مصطفی چمران: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| نام = مصطفی چمران | | نام = مصطفی چمران | ||
| نام‌های دیگر = جمال، دکتر | | نام‌های دیگر = جمال، دکتر | ||
| سال تولد = | | سال تولد = ۱۳۱۱ش. | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = ساوه | | محل تولد = ساوه | ||
| سال درگذشت = | | سال درگذشت = | ||
| تاریخ درگذشت = ۳۱ خرداد | | تاریخ درگذشت = ۱۳۶۰ش. ۳۱ خرداد | ||
| محل درگذشت = جبهه سوسنگرد، دهلاویه | | محل درگذشت = جبهه سوسنگرد، دهلاویه | ||
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی |[[سید محمود طالقانی]] |مهدی بازرگان }} | | استادان = {{فهرست جعبه عمودی |[[سید محمود علایی طالقانی|سید محمود طالقانی]] |مهدی بازرگان }} | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''مصطفی چمران''' | '''مصطفی چمران''' وزیر دفاع دولت موقت [[جمهوری اسلامی ایران]] و بنیان‌گذار ستاد جنگ‌های نامنظم در [[جنگ ایران و عراق]] بوده است. وی پیش از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] با دعوت [[امام موسی صدر]] به [[لبنان]] رفت و هشت سال آنجا ماند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامی، نماینده مجلس و فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم در جنگ [[عراق]] با ایران بود. مصطفی چمران در دهلاویه در ۳۱ [[خرداد]] ۱۳۶۰ش به [[شهادت]] رسید. لبنان، [[کردستان]]؛ حاوی خاطرات او از لبنان و کردستان، علی زیباترین سرودۀ هستی و ترجمه فارسی [[دعای کمیل]] از جمله آثار اوست. | ||
== تولد و تحصیلات == | == تولد و تحصیلات == | ||
مصطفی چمران در تاریخ ۱۰ [[مهر ماه]] ۱۳۱۱ در [[تهران]]، خیابان پانزده خرداد، بازار آهنگرها، سرپولک متولد شد. حاج حسن چمران، پدر بزرگوار شهید چمران در روستایی نزدیک [[ساوه]] زندگی می‌کرد و وقتی که دید در آن جا نمی‌تواند درامد خوبی داشته باشد به تهران آمد تا زندگی بهتری را برای فرزندانش بسازد. | مصطفی چمران در تاریخ ۱۰ [[مهر ماه]] ۱۳۱۱ در [[تهران]]، خیابان پانزده خرداد، بازار آهنگرها، سرپولک متولد شد. حاج حسن چمران، پدر بزرگوار شهید چمران در روستایی نزدیک [[ساوه]] زندگی می‌کرد و وقتی که دید در آن جا نمی‌تواند درامد خوبی داشته باشد به [[تهران]] آمد تا زندگی بهتری را برای فرزندانش بسازد. | ||
وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغاز | وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغاز کرد و در [[دارالفنون]] و البرز دوران متوسطه را گذراند؛ در دانشکده فنی [[دانشگاه تهران]] ادامه تحصیل داد و در سال 1336 در رشته الکترومکانیک فارغ التحصیل شد و یک سال به تدریس در دانشکده فنی پرداخت. وی در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال 1337 پس از یک سال تدریس در دانشگاه تهران با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] اعزام شد و پس از تحقیقات علمی در جمع معروف‌ترین دانشمندان جهان در دانشگاه [[كالیفرنیا|کالیفرنیا]] و معتبرترین دانشگاه امریکا –برکلی- با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما گردید. | ||
== فعـالیتهای اجتماعی == | == فعـالیتهای اجتماعی == | ||
از | از 15 سالگی در درس [[تفسیر قرآن]] مرحوم [[سید محمود علایی طالقانی|آیت الله طالقانی]]، در [[مسجد هدایت]]، و درس [[فلسفه]] و منطق استاد شهید [[مرتضی مطهری]] و بعضی از اساتید دیگر شرکت می‌کرد و از اولین اعضاء انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود. در مبارزات سیاسی دوران [[دکتر مصدق]] از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت نفت شرکت داشت و از عناصر پرتلاش در پاسداری از [[نهضت ملی ایران]] در کشمکش های مرگ و حیات این دوره بود. | ||
بعد از كودتای ننگین 28 مرداد و سقوط | بعد از [[كودتای 28 مرداد|کودتای ننگین 28 مرداد]] و سقوط حکومت دکتر مصدق، به [[نهضت مقاومت ملی ایران]] پیوست و سخت ترین مبارزه‌ها و مسئولیتهای او علیه استبداد و استعمار شروع شد و تا زمان مهاجرت از ایران، بدون خستگی و با همه قدرت خود، علیه نظام طاغوتی شاه جنگید و خطرناک ترین مأموریت‌ها را در سخت‌ترین شرایط با پیروزی به انجام رسانید. در آمریکا با همکاری بعضی از دوستانش برای اولین بار انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا را پایهریزی کرد و از مؤسسین انجمن دانشجویان ایرانی در کالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانی در امریکا به شمار می‌رفت که به دلیل این فعالیت‌ها بورس تحصیلی شاگرد ممتازی وی از سوی رژیم شاه قطع شد. | ||
پس از قیام خونین 15 خرداد سال 1342 و | |||
پس از قیام خونین 15 خرداد سال 1342 و سرکوب تظاهرات مردم [[مسلمان]] به رهبری [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]](ره) دست به اقدامی جسورانه و سرنوشت ساز میزند و همه پلها را پشت سر خود خراب می‌کند و به همراه بعضی از دوستان مؤمن و هم فکر رهسپار [[مصر]] شده و مدت دو سال در زمان [[جمال عبدالناصر|عبدالناصر]] سخت‌ترین دورههای چریکی و جنگ‌های پارتیزانی را می‌آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته می‌شود و فوراً مسئولیت تعلیم چریکی مبارزان ایرانی به عهده او گذارده می‌شود. به علت برخورداری از بینش عمیق مذهبی، از ملیگرایی ورای اسلام گریزان بود و وقتی در مصر مشاهده کرد که جریان [[ناسیونالیسم]] عربی باعث تفرقه مسلمین می‌شود، به [[جمال عبدالناصر]] اعتراض کرد و ناصر ضمن پذیرش این اعتراض گفت که جریان [[ناسیونالیسم]] عربی آن قدر قوی است که نمی‌توان به راحتی با آن مقابله کرد و با تأسف تأکید می‌کند که ما هنوز نمیدانیم که بیشتر این تحریکات از ناحیه دشمن و برای ایجاد تفرقه در بین مسلمانان است. به دنبال آن، به چمران و یارانش اجازه می‌دهد که در مصر نظرات خود را بیان کنند. | |||
== در لبنـان == | == در لبنـان == | ||
بعد از وفات عبدالناصر، ایجاد پایگاه | بعد از وفات عبدالناصر، ایجاد پایگاه چریکی مستقل، برای تعلیم مبارزان ایرانی ضرورت پیدا می‌کند و لذا دکتر چمران رهسپار [[لبنان]] می‌شود تا چنین پایگاهی را تأسیس کند. او به کمک [[امام موسی صدر]]، رهبر شیعیان لبنان، حرکت محرومین و سپس جناح نظامی آن، [[سازمان امل]] را براساس اصول و مبانی اسلامی پی ریزی نموده که در میان توطئهها و دشمنی های چپ و راست، با تکیه بر [[ایمان]] به [[خدا]] و با اسلحه شهادت، خط راستین اسلام انقلابی را پیاده می کند و علی گونه در معرکههای مرگ و حیات به آغوش گرداب خطر فرو می رود و در طوفانهای سهم ناک سرنوشت، حسین وار به استقبال شهادت میتازد و پرچم خونین [[تشیع]] را در برابر جبارترین ستمگران روزگار، [[صهیونیسم|صهیونیزم]] اشغالگر و هم دستان خون‌خوار آنها، راست گرایان (فالانژ)، به اهتزاز در می‌آورد و از قلب [[بیروت]] سوخته و خراب تا قلههای بلند کوه‌های جبل عامل و در مرزهای فلسطین اشغال شده از خود قهرمانیها به یادگار گذاشته؛ در قلب محرومین و مستضعفین [[شیعه]] جای گرفته و شرح این مبارزات افتخارآمیز با قلمی سرخ و به شهادت خون پاک شهدای لبنان، بر کف خیابان‌های داغ و بر دامنه کوه‌های مرزی [[اسرائیل]] برای ابد ثبت گردیده است. | ||
== پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران == | == پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران == | ||
دکتر چمران با پیروزی شکوهمند [[انقلاب اسلامی ایران]]، بعد از 23 سال هجرت، به وطن باز می گردد. همه تجربیات انقلابی و علمی خود را در خدمت انقلاب می گذارد؛ خاموش و آرام ولی فعالانه و قاطعانه به سازندگی می‌پردازد و همه تلاش خود را صرف تربیت اولین گروههای پاسداران انقلاب در سعدآباد می‌کند. سپس در شغل معاونت نخست وزیر در امور انقلاب شب و روز خود را به خطر می اندازد تا سریع تر و قاطعانه تر مسئله کردستان را فیصله دهد تا اینکه بالاخره در قضیه فراموش ناشدنی «پاوه» قدرت ایمان و اراده آهینن و شجاعت و فداکاری او بر همگان ثابت می‌گردد. | |||
== مجلـس == | == مجلـس == | ||
دکتر مصطفی چمران در اولین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی، از سوی مردم [[تهران]] به نمایندگی انتخاب شد و تصمیم داشت در تدوین قوانین و نظام جدید انقلابی، به خصوص در ارتش، حداکثر سعی و تلاش خود را بکند تا ساختار گذشته ارتش به نظامی انقلابی و شایسته ارتش اسلامی تبدیل شود. | |||
در | در یکی از نیایشهای خود بعد از انتخاب نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، اینسان خدا را شکر می گوید: | ||
«خدایا، مردم آنقدر به من محبت | «خدایا، مردم آنقدر به من محبت کرده اند و آنچنان مرا از باران لطف و محبت خود سرشار کرده اند که به راستی خجلم و آنقدر خود را کوچک می‌بینم که نمی توانم از عهده آن به درآیم. خدایا، تو به من فرصت ده، توانایی ده تا بتوانم از عهده برآیم و شایسته این همه مهر و محبت باشم.» | ||
وی سپس به نمایندگی رهبر | وی سپس به نمایندگی رهبر کبیر انقلاب اسلامی در شورای عالی دفاع منصوب شد و مأموریت یافت تا بطور مرتب گزارش کار ارتش را ارائه کند. | ||
== وزارت دفـاع == | == وزارت دفـاع == | ||
دکتر چمران بعد از این پیروزی بی نظیر به تهران احضار شد و از طرف رهبر انقلاب، [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی (ره)]] به وزارت دفاع منصوب گردید. | |||
در پست جدید، برای تغییر و تحول ارتش از | در پست جدید، برای تغییر و تحول ارتش از یک نظام طاغوتی، به یک سلسله برنامههای وسیع بنیادی دست زد که پاک سازی ارتش و پیاده کردن برنامههای اصلاحی از این قبیل است تا به یاری خدا و پشتیبانی ملت، ارتشی به وجود آید که پاسدار انقلاب و امنیت استقلال کشور باشد و رسالت مقدس اسلامی ما را به سرمنزل مقصود برساند. | ||
== شهادت شهید چمران == | == شهادت شهید چمران == | ||
مصطفی چمران در [[اردیبهشت ماه]] ۱۳۶۰ در آزادسازی سوسنگرد و | مصطفی چمران در [[اردیبهشت ماه]] ۱۳۶۰ در آزادسازی [[سوسنگرد]] و تپه‌های الله اکبر شرکت داشت. بعد از فتح ارتفاعات الله اکبر، شهید چمران طرح تسخیر دِهْلاویه را به کمک رزمندگان ستاد جنگ‌های نامنظم به مرحله اجرا درآورد و در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ش بر اثر اصابت ترکش خمپاره دشمن در جبهه سوسنگرد ـ [[دهلاویه]] به شهادت رسید و در [[بهشت زهرا]] به خاک سپرده شد. امام خمینی به مناسبت شهادت دکتر مصطفی چمران در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ پیامی خطاب به ملت ایران، لبنان و خانوادۀ شهید چمران صادر کرد. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* [http://chamran.ir/ برگرفته از سایت صفحه نخست | پایگاه اطلاع رسانی شهید دکتر چمرانhttp://chamran.ir] | |||
* برگرفته از سایت بیوگرافی شهید چمران یکی از موفق‌ترین افراد تاریخ ایران ...https://www.sarpoosh.com | |||
[[رده: | [[رده:شخصیت‌ها]] | ||
[[رده:ایران]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۸
| مصطفی چمران | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | مصطفی چمران |
| نام‌های دیگر | جمال، دکتر |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | ساوه |
| روز درگذشت | ۱۳۶۰ش. ۳۱ خرداد |
| محل درگذشت | جبهه سوسنگرد، دهلاویه |
| دین | اسلام، تشیع |
| استادان |
|
| آثار |
|
| فعالیت‌ها |
|
مصطفی چمران وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامی ایران و بنیان‌گذار ستاد جنگ‌های نامنظم در جنگ ایران و عراق بوده است. وی پیش از انقلاب اسلامی با دعوت امام موسی صدر به لبنان رفت و هشت سال آنجا ماند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامی، نماینده مجلس و فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم در جنگ عراق با ایران بود. مصطفی چمران در دهلاویه در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ش به شهادت رسید. لبنان، کردستان؛ حاوی خاطرات او از لبنان و کردستان، علی زیباترین سرودۀ هستی و ترجمه فارسی دعای کمیل از جمله آثار اوست.
تولد و تحصیلات
مصطفی چمران در تاریخ ۱۰ مهر ماه ۱۳۱۱ در تهران، خیابان پانزده خرداد، بازار آهنگرها، سرپولک متولد شد. حاج حسن چمران، پدر بزرگوار شهید چمران در روستایی نزدیک ساوه زندگی می‌کرد و وقتی که دید در آن جا نمی‌تواند درامد خوبی داشته باشد به تهران آمد تا زندگی بهتری را برای فرزندانش بسازد.
وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغاز کرد و در دارالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند؛ در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال 1336 در رشته الکترومکانیک فارغ التحصیل شد و یک سال به تدریس در دانشکده فنی پرداخت. وی در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال 1337 پس از یک سال تدریس در دانشگاه تهران با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به آمریکا اعزام شد و پس از تحقیقات علمی در جمع معروف‌ترین دانشمندان جهان در دانشگاه کالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه امریکا –برکلی- با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما گردید.
فعـالیتهای اجتماعی
از 15 سالگی در درس تفسیر قرآن مرحوم آیت الله طالقانی، در مسجد هدایت، و درس فلسفه و منطق استاد شهید مرتضی مطهری و بعضی از اساتید دیگر شرکت می‌کرد و از اولین اعضاء انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود. در مبارزات سیاسی دوران دکتر مصدق از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت نفت شرکت داشت و از عناصر پرتلاش در پاسداری از نهضت ملی ایران در کشمکش های مرگ و حیات این دوره بود.
بعد از کودتای ننگین 28 مرداد و سقوط حکومت دکتر مصدق، به نهضت مقاومت ملی ایران پیوست و سخت ترین مبارزه‌ها و مسئولیتهای او علیه استبداد و استعمار شروع شد و تا زمان مهاجرت از ایران، بدون خستگی و با همه قدرت خود، علیه نظام طاغوتی شاه جنگید و خطرناک ترین مأموریت‌ها را در سخت‌ترین شرایط با پیروزی به انجام رسانید. در آمریکا با همکاری بعضی از دوستانش برای اولین بار انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا را پایهریزی کرد و از مؤسسین انجمن دانشجویان ایرانی در کالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانی در امریکا به شمار می‌رفت که به دلیل این فعالیت‌ها بورس تحصیلی شاگرد ممتازی وی از سوی رژیم شاه قطع شد.
پس از قیام خونین 15 خرداد سال 1342 و سرکوب تظاهرات مردم مسلمان به رهبری امام خمینی(ره) دست به اقدامی جسورانه و سرنوشت ساز میزند و همه پلها را پشت سر خود خراب می‌کند و به همراه بعضی از دوستان مؤمن و هم فکر رهسپار مصر شده و مدت دو سال در زمان عبدالناصر سخت‌ترین دورههای چریکی و جنگ‌های پارتیزانی را می‌آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته می‌شود و فوراً مسئولیت تعلیم چریکی مبارزان ایرانی به عهده او گذارده می‌شود. به علت برخورداری از بینش عمیق مذهبی، از ملیگرایی ورای اسلام گریزان بود و وقتی در مصر مشاهده کرد که جریان ناسیونالیسم عربی باعث تفرقه مسلمین می‌شود، به جمال عبدالناصر اعتراض کرد و ناصر ضمن پذیرش این اعتراض گفت که جریان ناسیونالیسم عربی آن قدر قوی است که نمی‌توان به راحتی با آن مقابله کرد و با تأسف تأکید می‌کند که ما هنوز نمیدانیم که بیشتر این تحریکات از ناحیه دشمن و برای ایجاد تفرقه در بین مسلمانان است. به دنبال آن، به چمران و یارانش اجازه می‌دهد که در مصر نظرات خود را بیان کنند.
در لبنـان
بعد از وفات عبدالناصر، ایجاد پایگاه چریکی مستقل، برای تعلیم مبارزان ایرانی ضرورت پیدا می‌کند و لذا دکتر چمران رهسپار لبنان می‌شود تا چنین پایگاهی را تأسیس کند. او به کمک امام موسی صدر، رهبر شیعیان لبنان، حرکت محرومین و سپس جناح نظامی آن، سازمان امل را براساس اصول و مبانی اسلامی پی ریزی نموده که در میان توطئهها و دشمنی های چپ و راست، با تکیه بر ایمان به خدا و با اسلحه شهادت، خط راستین اسلام انقلابی را پیاده می کند و علی گونه در معرکههای مرگ و حیات به آغوش گرداب خطر فرو می رود و در طوفانهای سهم ناک سرنوشت، حسین وار به استقبال شهادت میتازد و پرچم خونین تشیع را در برابر جبارترین ستمگران روزگار، صهیونیزم اشغالگر و هم دستان خون‌خوار آنها، راست گرایان (فالانژ)، به اهتزاز در می‌آورد و از قلب بیروت سوخته و خراب تا قلههای بلند کوه‌های جبل عامل و در مرزهای فلسطین اشغال شده از خود قهرمانیها به یادگار گذاشته؛ در قلب محرومین و مستضعفین شیعه جای گرفته و شرح این مبارزات افتخارآمیز با قلمی سرخ و به شهادت خون پاک شهدای لبنان، بر کف خیابان‌های داغ و بر دامنه کوه‌های مرزی اسرائیل برای ابد ثبت گردیده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران
دکتر چمران با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، بعد از 23 سال هجرت، به وطن باز می گردد. همه تجربیات انقلابی و علمی خود را در خدمت انقلاب می گذارد؛ خاموش و آرام ولی فعالانه و قاطعانه به سازندگی می‌پردازد و همه تلاش خود را صرف تربیت اولین گروههای پاسداران انقلاب در سعدآباد می‌کند. سپس در شغل معاونت نخست وزیر در امور انقلاب شب و روز خود را به خطر می اندازد تا سریع تر و قاطعانه تر مسئله کردستان را فیصله دهد تا اینکه بالاخره در قضیه فراموش ناشدنی «پاوه» قدرت ایمان و اراده آهینن و شجاعت و فداکاری او بر همگان ثابت می‌گردد.
مجلـس
دکتر مصطفی چمران در اولین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی، از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شد و تصمیم داشت در تدوین قوانین و نظام جدید انقلابی، به خصوص در ارتش، حداکثر سعی و تلاش خود را بکند تا ساختار گذشته ارتش به نظامی انقلابی و شایسته ارتش اسلامی تبدیل شود. در یکی از نیایشهای خود بعد از انتخاب نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، اینسان خدا را شکر می گوید: «خدایا، مردم آنقدر به من محبت کرده اند و آنچنان مرا از باران لطف و محبت خود سرشار کرده اند که به راستی خجلم و آنقدر خود را کوچک می‌بینم که نمی توانم از عهده آن به درآیم. خدایا، تو به من فرصت ده، توانایی ده تا بتوانم از عهده برآیم و شایسته این همه مهر و محبت باشم.» وی سپس به نمایندگی رهبر کبیر انقلاب اسلامی در شورای عالی دفاع منصوب شد و مأموریت یافت تا بطور مرتب گزارش کار ارتش را ارائه کند.
وزارت دفـاع
دکتر چمران بعد از این پیروزی بی نظیر به تهران احضار شد و از طرف رهبر انقلاب، امام خمینی (ره) به وزارت دفاع منصوب گردید. در پست جدید، برای تغییر و تحول ارتش از یک نظام طاغوتی، به یک سلسله برنامههای وسیع بنیادی دست زد که پاک سازی ارتش و پیاده کردن برنامههای اصلاحی از این قبیل است تا به یاری خدا و پشتیبانی ملت، ارتشی به وجود آید که پاسدار انقلاب و امنیت استقلال کشور باشد و رسالت مقدس اسلامی ما را به سرمنزل مقصود برساند.
شهادت شهید چمران
مصطفی چمران در اردیبهشت ماه ۱۳۶۰ در آزادسازی سوسنگرد و تپه‌های الله اکبر شرکت داشت. بعد از فتح ارتفاعات الله اکبر، شهید چمران طرح تسخیر دِهْلاویه را به کمک رزمندگان ستاد جنگ‌های نامنظم به مرحله اجرا درآورد و در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ش بر اثر اصابت ترکش خمپاره دشمن در جبهه سوسنگرد ـ دهلاویه به شهادت رسید و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. امام خمینی به مناسبت شهادت دکتر مصطفی چمران در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ پیامی خطاب به ملت ایران، لبنان و خانوادۀ شهید چمران صادر کرد.
منابع
- برگرفته از سایت صفحه نخست | پایگاه اطلاع رسانی شهید دکتر چمرانhttp://chamran.ir
- برگرفته از سایت بیوگرافی شهید چمران یکی از موفق‌ترین افراد تاریخ ایران ...https://www.sarpoosh.com