخان مسلمان بر این عقیده‌اند که آن‌حضرت در سن 160 سالگی وفات یافت<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، تحقیق، محمد، أبوالفضل ابراهیم، ج 1، ص 330، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن اثیر جزری، علی بن ابی الکرم محمد، الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 137، بیروت، دار صادر، 1385ق. </ref>.


    == پانویس ==
    == پانویس ==

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۶

    حضرت اسحاق
    حضرت اسحاق.jpg
    نام کاملحضرت اسحاق
    پدرحضرت ابراهیم(علیه‌السلام)
    مادرساره
    مدفنبیت‌المقدس

    اسحاق (اسحق) فرزند حضرت ابراهیم خلیل الرحمن (علیه‌السلام) از انبیای بزرگ الهی بود. مادرش ساره نام داشت. حضرت ابراهیم آن دو را در سرزمین فلسطین به جا نهاد و برادر بزرگتر اسحاق، اسماعیل، را به همراه مادرش، هاجر، به سرزمین مکه برد. حضرت اسحاق نیای قوم بنی اسرائیل و یکی از پیامبران این قوم به شمار می‌آید. نقل است که اسحاق در هنگامی که پدرش، ابراهیم، صد سال و مادرش، ساره، نود سال داشت به دنیا آمد، و خداوند قبل از تولد او، آمدنش را به حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) بشارت داده بود. بنا بر اخبار و روایات اسلامی اسحاق در 40 سالگی با رفقه بتوئیل بن الیاس ازدواج کرد و در 60 سالگی از وی صاحب دو فرزند همزاد با نام‌های عیسی و یعقوب شد. وی پس از برادرش، حضرت اسماعیل به پیامبری مبعوث شد. به فرمان خدا در شام بر جای برادر نشست. یعقوب را به جانشینی پس از خویش تعیین نمود و همه پیروان ابراهیم و اسماعیل به او پیوستند. گفتنی است که نام حضرت اسحاق 17 بار در قرآن کریم ذکر شده و به برخی از صحنه‌های زندگی او اشاره شده است. اسحق در 160 یا 180 سالگی درگذشت و در فلسطین در کنار آرامگاه ابراهیم و ساره به خاک سپرده شد. وی از انبیاء مورد احترام یهودیان و مسیحیان و مسلمانان است.

    خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق

    اسحاق نبی (علیه‌السلام) دومین فرزند حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) -دومین پیامبر اولو العزم که دارای شریعت و کتاب مستقل بود- می‌باشد. نام مادر آن‌حضرت؛ ساره(سلام الله علیها) است[۱]. ساره یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ است که دختر لاحج نبی (علیه‌السلام) بود[۲].

    گزارش شده است که خداوند اسماعیل (علیه‌السلام) را در 99 سالگی و اسحاق (علیه‌السلام) را در 112 سالگی به حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) عنایت کرد[۳].

    اسامی و القاب

    مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌ای عبری می‌‌دانند که از «ایصحق» به معنای «‌خندان» گرفته شده است[۴].

    برخی از القاب و توصیفاتی که برای آن‌حضرت در قرآن کریم ذکر شده است عبارتند از:

    1. موحد بودن[۵]؛
    2. بشارت داده شده از سوی خداوند[۶]؛
    3. صالح[۷]؛
    4. امام[۸]. و... .

    همسر

    بر اساس برخی گزارش‌ها‌، حضرت اسحاق (علیه‌السلام) در 40 سالگی‌ با «رفقه» ‌ دختر «بتوئیل‌ بن‌ الیاس» ازدواج‌ کرد و در 60 سالگی‌ از وی‌ صاحب‌ دو فرزند‌ شد[۹]. البته درباره نام همسر آن‌حضرت اقوال دیگری نیز موجود است؛ مانند «رفقا» دختر «بتاویل‌ بن‌ الیاس‌[۱۰]»؛ یا «ربقا» دختر «بوهر»[۱۱].

    فرزندان

    درباره تعداد و نام فرزندان اسحاق (علیه‌السلام) باید گفت: ثمره پیوند حضرت اسحاق با همسرش، پس‌ از 20 سال‌ دو پسر توأم‌ و دوقلو بود. فرزند نخست‌ را عیسو[۱۲]. و دیگری‌ را که‌ به‌ دنبال‌ وی‌ به‌ دنیا آمده‌ بود، یعقوب‌ نام‌ نهادند[۱۳].

    نبوت

    خداوند در قرآن کریم نزول وحی بر رسول اکرم(صلی الله علیه) را مانند نزول آن بر نوح و پیامبران بعد از او و ابراهیم و اسماعیل و اسحاق (علیه‌السلام) و ... می‌داند و می‌فرماید: «ما به تو وحی فرستادیم همان‌گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و ...[۱۴]».

    نزول وحی بر اسحاق در این آیه شریفه خود دلیل بر پیامبری آن‌حضرت است. البته در آیات دیگری از قرآن کریم، مستقیم و غیر مستقیم بر نبوت اسحاق تأکید شده است؛ مانند:

    «و اسحاق و یعقوب را به او(ابراهیم) بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم». [۱۵] «او را به اسحاق، پیامبری شایسته مژده دادیم[۱۶]». این آیات به روشنی بر پیامبری اسحاق (علیه‌السلام) دلالت دارند.

    آیین اسحاق

    بر اساس گزارش قرآن کریم مکتب و آیین اسحاق (علیه‌السلام) در راستای‌ دعوت‌ توحیدی‌ پدرش ابراهیم (‌علیه‌السلام) بود. قرآن کریم در‌این‌باره می‌فرماید: «ابراهیم فرزندان خود را به این آیین سفارش کرد. و هم‌‌چنین یعقوب: ای فرزندان من، خداوند این آیین را برای شما برگزید. مبادا که بمیرید، مگر آن‌که همه شما تسلیم باشید[۱۷]».

    همان‌گونه ‌که وقتی حضرت یعقوب (علیه‌السلام) در آخرین لحظات عمر شریفش از فرزندان خود پرسید: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم[۱۸]».

    بر اساس این آیات، دین و آیین اسحاق نبی (علیه‌السلام) همان دین پدرش ابراهیم بود که دین حنیف بود: Ra bracket.png ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ [آل عمران–67] La bracket.png‎؛ ابراهیم نه یهودی بود نه نصرانی، بلکه حنیفی مسلمان بود، و از مشرکان نبود.

    کتاب آسمانی

    همان‌گونه که بیان شد، قرآن کریم در آیات متعددی از اسحاق(علیه‌السلام) نام برد و از او یکی از انبیای الهی معرفی نمود، اما در هیچ‌یک از این آیات به کتاب آسمانی که بر آن‌حضرت نازل شده باشد اشاره نکرد و با جست‌وجو در منابع تاریخی، تفسیری و روایی هم مطلبی که بیانگر وجود کتابی آسمانی برای ایشان باشد یافت نشد؛ لذا می‌توان گفت؛ اسحاق مروج دین ابراهیمی بود؛ و چون دارای آیین جداگانه‌ای نبود، کتاب آسمانی که متشکل از آیین و شرایع جدید باشد، نداشت.

    صفات و ویژگی‌های شخصیتی‏

    همه پیامبران الهی(علیه‌السلام) دارای ویژگی‌ها و امتیازات خاصی هستند.

    1. یکی از ویژگی‌های خاص اسحاق این است که به دعای حضرت ابراهیم متولد شد: Ra bracket.png الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی وَهَبَ لی‏ عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمیعُ الدُّعاءِ [ابراهیم–39] La bracket.png‎؛ سپاس خدایی را که در این پیری اسماعیل و اسحاق را به من عطا کرد. پروردگار من دعاها را می‌شنود.
    2. از صالحان: حضرت اسحاق علاوه بر مقام نبوت و رابطه وحیانی داشتن با خدا، از صالحان خاص بود: Ra bracket.png وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحینَ [صافات–112] La bracket.png‎؛ و ما او را به اسحاق بشارت دادیم، در حالی‌که پیامبری از صالحان باشد.
    3. دارای آیین حنیف: «آیا می‏گویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یهودی یا نصرانی بودند؟ بگو: آیا شما آگاه‌تر هستید یا خدا؟...[۱۹]».
    4. اخلاص: قرآن کریم درباره اخلاص اسحاق می‌فرماید: «ای پیامبر، به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا) بودند. ما آنها را با خلوص ویژه‌ای خالص کردیم، و آن یادآوری سرای آخرت بود[۲۰].
    5. اسحاق هدیه ویژه الهی: «و همین‌که از آنها و بت‌ها که به جای خدا می‌‏پرستیدند کناره گرفت اسحاق و یعقوب را بدو بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم. و از رحمت خویش به آنها عطا کردیم ...[۲۱]».
    6. امام: «و به او اسحاق و فرزندزاده‌‏ای مانند یعقوب را بخشیدیم. و همه را از شایستگان گردانیدیم. و همه را پیشوایانی ساختیم که به امر ما هدایت می‌‏کردند[۲۲]».
    7. نیرومند و بصیر: «و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را، صاحبان دست‌ها(ی نیرومند) و چشم‌ها(ی بینا[۲۳]».

    وفات و آرامگاه

    بر پایه آنچه در سفر پیدایش کتاب تورات آمده‌، اسحاق(علیه‌السلام) در اواخر عمر، در حالی‌که‌ پیر و نابینا شده‌ بود، بر آن‌ شد تا یکی‌ از فرزندانش‌ را وصی‌ خود قرار دهد که این‌ جایگاه‌ در نهایت‌ نصیب‌ یعقوب (علیه‌السلام) شد[۲۴].

    اسحاق‌ پس‌ از این‌ وصیت‌، 20 سال‌ دیگر زندگی‌ کرد و سرانجام‌ در 180 سالگی‌ در حبرون‌(الخلیل) درگذشت‌[۲۵]. و پسرانش‌ یعقوب‌ و عیسو، او را در مقبره پدرش‌ ابراهیم خلیل (علیه‌السلام)، واقع‌ در مَکفیله‌(واقع در شهر الخلیل) به‌ خاک‌ سپردند[۲۶].

    برخی از مورخان مسلمان بر این عقیده‌اند که آن‌حضرت در سن 160 سالگی وفات یافت[۲۷].

    پانویس

    1. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج ‌1، ص 167، بیروت، دار الفکر، 1407ق. ؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌26، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا
    2. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 160، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق
    3. ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 12، ص 90، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق
    4. ↑ مصطفوی، حسن‌، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 82، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش
    5. ↑ بقره، 133
    6. ↑ صافّات، 112؛ هود، 71
    7. ↑ انبیاء، 72؛ صافّات، 112
    8. ↑ انبیاء، 73
    9. ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 194
    10. ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 194
    11. ↑ مقدسی‏، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 3، ص 63، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا
    12. ↑ . ر. ک: (زندگی‌نامه عیسو بن اسحاق و جریان نبوت او در تورات)، 78840
    13. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 194، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 1، ص 28، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا
    14. ↑ نساء،
    15. ↑ مریم، 49
    16. ↑ صافات، 112
    17. ↑ بقره، 132
    18. ↑ بقره، 133
    19. ↑ بقره، 140
    20. ↑ صاد، 45 و 46
    21. ↑ مریم، 49 و 50
    22. ↑ انبیاء، 72 و 73
    23. ↑ صاد، 45
    24. ↑ کتاب مقدس، عهد عتیق‌، باب‌ 27
    25. ↑ ابن‌ قتیبه‌، عبدالله بن مسلم، تحقیق، ثروت عکاشة، المعارف‌، ج 1، ص 33، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، 1992م
    26. ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 175؛ البدء و التاریخ، ج 3، ص 52
    27. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، تحقیق، محمد، أبوالفضل ابراهیم، ج 1، ص 330، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن اثیر جزری، علی بن ابی الکرم محمد، الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 137، بیروت، دار صادر، 1385ق.

    منابع

    برگرفته ازسایت خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق(علیه‌السلام) را بیان کنید؟ - islamquest

    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=حضرت_اسحاق&oldid=177371»