اسماعیل هنیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
(۶۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
{{جعبه اطلاعات شخصیت
[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
| عنوان = اسماعیل هنیه
<br>
| تصویر = اسماعیل عبدالسلام هنیه.jpg
'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
| نام = اسماعیل هنیه
| نام‌های دیگر = اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه، أبوالعبد
| سال تولد = ۱۹۶۳ م
| تاریخ تولد =
| محل تولد = اردوگاه الشاطی در [[غزه]]
| سال درگذشت =
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت =
| استادان =
| شاگردان =
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]
| آثار =
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |نخست‌وزیر [[جنبش فتح|تشکیلات خودگردان فلسطین]] |عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از حماس|رئیس دفتر شیخ [[احمد یاسین]]|عضو رهبری سیاسی جنبش [[حماس]] |عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی [[غزه]] }}
| وبگاه =
}}
'''اسماعیل هنیه''' سیاستمدار فلسطینی و از رهبران ارشد سیاسی [[حماس]] است. او نخست‌وزیر [[جنبش فتح|دولت خودگردان فلسطین]] از ۲۹ مارس ۲۰۰۶ تا ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ م، بود. [[محمود عباس]] رئیس‌جمهور [[فلسطین]] هنیه را در ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ م، در اوج درگیری‌های [[جنبش فتح|فتح]] و [[حماس]] از مقام خود برکنار کرد، اما هنیه به این فرمان اعتنا نکرد و همچنان به اِعمال اقتدار نخست‌وزیری در [[نوار غزه]] ادامه داد. شورای قانون‌گذاری [[فلسطین]] نیز همچنان اقتدار او را به رسمیت می‌شناسد. ایشان در ۶ مه ۲۰۱۷ م، رئیس جدید دفتر حماس و جایگزین [[خالد مشعل]] شد.


'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
== زندگی‌نامه ==
<br>
اسماعیل هنیه، با نام کامل [[اسماعیل  هنیه|اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه]] با کنیه ابوالعبد در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ م، در اردوگاه الشاطی در [[غزه]] به دنیا آمد. محل اصلی زندگی خانواده‌اش قبل از آوارگی روستای الجوره در مجدال عسقلان (اشکلون [[رژیم صهیونیستی|اسراییل]]) بوده‌ است که در طول جنگ اعراب و [[رژیم صهیونیستی|اسرائیل]] در سال ۱۹۴۸ پناهنده شدند. سه خواهر او شهروند اسرائیل هستند و از دههٔ ۱۹۷۰ م، تاکنون در شهرک تل سبع در صحرای نگب زندگی می‌کنند. تعدادی از خواهرزاده‌های هنیه نیز در ارتش اسرائیل خدمت کرده‌اند<ref> [http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/israel/1520134/Hamas-leaders-three-sisters-live-secretly-in-Israel-as-full-citizens.html Hamas leader's three sisters live secretly in Israel as full citizens] The Telegraph, Tim Butcher 02 Jun 2006</ref>.
''آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ''{{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}؛</small>


<noinclude>
== تحصیلات ==
</div>
وی تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدارس سازمان آنروا در اردوگاه الشاطی در [[غزه]] گذراند. تحصیلات دبیرستان را در دانش‌سرای دینی [[الأزهر|الازهر]] در غزه کامل کرد و در سال ۱۹۸۱ م، وارد [[دانشگاه الازهر غزه|دانشگاه اسلامی غزه]] شد و به عضویت انجمن اسلامی این دانشگاه در آمد. وی همچنین از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۴ م، عضو شورای دانشجویی دانشگاه و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶ م، ریاست شورای دانشجویی دانشگاه را بر عهده داشت. وی در سال ۱۹۸۷ م، لیسانس [[زبان عربی]] را از دانشکده تربیت دانشگاه اسلامی غزه دریافت کرد.


== مبارزات ==
=== بازداشت‌ها ===
* بار اول: به مدت ۱۸ روز در تاریخ ۲۴/۱۲/۱۹۸۷؛
* بار دوم: به مدت ۶ ماه در تاریخ ۱۵/۱/۱۹۸۸؛
* بار سوم: به مدت ۳ سال در تاریخ ۱۸/۵/۱۹۸۹.


'''اسماعیل هنیه''' (به عربی: أبو العبد إسماعيل هنية) (زادهٔ ۱۹۶۳) سیاست‌مدار فلسطینی و از رهبران ارشد سیاسی [[حماس]] است. او نخست‌وزیر دولت خودگردان فلسطین از ۲۹ مارس ۲۰۰۶ تا ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ بود.
== تبعید ==
در تاریخ ۱۷/۱۲/۱۹۹۲ همراه با ۴۱۵ نفر از رهبران و فعالان [[حماس]] و [[جهاد اسلامی فلسطین|جهاد اسلامی]] از جمله [[احمد یاسین]]، [[عبد العزیز رنتیسی|عبدالعزیز الانتیسی]] و دیگر سیاستمداران ارشد حماس به مرج الزهور در جنوب [[لبنان]] [[تبعید]] شد.


[[محمود عباس]] رئیس جمهور [[فلسطین]] هنیه را در ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ در اوج درگیری‌های [[حزب فتح|فتح]] و حماس از مقام خود برکنار کرد، اما هنیه به این فرمان اعتنا نکرد و همچنان به اعمال اقتدار نخست وزیری در نوار غزه ادامه داد. شورای قانونگذاری فلسطین نیز همچنان اقتدار او را به رسمیت می‌شناسد.
== ترور نافرجام ==
اسماعیل هنیه جزئیات عملیات ترور نافرجام خود را این‌گونه توصیف می‌کند:


هنیه در ۶ مه ۲۰۱۷ رئیس جدید دفتر حماس و جایگزین خالد مشعل شد.
در تاریخ ۶/۹/۲۰۰۳ میلادی همراه شیخ احمد یاسین به دیدار دکتر [[مروان محمد ابوراس|مروان ابوراس]] رفته بودیم. وقتی ناهار را در منزل ایشان میل کردیم، ناگهان یک هواپیمای اف ۱۶ محلی را که در آن بودیم بمب باران کرد. سقف فرو ریخت و همه جا را دود و گرد و خاک فرار گرفت. به شکرانه پروردگار موفق شدیم از منزل خارج شویم و خداوند ما و خانواده دکتر ابوراس را نجات داد.


=تولد و خانواده=
== جایگاه او در حماس ==
اسماعیل هنیه، با نام کامل اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه با کنیه ابو العبد در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ در اردوگاه الشاطی در [[غزه]] به دنیا آمد. محل اصلی زندگی خانواده‌اش قبل از آوارگی روستای الجوره در مجدال عسقلان (اشکلون [[اسراییل]]) بوده‌است که در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ پناهنده شدند. سه خواهر او شهروند اسرائیل هستند و از دههٔ ۱۹۷۰ تاکنون در شهرک تل سبع در صحرای نگب زندگی می‌کنند. تعدادی از خواهرزاده‌های هنیه نیز در ارتش اسرائیل خدمت کرده‌اند.<ref> [ http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/israel/1520134/Hamas-leaders-three-sisters-live-secretly-in-Israel-as-full-citizens.html Hamas leader's three sisters live secretly in Israel as full citizens] The Telegraph, Tim Butcher 02 Jun 2006</ref>
پس از آزادی [[احمد یاسین]]، رهبر معنوی حماس در سال ۱۹۹۷ م، هنیه به ریاست دفترش منصوب شد. او به دلیل ادعای دست داشتن در حملات علیه شهروندان اسرائیلی در پی یک بمب‌گذاری انتحاری در [[اورشلیم]] در سال ۲۰۰۳ م، هدف نیروهای دفاعی اسرائیل قرار گرفت. همچنین در اثر حملۀ نیروی هوایی اسرائیل که تلاش می‌کرد رهبری حماس را از بین ببرد، کمی بر روی دستش مجروح شد. موضع او در درون حماس به دلیل رابطه‌اش با یاسین و به دلیل ترور بخش عمده‌ای از رهبری حماس توسط نیروهای امنیتی اسرائیل تقویت شد و در جریان [[انتفاضه دوم]] جایگاه ویژه‌ای یافت. در دسامبر ۲۰۰۵ م، هنیه برای ریاست شورای حزب حماس انتخاب شد که در ماه بعد برنده انتخابات شورای قانونگذاری شد.


=تحصیلات=
== نخست‌وزیری ==
وی تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدارس سازمان آنروا در اردوگاه الشاطی در غزه گذراند. تحصیلات دبیرستان را در دانشسرای دینی [[الازهر]] در غزه کامل کرد و در سال ۱۹۸۱ وارد دانشگاه اسلامی غزه شد و به عضویت انجمن اسلامی این دانشگاه در آمد. وی همچنین از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۴ عضو شورای دانشجویی دانشگاه و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶ ریاست شورای دانشجویی دانشگاه را بر عهده داشت. وی در سال ۱۹۸۷ لیسانس زبان عربی را از دانشکده تربیت دانشگاه اسلامی غزه دریافت کرد.
هنیه در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶ م، در پی پیروزی حماس «فهرست تغییر و اصلاحات» در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۶ م، به‌عنوان نخست‌وزیر نامزد شد. نام او در 20 فوریه رسماً به [[محمود عباس]] ارائه شد و در 29 مارس 2006 [[قسم|سوگند]] یاد کرد.


=مبارزات=
=== واکنش غربی‌ها ===
==بازداشت‌ها==
اسرائیل در پی انتخابات 2006 م، [[فلسطین]] و پیروزی حماس، مجموعه‌ای از اقدامات تنبیهی از جمله تحریم‌های اقتصادی علیه [[تشکیلات خودگردان فلسطین]] را به اجرا درآورد. ایهود اولمرت سرپرست نخست‌وزیر این کشور اعلام کرد که اسرائیل ماهانه حدود ۵۰ میلیون دلار در فیش‌های مالیاتی که توسط اسرائیل به نمایندگی از تشکیلات خودگردان فلسطین جمع‌آوری می‌شد، منتقل نخواهد کرد. هنیه این تحریم‌ها را رد کرد و اعلام کرد که حماس نه خلع سلاح خواهد کرد و نه اسرائیل را به رسمیت خواهد شناخت. هنیه با ابراز تاسف از اینکه حماس مورد اقدامات تنبیهی قرار گرفته است، افزود که «باید به دموکراسی ابراز شده از سوی مردم فلسطین پاسخ متفاوتی می‌داد».


*بار اول: به مدت ۱۸ روز در تاریخ ۲۴/۱۲/۱۹۸۷
دولت بوش در [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] که ملتش حماس را یک سازمان [[تروریسم|تروریستی]] می‌دانست، خواستار آن شد که ۵۰ میلیون دلار بودجه کمک‌های خارجی بدون هزینه برای تشکیلات خودگردان فلسطین به آمریکا بازگردانده شود که مازن سونوکروت وزیر اقتصاد فلسطین با این کار موافقت کرد<ref>"PNA agrees to return 50-million-dollar fund to US", Xinhua, 19 February 2006</ref>. در مورد از دست دادن کمک‌های خارجی [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و [[اتحادیه اروپا|اتحادیۀ اروپا]]، هنیه اظهار نظر کرد که: «غرب همیشه از کمک‌های مالی خود برای اعمال فشار بر مردم فلسطین استفاده می‌کند<ref>. "Hamas dismisses Israeli sanctions", BBC, 20 February 2006</ref>».
*بار دوم: به مدت ۶ ماه در تاریخ ۱۵/۱/۱۹۸۸
*بار سوم: به مدت ۳ سال در تاریخ ۱۸/۵/۱۹۸۹


==تبعید==
== عزل از نخست‌وزیری ==
در تاریخ ۱۷/۱۲/۱۹۹۲ همراه با ۴۱۵ نفر از رهبران و فعالان حماس و جهاد اسلامی از جمله احمد یاسین، عبدالعزیز الانتیسی و دیگر سیاستمداران ارشد حماس به مرج الزهور در جنوب لبنان تبعید شد.
[[محمود عباس]] در 14 ژوئن 2007 م، هنیه را از نخست‌وزیری برکنار کرد و سلام فیاض را به جای او منصوب کرد. این در پی اقدام نیروهای مسلح حماس برای در دست گرفتن کنترل مواضع تشکیلات خودگردان فلسطین که تحت کنترل شبه نظامیان [[جنبش فتح|فتح]] مسلح و مورد حمایت آمریکا و اسرائیل بود، صورت گرفت<ref> David Rose, The Gaza Bombshell, Vanity Fair, April 2008</ref>. انتصاب فیاض به جای هنیه به‌عنوان یک امر غیر قانونی به چالش کشیده شده است، زیرا بر اساس قانون اساسی فلسطین، رئیس حکومت خودگردان فلسطین ممکن است یک نخست‌وزیر را برکنار کند، اما اجازه ندارد بدون تصویب شورای قانونگذاری فلسطین جایگزینی تعیین کند. و تا زمانی که نخست‌وزیر جدیدی منصوب شود، نخست‌وزیر قبلی سرپرستی دولت را بر عهده دارد. انتصاب فیاض تا پيش از اين توسط شورای قانونگذاری هرگز تصويب نشده بود، به همین دلیل هنیه به فعالیت خود در [[غزه]] ادامه داده است، و توسط تعداد زیادی از فلسطینی‌ها به‌عنوان سرپرست مشروع نخست‌وزیر به رسمیت شناخته شده است. ''[[انيس آل قاسم]]''، وکيل قانون اساسی فلسطينيان که پيش‌نويس قانون اساسی را تهیه کرده است، از جمله کسانی است که انتصاب فیاض را علنا غير قانونی اعلام کرد<ref>Opinion of lawyer who drafted Palestinian law, Reuters, 8 July 2007. دسترسی به 7 اوت 2007.</ref>.


==ترور نافرجام==
== فعالیت‌ها ==
اسماعیل هنیه جزئیات عملیات ترور نافرجام خود را این گونه توصیف می‌کند:
* دبیر پیشین هیئت امنای [[دانشگاه الازهر غزه|دانشگاه اسلامی غزه]]؛
* مسئول پیشین امور اداری دانشگاه اسلامی غزه؛
* مدیر سابق علمی دانشگاه اسلامی غزه؛
* عضو سابق منای دانشگاه اسلامی غزه؛
* عضو کمیته عالی گفتگوی حماس با بقیه گروه‌های فلسطینی و تشکیلات خودگردان؛
* عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از [[حماس]]؛
* رئیس دفتر شیخ [[احمد یاسین]]؛
* عضو رهبری سیاسی جنبش حماس؛
* عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی غزه؛
* رئیس باشگاه جمعیت اسلامی غزه به مدت ۱۰ سال.


در تاریخ ۶/۹/۲۰۰۳ م. همراه شیخ احمد یاسین به دیدار دکتر مروان ابو راس رفته بودیم. وقتی ناهار را در منزل ایشان میل کردیم، ناگهان یک هواپیمای اف ۱۶ محلی را که در آن بودیم بمب باران کرد. سقف فرو ریخت و همه جا را دود و گرد و خاک فرار گرفت. به شکرانه پروردگار موفق شدیم از منزل خارج شویم و خداوند ما و خانواده دکتر ابوراس را نجات داد.
== جستارهای وابسته ==
* [[فلسطین]]
* [[خالد مشعل]]
* [[احمد یاسین]]


=جایگاه او در حماس=
== پانویس ==
پس از آزادی [[احمد یاسین]]، رهبر معنوی حماس در سال ۱۹۹۷، هنیه به ریاست دفترش منصوب شد. او به دلیل ادعای دست داشتن در حملات علیه شهروندان اسرائیلی در پی یک بمب‌گذاری انتحاری در اورشلیم در سال ۲۰۰۳ هدف نیروهای دفاعی اسرائیل قرار گرفت. همچنین در اثر حملۀ نیروی هوایی اسرائیل که تلاش می‌کرد رهبری حماس را از بین ببرد، کمی بر روی دستش مجروح شد. موضع او در درون حماس به دلیل رابطه‌اش با یاسین و به دلیل ترور بخش عمده‌ای از رهبری حماس توسط نیروهای امنیتی اسرائیل تقویت شد و در جریان انتفاضه دوم جایگاه ویژه‌ای یافت. در دسامبر ۲۰۰۵ هنیه برای ریاست شورای حزب حماس انتخاب شد که در ماه بعد برنده انتخابات شورای قانونگذاری شد.
{{پانویس}}


=نخست وزیر=
== منابع ==
هنیه در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶ در پی پیروزی حماس «فهرست تغییر و اصلاحات» در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۶ به عنوان نخست وزیر نامزد شد. نام او در ۳۰ بهمن رسماً به محمود عباس ارائه شد و در ۹ اسفند ۱۳۸۴ سوگند یاد کرد.
* [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ismail_Haniyeh&oldid=427117968 ویکی‌پدیای انگلیسی]، برداشت شده در 2 ژوییه 2022.
 
* [https://farsi.palinfo.com/ برگرفته از سایت farsi.palinfo.com]
=واکنش غربی‌ها=
{{فلسطین}}
اسرائیل در پی انتخابات 2006 فلسطین و پیروزی حماس، مجموعه‌ای از اقدامات تنبیهی از جمله تحریم‌های اقتصادی علیه تشکیلات خودگردان فلسطین را به اجرا درآورد. اهود اولمرت سرپرست نخست وزیر این کشور اعلام کرد که اسرائیل ماهانه حدود ۵۰ میلیون دلار در فیش‌های مالیاتی که توسط اسرائیل به نمایندگی از تشکیلات خودگردان فلسطین جمع آوری می‌شد، منتقل نخواهد کرد. هنیه این تحریم‌ها را رد کرد و اعلام کرد که حماس نه خلع سلاح خواهد کرد و نه اسرائیل را به رسمیت خواهد شناخت.
[[رده:شخصیت‌ها]]
 
[[رده:جریان‌ها و جنبش‌ها]]
هنیه با ابراز تاسف از اینکه حماس مورد اقدامات تنبیهی قرار گرفته است، افزود که «باید به دموکراسی ابراز شده از سوی مردم فلسطین پاسخ متفاوتی می‌داد».
[[رده:فلسطین]]
 
دولت بوش در آمریکا که ملتش حماس را یک سازمان تروریستی می‌دانست، خواستار آن شد که ۵۰ میلیون دلار بودجه کمک‌های خارجی بدون هزینه برای تشکیلات خودگردان فلسطین به آمریکا بازگردانده شود که مازن سونوکروت وزیر اقتصاد فلسطین با این کار موافقت کرد.<ref>"PNA agrees to return 50-million-dollar fund to US", Xinhua, 19 February 2006</ref> در مورد از دست دادن کمک‌های خارجی [[آمریکا]] و [[اتحادیۀ اروپا]] ، هنیه اظهار نظر کرد که: «غرب همیشه از کمک‌های مالی خود برای اعمال فشار بر مردم فلسطین استفاده می‌کند.»<ref> "Hamas dismisses Israeli sanctions", BBC, 20 February 2006</ref>
 
=عزل از نخست وزیری=
عباس در ۲۴ خرداد ۱۳۸۶ هنیه را از نخست وزیری برکنار کرد و سلام فایاد را به جای او منصوب کرد. این در پی اقدام نیروهای مسلح حماس برای در دست گرفتن کنترل مواضع تشکیلات خودگردان فلسطین که تحت کنترل شبه نظامیان فتح مسلح و مورد حمایت آمریکا و اسرائیل بود، صورت گرفت.<ref> David Rose, The Gaza Bombshell, Vanity Fair, April 2008</ref>  انتصاب فایاد به جای هنیه به‌عنوان یک امر غیر قانونی به چالش کشیده شده است، زیرا بر اساس قانون اساسی فلسطین، رئیس حکومت خودگردان فلسطین ممکن است یک نخست وزیر را برکنار کند، اما اجازه ندارد بدون تصویب شورای قانونگذاری فلسطین جایگزینی تعیین کند. و تا زمانی که نخست وزیر جدیدی منصوب شود، نخست وزیر قبلی سرپرستی دولت را بر عهده دارد. انتصاب فاياد تا پيش از اين توسط شوراي قانونگذاري هرگز تصويب نشده بود، به همین دلیل هنیه به فعالیت خود در غزه ادامه داده است، و توسط تعداد زیادی از فلسطینی‌ها به عنوان سرپرست مشروع نخست وزیر به رسمیت شناخته شده است. انيس ال قاسم، وکيل قانون اساسی فلسطينيان که پيش‌نويس قانون اساسی را تهیه کرده است، از جمله کسانی است که انتصاب فاياد را علنا غير قانونی اعلام کرد.<ref>Opinion of lawyer who drafted Palestinian law, Reuters, 8 July 2007. دسترسی به 7 اوت 2007</ref>
 
=فعالیت‌ها=
*دبیر پیشین هیئت امنای دانشگاه اسلامی غزه
*مسئول پیشین امور اداری دانشگاه اسلامی غزه
*مدیر سابق علمی دانشگاه اسلامی غزه
*عضو سابق منای دانشگاه اسلامی غزه
*عضو کمیته عالی گفتگوی حماس با بقیه گروه‌های فلسطینی و تشکیلات خودگردان
*عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از حماس
*رئیس دفتر شیخ احمد یاسین
*عضو رهبری سیاسی جنبش حماس
*عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی غزه
*رئیس باشگاه جمعیت اسلامی غزه به مدت ۱۰ سال
 
 
=منبع=
* Ismail Haniyeh، مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، برداشت شده در ۳ مه ۲۰۱۱.
* مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین
 
=پانویس=
<references />

نسخهٔ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۳۵

اسماعیل هنیه
اسماعیل عبدالسلام هنیه.jpg
نام کاملاسماعیل هنیه
نام‌های دیگراسماعیل عبدالسلام احمد هنیه، أبوالعبد
اطلاعات شخصی
سال تولد۱۹۶۳ م، ۱۳۴۱ ش‌، ۱۳۸۲ ق
محل تولداردوگاه الشاطی در غزه
دیناسلام، اهل‌سنت
فعالیت‌ها

اسماعیل هنیه سیاستمدار فلسطینی و از رهبران ارشد سیاسی حماس است. او نخست‌وزیر دولت خودگردان فلسطین از ۲۹ مارس ۲۰۰۶ تا ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ م، بود. محمود عباس رئیس‌جمهور فلسطین هنیه را در ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ م، در اوج درگیری‌های فتح و حماس از مقام خود برکنار کرد، اما هنیه به این فرمان اعتنا نکرد و همچنان به اِعمال اقتدار نخست‌وزیری در نوار غزه ادامه داد. شورای قانون‌گذاری فلسطین نیز همچنان اقتدار او را به رسمیت می‌شناسد. ایشان در ۶ مه ۲۰۱۷ م، رئیس جدید دفتر حماس و جایگزین خالد مشعل شد.

زندگی‌نامه

اسماعیل هنیه، با نام کامل اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه با کنیه ابوالعبد در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ م، در اردوگاه الشاطی در غزه به دنیا آمد. محل اصلی زندگی خانواده‌اش قبل از آوارگی روستای الجوره در مجدال عسقلان (اشکلون اسراییل) بوده‌ است که در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ پناهنده شدند. سه خواهر او شهروند اسرائیل هستند و از دههٔ ۱۹۷۰ م، تاکنون در شهرک تل سبع در صحرای نگب زندگی می‌کنند. تعدادی از خواهرزاده‌های هنیه نیز در ارتش اسرائیل خدمت کرده‌اند[۱].

تحصیلات

وی تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدارس سازمان آنروا در اردوگاه الشاطی در غزه گذراند. تحصیلات دبیرستان را در دانش‌سرای دینی الازهر در غزه کامل کرد و در سال ۱۹۸۱ م، وارد دانشگاه اسلامی غزه شد و به عضویت انجمن اسلامی این دانشگاه در آمد. وی همچنین از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۴ م، عضو شورای دانشجویی دانشگاه و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶ م، ریاست شورای دانشجویی دانشگاه را بر عهده داشت. وی در سال ۱۹۸۷ م، لیسانس زبان عربی را از دانشکده تربیت دانشگاه اسلامی غزه دریافت کرد.

مبارزات

بازداشت‌ها

  • بار اول: به مدت ۱۸ روز در تاریخ ۲۴/۱۲/۱۹۸۷؛
  • بار دوم: به مدت ۶ ماه در تاریخ ۱۵/۱/۱۹۸۸؛
  • بار سوم: به مدت ۳ سال در تاریخ ۱۸/۵/۱۹۸۹.

تبعید

در تاریخ ۱۷/۱۲/۱۹۹۲ همراه با ۴۱۵ نفر از رهبران و فعالان حماس و جهاد اسلامی از جمله احمد یاسین، عبدالعزیز الانتیسی و دیگر سیاستمداران ارشد حماس به مرج الزهور در جنوب لبنان تبعید شد.

ترور نافرجام

اسماعیل هنیه جزئیات عملیات ترور نافرجام خود را این‌گونه توصیف می‌کند:

در تاریخ ۶/۹/۲۰۰۳ میلادی همراه شیخ احمد یاسین به دیدار دکتر مروان ابوراس رفته بودیم. وقتی ناهار را در منزل ایشان میل کردیم، ناگهان یک هواپیمای اف ۱۶ محلی را که در آن بودیم بمب باران کرد. سقف فرو ریخت و همه جا را دود و گرد و خاک فرار گرفت. به شکرانه پروردگار موفق شدیم از منزل خارج شویم و خداوند ما و خانواده دکتر ابوراس را نجات داد.

جایگاه او در حماس

پس از آزادی احمد یاسین، رهبر معنوی حماس در سال ۱۹۹۷ م، هنیه به ریاست دفترش منصوب شد. او به دلیل ادعای دست داشتن در حملات علیه شهروندان اسرائیلی در پی یک بمب‌گذاری انتحاری در اورشلیم در سال ۲۰۰۳ م، هدف نیروهای دفاعی اسرائیل قرار گرفت. همچنین در اثر حملۀ نیروی هوایی اسرائیل که تلاش می‌کرد رهبری حماس را از بین ببرد، کمی بر روی دستش مجروح شد. موضع او در درون حماس به دلیل رابطه‌اش با یاسین و به دلیل ترور بخش عمده‌ای از رهبری حماس توسط نیروهای امنیتی اسرائیل تقویت شد و در جریان انتفاضه دوم جایگاه ویژه‌ای یافت. در دسامبر ۲۰۰۵ م، هنیه برای ریاست شورای حزب حماس انتخاب شد که در ماه بعد برنده انتخابات شورای قانونگذاری شد.

نخست‌وزیری

هنیه در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶ م، در پی پیروزی حماس «فهرست تغییر و اصلاحات» در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۶ م، به‌عنوان نخست‌وزیر نامزد شد. نام او در 20 فوریه رسماً به محمود عباس ارائه شد و در 29 مارس 2006 سوگند یاد کرد.

واکنش غربی‌ها

اسرائیل در پی انتخابات 2006 م، فلسطین و پیروزی حماس، مجموعه‌ای از اقدامات تنبیهی از جمله تحریم‌های اقتصادی علیه تشکیلات خودگردان فلسطین را به اجرا درآورد. ایهود اولمرت سرپرست نخست‌وزیر این کشور اعلام کرد که اسرائیل ماهانه حدود ۵۰ میلیون دلار در فیش‌های مالیاتی که توسط اسرائیل به نمایندگی از تشکیلات خودگردان فلسطین جمع‌آوری می‌شد، منتقل نخواهد کرد. هنیه این تحریم‌ها را رد کرد و اعلام کرد که حماس نه خلع سلاح خواهد کرد و نه اسرائیل را به رسمیت خواهد شناخت. هنیه با ابراز تاسف از اینکه حماس مورد اقدامات تنبیهی قرار گرفته است، افزود که «باید به دموکراسی ابراز شده از سوی مردم فلسطین پاسخ متفاوتی می‌داد».

دولت بوش در آمریکا که ملتش حماس را یک سازمان تروریستی می‌دانست، خواستار آن شد که ۵۰ میلیون دلار بودجه کمک‌های خارجی بدون هزینه برای تشکیلات خودگردان فلسطین به آمریکا بازگردانده شود که مازن سونوکروت وزیر اقتصاد فلسطین با این کار موافقت کرد[۲]. در مورد از دست دادن کمک‌های خارجی آمریکا و اتحادیۀ اروپا، هنیه اظهار نظر کرد که: «غرب همیشه از کمک‌های مالی خود برای اعمال فشار بر مردم فلسطین استفاده می‌کند[۳]».

عزل از نخست‌وزیری

محمود عباس در 14 ژوئن 2007 م، هنیه را از نخست‌وزیری برکنار کرد و سلام فیاض را به جای او منصوب کرد. این در پی اقدام نیروهای مسلح حماس برای در دست گرفتن کنترل مواضع تشکیلات خودگردان فلسطین که تحت کنترل شبه نظامیان فتح مسلح و مورد حمایت آمریکا و اسرائیل بود، صورت گرفت[۴]. انتصاب فیاض به جای هنیه به‌عنوان یک امر غیر قانونی به چالش کشیده شده است، زیرا بر اساس قانون اساسی فلسطین، رئیس حکومت خودگردان فلسطین ممکن است یک نخست‌وزیر را برکنار کند، اما اجازه ندارد بدون تصویب شورای قانونگذاری فلسطین جایگزینی تعیین کند. و تا زمانی که نخست‌وزیر جدیدی منصوب شود، نخست‌وزیر قبلی سرپرستی دولت را بر عهده دارد. انتصاب فیاض تا پيش از اين توسط شورای قانونگذاری هرگز تصويب نشده بود، به همین دلیل هنیه به فعالیت خود در غزه ادامه داده است، و توسط تعداد زیادی از فلسطینی‌ها به‌عنوان سرپرست مشروع نخست‌وزیر به رسمیت شناخته شده است. انيس آل قاسم، وکيل قانون اساسی فلسطينيان که پيش‌نويس قانون اساسی را تهیه کرده است، از جمله کسانی است که انتصاب فیاض را علنا غير قانونی اعلام کرد[۵].

فعالیت‌ها

  • دبیر پیشین هیئت امنای دانشگاه اسلامی غزه؛
  • مسئول پیشین امور اداری دانشگاه اسلامی غزه؛
  • مدیر سابق علمی دانشگاه اسلامی غزه؛
  • عضو سابق منای دانشگاه اسلامی غزه؛
  • عضو کمیته عالی گفتگوی حماس با بقیه گروه‌های فلسطینی و تشکیلات خودگردان؛
  • عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از حماس؛
  • رئیس دفتر شیخ احمد یاسین؛
  • عضو رهبری سیاسی جنبش حماس؛
  • عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی غزه؛
  • رئیس باشگاه جمعیت اسلامی غزه به مدت ۱۰ سال.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. Hamas leader's three sisters live secretly in Israel as full citizens The Telegraph, Tim Butcher 02 Jun 2006
  2. "PNA agrees to return 50-million-dollar fund to US", Xinhua, 19 February 2006
  3. . "Hamas dismisses Israeli sanctions", BBC, 20 February 2006
  4. David Rose, The Gaza Bombshell, Vanity Fair, April 2008
  5. Opinion of lawyer who drafted Palestinian law, Reuters, 8 July 2007. دسترسی به 7 اوت 2007.

منابع