اقدامات انصارالله یمن در دفاع از غزه و پیامدهای آن

اقدامات انصارالله یمن در دفاع از غزه و پیامدهای آن درخشش یمنی‌ها در جنگ غزه مورد وفاق و اذعان همه ناظران منطقه ای و بین المللی است. در بین گروه‌های مقاومت، اقدام رزمندگان یمنی باتوجه‌به بُعد مسافت حدود ۱6۰۰ کیلومتری با سرزمین‌های اشغالی آزادی‌خواهان جهان را به تحسین وا داشته است. نیروهای ائتلاف عربی به ریاست سعودی‌ها در 25 مارس 2015، جنگ وحشیانه‌ای را علیه یمن آغاز کردند که این جنگ حدود 8 سال متوالی ادامه یافت و به گفته سازمان ملل بیش از 377 هزار نفر در اثر این جنگ کشته شدند و زیرساخت‌ها نابود و اقتصاد یمن حدود 200 میلیارد دلار آسیب دیده است. رهبری شجاع و مردم یمن این کشور اصیل عربی با وجود شرایط حاد پس از جنگ ائتلاف عربی در کنار مردم فلسطین ایستاده و بیشترین کنش و اقدامات عینی را در دفاع از ملت مظلوم فلسطین انجام داده است. علی‌رغم تحلیل‌های سطحی برخی تحلیلگران که ورود یمن به جنگ را تنها یک موضوع نمادین می‌دانستند و در توانایی موشک‌های یمنی برای رسیدن به اسرائیل تردید داشتند، ارتش یمن با یک برنامه استراتژیک جامع و عملیات تدریجی وارد میدان شده است. از منظر نظامی و ژئوپلیتیکی، مداخله رسمی یمن در جنگ علیه رژیم صهیونیستی، نقطه عطف بسیار مهمی تلقی می‌شود.

اقدامات یمن در کمک به غزه:

1- حمله هوایی به اهداف مهم در شهر ایلات و حیفا

یمن جنگ خود علیه اسرائیل را با پرتاب موشک‌های بالستیک و پهپادهای هدایت‌شونده دقیق آغاز کرد؛ ولی پدافند دفاعی عربستان و مصر مانع بود. موشک‌های انصارالله برای رسیدن به سرزمین‌های اشغالی باید حدود 1600 کیلومتر را طی می‌کردند.

• حوثی‌ها از ۲۱ اکتبر تا ۲۶ دسامبر ۱۰ بار به شهر بندری ایلات واقع در جنوب اسرائیل است که شبه‌نظامیان یمنی آن را «أم الرشراش» می‌نامند، حمله کرده‌اند؛
• روز ۲۶ دسامبر در حمایت از مردم فلسطین، با هواپیماهای بدون سرنشین به «أم الرشراش» حمله کردند و کشتی تجاری ام اس سی یونایتد را نیز در دریای سرخ با موشک هدف قرار دادند.
• برخی حملات انصارالله به اسرائیل توسط ناوهای جنگی آمریکا و برخی دیگر به‌وسیله پدافند هوایی اسرائیل و حتی عربستان و مصر رهگیری شده است؛ لذا ارتش یمن برای فرار از پدافند هوایی مصر و عربستان تلاش نمود از خلیج عقبه استفاده کند و بندر ایلات و خطوط دریایی منتهی به آن را مختل کند.
• ضربه یمن به بند ایلات از زبان مدیر این بندر: مدیر بندر ایلات در خصوص ضربه رزمندگان یمنی به این بندر می‌گوید: اقدامات نیروی دریایی یمن در جلوگیری از عبور و مرور کشتی‌ها به طرف اسرائیل (سرزمین‌های اشغالی فلسطین) موجب ازدست‌رفتن ۸۵ درصد درآمدهای این بندر شده است. وی اعتراف کرده که تهدیدات نیروی دریایی یمن مانع ورود کشتی‌های حامل ۱۴ هزار خودرو به این بندر شده است. ۸۵ درصد درآمد ما از واردات خودرو است و تهدیدات نیروی دریایی یمن مانع این درآمدها شده است.

2- اعلام آمادگی برای اعزام نیروی انسانی

• بنا بر اعلام خبرگزاری رسمی یمن (سبأ)، ۲۰ هزار نفر از گروه‌های مردمی این کشور بعد از پایان دوره‌های نظامی «طوفان‌الاقصی» در استان «حجه» رژه رفتند و همچنین آمادگی خود را برای پیوستن به مردم فلسطین و نیرو‌های دلیر مقاومت به‌منظور ورود به حماسه آزادسازی فلسطین اعلام کرده‌اند.
• محمدعلی الحوثی، عضو ارشد شورای‌عالی سیاسی یمن با اشاره به اینکه رهبر انصارالله در سخنرانی اخیر خود خواستار گشودن مرز‌ها به روی مردم یمن برای ورود به فلسطین شد، تأکید کرد ملت فلسطین از خداوند استعانت می‌جویند و از چیزی هراس ندارند.
• محمد البخیتی از اعضای ارشد جنبش انصارالله یمن نیز در گفتگو با شبکه الجزیره تأکید کرده بود اگر یمنی‌ها با فلسطین هم‌مرز بودند، کار اسرائیل را تمام می‌کردند.

محسن پاک آیین یمن، تأثیرگذارترین کشور عربی در جنگ غزه

3- منع تردد کشتی‌های عازم به بنادر اسرائیل در دریای احمر

انصارالله یمن، در جهت کمک به مردم غزه صریحاً گفته که به کشتی‌هایی که از طریق دریای سرخ و باب المندب عازم بنادر اسرائیل هستند، اجازه ادامه مسیر نخواهد داد و در صورت عدم همکاری آنها را مورد حمله قرار خواهد داد. انصارالله تأکید کرده‌ که حملات به کشتی‌های متعلق به اسرائیل و متحدانش را در حمایت از فلسطینی‌ها تا توقف جنگ غزه و باز شدن کامل راه ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه به این باریکه ادامه خواهد داشت.

• یکی از اولین اقدامات رزمندگان یمنی در حمایت از مقاومت فلسطین توقیف کشتی «گلکسی لیدر» متعلق به تاجر صهیونیست و از نزدیکان «رامی اونگر» یکی از عناصر کلیدی موساد بود که حامل پنج هزار دستگاه خودروی برقی در روز یکشنبه (۲۸ آبان‌ماه) در دریای سرخ با ۵۲ خدمه و سرنشین انجام شد.
• مورد اصابت قراردادن یک موشک بالستیک ضد کشتی به نفتکش مارلین لوآندا متعلق به بریتانیا که با پرچم جزایر مارشال در خلیج عدن حرکت می‌کرد ستاد مرکزی فرماندهی ایالات متحده در خاورمیانه، سنتکام نیز آن خسارت دیدن آن را تأیید کرد.
• ناو جنگی «یو.اس.اس کارنی» نیروی دریایی آمریکا در دریای سرخ مورد حمله موشکی یمنی‌ها قرار گرفت؛ ولی این موشک رهگیری و خنثی شد.
• در گزارش جروزالم پست به نقل از حوثی‌ها آمده است که آنها از ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳ تا ۲۷ ژانویه سال جاری ۱۶ عملیات دریایی انجام داده و به ۲۰ کشتی از جمله ۳ کشتی مرتبط با اسرائيل، ۶ کشتی متعلق به آمریکا که یکی از آنها ناو جنگی بوده، یک نفتکش بریتانیایی و ۱۰ کشتی که عازم بنادر فلسطین اشغالی بوده‌اند، حمله کرده‌اند.
• در مجموع تاکنون یمنی ها به 50 کشتی اسرائیلی یا حامل محموله برای آنها و یا کشتی‌های ائتلاف حمله کرده و یا آنها را توقیف نموده است.

اهمیت باب المندب

کانال سوئز به‌عنوان یک مسیر راهبردی، در قسمت شمالی دریای سرخ است و در انتهای جنوبی این دریا، گذرگاه باب‌المندب قرار دارد. این گذرگاه با کمتر از ۲۰ کیلومتر عرض، در حدفاصل جزیره میون یمن تا ساحل جیبوتی واقع شده و کشتی‌ها ناگزیر به عبور از این باریکه برای ورود به دریای سرخ هستند و عمده عملیات نیروهای یمنی نیز در این محدوده صورت می‌گیرد. اهمیت این تنگه ازآن‌جهت است که:

• بر اساس آمار،۱۰ درصد تجارت بین‌المللی دریایی سالانه از طریق تنگه باب‌المندب انجام می شود؛
• روزانه حدود 6.2 میلیون بشکه نفت خام از آبراه تنگه باب‌المندب و آب‌های دریای عبور می‌کند؛
• روزانه ۶ میلیون بشکه نفت از آن عبور می‌کند؛
• حدود 30 درصد از تجارت جهانی گاز طبیعی از طریق این تنگه عبور می‌کند؛
• به طور تقریبی هر روز ۵۰ کشتی در این محدوده در حال رفت‌وآمد هستند؛
• بخش زیادی از منابع انرژی اروپا، مانند نفت و سوخت دیزل، از طریق این آبراه وارد می‌شود؛
• محصولات غذایی مانند روغن و غلات و ... نیز از همین کانال وارد اروپا می‌شوند؛
• مهم‌ترین کریدور دریایی اسرائیل برای تأمین واردات نفت، گاز و کالاهای اساسی است؛
• 30 درصد از واردات اسرائیل (به ارزش حدود 30 میلیارد دلار) از این کریدور انجام می‌شود.

تأثیرات جلوگیری از عبور کشتی‌ها از باب‌المندب به‌سوی بنادر اسرائیل:

• «یمنی‌ها در یک‌ماهه گذشته از ورود چند هزار کشتی و قایق به بندر ایلات در سرزمین‌های اشغالی جلوگیری کرده‌اند که این کار نزدیک به ۳ میلیارد دلار خرج روی دست تل‌آویو گذاشته است.»
• نوام ریدان، کارشناس ارشد مؤسسه واشنگتن در امور خاور نزدیک نیز در این باره گفت: «به نظر می‌رسد برخی از کشتی‌های مرتبط با اسرائیل باتوجه‌به شرایط موجود برای رسیدن به مقصد مجبور هستند مسیر طولانی‌تری را طی کنند (صرف هزینه‌های بیشتر و پیمایش راه طولانی‌تر با دورزدن قاره آفریقا) همین امر باعث شده تا سفر کشتی‌ها از ۱۹ روز به ۳۱ روز افزایش یابد.»
• به گفته مونرو اندرسون، رئیس عملیات حفاظت کشتی‌ها: هزینه بیمه‌ کشتی‌هایی که از دریای سرخ عبور می‌کنند و کالاهایی که از طریق آن جابه‌جا می‌شوند افزایش یافته و در کوتاه‌مدت شاهد افزایش نرخ بیمه‌ها خواهیم بود.
• دیوید اوسلر، مدیر بیمه لوید نیز دراین‌خصوص می‌گوید: «هزینه‌ بیمه برای کشتی‌هایی که از دریای سرخ عبور می‌کنند دوبرابر شده و لذا هزینه سفر این کشتی‌ها صدها هزار دلار افزایش یابد.» به گفته او، این هزینه برای مالکان کشتی‌های اسرائیلی حتی تا میزان ۲۵۰ درصد افزایش داشته و برخی از شرکت‌های بیمه نیز اصلاً آنها را تحت پوشش قرار نمی‌دهند.
• عمده مبادلات تجاری رژیم صهیونیستی با کشورهای جنوب و شرق آسیاست و بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط شرکت ردیابی حمل‌ونقل، Freightos، هزینه‌های حمل‌ونقل از چین به بندر اشدود اسرائیل تنها در دو هفته آخر اکتبر بین ۹ تا ۱۴ درصد افزایش یافته است.
• هفته‌نامه اکونومیست نیز در گزارش ۲۵ آذر نوشت که چهار شرکتی که عملیات نقل‌وانتقال خود در دریای سرخ را متوقف کردند، ۵۳ درصد مجموع تجارت کانتینری جهان را تشکیل می‌دهند.
• روزنامه یدیعوت آحارانوت نیز می‌نویسد: «اسرائیل حداقل روزانه ۲۴۶ میلیون دلار متحمل هزینه‌های اضافه شده است.»
• این عملیات، تأثیر اقتصادی گسترده بر رژیم اشغالگر قدس داشته و می‌تواند به‌عنوان یک الگو توسط دیگر کشورهای مسلمان مورداستفاده قرار گیرد

تأثیرات عملیات نظامی نیروهای مسلح یمن در دریای سرخ بر اقتصاد رژیم صهیونیستی

• اجتناب شرکت‌های کشتیرانی مرتبط با دشمن صهیونیستی از همکاری؛
• تأخیر و هزینه زیاد برای دسترسی کشتی‌ها به بندر ایلات؛
• ‌بورس رژیم صهیونیستی که در نتیجه اتفاقات ۷ اکتبر در همان یکی دو روز نخست، حدود۲۰ میلیاردد دلار خسارت داد و هنوز هم، روزهای خوبی را تجربه نمی‌کند؛
• به گزارش فایننشال تایمز باتوجه‌به شرایط فعلی، کسری بودجه اسرائیل در سال آتی(۲۰۲۴) به سه برابر افزایش خواهد یافت و به رقمی حدود ۵ تا ۸ درصد تولید ناخالص داخلی ‌خواهد رسید. انتظار می‌رود واردات به دلیل کاهش تقاضا و ناامنی در باب المندب، به میزان ۴.۴ در صد کاهش یابد.

تأثیرات اقدامات انصارالله در دفاع از غزه

• قطع ارتباط کریدور اصلی دریایی رژیم صهیونیستی؛
• تحقق فرمایش قائد جبهه مقاومت مبنی بر قطع رابطه با رژیم صهیونیستی؛
• تقویت جایگاه مذاکره‌کننده فلسطینی؛
• نمایش هماهنگی کامل محور مقاومت در مبارزه با رژیم صهیونیستی؛
• نمایش تبدیل جبهه مقاومت به قدرتی جهانی بلامنازع در مقابله با استکبار جهانی؛
• تقویت انگیزه رژیم صهیونیستی به پذیرش توقف جنگ؛
• ناامن شدن دریای سرخ برای کشتی‌های اسرائیل و حامیانش؛
• تأثیر بر جریان انتقال نفت به اروپا؛
• زیر ضربه رفتن احتمالی پایگاه‌های آمریکا و حامیان اسرائیل در منطقه مانند امارات؛
• افشای ناتوانی رژیم‌های مرتجع عربی و غیر واقعی بودن ادعای آنان در دفاع از فلسطین؛
• تحقیر ابرقدرتی امریکا و نمایش ضعف آن؛
• توقف خدمات دریانوردی و بیمه کشتی در منطقه دریای سرخ؛ بر اساس اعلام مجله اکونومیست چهار شرکت معتبر دریانوردی در جهان شامل CMA CGM, Hapag-Lloyd, Maersk,MSC بعد از حملات صورت گرفته خدمات خود در منطقه دریای سرخ را متوقف کردند؛
• ابراز قدرت استراتژیک انصارالله در موازنه‌های بین‌المللی قدرت؛
• قراردادن رژیم صهیونیستی در معرض تهدید و بحران اقتصادی؛
• فشار اقتصادی به اروپا خصوصاً از لحاظ تأمین سوخت و انگیزش آنان برای پایان‌دادن جنگ؛
• فراهم‌شدن زمینه برای تسویه‌حساب با برخی مرتجعین مثل امارات و بحرین؛
• نمایش واقعی ترس و ضعف عربستان در قبال واکنش فعال انصارالله؛
• فلج شدن خطوط کشتیرانی رژیم صهیونیستی؛
• نمایش سوق‌الجیشی و پر اهمیت بودن دریای سرخ و باب المندب؛
• اثبات استقلال و حریت یمن و انصارالله؛
• بازنمایی اهمیت فلسطین؛
• احیای روحیه ظلم‌ستیزی و مبارزه با استکبار و آپارتاید؛
• نمایش ثرگذاری فراوان یمن در منطقه؛
• نمایش ضعف و درماندگی رژیم‌های مرتجع عربی؛

مقابله امریکا و اروپا با یمن به خاطر منع تردد کشتی ها

امریکایی‌ها در دسامبر ۲۰۲۳ یک ائتلاف چندملیتی علیه یمن برای انجام مأموریتی موسوم به «نگهبان رفاه» تشکیل دادند. آستین وزیر دفاع امریکا با ادعای اینکه تشدید تنش از سوی یمن جریان تجارت آزاد را تهدید و قانون بین‌الملل را نقض می‌کند. گزارش داد که «من با وزرای دفاع و نمایندگان ارشد ۴۳ کشور، ناتو و اتحادیه اروپا در مورد تهدید فزاینده حوثی‌ها علیه امنیت دریایی در دریای سرخ صحبت کردم. جامعه بین‌المللی با چالش بی‌سابقه‌ای مواجه است که نیازمند اقدام مشترک است.» با وجود رایزنی با مقامات ده‌ها کشور، طبق اعلام وزیر دفاع امریکا، فقط کشور‌های بحرین(تنها دولت منطقه در ائتلاف)، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، هلند، نروژ، سیشل و اسپانیا در این ائتلاف شرکت خواهند کرد. یکی از نکات قابل توجه ائتلاف مذکور، عدم مشارکت عربستان و امارات در این گروه است. این ائتلاف طی ماه گذشته باهدف کاستن از توان نظامی و موشکی حوثی‌ها و نیز جلوگیری از ادامه حملات آنها به کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ حملات هوایی متعددی را علیه شبه‌نظامیان یمنی در مناطق تحت کنترل آنها انجام داده‌اند.

طرح۳ مرحله‌ای جو بایدن علیه یمن

• نخست، جلوگیری از ارسال سلاح به یمن از طریق دریای سرخ و اعمال فشارهای دیپلماتیک بر تهران و تحمیل مسئولیت تنش در دریای سرخ به ایران است.
• دوم، انجام عملیات اطلاعاتی بزرگ در سراسر یمن با استفاده از ماهواره‌ها و تجهیزات فنی و منابع انسانی و قرار دادن پهپادهای ریپر و سایر سکوهای نظارتی در آسمان یمن برای شناسایی پایگاه‌های موشک‌ها و تجهیزات نظامی مورد استفاده یمن در دریا و حمله به این تجهیزات و انهدام آنها.
• مسیر سوم که دشوارترین مسیر محسوب می‌شود، با در نظر گرفتن این نکته است که یمن قابلیت‌های عجیب و غافلگیرکننده‌ای دارد و می‌تواند به سرعت عملیات‌های خود را از جایی به جای دیگر منتقل کند؛ جایی که آمریکا و انگلیس بعد از یک ماه حمله هوایی ناموفق علیه یمن متوجه شدند یمن دشمن باهوشی است که می‌تواند سران نظامی طرف مقابل را گیج و سردرگم کند. روزنامه نیویورک تایمز در این زمینه اعلام کرد که برنامه ریزان در پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) اقدام به تقلید از برخی تاکتیک‌های یمنی‌ها کرده‌اند.

آمریکایی‌ها در این طرح نه تنها انگیزه و ماهیت ملت یمن را در نظر نگرفتند، بلکه به قدرت نظامی این کشور و اصرار رهبری سیاسی و نظامی آن برای ادامه حمایت از مردم فلسطین نیز توجه نکردند. در این طرح همچنین موقعیت جغرافیایی متمایز یمن و قدرت نیروهای این کشور جهت بهره‌مندی از این موقعیت هم در نظر گرفته نشده است. نکته قابل توجه آن است که آمریکایی‌ها نتوانستند این واقعیت را درک کنند که نیروهای یمنی قادر به حمایت از تمام آب‌های سرزمینی کشورشان هستند، از جمله آب‌های هم‌مرز با استان‌های جنوبی که تحت سیطره کامل ائتلاف سعودی-اماراتی قرار دارد.

اقدامات ائتلاف علیه یمن

1. بمباران هوایی مناطق مختلف یمن؛
2. اعزام کشتی و ناو برای مقابله دریایی با انصارالله.

مشکلات آمریکا و اروپا بدر عملیات دریایی علیه انصارالله یمن:

• برخی از ناوهای آمریکا برای حمایت از تل‌آویو در مدیترانه و دریای عمان قرار دارند که دسترسی مستقیمی برای درگیری با یمن ندارند
• اعزام ناو برای تأمین شرایط موردنظر آمریکا در دریای سرخ می‌بایست با کمک عربستان و مصر انجام شود. درحالی‌که عربستان در وضعیت آتش‌بس با ارتش صنعاست و مصر نیز نمی‌خواهد وارد تنش با دولت انصارالله شود.
• گرچه ناو «یو اس اس باتان» در شمال دریای سرخ برای رهگیری موشک‌ها و پهپادها به سمت اسرائیل مستقر شده، اما درگیری‌های دریایی نیروهای یمن به طور عمده در جنوب دریای سرخ است. انتقال این ناو آمریکایی به جنوب، توان آمریکا برای پاسخ به تشدید تنش علیه اسرائیل را تضعیف می‌کند؛ لذا اولویت آمریکا در حال حاضر استقرار ناو در شمال دریای سرخ است.
• آمریکا حتی‌الامکان وارد جنگ مستقیم با ارتش یمن نمی‌شود و اعلام کرده که تمایلی به گسترش جنگ غزه ندارد.
• باتوجه‌به اراده جازم مجاهدین یمن برای ممانعت از عبور کشتی‌ها به مقصد اسرائیل، ورود آمریکا و اروپا به جنگ، قطعاً به ضرر آنها تمام خواهد شد چون غاصب‌بودن و در حال فرار است و مقر و مفری ندارد.
• حضور ناو یعنی در دسترس قراردادن هدف مهم برای یمن و جبهه مقاومت و این فرصت سازی و تهدیدپذیری برای آنان است.
• ورود آمریکا به جنگ با یمن به بهانه دفاع از رژیم صهیونیستی به‌نوعی مجوز ورود یمن به جنگ فراگیر با اسرائیل را خواهد داد و در نتیجه شهرهای رژیم اشغالگر از حملات موشکی انصارالله در امان نخواهند بود.

واکنش انصارالله به ادعاها و اقدامات ائتلاف امریکایی علیه یمن

به رغم تهدیدات امریکا برای مقابله با عملیات انصارالله، رهبران این جنبش یمنی بدون هیچ‌گونه واهمه‌ای هشدار دادند که همه تحرکات امریکا را خنثی خواهند کرد. محمد البخیتی، عضو دفتر سیاسی انصارالله هشدار داد که اگر امریکا به یمن حمله کند، از نظر نظامی و اخلاقی شکست خواهد خورد. البخیتی با اشاره به اینکه نیرو‌های مسلح یمن، گزینه‌های دردناکی برای پاسخ به هرگونه تجاوز به یمن در اختیار دارند، گفت: ما فقط کشتی‌هایی را هدف قرار می‌دهیم که یا اسرائیلی هستند یا به سمت رژیم صهیونیستی حرکت می‌کنند.
البخیتی با اشاره به اینکه یمن به دنبال حفظ سلامت ترابری دریایی است، تصریح کرد: ما فقط علیه منافع رژیم صهیونیستی عمل می‌کنیم. ما با هر ائتلافی که امریکا در دریای سرخ تشکیل دهد، مقابله خواهیم کرد. محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله هم به خبرگزاری رویترز گفت: «تشکیل ائتلاف دریایی چندملیتی موضع ما را در قبال وقایع غزه تغییر نخواهد داد. هیچ نیازی به تشکیل ائتلاف دریایی که امریکا هدایت آن را برعهده دارد، نیست، چون همه کشتی‌ها به جز کشتی‌های صهیونیستی و کشتی‌های عازم اراضی اشغالی در امان هستند.» عبدالسلام تأکید کرد: «عملیات دریایی یمن با هدف حمایت از مردم فلسطین در مقابله با تجاوزات و محاصره غزه انجام می‌شود و نمایش قدرت و چالشی برای هیچ‌کس نیست و هر کسی که به دنبال گسترش درگیری باشد، باید عواقب اقداماتش را بپذیرد.» رهبران صنعا بار‌ها نسبت به عواقب جنگ‌افروزی واشینگتن و متحدانش در دریای سرخ هشدار داده‌اند.
باتوجه به اراده راسخ یمنی‌ها در دفاع از مردم مظلوم غزه، در صورت اقدام نظامی امریکا علیه یمن، بدون تردید آتش جنگ در منطقه شعله‌ور خواهد شد. به همین منظور است که کشور‌های عربستان و امارات که پیش‌تر ضرب‌شست انصارالله را چشیده‌اند، حاضر نشدند در ائتلاف نمایشی امریکا شرکت کنند.

منابع

• یادداشت محمدعلی صنوبری در فارس پلاس https://www.farsnews.ir/news/14020830000320
• https://www. rna.ir/news/85304663
• نگاهی اهمیت ورود یمن به جنگ‌ با اسرائیل علیرضا تقوی‌نیا، کد خبر 5972594 مشرق،

جستارهای وابسته

• طوفان الاقصی
• جنگ غزه 2023
• یمن
• انصار الله
• رژیم صهیونیستی
• امریکا و متحدانش